Bài đăng nổi bật

Nghe 100 Truyện ngắn của Tràm Cà Mau

  Nghe 100 Truyen Ngan Cua Tram Ca Mau ( Tac gia không giữ bản quyền.) bấm mỗi dòng dưới đây để nghe một truyện: Tuoi Gia La Tuoi Sung Suong...

Thứ Ba, 30 tháng 1, 2018

NỖI LÒNG KHUYỂN TỘC PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

NỖI LÒNG KHUYỂN TỘC   
  PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

Pham Dinh Lan - noi long khuyen toc

NỖI LÒNG KHUYỂN TỘC
German shepherd
           Gần đến giờ đại diện Khuyển tộc đọc bài tham luận, cả hội trường trở nên ồn ào khác thường. Gà, Vịt, Ngỗng, Chồn, Thỏ, Dê, Trừu. Mèo và cả Bò tỏ ra mất thiện cảm với Khuyển tộc. Bầu không khí trong hội trường bỗng trở nên sôi động khi một anh Chim Sẻ dòng họ Tước ở Sài Gòn đề nghị ban nhạc Thiên Nga trỗi bản Chó Sủa Người Áo Rách, một sáng tác bất hủ của một nhạc sĩ Sơn Thố miền Tây Bá Lợi Á giá buốt mang tên khoa học Lepus timidus. Có tiếng vỗ tay cũng có tiếng huýt sáo phản đối trong hội trường. Ban tổ chức kịp thời ngăn chặn nhằm bảo vệ tình đoàn kết động vật chống kẻ thù cực kỳ nham hiểm: loài người. Để xoa dịu phái đoàn Khuyển tộc ban tổ chức yêu cầu ban nhạc Thiên Nga trỗi bản nhạc Vạn Niên Nhất Hương Danh đề cao danh thơm muôn thuở của Khuyển tộc. Bản nhạc vừa dứt, đại diện Khuyển tộc hoàn cầu, Trưởng Lão Deutscher Schferhund tức Berger Allemand lên diễn đàn trình bày Nỗi Lòng Khuyển Tộc.
****
          Người Việt Nam gọi chúng tôi là Chó. Tên Hán- Việt của chúng tôi là Cẩu hay Khuyển. Chúng tôi là động vật có vú, có xương sống, có máu đỏ, sinh con. Chúng tôi là động vật sớm có quan hệ gắn bó với loài người. Nguyên thủy chúng tôi sống trong trạng thái hoang dã như các anh chị Chó Sói, Chó Phú Quốc hay Chó Dingo ở Úc Đại Lợi bây giờ. Loài người thuần hóa chúng tôi. Họ huấn luyện chúng tôi để chúng tôi phục vụ cho họ. Các nhà động vật học của loài người đặt cho chúng tôi tên La Tinh Canis lupus familiaris hay ngắn gọn là Canis familiaris thuộc gia đình Canidae.
Bà con, thân thuộc Khuyển tộc chúng tôi có mặt khắp năm châu từ vùng khí hậu nóng bức đến vùng khí hậu giá băng. Chồn, Cáo, Chó Sói, Linh Cẩu đều là bà con thân thuộc nghèo khổ và hung bạo thuộc gia đình Canidae chúng tôi. Người ta tính có 400 chi tộc họ Khuyển trên hoàn vũ. Hình hài, trọng lượng, cách ăn mặc mỏng, dày và màu sắc khác nhau nhưng cách cấu trúc có thể đều như nhau.
Các anh chị Yorkshire Terrier cao từ 6- 9 cm; cân nặng 113 grams. Anh chị Chihuahua cân nặng 2.7 ki- lô. Các anh chị English Mastiff dài 2.5 m từ đầu đến đuôi và cân nặng 155 ki- lô. Các anh chị St Bernards cân nặng đến 90 ki- lô. Các anh chị Great Dane và Irish Wolfhound cao 1.06 m tính từ vai xuống đất.
yorkshire terrier
chihuahua
english mastiff
st bernard
great dane
irish wolfhound
Màu quần áo của các anh chị Khuyển gồm có màu vàng, màu hung đỏ, màu đen, màu trắng, màu xám. Có anh chị Khuyển mặc áo quần một màu. Phần lớn họ mặc đồ đa sắc như trắng- đen- vàng; xám- đen- trắng, trắng- hung đỏ. Các anh chị Khuyển được dinh dưỡng đầy đủ có áo quần láng mướt rất đẹp. Áo quần đó được thể hiện qua màu lông. Các anh chị Khuyển nghèo khổ, bịnh tật có lông xấu xí. Người Việt Nam phân biệt Khuyển tộc chúng tôi qua hình dạng và màu sắc của lông.
- Chó Ta là chó nhỏ con thường thấy ở Việt Nam còn gọi là Chó Cỏ (Cỏ: grass).
- Chó Tây là chó bẹt- giê gốc ở Âu Châu, to lớn, lông dày. Họ được giáo dục, luyện tập và được ăn uống bổ dưỡng để làm công tác dưới sự điều khiển của loài người.
- Chó trắng là Chó Cỏ. Khác với người Tây Phương người Việt Nam không thích nuôi Chó Cỏ có mũi đỏ vì cho rằng đó là Chó thành tinh!
- Chó Phèn là Chó có lông vàng.
- Chó Vện có bộ lông vằn vện trông không đẹp mắt.
- Chó Xi là Chó Tây nhưng nhỏ con.
- Chó Xù là chó ngoại nhập có lông xù rất đẹp.
- Chó Mắm Trê là Chó xấu xí vì trọc lông.
Khuyển tộc được xem là động vật ăn thịt sống. Trong trạng thái hoang dã các anh chị Chó Rừng ăn Chuột, Chồn, Thỏ, các loại bò sát, Chim, Gà Rừng, Vịt Nước v.v. Chó nhà ăn lúa, bắp, thức ăn dư thừa trong nhà như cơm, thịt, Cá. Chó nhà vừa là động vật ăn thịt sống vừa là động vật ăn tạp.
Tuổi thọ trung bình của Khuyển tộc xê dịch từ 10 đến 15 năm. Chó Spitz Nhật và Chó Spaniel Tây Tạng được xem là hai loại Khuyển có tuổi thọ cao. Năm 1939 anh Bluey (1910- 1939), Chó giữ bò ở Úc Đại Lợi mất, thọ 29 tuổi + 160 ngày. Năm 2016 một chị Chó giữ bò khác ở Úc, chị Maggie (1986- 2016), mất thọ 30 tuổi. Đó là hai anh chị Chó giữ bò ở Úc có tuổi thọ cao nhất thế giới.
Nam, nữ Khuyển tộc từ 6 đến 12 tháng tuổi bắt đầu yêu đương để truyền tử lưu tôn. Theo kinh nghiệm của người Việt Nam mùa yêu đương của Chó và Mèo được ghi nhận qua câu:
Chó tháng bảy,
Mèo tháng ba. (1)

(1) Tháng Âm Lịch.
Trong thời kỳ động cỡn, các chị Khuyển theo chế độ đa phu. Thời kỳ mang thai kéo dài từ 02 đến 03 tháng tùy theo chi tộc Khuyển. Mỗi chị Khuyển sinh từ 05 đến 10 Khuyển tử.
Khuyển tộc có hàm răng bén hơn. Khuyển tộc thuần hoá sủa như ta đã nghe. Trái lại Chó Sói không sủa mà hú về đêm nghe ghê rợn. Khuyển tộc chạy nhảy rất nhanh. Thị giác, thính giác, khứu giác và vị giác của Khuyển tộc rất tinh vi. Chúng tôi là động vật thông minh được loài người huấn luyện để giữ Dê, Bò, Trừu chống lại sự đe dọa của Chó Sói; bắt kẻ gian lẩn trốn ở những nơi hiểm hóc; dẫn dắt người mù đi đường; phát hiện ma túy; giúp các thợ săn của loài người khi đi săn. Loài người có khuynh hướng dùng sự bén nhạy của khứu giác và vị giác của Khuyển tộc để phát hiện bịnh ung thư.
Sự tiếp cận giữa Khuyển tộc và loài người đã có từ lâu. Người ta tìm thấy hình ảnh của Chó Pharaoh hound xưa nhất trong một ngôi đền cổ Ai Cập vào năm 4400 trước Tây Lịch. Cách đây 3,000 năm các vương tể Ai Cập (Pharaoh) đã dùng Chó Pharaoh hound để săn linh dương (gazelle). Chó Pharaoh hound gốc ở đảo Malta. Người Anh gọi chó Pharaoh hound là Rabbit Dog vì người ta dùng các anh Chó này để săn Thỏ. Chó Dingo ở Úc Đại Lợi thực chất là Chó Sói với tên khoa học Canis lupus dingo. Các anh chị Dingo hú chớ không sủa như các loại Chó thường. Họ được người Úc thuần hóa để giữ Trừu thay vì để các anh chị ấy ăn thịt Trừu như đã thấy trong trạng thái hoang dã. Dingo thuần hóa được biết dưới tên khoa học Canis lupus familiaris dingo.
Công dụng của Khuyển tộc trong xã hội loài người rất đa dạng ngoài việc giữ nhà và chăn giữ Dê, Trừu, Bò. Ở Canada, Alaska, Tây Bá Lợi Á (Siberia) các anh chị Chó Samoyed, Alaskan Malamutes và Siberian Huskies phải kéo xe chạy trên tuyết. Trong quân đội loài người dùng Khuyển tộc chúng tôi để phát hiện kẻ địch ẩn nấp dưới hầm. Ngày nay cảnh sát dùng Khuyển tộc chúng tôi để đánh hơi ma túy, bom của kẻ khủng bố. Khuyển tộc được dùng để tìm kiếm quân sĩ bị thương, cứu người bị bão tuyết chôn lấp. Các anh chị Chó biểu diễn trong các gánh xiếc, trên sân khấu, truyền hình và phim ảnh. Hình ảnh anh Chó Cỏ, tai to, một bên mắt trắng và một bên mắt có vết đen to rất quen thuộc với trẻ em Âu- Mỹ. Các anh chị Chó Terrier được loài người nuôi để tấn công các loài gặm nhấm dưới hang. Chó St Bernards và Newfoundlands được nuôi để cứu nạn nhân bị bão tuyết chôn lấp ở những vùng băng giá.
samoyed
alaskan-malamutes
siberian huskies
Từ xưa người Ai Cập, Hy Lạp, Ba Tư (Persians tức người Iran bây giờ), La Mã, Attila, Gengis Khan (Thành Cát Tư Hãn), Lê Lợi, Napoleon I đã dùng Khuyển tộc trong chiến trận. Vào thế kỷ XVI, XVII các nhà chinh phục Tây Ban Nha huấn luyện Khuyển tộc để tấn công người Da Đỏ bản địa trên lục địa Mỹ Châu. Trong thời cận đại các nước Âu- Mỹ đều có đội quân Khuyển (Military Dog) hay Khuyển chiến (War Dog). Thường thường người ta chọn Khuyển tộc thuộc chi tộc Berger Allemand hay Deutscher Schaferhund chúng tôi để huấn luyện. Họ được chu cấp phần ăn đầy đủ dinh dưỡng tùy theo cấp bậc, có đảm bảo y tế sức khoẻ và có huy chương, quân hàm đầy đủ. Vào Đệ Nhất Thế Chiến ở Hoa Kỳ người ta đề cao chiến công của trung sĩ Khuyển Stubby. Trong những năm gần đây Khuyển tộc chúng tôi được tham dự trong chiến tranh chống khủng bố ở Trung Đông và Afghanistan. Tất cả đều là những berger thuộc chi tộc chúng tôi ở Đức, Hoà Lan và Bỉ.
Ngày nay người ta dùng Khuyển tộc để thí nghiệm thuốc trong các phòng thí nghiệm. Khuyển tộc dự trữ sẽ được dùng để khám phá bịnh ung thư qua khứu giác và vị giác đặc biệt của dòng họ chúng tôi. Người Việt Nam thường nói:
Chó liền da,
Gà liền xương.
Loài người săn bắt thân thuộc chúng tôi là Chó Rừng, Chồn, Cáo, Chó Sói để lấy lông. Chó Afghanistan cho lông dày và mịn. Chó Samoyed cung cấp lông dùng làm chỉ may mặc.
Khuyển tộc chúng tôi có một vị trí nhất định trong xã hội loài người. Loài người trọng dụng chúng tôi để phục vụ cho họ. Họ khen Khuyển tộc trung thành với chủ. Người Âu- Mỹ xem Khuyển tộc chúng tôi như những người bạn hữu tình, hữu nghĩa. Người phương Đông và phương Tây gặp nhau khi gọi cái răng bén nhọn là răng Chó (canine) và đề cao sự trung thành, mến chủ của Khuyển tộc.
Trong Thiên Văn Học có chòm sao Canis Major (Đại Cẩu Tinh) và Canis Minor (Tiểu Cẩu Tinh). Chùm sao Canis Major có sao Sirius (Cẩu Tinh) là sao sáng nhất. Chòm sao Canis Major nằm giữa chòm sao Puppis và Orion. Chòm sao Canis Minor ở hướng nam nằm về phía tây chòm sao Orion và phía nam của sao Gemini. Ngôi sao sáng trong chòm sao Canis Minor là sao Procyon (Tiểu Cẩu Tinh) (Tên khoa học của loài Raccoon làProcyon lotor hay Ursus lotor thuộc gia đình Procyonidae). Theo huyền thoại Hy Lạp, Orion là người thợ săn và Sirius là con Chó của Orion.
Trong Âm Lịch và Tử Vi Trung Hoa có Năm Tuất và tuổi Tuất tức năm Con Chó.
Trong số Đề, Khuyển tộc mang số 11 sau con Rồng nằm số 10 và trước con Ngựa số 12.
Loài người tìm hiểu Khuyển tộc chúng tôi rất nhiều. Khi nuôi Chó họ lựa các anh chị Khuyển có tướng mạo dễ nhìn và có những đặc điểm có lợi cho chủ nhà. Người Việt Nam không thích Chó trắng mũi đỏ vì cho rằng đó là Chó thành tinh. Người Âu- Mỹ không quan tâm đến chuyện này. Loài người thích nuôi:
- Chó bốn mắt tức trên mỗi mắt có đốm đen tựa như con mắt
- Chó có móng cong dư thừa ở chân sau.
- Chó có đuôi như tàu cau ngã về phía tay phải.
Vài biểu hiện của Khuyển tộc được loài người đúc kết để học hỏi. Đó là cách nhìn Chó mà biết chủ. Chó hung hăng sủa vang rền vì theo gương chủ quyền uy hống hách. Người Việt Nam có câu: Làm phách Chó là thế. Chó cắn trộm cho thấy chủ độc hiểm và có hành động mờ ám tàn độc. Chó cắn chủ là vận xui xẻo đến với chủ. Chó đến nhà thì may mắn như người Việt Nam thường nói: "Mèo đến nhà thì khó; Chó đến nhà thì sang". Chó ốm yếu, lông lưa thưa cho thấy chủ nghèo nàn. Vì vậy có câu: Chó béo đẹp mặt chủ nhà. Không biết do đâu mà người Việt Nam cho rằng ma quỉ sợ huyết Chó Mực tức Chó có lông đen tuyền.
Trong thực vật học có nhiều cây có mang tên Cẩu, Chó, Dog (Anh), Chien (Pháp) như:
- Cỏ Chó Đẻ Phyllanthus niruri vì khi sinh con Chó mẹ thường tìm lá cỏ nhỏ tựa như lá me để ăn.
- Cây Máu Chó Knema corticosa có nhựa đỏ.
- Dog grass là Cỏ Băng Elymus repens. Mỗi khi bịnh Chó đào củ Cỏ Băng để ăn. Ngày xưa ở Âu Châu người ta dùng củ Cỏ Băng để trị bịnh tuyến tiền liệt.
- Cây Bọ Chó (Dog tail: hoa nhỏ mọc trên một trục dài tựa như bọ chét trên đuôi con chó) Buddleja asiatica cỏ cú gây trụy thai. Lá dùng để thuốc cá. Vì vậy cây Bọ Chó còn được gọi là túy ngư thảo. Củ được dùng để sản xuất một loại rượu mạnh.
- Cẩu tích hay kim mao là một loại dương xỉ; thân và rễ có lông vàng (kim mao) mang tên khoa học Cibotium assamicum. Cẩu tích (Cẩu: Chó; tích: xương sống) được dùng làm thuốc trị tê thấp, đau lưng, kích thích gan, thận v.v.
- Dog Rose là hoa hồng Khuyển Rosa canina.
- Chiendent (tiếng Pháp) là cỏ chỉ, cỏ ống, cỏ Gà (pied de poule vì rễ mọc ngang như chân Gà) mang tên khoa học Cynodont dactylon.
Quí vị thấy công lao của Khuyển tộc chúng tôi đối với loài người to lớn như thế nào. Loài người đối xử với Khuyển tộc chúng tôi như thế nào mặc dù Khuyển tộc chúng tôi gây không biết bao nhiêu tội ác đối với Kê tộc, Nga tộc, Dương tộc, Cừu tộc kể cả đối với Khuyển tộc với cảnh Chó hùa cắn Chó neo đơn và thân thuộc của Khuyển tộc như các anh chị Chồn, Cáo kể cả Chó Sói lai vãng bên các đàn Dê, Trừu của loài người.
Ở các nước Âu- Mỹ, Khuyển phẩm được tôn trọng ít nhiều. Sống từng tuổi nầy trưởng lão Berger Allemand tôi cũng không biết những Khuyển tử tàn tật và xấu xí khi mới ra đời được nuôi nấng ở đâu? Hay sớm vào các sở thú để nuôi Cọp, Beo, Sư Tử? Các Nghĩa Trang Động Vật chứa được bao nhiêu anh chị Khuyển? hay chỉ chứa những anh chị Khuyển có ngoại hình đẹp đẽ bình sinh sống trong các gia đình quyền quí của loài người? Tôi chứng kiến nhiều anh chị Khuyển đi lang thang ngoài đường vì chủ thất nghiệp bỏ chỗ ở cũ đi tìm sinh lộ nơi khác. Các anh chị Khuyển đi lang thang bất định, bụng đói cào không tìm đâu ra miếng ăn. Trời khi nóng, khi lạnh bất thường các anh chị lê từng bước nặng nhọc trên đường tráng nhựa đầy xe cộ. Có khi họ bị các anh chị Khuyển địa phương được dinh dưỡng đầy đủ liên kết tấn công và gây thương tích thảm thương. Có khi vì kiệt sức băng qua đường chậm chạp nên bị xe hơi cán chết.
Ở Trung Hoa, Triều Tiên, Việt Nam, một vài vùng ở Thái Lan, Thụy Sĩ và nhiều xứ khác khắp năm châu, Khuyển tộc chúng tôi bị loại người hành hạ thể xác lẫn tinh thần. Người ta ăn thịt Khuyển tộc chúng tôi vì tin rằng Cẩu nhục cường dương như cuộc sống yêu đương của Khuyển tộc. Trong tiếng lóng của người Việt Nam, Khuyển tộc chúng tôi được gọi một cách thanh nhã là Nai Đồng Quê hay đầy tình yêu nước là Hạ Cờ Tây nói lái thành Hạ Cầy Tơ. Nhiều quán bán Cẩu nhục có tên Sống Trên Đời. Người Trung Hoa gọi Cẩu nhục là Hương Nhục (Xiang rou) hay Địa Dương (Di yang). Thầy Mạnh Tử (Mencius 372- 289 trước Tây Lịch) cũng có nhắc đến Cẩu nhục. Một số tiểu bang ở Úc không xem Cẩu nhục là bất hợp pháp. Ở các xứ theo đạo Hồi tín đồ không ăn Cẩu nhục nhưng dân thiểu số không theo Hồi Giáo vẫn ăn. Trong thời kỳ Paris bị vây hãm 1870- 1871 dân chúng đổ xô nhau đi mua Cẩu nhục để trữ trong nhà. Cho đến năm 1910 Pháp mới ngừng bán Cẩu nhục ở các thớt thịt. Người Nhật không ăn Cẩu nhục từ năm 675. Các Thiên Hoàng ra trận thường dẫn theo Chó nên tin rằng ăn Cẩu nhục thì bị xui xẻo ngoài trận mạc. Người Nhật rất kính mến Thiên Hoàng nên lịnh không ăn Cẩu nhục của Thiên Hoàng được tôn trọng triệt để từ đó.
Không có cách giết động vật ăn thịt nào hiền từ cả nhưng cách giết Khuyển tộc quả tình tàn nhẫn hơn cả. Khi sống Khuyển tộc giữ nhà, chăn Dê, Trừu, Bò và làm hàng trăm công việc hữu ích cho loài người. Vậy mà loài người dành cho dòng họ Khuyển những cái chết ghê rợn như trấn nước, đập đầu bằng búa hay cắt cổ để lấy huyết tươi. Năm 2014 người ta cho rằng sự tiêu thụ Cẩu nhục trên thế giới nhất là ở Trung Hoa, Việt Nam, Triều Tiên sụt giảm nhiều so với năm 2013. Vậy mà có 25 triệu Khuyển tộc bị làm thịt trên thế giới. Người ta ăn Cẩu nhục đủ bốn mùa. Trung Hoa tổ chức lễ hội Cẩu nhục và thích thưởng thức món Cẩu tử vừa mới sinh hầm thuốc Bắc để được cường tráng.
Về Cẩu nhục loài người chia ra làm hai phe khẩu chiến nhau suýt có đổ máu.
Phe chống việc ăn Cẩu nhục cho rằng Khuyển tộc là động vật trung thành hữu ích cho loài người. Đứng trên lập trường tôn giáo (Ấn Giáo, Phật Giáo, Hồi Giáo, Do Thái Giáo) phe nầy cực lực chống lại việc dùng Cẩu nhục. Tín đồ Do Thái Giáo và Hồi Giáo không ăn Cẩu nhục vì xem Khuyển tộc và Trư tộc là vật không sạch. Đa số người Âu- Mỹ rất thương yêu Khuyển tộc mà họ xem như người bạn trong nhà. Những người không ăn Cẩu nhục cho rằng người ăn Cẩu nhục là người nghèo bị trọng nghiệp sát sinh . Ăn Cẩu nhục là đưa vào cơ thể những dòng điện xấu v.v.
Phe chủ trương ăn Cẩu nhục cho rằng mọi động vật hiện hữu trên trái đất nhằm nuôi dưỡng con người. Bò không hữu ích, không hiền hòa, không giúp đỡ cho con người no cơm ấm áo hay sao mà loài người vẫn đập đầu Ngưu tộc để có Ngưu nhục nấu phở, thịt Bò khô, Bò vô hộp, Bò nấu súp, Bò bảy món, Bò xào lăn, Bò lúc lắc, Bò beefsteak, Bò hamburger…? Nếu Khuyển tộc là động vật dơ bẩn thì Cá Trê, Cá Tra, Lươn…sạch làm sao?
Cuộc tranh cãi giữa hai phe trên như không bao giờ dứt. Thế là luật pháp can thiệp vào. Như quí vị đã nghe, ở Úc Đại Lợi có một số tiểu bang công nhận Cẩu nhục là hợp pháp. Một số khác không công nhận. Chuyện Cẩu nhục là một đề tài chia rẽ loài người trầm trọng.
Ăn Cẩu nhục loài người còn rêu rao:
Mùa nắng ăn Chó trắng,
Mùa mưa ăn Chó Vàng,
Nắng mưa làng chàng Đen, Vàng, Đốm, Vện.
Lại có người thèm ăn Cẩu nhục đến nỗi phải thốt lên rằng:
Sống trên đời ăn miếng dồi Chó,
Chết xuống âm phủ biết có hay không?
Trong Quốc Văn Giáo Khoa Thư lớp sơ đẳng có chuyện Người Đi Đường Và Con Chó gây phẫn uất cho con cháu dòng họ Khuyển chúng tôi không ít. Loài người muốn giết Khuyển tộc vì bất cứ nguyên do gì, chỉ cần hô: “Chó dại! Chó dại!” thì thiên hạ ùa nhau kẻ cầm dao, người cầm búa hay gậy gộc rượt Chó mà đập cho đến chết mới hả giận! Berger Allemand tôi tự hỏi: Họ giận chuyện gì vậy? Hay chẳng qua đó là ác tâm của loài người chỉ nghe thoáng qua đã vội tin đó là sự thật để nhúng tay mình vào máu kẻ khác mà lương tâm vẫn thanh thản!!!
Người Việt Nam biện hộ cho việc ăn Cẩu nhục của mình bằng câu chuyện Khuyển tộc thưa loài người với Hội Đồng Âm Phủ. Ông Chủ Tịch Hội Đồng Âm Phủ ra lịnh cho đương đơn trình bày cách nấu nướng Cẩu nhục. Anh Khuyển trình bày cách giết Khuyển tàn nhẫn của loài người và cách nấu nướng của họ. Chủ Tịch Hội Đồng Âm Phủ có vẻ không quan tâm đến cách giết Khuyển mà lắng nghe cách nấu nướng Cẩu nhục. Theo lời khai của anh Khuyển thì cách nấu nướng Cẩu nhục ấy là đặc quyền của người Việt Nam. Bỗng ông Chủ Tịch Hội Đồng Âm Phủ quát to: “Mày im ngay! Đừng nói nữa làm tao phát thèm!” Quí vị thấy không, nếu trên dương thế không có công lý thì dưới âm phủ cũng vậy thôi.
95% từ ngữ mà loài người dùng hình ảnh của Khuyển tộc đều nói xấu dòng họ chúng tôi. Nào là Chó má, đồ chó đẻ, đĩ chó, Khuyển Mã chi trung; Khuyển Ưng (Khuyển Ưng lại lựa một bầy côn quang), Hổ phụ sinh Khuyển tử, Cẩu đạo, Cẩu đồ, Cẩu Mã, Cẩu ngôn, Cẩu cường tại thị, Cẩu hạnh, Cẩu Trệ (Chó và Heo), lòng Trâu dạ Chó, Chó dại có mùa; Người dại quanh năm; Chó dữ mất láng giềng, cãi nhau như Chó với Mèo v..v.
Các vua chúa phương Đông ngày xưa thường giết hại những người có công giúp đỡ mình lúc hoạn nạn khó khăn lúc chưa có quyền hành. Lúc ấy loài người buông câu than thở:
Được Chim bẻ ná,
Được Cá quên nôm,
Được Thỏ giết Chó.
Khuyển tộc chúng tôi luôn luôn phù thịnh bất phù suy. Gặp người giàu, ăn mặc sang trọng, dù xa lạ Khuyển chúng tôi cũng vẫy đuôi mừng rỡ. Gặp người rách rưới thì Khuyển tộc chúng tôi lớn tiếng sủa vang. Người Việt Nam có câu:
Chó đâu có sủa lổ không,
Chẳng thằng ăn trộm cũng ông ăn mày.
Mấy khi người Việt Nam nói tốt cho Khuyển tộc chúng tôi. Họ khinh sự dũng cảm của chúng tôi khi nói:
Chó cậy nhà,
Gà cậy chuồng.
Người Á Rập phớt lờ trước tiếng sủa vang rền của Khuyển tộc chúng tôi khi nói:
Chó sủa mặc Chó đoàn bộ hành cứ đi
(Le chien aboie. La caravane passe)
Chó Sói là những thân thuộc oai hùng của Khuyển tộc chúng tôi. Các anh chị ấy vừa hung tợn, vừa khéo tổ chức và đoàn kết chặt chẽ nên bọn Cọp, Sư Tử cũng không hiếp đáp họ dễ dàng. Lão La Fontaine đặt bài ngụ ngôn Le Loup et l’agneau (Chó Sói và Cừu Non) với câu mở đầu như một chân lý bất di dịch với thời gian và không gian:
La raison du plus fort est toujours la meilleure.
(Lý kẻ mạnh bao giờ cũng thắng)
Loài người vẫn có tiên kiến rằng các anh chị Chó Sói hung bạo và khát máu khi gắn sự hung tợn ấy cho chính loài người với nhau khi nói:
L’homo lupus l’homini (La Tinh)
Loài người là lang sói đối với loài người.
Trong Thiên Văn Học có chòm sao Lupus ở phương nam giữa sao Centaurus và Norma.
Trong y học có bịnh lupus là bịnh từ miễn nhiễm gây viêm da, viêm khớp xương. Có nhiều loại bịnh lupus như: Lupus erythematosus (gây thương tổn da), Lupus vulgaris (lao da vùng mắt, mũi, tai), Lupus nephritis sau khi bị lupus erythematosus, gây ra huyết tiện (hematuria: tiểu ra máu) và dẫn đến hoại thân.
Vậy mà Alfred de Vigny viết bài thơ La Mort du Loup (Cái Chết của Chó Sói) với ý thơ hùng tráng mạnh bạo.
Gemir, pleurer, prier est également lache
Run sợ, khóc than, van xin đều hèn nhát như nhau.
Trước khi chấm dứt bài tham luận về Khuyển tộc tôi xin trả lại những ngôn từ mà loài người gán cho chúng tôi dù là tốt hay xấu. Tôi xin người loài người bỏ tất cả những từ ngữ gì của họ có như Chó, Cẩu, Khuyển, Dog, Chien. Bỏ đi một số từ ấy cũng không làm cho ngôn ngữ của quí vị nghèo đi. Trái lại quí vị còn được tiếng là người ăn nói lịch sự và có văn hóa.
Cảm ơn quí vị lắng nghe bài tham luận của Khuyển tộc chúng tôi.
Dưới hội trường không có tiếng vỗ tay. Chỉ có tiếng thở dài chán nản. Ban Nhạc The Wolf trỗi bản La Mort du Loup để khích lệ tinh thần trưởng lão Berger Allemand tức Deutscher Schaferhund vì Run sợ, khóc lóc, van xin đều hèn nhát như nhau.
Đại Diện Khuyển tộc hoàn vũ Canis lupus familiaris tục danh Deutscher Schaferhund (Berger Allemand).
 

 

Thứ Ba, 9 tháng 1, 2018

Trung Ɖông: Vùng phức tạp

Cac em than men,
Men goi cac em bai viet kha dai da duoc danh dau va co tren caidinh.com.
Van Su Lanh
Thay Lan 
phamdinhlan (david)



PS: Quang Nguyen (Uc) doc bai ky lam.  Doc bai nhu uong ruou, uong ca phe.  Cang nham nhi moi thay ruou hay ca phe co huong vi dac biet cua no.  Thinh thoang toi co bai tieng Anh de chung ta vua tap duot tieng minh va tieng cua nuoc minh dang o.  Dieu dang de y la nguoi o nuoc ngoai lau nam tieng me de (mother tongue) bot nham le trong khi tieng nuoc ngoai cung khong tien bao nhieu!!  Doi voi tieng me de thi chinh ta cang ngay cang be bet.  Doi tieng quoc gia dang song thi nghe, noi duoc.  Viet khong bao dam dung.
Do Thi Cai van co gang doc BT Than Huu khong dau.  Met mat khong van thich doc.  Cam on da co gang doc.
May man cho moi nguoi chung ta.



 Trung Ɖông: Vùng phức tạp


http://www.caidinh.com/trangluu1/thoisu/trungdongvungphuctap.htm

                                                                     http://www.caidinh.com/trangluu1/thoisu/trungdongvungphuctap.htm



                                                                                                                                                     PhƉình Lân


                                        http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_1.jpg
 Trung Ɖông tc là phn cc tây ca Á Châu, nm v phía đông cƉịa Trung Hi. Ɖó là đu cu ni lin ba lc đa Á-Âu-Phi Châu. Ɖó là vùng đt c xưa ca nhân loi vi các nn văn minh c như văn minh Ai Cp, Hy Lp, Babylon, đế quc Macedonia thi Alexander ƉạƉế (356 - 323 trước Tây Lch), đế quc Ba Tư(thế k 6 trước Tây Lch đến thế k 20), đế quc La Mã (27 trước Tây Lch - 1453 sau Tây Lch), đế quc Ottoman Hi Giáo (1299 - 1922). Ɖó là nơi phát xut:
  • Do Thái Giáo (Judaism).
  • Ha Giáo Ba Tư (Ba Tư thi c). Ha Giáo lùi bước trước Hi Giáo.
  • Thiên Chúa Giáo
  • Hi Giáo.
T thi xa xưa các b lc trong vùng còn theo đa thn giáo (Polytheism) và thường gây chiến đm máu ln nhau trong vùng đt khô hn ít sông ngòi và ít đt đai phì nhiêu ny. Ch có người Semite, Hebrew, t tiên ca ngườDo Thái có Judaism (Do Thái Giáo) th đc thn. Các b lc Hittite, Philistine, Thamud, Phoenicians, Kassite, Amalekite, Ammonite (gc Semite – Do Thái) có m Trung Ɖông t thi c s. B lAmalekite được ghi trong CƯớc Kinh như là blc thù ghét người Do Thái nht. Các b lc trên biến dn trong lch s. Vào thi c s ngườPhoenicians ni tiếng là nhng thương nhân buôn bán trong vùngƉịa Trung Hi vi các nước Nam Âu và Bc Phi. Ngày nay ch còn ngườHebrew có quc gia sau khi ngôi Ɖền th hai b hy dit và người Do Thái sng phiêu bt khp nơi trên thế gii (70 sau Tây Lch). Mãi đến năm 1948 Quc Gia Do Thái ra đi gia tiếng đn pháo vang rn t liên minh các quc gia Á Rp Hi Giáo (Saudi Arabia, Iraq, Syria, Ai Cp, Jordan, Lebanon).
Ɖế quc La Mã Phương Ɖông (Byzantine Empire) b đế quc Hi Giáo đánh b Constantinople vào năm 1453Ɖế quc Ottoman kim soát nhng vùng đphía đông Ɖịa Trung Hi thuc đế quc Byzantine trước kia. Constantinople tr thành Istanbul, kinh đô ca đế quc Th Nhĩ Kỳ (Ottoman) nm trên lc đa Âu Châu. Ɖến thế k XVIII và XIX đế quc Ottoman bt đu suy yếu.
Nga bành trướng lãnh th v phía nam bng cách chiếm các vùng đt thuc đế quc Ottoman dc theo Hc Hi và bin Caspian.
Năm 1713 Anh chiếm Gibraltar ca Tây Ban Nha đ kim soát hi l ni liƉịa Trung Hi và Ɖại Tây Dương (tây Ɖịa Trung Hi). Năm 1800 h kim soát đo Malta  phía nam đo Sicily. Như vy Anh kim soát min tây và trung Ɖịa Trung Hi. Năm 1878 h chiếm đo Cyprus  phía đông Ɖịa Trung Hi đ dòm ngó các thuc đa ca Th Nhĩ Kỳ  Trung Ɖông. Năm 1882 quân đi Anh tiến vào Ai Cp, kim soát kinh đào Suez. Ɖếcui thế k XIX hi quân Anh kim soát toàn bƉịa Trung Hi t eo bin Gibralta đến kinh đào Suez do Pháp hoàn thành năm 1869. Anh dòm ngó các thuc đa ca đế quc Ottoman  Trung Ɖông và Bc Phi, tìm cách ngăn chn Nga trong vic tìm kiếm bin bng cách ni lin Hc Hi vƉịa Trung Hi. Năm 1905 hm đi Baltic ca Nga trên đường sang Vladivostok Ɖông Á không dùng hi l Ɖịa Trung Hi đ vào kinh Suez, Hng Hi và Ɖộ Dương vì Anh, đng minh ca Nht lúc by gi, án ng ti eo bin Gibraltar và kim soát kinh đào Suez.
Ɖộ là thuc đa ca Anh. S tìm kiếm hi l Hc Hi-Ɖịa Trung Hi-Kinh đào Suez-Hng Hi-Ɖộ Dương, s bành trướng lãnh th v phía nam và s dòm ngó ca Nga vào thuc đa ca đế quc Ottoman được người Anh xem như s đe da thuc đa ca h  ƉộƉó là nguyên nhân ti sao Anh phi tìm cách gâynh hưởng  Afghanistan và Persia (Ba Tư) tc Iran sau này. Chiến tranh Anh-Afghanistan din ra vào nhng năm 1838, 1842 và 1878 - 1880. Dưới thi Nga hoàng, Persia (Iran) chnh hưởng ca Nga  phía bc và nh hưởng ca Anh  phía nam (thước 1907). Năm 1917 chế đ Nga hoàng sp đ. Tân chánh quyn Cng Sn Nga dười s lãnh đo ca Lenin bn lo cng c chánh quyn nên không còn quan tâm đến vn đ Persia (Iran). Năm 1919 Persia công nhn s bo hca Anh.
Năm 1798 tướng Napoléon Bonaparte m cuc hành quân sang Ai Cp. Trên b quân Pháp đánh bi quân Ai Cp. Nhưng tàu bè ca Pháp b hi quân Anh đánh chìm. Bonaparte m đường máu đ tìm đường v Pháp nhưng b quân Anh ngăn chn. Cui cùng ông bí mt dùng thuyvượƉịa Trung Hi đ v Pháp và làm cuc đo chánh không đ máu năm 1799. Trong chiến tranh Crimea (1853 - 1856) Anh, Pháp, Sardina-Piedmont và Th Nhĩ Kỳ liên minh tn công Nga sau khi Nga chiếm hai hu quc trên sông Danube ca Th Nhĩ Kỳ (ngày nay là x Romania). Nga b bi trn Sevastopol trên bán đo Crimea nên đành phi ký hiước Paris chp nhn ch quyn ca Th Nhĩ Kỳ, công nhn s trung lp hóa Hc Hi, m ca h lưu sông Danube cho tàu bè các nước t do thông thương. Năm 1869 Pháp hoàn tt vic đào kinh Suez ni lin Hng Hi vƉịa Trung Hi. Vào thp niên 1870 vua Said ca Ai Cp thiếu n nhiu nên phi bán c phn ca Công Ty KinhƉào Suez cho Anh. Th tướng Disraeli mua các c phn ca vua Said vi giá 4 triu Anh kim. Năm 1882 Anh chiếm Ai Cp.
Ɖế quc Ottoman như người bnh trm kha. Trong đ nht thế chiến Th Nhĩ Kỳ cùng chiến tuyến vƉức và Áo-Hung. Sau đ nht thế chiến các thuc đa ca đế quc Ottoman  Trung Ɖông đt dưới s y tr ca Anh và Pháp. Ɖế quc Ottoman sp đ song song vi s sp đ ca chế đ quân ch  Th Nhĩ Kỳ vào năm 1922. Năm 1916 Mark Sykes (Anh) và George Picot (Pháp) thương thuyết v s chia ct đế quc Ottoman. Trong vùng đt dc theo đông Ɖịa Trung Hi có xCanaan c, bây gi gi là Palestine đt dưới s y tr ca Anh.
T khi ly hương sng phiêu bt trên thế gii, nht là  các quc gia Âu Châu, người Do Thái luôn luôn bo tn sc thái Do Thái ca h: dân tc được thượng đếchn, gi gìn tiếng Hebrew trong gia đình, tôn giáo và tp tc riêng ca hH có giáo đường riêng và nghĩa đa riêng. Ɖâu đâu h cũng b ghen ghét và bc  đãi. Hni bt trong mi lãnh vc hot đng. H am tường ngôn ng, văn hóa, tp tc ca quc gia nơi h sinh sng nhưng h vn gi ngôn ng, tôn giáo (Judaism) và tp tc ca h trong gia đình. Rt ít người Do Thái lc đo hay không gìn gi s thun chng ca hPh n Do Thái có chng ngoi quc và có con pha chng, nhng người con ny được xem là người Do Thái. Trong gn hai ngàn năm sng vô t quc, h dùng câu Ngày mai ở Jerusalem như câu chào hi và nhc nhngày tr v đt t ph Abraham.
Vào thế k XIX ch nghĩa ZIONISM được đy mnh trong cng đng người Do Thái khp thế gii bi tiến sĩ Theodor Herzl (1860 - 1904) sau v án bt công mà Pháp dành cho Alfred Dreyfus (1859 - 1935) vào năm 1894. Nhà hóa hc Chaim Weizmann (1874 - 1952), gia đình lý tài Rothschild vi tài sn 2.000 t Anh kim có công ln trong phong trào Zionism. Gia đình Rothschild là gia đình giàu nht Âu Châu. H có ngân hàng khp Âu Châu, k c Ɖức, Anh, Ý, Pháp, v.v…  Mt ít người Do Thái t Ɖông Âu v Palestine khai phá đt đai và trng trt. Thnh thong có nhng cuc đng chm đm máu gia nhng người Do Thái t đng hi cưny vi người du mc Á Rp. Khi còn sng, có ln Theodor Herzl mun gp s gi ca đế quc Ottoman đ giúp đế quc Ottoman tr n. Bù li, đế quc Ottoman cho người Do Thái tr v Palestine. Ɖế quc Ottoman mt mc khước  t.
Giáo sư hóa hChaim Weizmann d đi hc Manchester, là người có uy tín trong gii khoa hc Anh và trong cng đng Do Thái  Anh. Ông kết hp cht ch vi Theodor Herzl và gia đình Rothschild trong phong trào hướng v Jerusalem và đi Zion. Ông vn đng thành lp mt ViƉại H Palestine và được shưởng ng cùng tài tr ca gia đình Rothschild. Năm 1906 ông vn đng vi chánh ph Anh v vic hình thành quc gia Do Thái  Palestine. Ông Balfour (btrưởng B Ngoi Giao Anh lúc by gi) gi ý vi Chaim Weizmann dùng mt vùng đt ca Uganda đ lp ra nước Do Thái. Chaim Weizmann t chi, vin l rng nếu người Anh xin London mà người ta cho Paris thì h nghĩ sao? Năm 1917 Balfour đưa ra bn Tuyên B công nhn người Do Thái s có T Qu Palestine.
http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_2.jpg http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_3.jpg
Theodor Herzl (1860-1904) – Wikipedia, trai và M ca Theodor Herzl  Memorial Park, Jerusalem, Irael (www.brabosch.com), phi
Năm 1932 vương quSaudi Arabia ra đi. Quc hiu nước ny ly tên hoàng t Saud mà ra. Vương quc ny ra đi sau khi người Anh phát hin bán đo to ln ny có nhiu giếng du vào năm 1908. Ɖó là lúc tư bn Hoa Kỳ đt chân vào vùng Trung Ɖông vi Công Ty Du Ha ARAMCO (Arabian America Oil Company: Công Ty Du Ha Á Rp-Hoa Kỳ). Công ty bt đu khai thác du ha vào năm 1938. Riêng Saudi Arabia sn xut 20% tng s du ha được sn xut trên thế gii. Các quc gia Hi Giáo  Trung Ɖông và Bc Phi như Iraq, Iran, Kuwait, Libya đu là nhng quc gia sn xut nhiu du ha trên thế gii vi s tr lượng khng l.
Ɖệ nht thế chiến làm cho các cường quc k ngh Âu Châu như Anh, Pháp, Ɖức suy yếu. Ɖệ nh thế chiến dn đến s phá sn ca đế quc Anh, Pháp, Hòa Lan vi phong trào đu tranh giành đc lp ca các thuc đa trên thế gii. S bách hi 6 triu người Do Thái bƉức Quc Xã dưới s lãnh đo ca Hitler làm cho người Do Thái khp thế gii, nht là người Do Thái  Âu Châu, thy nhu cu bc thiết v lp qu Palestine. Quc gia ng h thành lp nước Do Thái Palestine là Hoa Kỳ, nơi đa s các nhà t phú, khoa hc gia, chuyên viên kinh tế, tài chánh ni tiếng đu mang dòng máu Do Thái. H nm gi mi ngành hot đng kinh tế, văn hóa, xut bn, truyn thông, báo chí, đinh, vic buôn bán kim cương, đá quí và đ c,… Hoa Kỳ có mc đo dân ch  Trung Ɖông. nh hưởng ca Anh và Pháp  Trung Ɖông được thay thế bng nh hưởng ca Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ đt chân trên vương quc Saudi Arabia vào thp niên 1930 và Do Thái vào năm 1948. H h tr cho Anh trong cuc đo chánh lt đ Mossadegh  Iran vào năm 1953. nh hưởng ca Anh trên bán đo Á Rp, Palestine và Iran lui dn. Hoa Kỳ can thip buc Anh và Pháp phi rút khi kinh đào Suez và Do Thái rút ra khi bán đo Sinai năm 1956. Th Nhĩ Kỳ là quc gia Hi Giáo duy nht không có thái đ chng Do Thái. Vì có truyn thng bt thân thin vi Nga nên Th Nhĩ Kỳ ng theo Hoa Kỳ trong chiến tranh lnh (1949 - 1991). Các quc gia Hi Giáo trên thế gii đu không công nhn s hin hu ca Do Thái  Trung Ɖông dù h thân thin hay n nang Hoa Kỳ. Ngay c Mã Lai và Indonesia  Ɖông Nam Á xa xôi cũng có thái đ thù nghch vi Do Thái như là s đoàn kết ca nhng người đng đo Hi mc dù không h có s va chm quyn li kinh tế hay chính tr gia Mã Lai và Indonesia vi Do Thái. Bch thư Balfour năm 1917 thun li cho vic thành lp nước Do Thái  Palestine. Nhưng khi đ nh thế chiến chm dt, Anh li thay đi thái đ vì e ngi đng chm vi đa s các dân tc Hi Giáo trong vùng.
Lenin đượƉức giúp phương tin v Nga lt đ chánh ph Kerensky. Chánh ph Kerensky tham gia đ nht thế chiến bên cnh các nước Tây Âu. Sau khi thành công, Lenin đơƉức bng cách chm dt s tham d ca quân Nga vào chiến tranh chng Ɖức và Áo-Hung. Vì vy, sau khi Ɖức bi trn, nước Nga Cng Sn không d phn vào vic chia x đế quc Ottoman  Trung Ɖông.
Dưới thi Stalin, Liên sô chưa can d vào vn đ Trung Ɖông, nơi có nhiu du ha. Năm 1948 Liên Sô là quc gia th nhì công nhn quc gia Do Thái. Stalin chú trng đến các quc gia Ɖông Âu trong qu đo Liên Sô. Ɖến thi Khrushchev Liên Sô mi can d sâu vào vn đ Trung Ɖông bng cách khai thác s thù hn gia người Hi Giáo Á Rp vi người Do Thái. Ɖại tá Nasser ca Ai Cp được xem là người lãnh đo các nước Á Rp chng Do Thái. Vua Farouk b lt đ vì Ai Cp cm đu các nước Saudi Arabia, Jordan, Iraq, Syria, Lebanon b Do Thái đánh bi trong chiến tranh đc lp ca Do Thái (1948). Dưới danh nghĩa hy dit Do Thái Nasser thành lp Cng Hòa Á Rp Thng Nht bng cách sát nhp Syria vào Ai Cp (1958). S thng nht ny làm cho người Syria có cm tưởng quê hương ca h đt dưới s thng tr ca Nasser. Năm 1961 phe Syria chng Nasser thng phe Syria thân Nasser đ Syria tr li v trí quc gia đc lp ca mình.
Khrushchev ve vãn Ai Cp. Năm 1958 Liên Sô giúp tin bc cho Ai Cp hoàn tt công trình xây đp Aswan và vin tr cho Ai Cp phi cơ, võ khí, c vn k thut. Người Á Rp Hi Giáo vn nghi k người ngoi quc. Nhưng gia Hoa Kỳ và Liên Sô h chn Liên Sô vì cho rng Liên Sô chng đế quc. Vã li h ghét Hoa Kỳ vì nước ny nhit ling h Do Thái. Năm 1967 Ai Cp, Syria và Jordan tn công Do Thái t ba hướng: nam (Ai Cp), tây (Jordan), bc (Syria) nhưng liên minh ba nước Á Rp đi bi trong cuc chiến tranh kéo dài vn vn sáu ngày. Ɖó là s tht bi chua cay ca Nasser. Ai Cp “cám ơn” các c vn Liên Sô. Trong cuc chiến tranh sáu ngày ny Ai Cp mt Sinai rng 61.000 km2, tc rng gp ba ln nước Do Thái! Jordan mt đông Jerusalem và West Bank. Syria mt mt phn cao nguyên Golan.
http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_4.jpg
Tướng Ariel Sharon ca Do Thái trong cuc hành quân  Sinai năm 1967 (Nieuw Israëlistisch Weekblad)
Ai Cp không còn thân thin vi Liên Sô. Nhưng Syria gn bó vi Liên Sô. Nhiu sĩ quan Syria được gi sang Liên Sô hun luyn. Trong s y có Hafez al Assad (1930 - 2000) được hun luyn v Không Quân. T năm 1971 đến 2000 ông là tng thng Syria. Hafez al Assad là thân ph ca đương kim tng thng Bashar al Assad. Nhn s hun luyn và ng h ca Liên Sô đ cm quyn, Hafez al Assad nhường cng Tartus cho Liên Sô. Ɖó là cơ hi ngàn vàng cho Liên Sô hin dimin đông Ɖịa Trung Hi.
Sau cuc chiến tranh ngày Yom Kipper (Ngày Chuc Ti Li: Day of Atonement) năm 1973 Ai Cp t b đường li chng Do Thái đ đt nước ny tr li bán đo Sinai (theo tiếng Do Thái SINAI có nghĩa là “sa mạc đất sét”). Năm 1979 qua trung gian ca tng thng Hoa Kỳ Jimmy Carter, th tướng Begin (Do Thái) và tng thng Sadat (Ai Cp) ký hiước hòa bình. Cùng năm y Liên Sô xâm lăng Afghanistan và chế đ quân ch Iran b lt đ. Iran tr thành mt Cng Hòa Hi Giáo chng đi Hoa Kỳ kch lit.
S phc tp ca Trung Ɖônbg có th tm tóm lược bng nhng ngun gc sau đây:
  • S phong phú v du ha ca các quc gia Trung Ɖông và ph cn thu hút s thèm thung ca các quc gia k ngh trên thế gii như Anh, Pháp, Nga, Hoa Kỳ, v.v... Nó cũng là ngun gc ca nhng biến đng chánh tr ni bô trong các nước có giếng du. Cướp chánh quyn tc là chiếm tài sn quc gia đ làm giàu.
  • Trung Ɖông là đu cu ni lin ba lc đa Á-Âu-Phi, Ɖịa Trung Hi-Hng Hi-Ɖộ Dương, Ɖịa Trung Hi-Hc Hi.
  • S tranh chp trin miên gia các b lc du mc.
  • S thù ghét gn như không th hàn gn gia người Hi Giáo và tín hu các tôn giáo khác, đc bit là vi Thiên Chúa Giáo, Thiên Chúa Giáo Coptic và Do Thái Giáo và gia người Hi Giáo và người Do Thái.
  • Hi Giáo cũng có nhiu h phái khác nhau. Hai phái quan trng thường xuyên thù nghch nhau là phái Sunni và Shiite. Phái Sunni đông hơn phái Shiite. Iranlà quc gia rng ln, khá đông dân, có nhiu du ha và là nơi đa s dân chúng theo Hi Giáo Shiite.  Iraq  min nam, nơi có nhiu du ha, theo Hi Giáo Shiite trong khi người Iraq  min bc và người Kurds  phía đông bc theo Hi Giáo Sunni. Hi Giáo Sunni  Iraq chiếm li 40% dân s. Saddam Hussein thuc Hi Giáo Sunni. Syria có 75% tín hu Hi Giáo Sunni. H có v không hài lòng vi s cai tr ca gia đình Assad thuc phái Alawite, mt nhánh nh ca phái Shiite.  Bahrain là mt đo nh trong vnh Persian (Ba Tư-Iran) rng li 720km2 vi 1,5 triu dân. Ɖa s dân trên đo theo Hi Giáo Shiite trong khi vua Hamad bin Isa al Khatifah thuc phái Sunni. Dân chúng có khuynh hướng nghiêng v Iran vì cho rng h b phái Sunni ca nhà vua kỳ th. Trong Mùa Xuân Á Rp năm 2011 dân chúng Bahrain ni lên. Vua Bahrain cu cu Saudi Arabia đem quân đánh dp vì s s can thip ca Iran.
Gia các quc gia Hi Giáo cùng h phái hay khác h phái vn có xung đt nhau đm máu (xung đt gia Saudi Arabia giàu có vi Yemen nghèo kh, xung đt gia phái Sunni và Shiite  Iraq thi Saddam Hussein, xung đt gia phái Sunni ca Iraq thi Saddam Hussein vi người Kurds thuc Hi Giáo Sunni v.v...), xung đt gia Th Nhĩ Kỳ và người Kurds (Hi Giáo Sunni). Lebanon có 54% tín hu Hi Giáo gm 27% Sunni và 27% Shiite. Ngoài ra có li 41% tín hu Thiên chúa Giáo Maronite, Chính Thng Giáo Hy Lp, Thiên Chúa Giáo Melkite Hy Lp v.v... Lebanon có biên gii chung vi Do Thái và Syria. Nhóm Hezbollah là nhóm Hi Giáo Shiite cc đoan được s vin tr ca Iran đ gây ri cho Do Thái. Syria là quc gia cương quyết chng Do Thái sau khi Ai Cp ký hiước hòa bình vi Do Thái năm 1979.  Syria ng h người Palestine chng Do Thái dưới s lãnh đo ca Arafat. Syria t ra h là mt nước mnh đi vi hai quc gia Hi Giáo láng ging là Jordan và Lebanon.
Theo quyết đnh ca Liên Hip Quc năm 1947 Jordan bao gm West Bank và đông Jerusalem. Như vy người Palestine  West Bank và đông Jerusalem là công dân Jordan! Sau khi Jordan bi trn năm 1967, Do Thái  chiếm West Bank và đông Jerusalem. Nhiu người Palestine chy sang Jordan. Nước ny tr thành nơi hun luyn du kích Palestine đánh phá các nông trường ca Do Thái. Ɖó là điu vua Hussein ca Jordan không mun vì Jordan mang mt gánh nng kinh tế, xã hi do cha chp người Palestine, li phi chu đng s xung đt gia người Palestine và dân Jordan, li lo s s tn công có th có vào Jordan t phía Do Thái. Vic Jordan trc xut người Palestine ra khi x ny vào năm 1970 dn đến s can thip võ trang ca Syria vào Jordan và biến c “tháng chín đen”. Người Palestine ri Jordan chy sang Syria, Nước nng h người Palestine chiến đu chng Do Thái nhưng không mun dung cha người Palestine vì s b Do Thái tn công.
Người Palestine chy sang Lebanon. Vào năm 1948, khi nước Do Thái ra đi, nhiu người Palestine chy sang Lebanon. Ging như Jordan sau năm 1970,Lebanon tr thành quc gia dung cha du kích Palestine đánh phá Do Thái  phía bc.  Cuc ni chiến Lebanon kéo dài t năm 1975 đến 1989. Nó m màng bng vic chém giết nhau gia người Palestine thuc t chc PLO cùng đng Fatah ca Arafat vi tín đ Thiên Chúa Giáo Maronite. Nhng người ny không hưởng ng s võ trang kháng chiến chng Do Thái ca người Palestine và người Lebanon Hi giáo. Năm 1981 Do Thái oanh tc các tri t nn ca người Palestine Lebanon. Năm sau Do Thái xâm lăng Lebanon nhm đánh đui du kích Palestine ra khi Lebanon. Người Hi Giáo Shiite  Lebanon tn công người Palestine, vin l rng vì nhng người ny gây hn khiến cho Do Thái xâm lăng Lebanon.  S xâm lăng ca Do Thái m đu cho nhng hot đng khng b ca nhóm Hezbollah (do Iran hun luyn, tài tr và trang b võ khí) và vic đưa quân Syria vào Lebanon. Tòa đi s Hoa Kỳ  Lebanon b đánh bom. 241 Thy Quân Lc Chiến Hoa Kỳ b Hezbollah đánh bom chết khiến Hoa Kỳ phi rút quân ra khi Lebanon. Năm 2000 Do Thái rút quân ra khi Lebanon. Năm năm sau Syria mi rút quân.
http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_5.jpg
Tòa đi s M  Libanon b phá hy do bom ca t chc khng b Hezbollah vào năm 1983 (nh Nieuws Dossier)
***
Chuyn Do Thái-Palestine là chuyn nhì nhng. Chuyn gia các nước Á Rp cũng không đơn gin và d gii quyết. Palestine chia ra làm hai nhóm đi nghch nhau và sng trên hai đa bàn khác nhau: nhóm Fatah tương đi ôn hòa  West Bank và nhóm Hamas quá khích tp trung  Gaza. Hamas cương quyết không nhìn nhn s hin din ca nước Do Thái  Trung Ɖông. H được Iran, Syria và Hezbolloah ng h c th bng hành đng mc dù không có kết qu rõ ràng. Khi Hi Giáo trên thế ging h s thành lp nước Palestine trên lãnh th West Bank và di Gaza vi đông Jerusalem làm th đô. Liên Hip Quc không chp nhn đông Jerusalem thuc v Do Thái. Nước ny tuyên b Jerusalem là th đô mc dù trên thc tế Tel Aviv vn là th đô. Các tòa đi s vn còn đ đó.
Cách mng Hoa Lài thành công  Tunisia (2011). Nó lan sang Libya, Ai Cp khiến cho hai nhà đc tài Qaddafi và Mubarak b lt đ. Qaddafi ca Lybia b giết chết. Syria cách mng Hoa Lài nhm lt đ tng thng Assad biến thành cuc ni chiến. Phe chng Assad suýt lt đ được nhà đc tài ny thì Nga bt đu lên tiếng cu vãn Assad. Ɖến năm 2015 Nga công khai can thip vào cuc ni chiến Syria đ giúp cho chế đ Assad tn ti dưới chiêu bài oanh tc phe khng b. Phe chng Assad do Hoa Kỳ ng h cũng b oanh tc vì b xem là khng b. B qua s tàn phá v vt cht và s thit hi nhân mng, ni chiến Syria dn đến nhng hin tượng lch s sau đây:
  • S ra đi ca Quc Gia Hi Giáo (IS: Islamic State) dưới s lãnh đo ca Abu Bakr al Baghdadi. Năm 2013 nhng người Hi Giáo cc đoan chng đi chếđ Assad  Syria chiếm thành ph Raqqa và biến thành ph ny thành th đô ca IS. Năm 2014 IS đt đnh cao ca sc mnh ca h  bc Syria và Iraq. Hchiếm Falluja, Mosul, Tikrit, vùng đông dân và có nhiu du ha và nhiu tín hu Hi Giáo Sunni  Iraq. H gm nhng tín hu Hi Giáo Sunni cc đoan hơn c khng b Al Qaeda, kết hp vi tàn quân ca Saddam Hussein sau khi b Hoa Kỳ đánh bi năm 2003 và các phn t Al Qaeda cho rng t chc khng b ca h chưa đ st máu. H thi hành lut Sharia như thi Trung C: ph n phi mang vi che mt, không chp nhn các tôn giáo khác k c Hi Giáo không thuc phái Sunni, hoài nghi người l nht là người ngoi quc Âu-M và theo đo Christ v.v… Khi chiếm Raqqa hay Mosul, h x bn hàng lot nhng binh sĩ đu hàng và tht trn. Nhiu người b cht đu. Có người b đóng đinh đ ngoài đường ph đ khng b tinh thn dân chúng trong thành ph.
IS kim soát 210.000km2 (2/3 din tích nước Vit Nam), bao gm mt phn trên lãnh th Syria và mt phn trên lãnh th Iraq. IS chiếm vùng có nhiu du ha, thành ph vi nhiu c vt. H bán du, bán c vt, bt cóc người đ ly tin chuc v.v… đ có tin nuôi dưỡng chiến tranh chinh phc hu phát trinh hưởng IS trong thế gii Hi Giáo. Ít ra h được các t chc Hi Giáo cc đoan như Boko Haram tuyên th trung thành vi IS và th lãnh Abu Bakr al Baghdadi, mt người Iraq Sunni sinh năm 1971. Các nước Hi Giáo Sunni như Saudi Arabia, Ai Cp, Jordan, Th Nhĩ Kỳ, Qatar… không thc s mun đánh dit IS. IS theo Hi Giáo Sunni đánh nhau vi Hi Giáo Sunni gc người Kurds.
Th Nhĩ Kỳ ln Iran không thích người Kurd vì s s hình thành quc gia Kurdistan bao gm mt phn lãnh th Th Nhĩ Kỳ, Iran và Iraq. Th Nhĩ Kỳ thi Erdogan không tôn trng đường li do Ataturk Kemal đ li. Ông có khuynh hướng tái lnh hưởng ca đế quc Ottoman trước kia. Ông không thân thin vi Hoa Kỳ,  Do Thái hay NATO mà Th Nhĩ Kỳ là mt thành viên Á Châu duy nht. Sau cuc đo chánh ht năm 2016 Erdogan càng nghiêng v Nga và đng chm viƉức, Hòa Lan và các nước Liên Âu v vn đ t nn Syria. Th Nhĩ Kỳ lnh lùng vi Hoa Kỳ vì tin rng Hoa Kỳ đng sau cuc đo chánh vi các phn t trong phong trào Gulen, tên ca giáo sĩ Fethullah Gulen sng lưu vong  Pennsylvania, Hoa Kỳ t năm 1999. Erdogan ng h Hamas  Gaza, chng li Hoa Kỳ vì Hoa Kỳng h người Kurds  phía bc Iraq. Th Nhĩ Kỳ đã và đang tn công người Kurds đòi t tr  min nam nước Th Nhĩ Kỳ. Ɖến năm 2017, IS b đánh b Mosul, Tikrit bi quân Iraq (phái Hi Giáo Shiite) vi s ym tr ca Hoa Kỳ và lc lượng người Kurds.  Syria IS mt Raqqa. Hoa Kỳ góp phn rt ln trong s chiến thng ny. Nhưng Nga và Iran hưởng li.
http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_6.jpg
C ca các đơn v người Kurds YPG thuc liên minh Lc Lượng Dân Ch Syria (SDF, do Hoa Kỳ ng h)
bay pht phi trên qung trường Al Naim, Raqqa, nơ
i IS x t các thường dân (AFP)
  • Làn sóng người t nn Syria Hi Giáo gây chao đo xã hi, chánh tr và tôn giáo  Liên Âu. Ba Lan cương quyết không nhn người Hi giáo. Uy tín n thtướng Ɖức Merkel b st m vì ch trương nhn người t nn Hi Giáo (Syria, Afghanistan, Libya, Nigeria, Somalia v.v...). Hung Gia Li đóng ca biên gii. Anh b phiếu ri khi Liên Âu (Brexit, 2015) đ tránh phi nhn thêm người Hi Giáo đã tn công nước ny bng cách dùng mã tu cht đu, dùng bom n London, dùng xe hơi cán người đi đường  London v.v.
  • Ni chiến Syria giúp cho Nga tăng uy thế  Trung Ɖông. Các nhà đc tài trên thế gii phn khi v cách bo v đàn em hu hiu ca Putin. Hoa Kỳ b xem như thua cu Syria và c Iraq na. Nga, Th Nhĩ Kỳ và Iran hi hp đ gii quyết chuyn Syria thi hu ni chiến. Hoa Kỳ xem như b loi ra khi sân khu chánh tr  đây. Trung Quốc có cơ hi đt chân lên Syria đ thu xây ct tái thiết các thành ph hu như tr thành gch vng sau by năm ni chiến! Iranvà Hezbollah tr thành ân nhân ca Syria ca Assad. Iran nh hưởng đi vi chánh quyn Iraq và vi cá nhân Assad vì đng đo và đng h phái. H có cơhi tiến ra Ɖịa Trung Hi, gây ri cho Saudi Arabia  Bahrain, Yemen, tách Qatar thuc phái Sunni ra khi khi Á Rp Sunni,  giúp đ cho Hezbollah gây ri cho Do Thái và ym tr cho Hamas mc dù Hamas không thuc h phái Shiite như hƉó là cách Iran ly uy tín trong thế gii Hi Giáo vì “không phân bit h phái Sunni hay Shiite”. Iran ng h nhóm Houthi (Hi Giáo Shiite)  Yemen nm chánh quyn t tay ca chánh ph Hadi  Sanaa được s tr giúp tích cc ca Saudi Arabia.
  • S tht bi ca Hoa Kỳ  Syria làm cho bang giao gia Hoa Kỳ vi Saudi Arabia không được toàn bích như xưa. Như các tng thng Hoa Kỳ tin nhim, tng thng Trump trân quí Saudi Arabia. Ba quc gia Hi Giáo trong vùng là Saudi Arabia, Th Nhĩ Kỳ và Iran đu mun xưng ngôi bá ch trong vùng. Saudi Arabia và Th Nhĩ Kỳ đu theo Hi Giáo Sunni. Iran theo Hi Giáo Shiite. Saudi Arabia rng 2,24 triu km2 vi 33 triu dân. Ɖây là nước giàu có nht trong các nước Á Rp vì có nhiu du ha. Ɖó là sinh quán ca giáo ch Muhammad. Saudi Arabia có uy tín vi các nước Á Rp láng ging vì thế lc tin bc và vì lý do tôn giáo. Năm 2013 vương quc ny giúp đ tin bc cho tướng Sissi lt đ tng thng Morsi ca nhóm Huynh Ɖệ Hi Giáo  Ai Cp.
Hàng năm tín đ Hi Giáo trên thế gii đ xô v Mecca hành hương. Saudi Arabia có đ loi vũ khí ti tân mua ca Hoa Kỳ nhưng du ha là ngun li làm giàu duy nht cho vương quc tân lp năm 1932 ny. Gn đây Saudi Arabia phát đng vic phong ta Qatar, vin l quc gia ny ym tr khng b IS và có liên h vi Iran. S phong ta ny được Ai Cp, Bahrain, Yemen, United Arab Emirates, Maldives, Ɖông B Libya, Mauritania, Mauritius hưởng ng gây nhc đu cho Hoa Kỳ không ít. Hoa Kỳ trân quí Saudi Arabia. Nhưng h có căn c Không Quân Al Udeid  Qatar vi 11.000 quân sĩ Hoa Kỳ. Căn c có B-52. Ɖó là nơi xut phát phi cơ chiến đu Hoa Kỳ trong chiến tranh vi Iraq năm 1991, chiến tranh Afghanistan năm 2001, chiến tranh Iraq năm 2003. Saudi Arabia luôn luôn min nhim vi Hoa Kỳ mc dù trong v 11-09-2001 (nói theo M 9-11) có 19 người gc Saudi Arabia tham d cuc đánh phá World Trade Center  New York, Pentagon, Washington. Saudi Arabia và Do Thái là hai đng minh đc bit ca Hoa Kỳ. H mun Hoa Kỳ cng rn vi Iran. Saudi Arabia dùng phi cơ oanh tc và phong ta Yemen, áp lc th tướng Saad Hariri phi tuyên b t chc khi  Saudi Arabia. V nước, ông vn gi chc v th tướng!.
Th Nhĩ Kỳ là cu đế quc Ottoman, rng 748.000km2 vi 81 triu dân. Tng thng Erdogan là người có khuynh hướng đc tài. Ông làm chao đo NATO và Liên Âu vi tư cách thành viên NATO khi hướng v Putin. Mâu thun gia Th Nhĩ Kỳ vi Saudi Arabia không nghiêm trng bng s thù nghch gia Saudi Arabia vi Iran. Nhưng Th Nhĩ Kỳ vn có mc cm t tôn đi vi các nước Á Rp trong vùng vi tư cách là cu đế quc Ottoman. Ankara không hài lòng v s đi xca Saudi Arabia đi vi Qatar.
Iran rng 1,650 triu km2 vi 82 triu dân. Iran được xem là quc gia lãnh đo khi Hi Giáo Shiite. Iran là quc gia rt giàu v du ha, là quê hương ca Ha Giáo(Zoroastrianism - đo ca tiên tri Zarathustra, 628 - 551 trước Tây Lch) thi c s. Iran có v tri hơn Saudi Arabia vì sn xut được võ khí, k c ước mun sn xut bom nguyên t. V phương din chánh tr, t năm 1979 v sau Iran chng Hoa Kỳ, chng Do Thái, ym tr Hezbollah và cuc tranh đu ca người Palestine chng Do Thái, nht là nhóm Hamas  Gaza. Gia lúc y Ai Cp, Saudi Arabia ng theo Hoa Kỳ và tha hip vi Do Thái mc dù dân chúng ca h luôn luôn thù ghét Do Thái. Th Nhĩ Kỳ ca Erdogan đang tranh nhau ve vãn Hamas và cuc đu tranh ca người Palestine. Ɖiu đc bit đáng lưu ý là Th Nhĩ Kỳ hướng v Putin. Vua Saudi Arabia ln đu tiên thăm viếng Moscow và mua võ khí ca Nga như mt thái đ lnh nht, thiếu tin tưởng đi vi Hoa Kỳ và công nhnưu thế ca Putin  Trung Ɖông. Nga thành công bo v ghế tng thng cho Assad và có uy tín đc bit đi vi Iran. Putin tr thành điu phi viên ca ba quc gia Hi Giáo đang giành quyn lãnh đo thế gii Hi Giáo: Saudi Arabia, Iran và Th Nhĩ Kỳ. Trước kia quyn ny do đi tá Nasser ca Ai Cp nm gi. Ai Cp mt quyn ny sau cuc chiến tranh sáu ngày năm 1967, chiến tranh Yom Kippur năm 1973 và s ký kết hiước hòa bình vi Do Thái năm 1979. Thành công ln nht ca Putin là Hoa Kỳ bu ông Donald Trump làm tng thng. Ɖó là v tng thng Hoa Kỳ đu tiên thân Nga và kính trng tng thng Putin ca Nga.
Tháng 12 năm 2017 tng thng Trump công b nhìn nhn Jerusalem là th đô ca Do Thái. S công nhn ny ch là thc hin li ha khi ra tranh c năm 2016. Hoa Kỳ chưa cho biết chng nào di tòa đi s t Tel Aviv v Jerusalem. Vic Hoa Kỳ nhìn nhn Jerusalem là th đô ca Do Thái như ct đt mi hy vng v vic hình thành nước Palestine vi đông Jerusalem làm th đô. T trước đến gi các tng thng Hoa Kỳ, dù là Dân Ch hay Cng Hòa, đu thiên v Do Thái nhưng cgng làm ra v trung lp. Tng thng Trump phá v lp trường dè dt ca Hoa Kỳ mc cho dư lun thế gii phin trách vic đ du vào la ca ông. Tng thng Trump mnh dn dùng r ca ông, mt người Hoa Kỳ gc Do Thái, làm c vn đc trách vn đ Trung Ɖông. C nhiên hu hết các quc gia Hi Giáo, k c các quc gia có liên h tt vi Hoa Kỳ như Saudi Arabia, Ai Cp, Th Nhĩ Kỳ, đu lên tiếng chng li quyết đnh ca tng thng Trump vn biết rng tình thế khó đo ngược li ngoi tr khi Palestine đ sc mnh đ đánh bi Do Thái vi s h tr ca các nước Hi Giáo. Do Thái chiếm đông Jerusalem t năm 1967 đến gi.
http://www.caidinh.com/images/images2018/trungdongvungphuctap_7.jpg
Tng thng Trump vi văn bn do chính ông ký kết công nhn Jerusalem là th đô ca Do Thái (AFP)
Quyết đnh ca tng thng Trump có nhng hu qu như sau:
  • Hoa Kỳ tr thành nước thù nghch vi thế giHi Giáo vi 1,8 t người (25% dân s thế gii). Hi Giáo Sunni li 1,5 t người và Hi Giáo Shiite li 300 triu người.
  • Châm ngòi la xung đt Do Thái-Palestine  Gaza, West Bank; Do Thái-Hezbollah  nam Lebanon và bc Do Thái. Trung Quc và Nga có cơ hi can thip vào vn đ Trung Ɖông dưới chiêu bài giúp đ Palestine và các nước Hi Giáo trong vùng.
  • Ɖại HƉồng Liên Hip Quc phng quyết đnh v Jerusalem ca Hoa Kỳ bng cách b 128 phiếu chng vi 9 phiếu thun. 35 quc gia vng mt. Ɖại sHoa Kỳ Nikki Haley da s ghi tên quc gia nào b phiếu chng li quyết đnh ca tng thng Trump đ chm dt vin tr. S đe da trng trn và thiếu ngoi giao ny càng làm cho dư lun thế gii càng bt bình vi Hoa Kỳ hơn. Các quc gia Hi Giáo thân thin vHoa Kỳ như Saudi Arabia, Th Nhĩ Kỳ, Qatar hay các quc gia nhn vin tr ca Hoa Kỳ như Ai Cp, Afghanistan, Iraq, Pakistan,… đu b phiếu chng quyết đnh v Jerusalem ca Hoa Kỳ. Các nước bn và đng minh Hoa Kỳ như Anh, Pháp, Nht đu b phiếu chng. Nga, Trung Quc, Ɖộ đu b phiếu chng. S vng v ca li đe da ghi danh quc gia b phiếu “không trung thành” vi Hoa Kỳ không làm cho đi din các nước lo s. H như thm nói h s hướng v Nga hay Trung Quc! T l 128-9 không nói lên s thành công ca Hoa Kỳ trong dư lun quc tế.
  • To cơ hi cho Putin và Xi Jinping (Tp Cn Bình) bành trướng nh hưởng  Trung Ɖông. Trong chiến tranh lnh Khrushchev và Brezhnev ch vi tay đến Ai Cp, Syria. Bây gi Putin được tiếp cn vi Syria, Saudi Arabia, Ai Cp, Iraq, Iran, Th Nhĩ Kỳ, v.v…   Ɖông Bc Á không v lãnh t nước nào tiếp cn ddàng vi Bc Hàn hơn Putin.
  • An ninh ca công dân Hoa Kỳ và các công ty trên thế gii, nht là  các nước Hi Giáo, chc chn chnh hưởng không tt do quyết đnh ca tng thng Trump mà ra.
V LÝ và LC, Do Thái có ưu thế hơn Palestine. Hãy tưởng tượng mt cuc đu LÝ và LC gia Do Thái và Palestine:
PalestineƉất Palestine ca chúng tôi. Các anh lp quc bng cách cướp đt ca chúng tôi.
Do TháiƉó là đt Canaan ca t ph chúng tôi. Vì yếu sc chúng tôi b mt đt t ph sau khi ngôi ƉỀN th hai b phá hy và dân tc chúng tôi b bt buc phi lìa khi quê hương mình t năm 70 sau Tây Lch đến sau đ nh thế chiến.
Palestine: Cái gì chng minh đó là đt ca anh?
Do Thái: Quyn Thánh Kinh ghi chép đy đ tt c. Chúng tôi mt quê hương dưới thi đế quc La Mã, ri đế quc Ottoman và đế quc Anh. Sau hai ngàn năm lưu lc, bây gi chúng tôi tr v nhn li đt t ph ca chúng tôi. Các anh thun tho thì sng chung vi chúng tôi. Nếu các anh b đi như nhng người Palestine t n Lebanon năm 1948 thì các anh không có cơ hi tr li.
Palestine: Các anh không tôn trng ngh quyết ca Liên Hip Quc năm 1947 khi chiếm West Bank và đông Jerusalem. Jerusalem thuc v Hi Giáo chúng tôi.Ɖó là nơi có đn Al Aqsa, nơi đc giáo ch Muhammad thăng thiên. Al Aqsa được xây lên vào năm 691 sau Tây Lch và được trùng tu vào năm 1187 sau khi bThp T Quân Thánh Chiến Thiên Chúa Giáo chiếm năm 1099 và biến Al Aqsa thành mt giáo đường Thiên Chúa Giáo.
Do Thái: Chúng tôi tôn trng ngh quyết 1947 ca Liên Hip Quc. West Bank và đông Jerusalem đt dưới s kim soát ca Jordan. Năm 1967 Jordan, Ai Cp, Syria tn công chúng tôi. H b đánh bi. Chúng tôi tiếp thu đông Jerusalem và West Bank. Tt c các đa danh, di tích lch s ca t ph chúng tôi đu nđông Jerusalem và West Bank. M ca vua David trên đi Zion, đông Jerusalem. Con đường Chúa Jesus vác thánh giá và m ca Chúa  đông Jerusalem. Aaron, em ca Moses, được chôn trên núi Harun gn Petra, Jordan. Nablus, tên mi ca Shechem, có m Joseph. Hebron là thành ph lch s, mt trong bn thành ph Thánh ca Do Thái Giáo, là nơi lưu li nhng sinh hot ca Abraham, Isaac, Jacob tc Israel, David, v.v... Bethlehem là thành ph sinh quán ca đc Chúa Jesus. Cách đây 3.000 năm vua David đã chn Jerusalem làm th đô. Ɖó là thành ph Thánh ca chúng tôi được nhc đến 600 ln trong Thánh Kinh. Câu “Ngày mai  Jerusalem” tr thành câu chào hi ca dân tc chúng tôi sau nhiu thế k ly x quán và sng phiêu bt khp nơi trên thế gii.
Palestine: Jerusalem là thành ph Thánh ca Hi Giáo chúng tôi.
Do Thái: Các anh ch cho tôi kinh Qran ca tôn giáo ca các anh đ cp đến thành Jerusalem  đon nào? Nhng di tích ca giáo ch Muhammad lưu li trong thành ph? Thánh Kinh chúng tôi đ cp đến Jerusalem 600 ln. Trên thế gii không có dân tc nào ph nhn Jerusalem không phi là thành ph ca dân tc Do Thái chúng tôi. Có nhiu bài ca được viết ra đ ca tng thành ph Thánh ny. Tôi hi các anh:  “Nếu năm 1967 Jordan đánh bi chúng tôi thì bây gi chúng tôi ra sao?” Vì vy vic tr li West Bank hay đông Jerusalem tr nên khó khăn. Quá kh, đó là nơi còn gi du tích ca t ph chúng tôi. Tương lai có gì bo đm hòa bình sau khi chúng tôi tr li West Bank và đông Jerusalem? Chúng tôi đã rút khi Gaza nhưng Hamas có cho chúng tôi yên không? Nay các anh ném đá. Mai các anh pháo kích. Khi thì đt bom. Lúc thì đâm chém hay cho xe cán người vô ti. Khi chúng tôi đáp tr thì nhng người đng tôn giáo vi các anh la hoán lên ti din đàn Liên Hip Quc. Dùng s đông và sc mnh ca đa s đ dit k nh bé đơn đc là đúng sao? K nh bé t v đ được sng còn là đáng lên án sao? Gia chúng ta không còn cách nào thông hiu nhau, dung hòa nhau đ sng hài hòa nhau được thì đành phi chp nhn đnh lut sinh tn t nhiên vy.
S phc t Trung Ɖông như không bao gi chm dt.
Chuyn gì s xy ra:
  • Khi Do Thái di th đô v Jerusalem?
  • Khi Do Thái có chương trình xây ngôi ƉỀN th ba trên nn cũ ca hai ngôi ƉỀN, tc là trên ngôi đn Hi Giáo Al Aqsa bây gi?
  • Khi Iran có trái bom nguyên t đu tiên?
.
PhƉình Lân, F.A.B.I.


Cái Đình - 2018   
From: david pham
Sent: Sunday, January 7, 2018 5:36 AM
To: ………Quang Nguyen Van,etc……………
Subject: phamdinhlan_trungdongvungphuctap
Cac em than men,
Men goi cac em bai viet kha dai da duoc danh dau va co tren caidinh.com.
Van Su Lanh
Thay Lan 
phamdinhlan (david)
PS: Quang Nguyen (Uc) doc bai ky lam.  Doc bai nhu uong ruou, uong ca phe.  Cang nham nhi moi thay ruou hay ca phe co huong vi dac biet cua no.  ...etc,...

From: David Pham <
Sent: Wednesday, January 3, 2018 10:20 PM
To: David Pham
Subject: phamdinhlan_trungdongvungphuctap




6 tệp đính kèm — Tải xuống tất cả tệp đính kèm Xem tất cả hình
image002.jpg
20K Xem Tải xuống
image003.jpg
49K Xem Tải xuống
image005.jpg
41K Xem Tải xuống
image006.jpg
68K Xem Tải xuống
image007.jpg
45K Xem Tải xuống
image008.jpg
31K Xem Tải xuống