BAN TIN THAN HUU SO 83- 2016 _ CHU TRUONG: PHAM DINH LAN

BAN TIN THAN HUU
SO 83- 2016

CHU TRUONG:  PHAM DINH LAN

THAN CHUC TOAN THE THAN HUU

VAN SU LANH

VAN SU NHU Y CAT TUONG

vao Nam Binh Than (2016)

Pham Dinh Lan

Men goi cac em BT TH 83 vua soan xong.

Van Su Lanh 

Thay Lan

phamdinhlan

TB: Cam on chau Thuy Tien cua Pham Thi Phuong.  SJ an Tet lon khong?

Van Phuc Dao Lam Mon 

vao nam Binh Than.

Thay Lan

Phamdinhlan (david)

TIN TUC

*   Lam Thi Phuong chon mot so hinh Ga, Vit, Thien Nga du loai rat dep.  Chi Lien Nhu phai luc kiem cac anh chup va tim duoc anh chup Thien Nga va vai loai Vit Troi mau sac dam da.  Nguoi Phap goi Vit Troi (Le Le, Vit Nuoc) la colvert vi co Vit Troi mau xanh sam ong anh rat dep.  Nguyen Thi Mai doc bai ve Ke Toc va thong cam voi O. Encore Un.  Nguoi an com voi mam ham vi muon thoat khoi no nen ra nha hang an.  Khong ngo van gap com mam ham vi.  Da vay con goi Encore Un (Them mot phan nua).  ‘Huong chi an uong su thuong, Cung con tien dinh sa chi lo la’.  Chuyen nho nhu vay cung co can tien dinh cua no.  Co so an mam ham vi.

*  Bui Thi Quy va Nguyen Thi Thap qua la hai nha ngoai giao kheo leo va te nhi.  Cam on Quy, Thap, Pham Ngoc Ninh, Thi Nam Fevrier...da noi lien lac voi thay day va thay  cua truong cu ma cac em da hoc.  Chuc Thap va Quy thanh cong trong Dai Hoi Chan Phuoc Liem vao mua he nam nay.  Co vai cha tu xa se ve du.  Trong so do co cha Ha Vien Lu, tong giam thi cua truong, nguoi dieu khien hoc sinh moi sang ca bai Chan Phuoc Liem Hanh Khuc.  Theo tin tuc CPL thi cha Ha Vien Lu hien o Canada.  Vay ma toi cu dinh ninh cha o Minnesota.  Hay tu Minnesota chuyen sa Canada?

*  Cam on Nguyen Duc Phan- Tran Thi Le Minh, Lam Thi Phuong- Nguyen Van Quang, Phan Kim Ngoc, Do Thi Cai, Nguyen Thi Thanh Duong, Phung Thi Thanh- Duong Van Anh, Truong Minh Tue, Nguyen Manh Hung, Nguyen Viet Duc, Nguyen Thi Thap, Bui Thi Quy, Thi Nam Fevrier, To Hong Linh, Doan Van Uc, Pham Ngoc Ninh... da chuc sinh nhat va chuc Tet cac ban cung truong LTK va CPL.   Phung Thi Thanh va Duong Van Anh ve tham co so o Arizona, ghe California truoc khi ve que nha an Tet.  Phan- Le Minh da co mat truoc do kha lau va gap nhieu ban be, than huu cung lop lan khac lop.  Theo Phan thi suc khoe cua anh Le Gia Dat co phan sut giam.  Nam nay anh 82 tuoi.  Nam truoc anh con di cac tinh mien Tay bang xe gan may.  Chuc anh Dat som lay lai suc khoe.  Qua cac anh chup toi nhan ra Tran Duc Hop, Nguyen Van Duoc, Tran Hoang Nguyen, Duc (quen ho), Huynh Cong Dan, Bach Cuc, Tuyet (quen ho), Tran Van Chi (em cua dai phu Tran Thi Hoa), vo chong Tran Quang Thang o nha hang Hoa Su duong Cong Quynh, Nhi (quen ho) (nhi khong thay doi nhieu), Phan- Le Minh thi quen thuoc nhieu.    Hinh truoc Noel thay Nguyen Thi Mai va Le Minh dang lam banh Tay.   Duong Van Anh va Phung Thi Thanh co ve Ba Diem va gap Nguyen Van Hot cho toi goi loi tham hoi.  Khong biet vi sao luc tren ghe nha truong ban be goi Hot la Jean Paul Hot.  Co ba con voi Jean Paul Sartre?- Co le khong phai nhu vay.

*  Chi Song Thu va Nguyen Tu Dzieu co khoe khong?  Chi Thao van day van khi cong?  Nho do chac chan suc khoe cua chi rat tot so voi tuoi hien co.  Co khi nao hai chi gap anh Nguyen Ngoc An, que o Bien Hoa, khong?

*  Ban Dam Khac Hoan goi cho nhieu hoa mai dep qua.  Ban Nguyen Huu Loc goi cho 04 bai tho xuong hoa bai Ong Do Gia cua Vu Dinh Lien.  Hon tho cua ban phong phu lam.  Toi rat thich cay dao truoc nha ban.  Nam nay co nhieu hoa nhu truoc khong?

*  Chi Hanh Bullion van binh thuong?  Thoi tiet Oxford co gi bat thuong khong?

*  Nam Than Noi Chuyen Khi va Ca Lia Thia da duoc danh dau va minh hoa bang nhieu hinh anh rat dep ve Khi lan Ca Lia Thia tren art2all.net  Cac ban co the doc lai hai bai tren qua art2all.net de khoi phai doan chu, doan y met mat va met oc.  Cam on chi Le Khanh, thi si Hoan Nguyen, anh Nguyen Xuan Son da ra cong danh dau cac bai viet cua toi khien cho toi nhe toi doi voi nguoi doc bai viet cua minh!  Khi noi den Khi toi khong de cap den mot loai binh mot cac thay lang noi la binh ban khi.  Khong biet vi sao co binh nay (tre em)?  Suy dinh duong?  vi dua tre bi binh om nhom om nhach, mat nho lai nhu mat khi.  Dieu la la dua tre bi binh hay ngoi o bia bo van.  Moi cac dai phu LTK cho biet them chi tiet ve chung nay voi ten y hoc.  Chu ‘ban khi’ toi nghe luc moi 06 tuoi.  Sau do khong nghe ai noi toi nen phan van khong ghi vao bai viet.

*  Chuc mung anh Nguyen Huu Cua thanh cong trong cuoc hop mat dong huong Binh Duong vao mot ngay mua giong tam ta.  Rat vui duoc biet anh Le Thanh Chau da het binh va co den tham du voi dong huong.  Toi duoc biet it nhieu ve buoi hop mat nay qua anh toi.  Ban Van Nghe Tinh Nghe Si cua Cao Minh Hung lam tang sinh khi  vui tuoi cho buoi hop mat.

VAI CHUYEN QUANH TA

Ngon Ngu Loai Nguoi Ngheo hay Giau?

          Ngon ngu loai nguoi cang ngay cang phong phu va te nhi hon.  Tu ngu cang ngay cang nhieu hon.  Cuon tu dien cang luc cang day hon.  Nguon goc cua su phong phu va te nhi tam giai thich nhu sau:

*  Su giao tiep va hoc hoi lan nhau giua cac dan toc

          Cac dan toc tren the gioi tiep xuc nhau qua cac cuoc giao thuong, truyen dao, chien tranh.  Do do, bat cu ngon ngu nao cung co tu ngoai ngu.  Hoa Ky la mot Hop Chung Quoc nen trong tu dien cua Hoa Ky co du tu ngu cua cac dan toc khac nhau khong phai la nguoi Anh.  Ngon ngu cac nuoc Au Chau nao cung co goc La Ma va Hy Lap.  Ngon ngu Viet Nam hay Trieu Tien khong sao thoat khoi anh huong cua ngon ngu Trung Hoa.  Phat Giao o Viet Nam va Trieu Tien khong thuan tuy Phat Giao xuat phat tu An Do ma la Phat Giao Dai Thua do cac su tang Trung Hoa truyen giang.  Truoc khi nguoi Phap do ho Viet Nam trong ngon ngu chung ta khong co nhung tu nhu lua mi, banh mi, nho, cai xa lach va muon ngan tu ngu khac tren moi lanh vuc hoat dong  hau nhu vang bong o nuoc ta truoc do.  Lam cach nao tranh khoi su vay muon tu ngu tren lanh vuc khoa hoc ky thuat.?  Nhung chu bu lon, con vit, vo- lang, sam, lop, cay den, cay lap...hoan toan khong phai la tieng Viet ma tieng Phap Viet hoa va duoc dung cho den bay gio.  Nhung chu linh ma ta (matas), linh san da (soldat), nha bang (banque), con tem (timbre)...khong co trong ngon ngu Viet Nam truoc nam 1860.  Quan dao Phi Luat Tan som bi nguoi Tay Ban Nha do ho.  Nguoi Phi Luat Tan theo dao Thien Chua do anh huong cua nguoi Tay Ban Nha.  Trong tieng Tagalog co nhieu tu ngu vay muon tu tieng Tay Ban Nha.  Nguoi Tay Ban Nha khi xam chiem Nam My cung vay muon nhieu tu ngu tu nguoi ban dia.  Nguoi Tay Ban Nha vay muon chu Annona (trai mang cau) tu nguoi ban xu o Nam My.  Den nuoc ta no chi con chu NA ma thoi.

*  Su phat trien cua khoa hoc ky thuat

          Nhung cuoc cach mang chanh tri vao the ky XVIII dan den viec the tuc hoa chanh quyen.  Giao duc cuong bach va dan chu duoc quang ba sau rong trong quan chung.  Khoa hoc ky thuat co dat mau mo de vuon len.  Cai noi sot- de (chaudiere) khong the co ten trong ngon ngu cua Phap truoc su phat minh ra may chay bang hoi nuoc.  Tu phat minh nay ta co tau va xe lua.  Chiec tau khac voi chiec ghe.  Ghe lam bang go va nho hon chiec tau rong lon va lam bang kim khi.  Ghe do nguoi cheo.  Tau chay bang may, toc do cao hon chiec ghe nhieu.  Ghe chi cheo tren song.  Tau chay tren song hay tren bien.  Goi la xe lua vi khi chay no phun khoi va lua.  Duong cho xe lua chay goi la duong ray (rail) hay duong sat (chemin de fer <railroad> hay duong hoa xa).  Den dau the ky XX xe hoi va phi co ra doi.  Co vat thi phai dat ten.  Goi la xe hoi vi no cay bang hoi theo su suy nghi cua tien nhan ta luc bay gio.  Nghe nguoi Phap goi la automobile ta dich lai thanh xe tu dong vi khong co ngua keo cung khong thay ai day ma van chay nhanh hon ca xe tu ma. Xe cho hang nang  Phap goi la camion thi ta am thanh cam- nhong.  Xe Jeep nho be thi goi la xe con coc hay xe Jeep, ten cua cong ty lam ra no.  Hoa Ky la quoc gia lanh nhieu giai thuong Nobel tren moi lanh vuc hoat dong cua nhan loai.  Hang nam ho co hang ngan san pham moi ra doi.  Nhu vay bo Bach Khoa Tu Dien cua ho co them hang ngan tu moi moi nam.  Do la chua noi den cac lanh vuc khac nhu kinh te, tai chanh, chanh tri, the thao, van hoa, nghe thuat v.v.  Day la mot quoc gia tre da som gia dan tren moi lanh vuc hoat dong cua loai nguoi.

* Sinh hoat chanh tri dan chu

 Sinh hoat dan chu giup cho nguoi giang day va nguoi cam but co nhung sang kien cho ra doi nhieu tu ngu moi ung dung trong cuoc song.  Che do quan chu chuyen chinh va cac che do doc tai lam cho sang kien con nguoi can coi.  Trong che do doc tai chi co nguoi lanh dao co sang kien ma thoi.  Lam the nao sang kien cua mot nguoi hon sang kien cua nhieu nguoi duoc? 

          Nuoc Anh la nuoc quan chu.  Sao ho van tien bo? 

          Nuoc Anh la nuoc quan chu.  Nhung Anh la mot nuoc co truyen thong dan chu  mac du khong co hien phap thanh van.  Truyen thong dan chu Anh duoc tim thay qua  bang Dai Hien Chuong (Magna Carta) ban hanh vao nam 1215.  Vua Anh ngu cho khong tri tu khi cach mang dai nghi lon manh vao the ky XVIII o nuoc nay.  Cac nuoc quan chu o Au Chau ngay nay nhu Hoa Lan, Bi, Luxembourg, Dan Mach, Thuy Dien, Na Uy...cung the.  Nhat khong phai la quoc gia quan chu sao?  Nguoi Nhat huong tu do, dan chu tron ven.  Thuc te dan chung o cac nuoc quan chu noi tren duoc huong tu do dan, chu va cuoc song am no hanh phuc , xa hoi trat tu va an lanh khien nhieu dan toc khac uoc mo. 

          Nho co tu do, dan chu va cong bang xa hoi dan chung moi hang say dong gop vao su phat trien va phon vinh cho dat nuoc.  Trong dong rac con co vat qui.  Trong rung co nhieu cay cho go qui.  Xa hoi loai nguoi ha khong co ‘nguoi qui’ hay sao?  O xu doc tai nguoi ta tim moi cach diet ‘nguoi qui’ vi  nguoi cam quyen qua lo nghi den ngoi vi, quyen hanh va loi loc.  Nguoi co tai nang thi bi giet,  bi thu tieu am muoi.  Nguoi thi bi cam tu, bi bo doi  den phai quen TRI de duoc COM; nguoi phai di tu; nguoi phai bo nuoc de tu cuu lay minh v.v. 

          Co dan chu va cong bang xa hoi dat nuoc moi co nhan tai duoc tuyen chon tu moi giai tang xa hoi khac nhau de gop phan vao viec xay dung dat nuoc.  Nhan tai bi hanh chanh hoa hay chanh tri hoa de say me danh vong va loi loc nhu da thay tu xua den nay da , dang va se khong dong gop gi cho su vuon len cua que huong trai lai cho lam cho te nan xa hoi ngay cang them chong chat.  Trong truong hop nay ‘nhan tai’ con te hon ke bat tai vi ke bat tai khong gay hai cho xa hoi nhu ‘nhan tai’ hanh chanh hoa hay chanh tri hoa.

          Co nghien cuu, co phat minh thi co san pham vat chat, co ten dat moi deu deu.  O xu dan chu nguoi dong tinh duoc ton trong.  Dong tinh nam va nu co tu ngu rieng biet.  Mot chuyen nho nhu vay da cho thay su phong phu trong ngon tu.

          Ngay xua khong ai dam noi cai gi khac voi duc Khong Tu.  Con nguoi quay quan chung quanh cac khau hieu duoc xem la khuon vang thuoc ngoc nhu:

Trung quan, ai quoc

Trung than bat su nhi quan.

Con nguoi sinh ra de bi ap buc, bi de nen, nhin chiu voi triet ly:

Cau nhin chin cau lanh.

Trong nha thi con gai bi ky thi voi:

Nhat nam viet huu,

Thap nu viet vo.

Con gai khong duoc quyen huong gia tai neu co gia dinh, khong duoc chi day nghe gia truyen.  Trong nuoc con gai khong duoc quyen di hoc, khong duoc du cac cuoc thi de ra lam quan.  Ve moi lanh vuc hoat dong duong nhien 50% nhan luc khong duoc xu dung mot cach hop ly. 

          Con nguoi bi de nen va tu de nen den noi khi doi van phai noi no vi:

Mieng an la mieng toi tan.

Vay ma:

Mat an mot mieng lon gan tren dau

*

Mot mieng thit lang

Bang mot sang thit cho.

          Nhung cau:

Trai nam the, bay thiep.

Gai chinh chuyen mot chong.

khong dua vao su cong bang ma chi dua vao khai niem da tu da ton thi da phuc trong xa hoi Khong giao. 

          Vi chu hieu nguoi ta phai song lan quan sau luy tre lang vi:

Song vi mo ma cho ai song cho ca bat com.

          Oc sang tao bi bop nghet. 

          Oc phieu luu mao hiem bi dap tat de duoc thay bang cai nhin chat hep khong qua luy tre lang va nhung y niem mo ho co tinh bieu tuong hon la loi ich thuc te. 

          Oc tu hao dia phuong phat trien trong tinh than biet ta ma khong biet nguoi.  Con nguoi som co oc bao thu va oc phuc tung chi vi cha ong lam the nen con chau phai lam nhu the van biet do la nhung chuoi that bai hay khong con thich hop voi thoi the.  Chu ‘Hieu’ bien minh cho nhung that bai duoc xem la ‘truyen thong vinh quang’. 

          Nguoi song phai lang tai nghe nguoi chet day tu duoi day mo nhu nghe loi day cua Bac bay gio vay.  Nguoi ngoai quoc den Viet Nam chi ghi nhan hai dieu:

1.  ky quan cua thu do la mot ngoi mo khong lo

2.  nguoi song lang tai nghe loi day cua nguoi nam duoi day mo.

          Mot dieu dang luu y la tu ngu ngheo nan duoi che do doc tai.  Trong vai truong hop cach dung tu ngu tro nen kho khan trong mot nuoc dan chu vi trong nhan quyen.  De tranh bi len an ky thi nhung chu NGU, DA DEN, CHAM TIEN dan dan bien mat o cac hoc duong, trong sach vo va tren bao chi. 

          Da so nguoi Viet Nam khong quen thuoc cac sac dan tren the gioi.  Thoi chien tranh Viet Nam I trong hang ngu quan Vien Chinh Phap co nhieu nguoi Phi Chau cao lon da den duoc goi la Tay Den.  Nguoi Algeria, Tunisia, Morocco duoc goi chung la nguoi Ma- roc (Maroc).  Nguoi Phi Chau cao lon, mat gach vai lan duoc goi la Tay Den Mat Gach.  Thoi chien tranh Viet Nam II ho goi cac anh GIs My da den la My Den.  O Hoa Ky ho goi lich su la nguoi Da Mau, nguoi My goc Phi Chau. 

          Nguoi Phap goi thang thung cac nuoc cham tien la Pays arrieres (backward countries).  Nguoi Hoa Ky kieng cu cac tu ngu do.  Ho dung chu Developing Countries (xu dang mo mang -en voie de developpement theo tieng Phap).  Nhu vay chi co mot vai tu ngu bi tranh ne cho khong hoan toan bi triet tieu vi ly do tam ly va chanh tri.  Nhung tu ngu do deu la hinh dung tu.  Con so nay qua nho so voi su gia tang tu ngu o cac nuoc tan tien dac biet la Hoa Ky.  Co cai gi can tro khong cho mot quoc gia tre tren 200 tuoi tro thanh su phu cua cac quoc gia co van hoa ngan nam?  Co cai gi khong cho phep mot quoc gia co qua khu thuoc dia vuot qua quoc gia do ho minh?  Anh, Phap, Duc...ha khong dat duoi su cai tri cua de quoc La Ma sao?

          Su phong phu tu ngu noi len tinh than tu do, dan chu cua mot xa hoi tien bo ve moi mat.  Co phai chang da den luc phai bo nhung cau loi thoi nhu:

Vua co kho thi tho moi hay.

Me chong kho thi nang dau moi kheo.

          Cac tong thong Hoa Ky, Phap va cac vua Nhat va cac nuoc Au Chau co kho khan, ha khac voi dan dau ma tho van kheo leo tinh xao voi nhung lau dai, cung dien, cao oc hang tram tung va nhung chiec cau vi dai vung chac tro gan cung tue nguyet van khong nga do.  Nganh nu cong gia chanh o cac nuoc ay co thua kem ai du chang can co cac ba me chong kho khan, gay gat.  Hai cau tren sai va lac long trong thoi dai chung ta dang song.  Cai gi sai thi phai vat bo.  Bo duoc hai cau nay thi bo duoc viec lang nghe nguoi duoi day mo voi nhung giao dieu sai lam hay chan ly hien nhien ve chuyen ‘ga hai chan’, ‘bo bon cang’, ‘cho nhieu long’  buon tenh, te nhat hau dua thu do ve vi tri cua mot thanh pho tieu bieu cua mot quoc gia thay vi thu do la mot nha mo vi dai!

Cai Hoc So Dang Thoi Phap Thuoc

          Duoi trieu Nguyen trong nuoc khong co truong cong lap ma chi co cac tu thuc day tai nha do cac thay do hay cac quan lai huu tri hay mat chuc dam trach.  Khong phai lang nao cung co thay co du trinh do hieu biet chu Nho de day hoc.  Chu thay do do chu sinh do ma ra.  Ngay xua thi huong co 04 truong.  Dau tam truong duoc goi la sinh do tuc tu tai.  Dau tu truong goi la huong cong tuc cu nhan.  Dau tam truong khong duoc bo nhiem ra lam quan.  De muu sinh cac sinh do mo truong day chu Nho cho tre nit trong lang hay lam thay boc thuoc chua binh cho cu dan dia phuong.  So nguoi hoc cung chang nhieu vi con cua nong dan phai phu cha me trong viec dong ang , chan bo, giu em hay cat co, xach nuoc.  Thieu so nguoi khong muon con minh lao luc cuc kho nen tim cach cho con cai tien than bang duong cu nghiep.  Cac thay do khong nhan hoc phi.  Ho duoc phu huynh hoc sinh den dap bang gao, nep, dau, ga trong thien v.v.

          Duoi thoi do ho Phap hau nhu moi lang deu co mot truong tieu hoc.  Co lang co truong chi  co hai cap lop:  Dong Au (Cours enfantin), Du Bi (Cours preparatoire).  Co lang co ba cap lop: Dong Au, Du Bi, Lop So dang Lop Ba (Cours elementaire).  Lang rong lon, dong dan co 05 cap lop:  Dong Au, Du Bi, Lop Ba, Lop Nhi (Cours Moyen), Lop Nhat (Cours Superieur).  Co mot thoi co hai Lop Nhi (Moyen 1 va Moyen 2) sau bo bot chi con mot lop ma thoi.  O thanh pho lon, ngay o bac tieu hoc, nam, nu deu hoc rieng.  Tuoi hoc sinh hoc lop nhi va lop nhat xe dich tu 14 den 16 tuoi.  Hoc sinh thi rot muon ngoi lai lop bao lau cung duoc.  Dieu do cho thay so nguoi di hoc khong nhieu lam vi cha me khong co tien cho con di hoc va vi con khong co khai sinh.  Cung co vai truong hop tay chay giao duc ‘Phap Lan Xa’ de bao ton Nho hoc va tinh than Khong Giao.  Vao thap nien 1860 vi thieu thong ngon va de co hoc sinh cho cac truong moi mo nguoi Phap keu goi nguoi Viet Nam o Nam Ky goi con em di hoc nhu la mot dau hieu hop tac va chap nhan su hien dien cua ho o Nam My.  Nhieu nguoi giau co phai dua toi to di hoc thay cho con minh.  Mot nguoi nha ngheo duoc di hoc the cho con mot phu ho da tro thanh mot nhan vat tieng tam lung lay va anh huong lon trong nuoc mot thoi.

          Truong duoc xay bang gach quet nuoc voi vang.  Cua son mau chu.  Mai truong duoc lop bang ngoi do.  Truoc truong hoc thuong co mot cay to co bong mat.  Co noi co cay dau, cay sao.  Co noi nguoi ta trong cay phuong vi.  Nguoi Phap du nhap giong cay nay tu Madagascar.  Tu do cay phuong vi gan lien voi truong hoc o Viet Nam.

          Thay giao day tu lop Dong Au den lop So Dang chi can co bang CEPCI (Tieu hoc).  Thay giao day lop Nhi va lop Nhat phai tot nghiep truong Normale.  Cau:

Dua leo cham voi ca keo,

Hoc tro ngheo di hoc Normale.

ra doi vao buoi binh minh cua thoi thuoc dia Phap.  Nguoi hoc Normale phai co bang CEPCI dau ky thi tuyen vao truong Normale va hoc 04 nam (khi tot nghiep co the dau BE <Brevet Elementaire> hay DEPSI <Diplome d’Etude Primaire Superieure de L’Indochine> tuc bang Thanh Chung).  Nguoi tot nghiep truong Normale (Su Pham) duoc day lop Nhi, lop Nhat hay duoc cu lam hieu truong truong tieu hoc co 05 cap lop.  Hieu truong duoc goi la ong DOC (Giam Doc: Directeur).

          Hoc tro khong mac dong phuc ma co gi mac nay.  Khong nguoi nao mang giay hay mang guoc ca.  Tat ca di chan khong.  Hoc tro giau co xai cap da, mot loai da bo day mau do hong.  Hoc tro ngheo thi dung cap dem.  Ngheo hon nua thi cuon tap vo giau trong bung gap thay thi lem lem nhin nhu ke trom gap ma ta.  Trua hoc tro an com mien phi (che do nay sau bi bai bo).  Hoc tro duoc mien phi khi di do hay ngoi xe do de di hoc.  Cac chu xe do va nhung nguoi dua do tren song rat so gap hoc tro moi buoi sang di hoc va chieu tro ve vi cho hoc tro khong co tien ma lai nang trach nhiem neu ho te duoi song hay nhay xuong xe  bi tai nan co thuong tich.  Vi hoc tro hay dua gion, pha phach nen co cau:

Nhat:  Qui

Nhi:  Ma

Thu Ba:  Hoc Tro.

          Truong thong bao gio hoc, gio ra choi va gio tan truong bang tieng trong truong.  Trong to nhu cai lu to, hai dau bit bang hai mieng da bo.  Phai dung cai dui trong dai khoang 50- 60 cm de danh vao mat trong tao thanh nhung tieng “Thung! Thung!...” vang doi rat xa.  Nghe tieng trong truong hoc sinh cac lop sap hang de vao lop.  Vua di ho vua doc cuu chong bang tieng Phap deux fois un font deux; deux fois deux font quartre; deux fois trois font six...v.v.  Cu the doc cho den neuf (chin) thi moi duoc phep ngoi xuong bang ngoi.

          Hoc sinh hoc 05 ngay trong tuan.  Moi ngay hoc 06 tieng:  sang: 04 tieng; trua: 02 tieng.  Hai ngay nghi la thu nam va chua nhat.  Ngay thu nam la ngay hoc chu Han (caracteres Chinois) nhung la ngay nghi va vi thieu thay day chu Han nen hoc sinh lo la voi mon hoc nay.  Dan da  mon chu Han bi bai bo han trong hoc trinh.  Hoc sinh co 03 thang nghi he; 03 tuan le nghi le Paques (Phuc Sinh) (luc nay thoi tiet nong buc), 02 tuan le nghi Tet.  Ngoai ra con nghi le Noel, dau nam Duong Lich, le Thang Thien v.v.  Le phat thuong hang nam thuong dien ra vao ngay 14-07 tuc ngay Quoc Khanh cua Phap ky niem cach mang 1789 khi dan chung vung len pha nguc Bastille.  Trong ngay  le phat thuong ong doc truong doc mot bai dien van bang tieng Phap truoc cac quan khach Phap- Viet.  Hoc sinh lop Nhi va lop Nhat hat Ce n’est qu’un aurevoir, Jolis Tambours, Lundi matin l’Emperor...Nhung bai hoc thuoc long nhu La Vipere et la Sangsue (Con Ran va Con Dia), Le Loup et l’Agneau (Cho Soi va Cuu Non) thuong duoc dung trong ngay le phat thuong.

          Chuong trinh hoc kha nang du o bac tieu hoc.  Bu lai tuoi cua hoc sinh tieu hoc thoi Phap thuoc kha cao.  Hang tuan hoc sinh duoc cong bo thu hang trong tuan.  Moi ba thang co ky thi tam ca nguyet (composition trimestrielle) roi 06 thang co ky thi luc ca nguyet (composition semestrielle).  Ngay khai truong hoc sinh lai phai thi len lop cho khong phai can cu vao diem trung binh cua cac ky thi tam ca nguyet hay luc ca nguyet de duoc tu dong len lop cao hon. 

          Hoc sinh bat dau hoc tieng Phap tu lop Du Bi.  Den lop So Dang (Lop Ba) hoc sinh bat dau thi bang CE (bang So Dang Tieu Hoc).  Truong thi cung nghiem tuc lam.  Bai thi gom 02 phan:  thi viet va thi van dap.  Thi trong ngay thi co ket qua ngay.  Phan thi viet gom co: bai chinh ta, luan, toan, bai chinh ta bang tieng Phap (khong tinh diem nhung neu bai it loi thi hoc sinh dau se duoc ghi them dong chu Mention Francaise tren manh bang.

          Den lop Nhat hoc sinh duoc xem nhu co mot can ban van pham Phap Van kha di viet mot bai luan mot hay hai trang giay.  Quyen Grammaire cua Claude Auge duoc xem la sach goi dau.  Muon trau doi them Phap Van hoc sinh phai doc Livres Roses de lam giau tu ngu va bat chuoc cach hanh van vua bay buom vua sang sua cua Phap.  Chuong trinh toan lop Nhat co phan so, phep tam suat, the tich, dong tu, khai quat ve rut can (racine carree )v.v.  Hoc sinh phai len tinh de thi lay bang CEPCI (tieu hoc).  Cuoc thi keo dai hai ngay gom ca thi viet lan thi van dap.

          Nhung nguoi dau bang CEPCI thoi Nhat chiem dong phai thi lai khi Phap tai chiem Viet Nam sau de nhi the chien.

****

          Voi cach hoc nang ne nhu vay mot nguoi dau CEPCI co the duoc tuyen dung de day cac lop Dong Au, Du Bi hay So Dang.  Nhieu nguoi dau CEPCI o tuoi 18 tuc la tuoi dau Tu Tai II sau nay!  Toi co mot nguoi quen thuoc bac dan anh duoc mot gia dinh hua ga con voi dieu phai dau bang CEPCI.  Anh thi rot CEPCI bon lan.  Ba nhac mau danh chiu thua phai ga con gai cho anh ay neu khong chinh con gai cua ba tro thanh nguoi cao nien!

          Thoi quan che phong kien khong co truong cong lap o cac dia phuong.  Thoi Xa Hoi Chu Nghia truong hoc rat nhieu nhat la sau nam 1975 ngoai truong cong lap con co nhieu truong ton giao dat duoi su quan ly cua chanh phu.  Nhung hoc sinh thoi dat nuoc doc lap va thong nhat co an com cantine mien phi, di xe hay di do qua song mien phi khong?  Sao nguoi do ho Phap lai chu trong den mam non cua dat nuoc ta hon ta khi cho hoc sinh nhung dac an nhu vay?  Sao ho khong xet ly lich nhu chanh quyen Xa Hoi Chu Nghia?  Con cua Nguyen An Ninh, Ta Thu Thau, nhung nguoi tri thuc Tay hoc tung hoc o Phap ve va dan than lam cach mang chong Phap van hoc truong Petrus Ky vi ho co kha nang va duoc cham dau de hoc o do.  Da goi la thuc dan hay de quoc dang le ho phai ghet va khinh khi nguoi ngheo ban xu.  Trai lai ho cap hoc bong cho nhung hoc sinh ngheo nhung hoc gioi di hoc dai hoc o Phap.  Nhung vi nay ve nuoc lai chong lai ho.  Viet Nam xay dung che do Xa Hoi Chu Nghia  da nang do bao nhieu hoc sinh gioi khong thuoc Gia Dinh Cach Mang, Dung Si Diet My, dang vien Cong San phat trien kha nang thien phu cua ho?  Nhu vay giao duc chi lam lay co cho khong nham dao tao chan tai lam loi cho quoc gia, dan toc.  Nguoi Phap khong giet Nguyen Ngoc Bich vi men tai cua ong.  Ho tu te voi Nguyen Manh Tuong  Ho cuu mang va chon cat Tran Duc Thao vi men tai cua ong ay du ong ay va ong Tuong chong Phap kich liet.  Qui vi lanh dao Cong San Viet Nam co dam lam nhu vay khong?