HOA KỲ: MỘT QUỐC GIA TRẺ TẠO BA CƯỜNG QUỐC VÀ BẮT ĐẦU GIÀ NUA _PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

Cac em than men,

Men goi cac em bai viet trich tu BTTH 104 va duoc danh dau.

Phan Kim Ngoc:  Cam on mon an mien Tay.  Da nhan duoc tu Buu Dien hom nay.   San pham cua nha nong hoc chac chan ngon nhu da an qua.

Van Su Lanh.

Thay Lan

phamdinhlan (david)

---

From: daniel pham <pham_hungdaniel@yahoo.com>
Sent: Sunday, October 29, 2017 10:35 PM
To: david pham
Subject: Re: pham dinh lan - hoa ky: một quoc gia tre ...

 

Bài viết rất hay và hợp thời. Anh hoàn toàn đồng ý. Anh Lưu vĩnh Lữ cũng thấy như vậy. Tham vọng quá lớn của Trung Quốc sẽ đưa nước nầy vào thảm họa cũng như nước  Nhựt trước đây thời quân phiệt với tham vọng Đại Đông Á. Riêng nước Mỹ đang đi xuống và tự ý từ bỏ vai trò lãnh đạo thế giới dưới thời D. Trump. Một divided nation không thể phát triển được, nhứt là công phí  quá cao, nợ công quá  nặng mà lại giảm thuế đến 5 trillion cho nhà giàu..

On Sunday, October 29, 2017 5:41 PM, david pham <davidlanpham@hotmail.com> wrote:

Anh Nam kinh men,

Kinh goi anh bai viet lich su va thoi su da duoc danh dau.

Anh bam phan chu tim bai ro hon. co ban do Hoa Ky.

Van su Lanh

Em

phamdinhlan (david)

---

From: David Pham <davidlanpham@me.com>
Sent: Sunday, October 29, 2017 8:38 PM
To: David Pham
Subject: pham dinh lan - hoa ky: một quoc gia tre ...

 

http://art2all.net/tho/phamdinhlan/phamdinhlan_hoaky_motquocgiatre.html

pham dinh lan - hoa ky: một quoc gia tre ...

PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

HOA KỲ:

MỘT QUỐC GIA TRẺ TẠO BA CƯỜNG QUỐC

VÀ BẮT ĐẦU GIÀ NUA

          So với Anh, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Nga, Trung Hoa, Nhật Bản, Hoa Kỳ là quốc gia quá trẻ. Tính đến năm 2017 Hoa Kỳ mới được 241 tuổi. Hoa Kỳ là một Hiệp Chủng Quốc, một nước Cộng Hòa có hiến pháp thành văn lâu đời trên thế giới. Chiến tranh cách mạng Hoa Kỳ tạo nguồn cảm hứng cho cách mạng 1789 của Pháp. Diện tích Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ gia tăng nhanh chóng và trải dài từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương. 91 năm kể từ ngày lập quốc Hoa Kỳ nới rộng lãnh thổ lên tận Alaska. Đến thế kỷ XIX Hoa Kỳ trở thành một cường quốc kỹ nghệ và quân sự trên thế giới.

Quốc gia trẻ này trở thành mẫu dân chủ cho nhân loại dưới mắt các học giả chánh trị học Pháp. Trong chừng mực nào đó và trong hoàn cảnh éo le lịch sử ngoài ý muốn, Hoa Kỳ là quốc gia mẫu cho Nhật Bản, Nga và Trung Hoa noi theo để vươn lên.

NHẬT BẢN

Từ năm 1600 đến 1867 nước Nhật đặt dưới sự thống trị của các tướng quân (shogun) dòng Tokugawa. Chế độ tướng quân (shogunate) giống như thời vua Lê chúa Trịnh ở Đàng Ngoài từ thế kỷ XVII đến hậu bán thế kỷ XVIII. Ở Nhật Thiên hoàng vẫn được tôn kính nhưng vô quyền. Thiên hoàng ngụ ở Kyoto. Thực quyền nằm trong tay các tướng quân. Tướng quân ngụ ở Edo tức Tokyo sau này.

Các tướng quân xây dựng sự nghiệp bằng kiếm cung. Ho dùng các hiệp sĩ (samurais) để bảo vệ quyền hành và giữ nước, trị dân.

Các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha đã đến miền nam nước Nhật từ năm 1543. Năm 1620 Nhật cấm việc truyền giảng đạo Thiên Chúa. Nhưng người Hòa Lan vẫn còn được buôn bán vì họ chỉ chú trọng đến thương mại chớ không nặng việc truyền bá đạo Christ. Như vậy Nhật đã sớm thi hành chánh sách bế quan tỏa cảng ở Đông Á và tin rằng đó là phương cách bảo quốc tốt hơn cả.

Năm 1853 một tàu chiến Hoa Kỳ dưới sự chỉ huy của đề đốc Perry bắn thị uy ngoài khơi Edo, yêu cầu Nhật mở cửa giao thương. Sau những phát súng đại bác của Perry chánh quyền dòng Tokugawa phải ký hàng loạt hiệp ước bất bình đẳng với Hoa Kỳ và các nước Âu Châu khác. Uy tín của dòng Tokugawa suy giảm trầm trọng. Năm 1867 tướng quân Yoshinobu Tokugawa phải từ chức, trao quyền cho hoàng tử Mutsu Hito lên ngôi tức Thiên hoàng Meiji (Minh Trị). Thiên hoàng Meiji thiên đô về Edo và cải danh thành Tokyo (Đông Kinh). Thiên hoàng Meiji canh tân xứ sở, học hỏi tinh hoa của từng nước Tây Phương trong đó Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức, Hoà Lan và Thụy Điển là chủ yếu. 27 năm sau cuộc canh tân Nhật đánh bại Trung Hoa quốc gia rộng lớn và đông dân nhất thế giới. 37 năm sau cuộc canh tân họ đánh bại Nga, quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới và có dân số đông nhất ở Âu Châu trên chiến trường Mãn Châu. Năm sau họ đánh bại hạm đội Nga trên eo biển Tsushima trong 35 phút giao tranh! Chiến thắng Tsushima làm cho Hoa Kỳ sửng sốt. Sự lo ngại Hoàng Họa bắt đầu từ đó. Mộng đế quốc của Nhật cũng phát sinh từ đó.

Hoa Kỳ và Anh là hai cường quốc hăng hái tìm mọi cách hạn chế sự phát triển hàng hải của Nhật. Hội nghị các cường quốc hàng hải ở Washington năm 1922 đưa đến việc ấn định tỷ lệ đóng tàu của Nhật. Tỷ lệ ấy phải nhỏ hơn tỷ lệ đóng tàu của Anh và Hoa Kỳ.

Để thực hiện mộng đế quốc ở Đông Á Nhật có ba con đường:

1. Đầu cầu Triều Tiên: Sau khi đánh bại Trung Hoa trên bán đảo Triều Tiên, ảnh hưởng của Nhật bành trướng trên bán đảo này. Đó là đầu cầu để Nhật tiến vào lục địa Á Châu. Đó cũng là cửa ngỏ ngăn chặn sự Bắc tiến của Trung Hoa và Đông tiến của Nga. Năm 1910 Nhật biến Triều Tiên thành thuộc địa của họ.

2. Thuyết Đông Á Thịnh Vượng Chung dựa vào khẩu hiệu Châu Á của người Á Châu như Monroe của Hoa Kỳ với Châu Mỹ của người Mỹ Châu. Đó là mộng ước của Nhật muốn làm bá chủ ở Đông Á chạy dài từ bán đảo Triều Tiên đến Indonesia. Hầu hết các nước trong vùng này là thuộc địa của các nước Âu Châu: Việt Nam Cambodia, Lào thuộc Pháp; Phi Luật Tân thuộc Hoa Kỳ; Mã Lai thuộc Anh; Miến Điện thuộc Anh; Hong Kong thuộc Anh; Macau thuộc Bồ Đào Nha; Port Arthur (Lữ Thuận) thuộc Nga; Indonesia thuộc Hòa Lan. Thái Lan độc lập nhưng chưa đủ mạnh nên sẵn sàng ngã theo quốc gia nào có thế lực mạnh trong vùng.

3. Thành lập Mãn Châu Quốc (Manchukuo- 1932): tức tách rời vùng đất trù phú và có nhiều quặng mỏ ra khỏi Trung Hoa trước khi mở cuộc xâm lăng vào nước này vào năm 1937.

Trong đệ nhị thế chiến Nhật thành công trong việc đánh bại: Pháp trên bán đảo Đông Dương; Anh ở Mã Lai và Miến Điện; Hoa Kỳ ở Phi Luật Tân; Hoà Lan ở Indonesia. Nhưng cuối cùng họ bị bại trước Hoa Kỳ vì hai trái bom nguyên tử.

Hoa Kỳ trở thành ân nhân của Nhật sau đệ nhị thế chiến. Nước này được dân chủ hoá, từ bỏ tham vọng quân sự để xây dựng một nền kinh tế kỹ nghệ, thương mại thời bình. Ngày nay Nhật Bản là một đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ. Kẻ thắng (Hoa Kỳ) và người bại (Nhật Bản) có sự tương kính và thông hiểu nhau. Chuyện Pearl Harbor (Trân Châu Cảng) năm 1941, chuyện Phi Luật Tân năm 1942 và chuyện hai trái bom nguyên tử thả xuống Hiroshima và Nagasaki năm 1945 đã lùi vào quá khứ lịch sử. Người Nhật không xem tướng Mc Arthur là kẻ thù mà là một ân nhân trong việc tái thiết và phục hưng xứ sở họ thời hậu chiến.

35 năm sau ngày bại trận Nhật Bản trở thành cường quốc kinh tế hạng nhì trên thế giới sau Hoa Kỳ và vượt trội hơn kinh tế của Cộng Đồng Kinh Tế Âu Châu (CEE).

TRUNG HOA

Vào thế kỷ XIX Trung Hoa như một cái bánh ngọt bị các cường quốc Âu Châu kể cả Nhật, một quốc gia Á Châu, chia xẻ từng mảnh. Bồ Đào Nha đã chiếm Macau từ thế kỷ XVI. Chiến tranh nha phiến do Anh khởi động mở đầu cho các nước phương Tây bắt Trung Hoa phải ký nhiều hiệp ước bất bình đẳng. Tiếp thep đó các liệt cường dùng võ lực buộc Trung Hoa nhường các thành phố, bến cảng cho Anh, Nga, Pháp. Trung Hoa mất đảo Taiwan (Đài Loan- Formosa) vào tay Nhật sau khi bị Nhật đánh bại năm 1894. Hoa Kỳ kêu gọi các liệt cường tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ Trung Hoa dù vậy Hoa Kỳ vẫn có tham dự Bát Quốc Liên Quân năm 1901.

Với cách mạng Tân Hợi (1911) Trung Hoa thoát khỏi sự thống trị của người Mãn Châu. Linh hồn của cách mạng Tân Hợi là Sun Yatsen (Tôn Dật Tiên), một người Guangdong (Quảng Đông) theo đạo Tin Lành, từng sống và học ở Honolulu và học y khoa ở Hồng Kông. Sun Yatsen chịu ảnh hưởng của văn hóa Tây Phương hay nói rõ hơn văn hóa Anh và Hoa Kỳ khi thành lập Quốc Dân Đảng (Kuomintang- Guomindang) và đưa ra chủ nghĩa Tam Dân (San Min Chu I). Người vợ thứ hai của Sun Yatsen là Song Qingling (Tống Khánh Linh), ái nữ của Charlie Song tức Song Jiashu (Tống Gia Thụ), một mục sư đạo Tin Lành giàu có nổi tiếng trong nước nhờ in ấn Thánh Kinh. Charlie Song có tên Hoa Kỳ, học đại học Vanderbilt và Duke. Các ái nữ của ông đều học trường Hoa Kỳ ở Trung Hoa từ lúc còn nhỏ. Bà Song Qingling học đại học ở Georgia. Em của bà, Song Meiling (Tống Mỹ Linh), vợ của Chiang Kaishek, lãnh tụ Quốc Dân Đảng sau khi Sun Yatsen mất, cũng học đại học Georgia. Cả hai đều là vợ hai lãnh tụ thời cận đại của Trung Hoa: Sun Yatsen (Tôn Dật Tiên) và Chiang Kaishek (Tưởng Giới Thạch).

Tuy Sun Yatsen chịu ảnh hưởng văn hóa Tây Phương, Tam Dân Chủ Nghĩa của ông đượm màu chủ nghĩa dân tộc (Nationalism) và chủ nghĩa xã hội (Socialism). Ông không được sự hoan nghinh của Hoa Kỳ. Trái lại ông được Liên Sô giúp đỡ giữa lúc quân Quốc Dân Đảng của ông chỉ mạnh ở Hoa nam. Miền Bắc bị các đốc quân chiếm giữ. Đó là các tướng lãnh đàn em của Yuan Shikai (Viên Thế Khải). Nhật chi phối chánh phủ Bắc Dương quân phiệt. Đảng Cộng Sản Trung Hoa ra đời năm 1921 ở Shanghai chưa thu hút nhiều đảng viên trong một quốc gia đông dân nhất thế giới với trên 90% dân số là nông dân. Moscow chiếu cố đến Sun Yatsen bằng cách liên minh Quốc Dân Đảng với đảng Cộng Sản Trung Hoa, giúp Sun Yatsen thành lập trường Võ Bị Whampao (Hoàng Phố) để đào tạo các sĩ quan chỉ huy quân đội. Chiang Kaishek được gởi sang Liên Sô thụ huấn. Về nước ông làm giám đốc trường Võ Bị Whampao; Zhou Enlai (Chu Ân Lai) là giám đốc chánh trị. Lúc ấy ở Moscow có trường đại hoc Sun Yatsen.

Năm 1927 Chiang Kaishek ly dị mẹ của ông Chiang Chingkuo (Tưởng Kinh Quốc) để cưới bà Song Meiling. Chiang Kaishek là một quân nhân. Ông phá vỡ liên minh Quốc- Cộng của Sun Yatsen và bắt đầu đàn áp các đảng viên Cộng Sản. Bà Song Qingling bỏ chạy sang Moscow và lên án Chiang Kaishek không theo đường lối do Sun Yatsen vạch ra. Chiang Kaishek được thế lực tài chánh của gia đình họ Song (Tống) với nhiều ngân hàng ở Shanghai (Thượng Hải) ủng hộ. Bà Song Meiling không theo chủ nghĩa xã hội như chị bà, Song Qingling. Năm 1928 quân Quốc Dân Đảng của Chiang Kaishek thống nhất Trung Hoa bằng cách đánh bại các đốc quân miền Bắc. Chánh phủ Quốc Dân Đảng không mang cho người Trung Hoa một sự đổi mới nào trong cuộc sống. Trong nước họ bị du kích Cộng Sản tuyên truyền và võ trang chống phá. Năm 1931 Mao Zedong thành lập Cộng Hòa Sô Viết Jiangxi (Giang Tây). Năm 1932 Nhật thành lập Mãn Châu Quốc và không ngừng đe dọa xâm lăng Trung Hoa. Trong chiến tranh Hoa- Nhật lần thứ hai (1937- 45) uy tín của chánh phủ Quốc Dân Đảng sụt giảm đáng kể. Trái lại số đảng viên Cộng Sản gia tăng nhanh chóng. Chiến khu Yenan (Diên An) trở thành vùng bất khả xâm phạm của Cộng Sản Trung Hoa dưới sự lãnh đạo của Mao Zedong (Mao Trạch Đông) sau cuộc Vạn Lý Trường Chinh lịch sử (1934- 35). Chánh phủ Quốc Dân Đảng rời bỏ Nanjing (Nam Kinh) thiên đô về Zhongqing (Trùng Khánh) để chống Nhật trong đệ nhị thế chiến. Bà Song Meiling có vai trò tích cực trong việc tranh thủ sự trợ giúp của Hoa Kỳ để kháng chiến chống Nhật. Nhật đầu hàng năm 1945. Trung Hoa của Chiang Kaishek trở thành quốc gia Đồng Minh chiến thắng. Cuộc nội chiến Quốc- Cộng tiếp diễn. Năm 1949 quân Quốc Dân Đảng bại trận phải rút ra đảo Taiwan. Sự chiến thắng của Cộng Sản dừng lại trên eo biển Taiwan vì e ngại sự can thiệp của Đệ Thất Hạm Đội Hoa Kỳ.

Lục địa Trung Hoa theo chủ nghĩa Marx- Lenin- Mao. Đó là loại chủ nghĩa Cộng Sản mà Stalin ghét bỏ. Trung Hoa rách nát về phương diện kinh tế và xã hội. Mao dùng vốn người đông đảo để biến nước Trung Hoa thành một đế quốc như tiền nhân của ông đã làm trong quá khứ. Ông muốn có bom nguyên tử và tất cả các loại kỹ thuật tân tiến như Anh, Hoa Kỳ. Khrushchev sẵn sàng đoạn giao với ông chớ không thể nào giúp ông có võ khí độc hại để chống lại nước láng giềng đồng chủ nghĩa và đồng đảng Búa- Liềm. Người đọc có thể đoán biết quốc gia nào ngấm ngầm giúp cho Trung Quốc kỹ thuật sản xuất võ khí hạt nhân. Cuộc chiến tranh biên giới Sô- Trung năm 1969 là đỉnh cao của sự căng thẳng giữa hai nước Cộng Sản anh em. Tình vô sản keo sơn lung lay tận gốc rễ. Danh dự của Mao được tổng thống Hoa Kỳ Nixon mang lại khi chấp nhận cho Cộng Hoà Nhân Dân Trung Quốc thay thế Trung Hoa Dân Quốc (Taiwan) tại tổ chức Liên Hiệp Quốc năm 1971 và sự thăm viếng Beijing (Bắc Kinh) của tổng thống Nixon năm 1972. Deng Xiaoping (Đặng Tiểu Bình) có học ở Pháp và thụ huấn ở Liên Sô. Ông có vài đường lối khác biệt với Mao Zedong. Nhưng cả hai đều dè dặt và ngờ vực Liên Sô. Mao Zedong học tiếng Anh, tiếng Pháp nhưng không học tiếng Nga. Deng Xiaoping thực thi Bốn Hiện Đại bằng cách gởi nhiều sinh viên sang học ở Hoa Kỳ mà không gởi sang Nga, quốc gia đồng chí láng giềng. Điều này cho thấy sự thành công về kinh tế và kỹ thuật quốc phòng của Trung Quốc hiện nay là do lòng quảng đại của Hoa Kỳ mà có. Một phần khác cũng do việc tặc kỹ thuật cao nữa. Sinh viên học ở Liên Sô chưa chắc được dạy tận tình. Việc tặc kỹ thuật cao ở đây càng khó khăn và nguy hiểm hơn ở Hoa Kỳ!

NGA

Anh, Pháp, Đức và Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều quan hệ lịch sử thù địch với Nga hơn Hoa Kỳ.

Năm 1867 Hoa Kỳ mua Alaska của Nga với giá 7. 2 triệu Mỹ kim. Alaska rộng 1.7 triệu km2 (5.15 lần lớn hơn nước Việt Nam) được bán với giá 4.23 Mỹ kim/ km2. Nga phải bán vì ở trong thế yếu giữa lúc Hoa Kỳ đang bành trướng lãnh thổ bằng hai chủ trương rõ rệt: cây gậy và cà rốt.

Năm 1905 tổng thống Hoa Kỳ, Theodor Roosevelt, làm trung gian cho Nhật và Nga thương thuyết sau khi Nga bị Nhật đánh bại. Sự trung gian của Hoa Kỳ giúp cho Nga rất nhiều vì nó hạn chế bớt sự đòi hỏi của quốc gia chiến thắng (Nhật).

Năm 1917 Lenin được Đức đưa về Nga để làm cách mạng lật đổ chánh phủ Kerensky và tuyên bố không đánh nhau với Đức trong đệ nhất thế chiến. Lúc ấy Trotsky cũng từ Hoa Kỳ về Nga phụ với Lenin làm cuộc cách mạng vô sản.

Khi hoạt động cách mạng nhằm lật đổ chánh quyền do các Nga hoang dòng Romanov đại diện, Lenin có ba đối tượng để hướng về:

1. chủ nghĩa Marxism và Leninism (bạo lực cách mạng) để thu hút công nhân vô sản, dân nghèo thành phố, bần nông, nông nô trong nước làm lực lượng đấu tranh cướp chánh quyền. Karl Marx và Lenin chỉ quan tâm đến giai cấp công nhân trong thời kỳ kỹ nghệ và chủ nghĩa tư bản phát triển ở Âu Châu. Giai cấp công nhân không đông vì Nga còn là một nước nông nghiệp. Kỹ nghệ còn phôi thai. Đa số người nghèo ở Nga là những nông nô.

2. tổ chức của Giáo Hội Thiên Chúa Giáo Vatican. Năm 1919 ông thành lập Comintern (Đệ Tam Quốc Tế Cộng Sản) đào luyện cán bộ Cộng Sản Quốc Tế từng về nước họ hoạt động. Những cán bộ Công Sản thoát ly này phải trung thành với lãnh tụ (Lenin, Stalin…), với đảng (Comintern) và nước Nga. Họ phải từ bỏ tôn giáo, tổ quốc gốc của họ và xem nước Nga là tổ quốc của chính họ. Nước Nga là thành trì của xã hội chủ nghĩa trên thế giới. Với Comintern (Đệ Tam Quốc Tế Cộng Sản) Lenin có tham vọng biến Karl Marx thành Thánh Tổ; bản thân ông là Giáo chủ và Moscow là Vatican của một tôn giáo mới bài trừ tôn giáo và đề cao vô thần chủ nghĩa: Cộng Sản Quốc Tế trên Thánh Địa Nga. Đảng viên Công Sản thoát ly phải quên gia đình, tổ quốc gốc và tôn giáo để trung thành với tổ quốc mới, Nga, và Thánh Tổ mới, Marx và Lenin.

3. tổ chức của Hoa Kỳ và những thành quả kinh tế và khoa học kỹ thuật của nước này. Khi còn sống Lenin luôn luôn nhắc đến điện hóa như một ước mơ mà vào thời ông sống chỉ có Hoa Kỳ thực hiện trọn vẹn mà thôi. Ông vẫn mạnh dạn nói rằng nếu ông có tổ chức của Hoa Kỳ thì ông sẽ gồm thu thiên hạ! Hoa Kỳ trở thành mẫu mực mà Lenin ước mơ. Chế độ Cộng Sản và Tư Bản là phim chụp và ảnh rửa. Đối tượng chụp là một. Trong phim màu đen thì rửa ra ảnh thành màu trắng và ngược lại. Ảnh rửa lúc nào cũng đẹp hơn phim chụp tối mò. Chủ nghĩa Cộng Sản là chủ nghĩa duy vật. Xã hội nào dồi dào vật chất hơn xã hội Hoa Kỳ? Chế độ Cộng Sản tự nhận là chế độ xã hội chủ nghĩa. Hoa Kỳ là một nước Tư Bản. Đời sống của nhân dân được đảm bảo về mặt vật chất, tâm linh, giáo dục với đầy đủ các quyền con người được minh định trong hiến pháp. Những từ phúc lợi xã hội, tem phiếu lương thực, quản lý, xã công…mà các nước Cộng Sản dùng ở đâu mà ra nếu không dịch từ welfare, social security, foodstamp, management, social worker… của Hoa Kỳ? Ngày 01-05 được xem là ngày Lễ Lao Động há không xuất phát từ cuộc đấu tranh của công nhân Hoa Kỳ? Ngày 08-03 là ngày Phụ Nữ há không phải là thành quả đấu tranh nữ quyền của phụ nữ Hoa Kỳ? Năm 1922 Stalin thành lập Liên Bang Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa (Liên Sô) há không phỏng theo Liên Bang của Hoa Kỳ về hình thức? Tuyên Ngôn Cộng Sản của Karl Marx có tiếng vang lớn ở Âu Châu nhưng nó hầu như không được quan tâm ở hai nước sớm phát triển kỹ nghệ là Anh và Hoa Kỳ. Karl Marx sống như người tỵ nạn ở Anh và chết ở đó. Ông không thành công ở quốc gia dung dưỡng ông vì nước Đức của Bismarck không hoan nghinh ông. Chủ nghĩa của ông lại thành công ở một nước nông nghiệp Nga nhờ công của Lenin. Lenin lại phải nhờ Đức đưa về nước làm cách mạng để giúp Đức khỏi phải lo phòng ngự mặt trận phía đông khi Hoa Kỳ tham chiến ở mặt trận phía tây bên hàng ngũ phe Đồng Minh. Liên Sô nhanh chóng phát triển kỹ nghệ nhờ hai kế hoạch ngũ niên do Stalin phát động năm 1928. Năm 1940 Liên Sô bị Đức tấn công. Thành quả do hai kế hoạch ngũ niên mang lại bị Đức xoá sạch. Sau năm 1945 Liên Sô phải tháo gỡ các nhà máy kỹ nghệ của Đức đem về Nga như là sự bồi thường chiến phí. Thanh thế của Liên Sô rất to thời hậu đệ nhị thế chiến. Liên Sô đưa các quốc gia Đông Âu ngoại trừ Nam Tư (Yugoslavia) vào quĩ đạo Liên Sô. Liên Sô cạnh tranh với Hoa Kỳ từ thời hậu đệ nhị thế chiến đến khi Liên Sô tan rã vào năm 1991.

****

Sân khấu chánh trị quốc tế như một sòng bạc. Trong sòng bạc người đánh bạc nào cũng có ích kỷ riêng: giành phần thắng cho mình. Do đó trên sân khấu chánh trị quốc tế bạn, thù biến dịch từng lúc chớ không cố định.

Tiếng đại bác của Perry không có nghĩa là Hoa Kỳ giúp ích gì cho Nhật mà nó cảnh tỉnh giới lãnh đạo Nhật về sức mạnh kỹ thuật Tây Phương trước gươm dáo của các hiệp sĩ Nhật. Sự từ chức của tướng quân Yoshinobu và sự canh tân nước Nhật nói lên tinh thần trách nhiệm và ý thức đưa tổ quốc tiến lên của tướng quân và Thiên hoàng. Sau khi bại trận quả tình Hoa Kỳ tích cực giúp đỡ cho các quốc gia bại trận phục hưng kinh tế. Nhật, Tây Đức và Ý bắt đầu ổn định kinh tế. Đến thập niên 1980 Nhật Bản trở thành cường quốc kinh tế thứ nhì trên thế giới. Hiện nay Nhật là cường quốc kinh tế hạng ba sau Hoa Kỳ và Trung Quốc nhưng nước này là chủ nợ hàng đầu của Hoa Kỳ.

Như chúng ta đã biết, trong canh bạc ai cũng muốn mình là người thắng cuộc chớ không phải người đánh bạc nào khác dù đó là người bạn chí thân, chí thiết. Người Hoa Kỳ ưa chuộng thể thao và thương trường. Họ thích sự cạnh tranh công bằng trong thể thao và trên thương trường. Có đối tượng cạnh tranh mới có động não, sáng tạo và tiến bộ. Lợi thế của Hoa Kỳ là: xứ hợp chủng, dân chủ, tự do, con người được pháp luật bảo vệ nên Hoa Kỳ dễ thu hút nhiều nhân tài từ các xứ khác đến.

Hoa Kỳ không có kẻ thù nhưng luôn luôn có đối thủ. Họ từng đánh nhau đẫm máu với Nhật, Đức, Ý nhưng sau khi chiến tranh chấm dứt họ không xem các nước chiến bại là thù mà còn giúp đỡ để họ tái thiết xứ sở và ổn định kinh tế và đời sống của dân chúng. Khi kinh tế Nhật Bản vươn lên người ta có cảm giác Nhật sẽ qua mặt Hoa Kỳ. Sự tiên đoán bi quan này không đúng sau một thời gian dài kiểm nghiệm. Hoa Kỳ từng bị Nhật tấn công ở Pearl Harbor và đánh bại ở Phi Luật Tân. Nhưng cuối cùng người chỉ huy tấn công Pearl Harbor, đô đốc Yamamoto, cũng bị giết chết trên phi cơ và nước Nhật phải đầu hàng trước guồng máy chiến tranh cực mạnh của Hoa Kỳ. Những tiên đoán về kinh tế vào thập niên 1980 đều sai trên thực tế. Những khối óc siêu việt vô hình trong bóng tối đã thắng những lời tiên đoán bi quan. Nhật hưng vượng về kinh tế, tinh vi về kỹ thuật. Dù vậy Nhật cũng phải nhường bước trước đà phát triển khoa học kỹ thuật của Hoa Kỳ. Nhật là một quốc gia nhỏ hẹp, tài nguyên nghèo nàn. Nhật là quốc gia Á Châu duy nhất đoạt nhiều giải thưởng Nobel nhưng so với số giải thưởng Nobel mà Hoa Kỳ đoạt được thì số giải thưởng của Nhật còn khiêm tốn lắm.

Khi Liên Âu vươn lên người ta thấy đồng EURO sẽ đánh bạt đồng đô- la của Hoa Kỳ. Thực tế không thấy như vậy.

Trong chiến tranh lạnh với Liên Sô người ta thấy Liên Sô có vẻ là quốc gia thắng thế. Từ một nước Nga Cộng Sản, chế độ Cộng Sản gia tăng với các nước Đông Âu, Trung Hoa lục địa, Bắc Hàn, Bắc Việt Nam, Cuba và đông đảo các quốc gia Á-Phi- Châu Mỹ La Tinh cảm tình với Cộng Sản Liên Sô hay Cộng Sản Maoist. Hoa Kỳ rút khỏi Nam Việt Nam sau 08 năm tham gia trực tiếp vào chiến cuộc. Thế mà chế độ Cộng Sản sụp đổ ở Đông Âu năm 1989 rồi Liên Sô năm 1991.

Thực tế Hoa Kỳ áp dụng nhuần nhuyễn câu:

Thắng không kiêu,
Bại không nản.

Trong tình thế hiện nay Hoa Kỳ có hai đối thủ nặng ký đang liên kết nhau: Liên Bang Nga và Trung Quốc. Diện tích hai nước ấy rộng 28 triệu km2 tức 20.8% diện tích đất nổi trên địa cầu và tổng dân số hai nước là 1.6 tỷ người tức 21.33% tổng dân số hoàn cầu. Về phẩm và lượng sự liên kết của Nga và Trung Quốc nhằm đối đầu với Hoa Kỳ cao hơn Trục Đức+ Ý+ Nhật trong đệ nhị thế chiến. Nó rất nặng đối với Hoa Kỳ vì trong chiến tranh lạnh vừa qua Liên Sô và Trung Quốc là hai nước Cộng Sản nhưng thù nghịch nhau vì tranh quyền lãnh đạo, sự khác biệt giữa chủ nghĩa Cộng Sản Leninist- Stalinist (Công Nhân- Kỹ Nghệ) với Cộng Sản Maoist (Nông Dân- Nông Nghiệp) và tranh chấp biên giới. Hoa Kỳ vào đầu thế kỷ XXI là một nước lặn hụp trong chiến tranh ở Afghanistan, Iraq, Syria, Libya, chiến tranh chống khủng bố Al Qaeda, ISIS ở Trung Đông, Nam Á, Bắc Phi, vấn nạn Bắc Hàn, Iran. Nợ quốc gia lên đến 20,4 trillion (cải) (01 trillion: 1,000 tỷ). Nhật và Trung Quốc là hai chủ nợ lớn của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ không ngại kinh tế của Nga nhưng dè dặt với tiềm năng quân sự của nước này.

Đối với Trung Quốc, Hoa Kỳ bắt đầu lo ngại nước này sẽ vượt qua Hoa Kỳ về phương diện kinh tế. Về tiềm năng quân sự hiện nay Trung Quốc đứng hạng ba trên thế giới. Ngay từ đầu thế kỷ XXI Hu Jintao (Hồ Cẩm Đào) đã đòi lãnh đạo thế giới và dùng Nhân Dân Tệ thay thế cho Mỹ Kim. Với Xi Jinping (Tập Cận Bình) vai trò của Trung Quốc trên thế giới càng rõ nét hơn. Tàu bè Trung Quốc xuất hiện trên Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Địa Trung Hải, Đại Tây Dương trên đường đến biển Baltic tập trận với hải quân Nga. Đường Tơ Lụa thời Marco Polo chỉ bằng 25% Đường Tơ Lụa do Xi Jinping vạch ra. Đó là Xa Lộ kinh tế, thương mại và chiến lược to lớn của Trung Quốc nối liền lục địa Á- Âu.

Ở Hoa Kỳ ứng cử viên Donald Trump mạnh miệng đả kích các tổng thống tiền nhiệm, tướng lãnh, thẩm phán, báo chí, cơ quan tình báo và ca ngợi tổng thống Nga và được đắc cử. Ông là tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên ca ngợi một tổng thống độc tài của Nga và được vị này ca ngợi cho rằng tổng thống Trump phải được dân chúng Hoa Kỳ tôn kính. Sự thông hiểu giữa người Bạch Chủng và người Da Màu ở Hoa Kỳ không được bình thường như trước. Nền dân chủ truyền thống của Hoa Kỳ ít nhiều bị tổn thương. Kinh tế Hoa Kỳ vẫn còn dẫn đầu trên thế giới. Tiềm năng chiến tranh của Hoa Kỳ vẫn còn dồi dào nhưng xem chừng tinh thần của nhân dân Hoa Kỳ bị xáo động không ít.

Một điều đáng lưu ý là Hoa Kỳ là một quốc gia trẻ mạnh dạn đưa người trẻ vào các chức vụ lãnh đạo tối cao. Các tổng thống Theodor Roosevelt, Kennedy, Clinton, Bush II, Obama được bầu tổng thống vào tuổi 40. Không thể tiên liệu trong tương lai như thế nào nhưng với những dữ kiện sẵn có trước mắt chúng ta thấy nước Mỹ bắt đầu già nua với tổng thống Donald Trump nhậm chức năm 71 tuổi. Nếu đến năm 2020 ông tái đắc cử lúc ấy ông chấm dứt nhiệm kỳ hai vào tuổi 79, chỉ trẻ hơn ông Tôn Đức Thắng của CHXHCNVN và Robert Mugabe của Zimbabwe mà thôi. Về phía đảng Dân Chủ những người khả dĩ được đưa ra tranh tổng thống năm 2020 như ông Biden, Sanders, Kerry, bà Hillary Clinton đều trên 70. Nước Mỹ lão hoá trong khi các nước Canada, Pháp, Áo, Tân Tây Lan đang trẻ trung hoá. Các vị lãnh đạo các nước ấy ở vào tuổi 30!

Trong chiến tranh lạnh Liên Sô sụp đổ vì chiến tranh xâm lăng Afghanistan và việc chạy đua võ trang với Hoa Kỳ. Hiện nay Hoa Kỳ có vẻ nhường quyền lãnh đạo thế giới cho Trung Quốc để lui về Mỹ Châu.

Trung Quốc là cường quốc kinh tế số 2, lăm le chiếm ghế số 1 nhưng Trung Quốc vẫn còn 500 triệu dân nghèo. Đời sống dân chúng chưa có thể so sánh với Pháp, Đức, Nhật, Na Uy, Thụy Điển… càng bành trướng xa càng hao tổn. Chuyện gì sẽ xảy ra với Đường Tơ Lụa? An ninh con đường này ra sao khi đi ngang qua các vùng núi đồi, sa mạc và các quốc gia Hồi Giáo, Ấn Giáo? Trung Quốc có nhiều nhà tỷ phú hơn Hoa Kỳ. Nhưng xã hội Trung Quốc có phải là một xã hội hoàn mỹ tôn trọng luật pháp nghiêm chỉnh và không bất công? Cuộc chạy đua giành giựt ghế lãnh đạo thế giới chắc chắn gay go và tốn kém đối với một quốc gia còn 500 triệu người còn trong tình trạng nghèo đói. Nước Mỹ phú cường đã sớm lão hóa sau không đầy một thế kỷ lãnh đạo thế giới.

Vạn Sự Lành Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
 

PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

Trang Phạm Đình Lân

art2all.net

BAN TIN THAN HUU SO 104- 2017 CHU TRUONG: PHAM DINH LAN TIN TUC

Cac em than men,

Men goi cac em BT Than Huu 104.

Van Su Lanh

Thay Lan

phamdinhlan (david)

BAN TIN

THAN HUU

SO 104- 2017

CHU TRUONG:  PHAM DINH LAN

TIN TUC

*    Chuc mung Truong Minh Tue da hoi phuc suc khoe sau mot con binh dot ngot.

*   Duong Van Anh va Phung Thi Thanh ve tham co quoc va gap lai nhieu ban be cu cung lop o nha cua Duong Thi Bach Cuc (co nhieu anh chup goi cho Nguyen Thi Mai va ban be cu).  Thanh co goi nhieu anh cu chup o California nam 1999 trong do co hinh cua gs Nguyen Van Dang, em Truong Thi Hanh va chong la thay thuoc Nguyen Van Rang, em cua Nguyen Van Voi, Le Quang Thanh, Tran Thi To Tam.  Phung Thi Thanh, Truong Thi Hanh va Tran Thi To Tam la ba nha kinh doanh trong thoi ky kinh te kho khan nhat sau nam 1975.  Dia ban cua Thanh la Bien Hoa.  Dia ban cua Hanh va To Tam la Sai Gon.  Kha nang thich ung va sinh ton cua ba ‘nu anh thu’ LTK nay that dang ne.

*   Nguyen Thi Mai hy vong se co mot chuyen du lich My Chau tu Nam Ban Cau vao nam toi. 

*   Qua bai viet ve truong Ly Thuong Kiet thay giao Vo Chan Bat lien lac voi Nguyen Thi Thanh Duong vi anh co nguoi em gai hoc o do cung cap lop voi Ngoc Lan.  Khi doc danh sach cac than huu anh Bat quen anh Tran Kim Sa,Thanh Tra Trung Hoc, va anh Le Tan Loc, Truong Khu Hoc Chanh III va co lien he than thuoc voi vo ky su Le Trong Buu,  Ro rang trai dat rong lon bao la nhung nho hep va co ve bang phang, vuong vuc nhung tron, thay dung im ma tu quay chung quanh no!  Tuong la TINH nhung DONG. 

*   Nguyen Viet Hieu bi thiet hai nang ne trong tran lut vua qua o Houston.  Theo Hieu cho biet trong nha chi con cai TV dung duoc ma thoi.  Sau ba tran bao vua qua cac cua hang ban vat lieu xay cat, ban ghe, tu lanh, may giat, may say…se co nhieu  khach hang.

*   Nghe Nguyen Huu Phuoc ky nay luu y den Nai Dong Que mac du khong an Cau nhuc nhung thay ong Chu Tich Hoi Dong Am Phu quat nat anh Khuyen da su kien thua lung tung rang:  “May im mieng di!  Noi mai tao phat them!”  nghe cung la la.  De, Cho, Nai co voc dang tuong duong nhau.  Vi vay co nguoi  moi hoc tieng Phap mo ta con De nhu sau: “Meme chose Chien, il y a  barbe, il y a  cornes.” (giong nhu cho co rau va co sung).  Loai nguoi de thong cam nhau lam.  Trong trai ty nan nguoi ty nan  noi ‘Co sao dau’ la No Star Where nhung nguoi Phi Luat Tan trong trai cung hieu de dang!

*   Huynh Van Thanh (An) o Paris hoai thay cung khong co gi vui ben qua Maroc vo sa mac de tim su tinh lang.  Pham Van Tien biet nguoi tre moi huu tri nay la ai khong?- Con trai anh ba Dap do.

*   Nghe Nguyen Viet Duc co ve thich thu voi Tu Vi, Tuong So, Phong Thuy.  Co le nguoi nao trong qua trinh song cung co nhung so thich do vi oc to mo, vi muon biet bi mat cua Tao Hoa, vi di tim mot nguon khich le hay an ui cho doi minh.  Chinh vi vay ma ngay xua cac vua chua Trung Hoa ngan cam Tu Vi e rang co nguoi biet co so tot nen co tham vong quyen hanh ma sinh long thoan nghich.  Tu thap nien 1960 ve sau nganh Tu Vi no ro mien Nam khien toi nho den chuyen Nguyen Hue khai thac  oc me tin di doan cua Pham Ngo Cau dang chi huy quan ho Trinh o Phu Xuan.  Chi can dung mot ong thay boi toan ma chi huy, sai khien duoc ong tuong me tin khien cho binh si phuc dich, cung bai ngay dem met moi.  Do la luc quan Tay Son xuat hien.  Chuyen xay ra nam 1786.   Neu dung tinh tu hoc de tinh nhat thuc, nguyet thuc, ngay ram (15 Am Lich, ngay trang tron), ha chi, dong chi, xuan phan, thu phan thi su chinh xac  rat toan hoc.  Nhung ap dung vao con nguoi thi  khong duoc chinh xac hoan hao nhu toan hoc duoc.  The moi biet con nguoi co nhieu diem khac biet rat dac biet kho doan biet chinh xac vi trong con nguoi ngoai phan xac (TUONG) con co phan hon (TAM), ngoai hien kiep con co tien kiep, ngoai nghiep ca nhan con co nghiep dong ho, nghiep tap the v.v.. Co phai sinh cung ngay, thang, nam, gio thi cung phat quan hay cung mang hoa chung nhu chet chung cung ngay chang han?  Neu phai.  Thuc te khong thay nhu vay.  Neu khong phai.  Tai sao?  Phuc duc?  Tren la so nhung nguoi sinh cung ngay, thang, nam, gio deu co cung phuc duc nhu nhau.  Truong hop sinh doi cung gio sinh?  Sinh nam nhuan?  Tu Vi chi dung duoi 60% cho dieu tot va dung 95% cho dieu xau.  Chuyen de hieu la xe len doc luc nao cung cham va kho khan.  Trai lai xe xuong doc thi nhanh chong hon gap boi.  Chinh tinh dac dia  khong tac dung manh bang hung tinh dac dia.  Nguoi lam viec can man de danh tien khong the co nhieu tien bang nguoi an cuop trung moi duoc.  Se co dip ban ve tinh tuong doi cua cac khoa noi tren.

VAI CHUYEN QUANH TA

Hoa Ky:  Mot Quoc Gia Tre Tao Ba Cuong Quoc va Bat Dau Gia Nua

          So voi Anh, Phap, Y, Tay Ban Nha, Nga, Trung Hoa, Nhat Ban…Hoa Ky la quoc gia qua tre.  Tinh den nam 2017 Hoa Ky moi duoc 241 tuoi.  Hoa Ky la mot Hiep Chung Quoc, mot nuoc Cong Hoa co hien phap thanh van lau doi tren the gioi.  Chien tranh cach mang Hoa Ky tao nguon cam hung cho cach mang 1789 cua Phap.  Dien tich Hiep Chung Quoc Hoa Ky gia tang nhanh chong va trai dai tu Dai Tay Duong den Thai Binh Duong. 91 nam ke tu ngay lap quoc Hoa Ky noi rong lanh tho len tan Alaska.  Den the ky XIX Hoa Ky tro thanh mot cuong quoc ky nghe va quan su tren the gioi.

          Quoc gia tre nay tro thanh mau dan chu cho nhan loai duoi mat cac  hoc gia chanh tri hoc Phap.  Trong chung muc nao do va trong hoan canh eo le lich su ngoai  y muon, Hoa Ky la quoc gia mau cho Nhat Ban, Nga va Trung Hoa noi theo de vuon len.

Nhat Ban

          Tu nam 1600 den 1867 nuoc Nhat dat duoi su thong tri cua cac tuong quan (shogun) dong Tokugawa.  Che do tuong quan (shogunate) giong nhu thoi vua Le chua Trinh o Dang Ngoai tu the ky XVII den hau ban the ky XVIII.  O Nhat Thien hoang van duoc ton kinh nhung vo quyen.  Thien hoang ngu o Kyoto.  Thuc quyen nam trong tay cac tuong quan.  Tuong quan ngu o Edo tuc Tokyo sau nay.

          Cac tuong quan xay dung su nghiep bang kiem cung.  Ho dung cac hiep si (samurais) de bao ve quyen hanh va giu nuoc, tri dan.

          Cac nha truyen giao Bo Dao Nha da den mien nam nuoc Nhat tu nam 1543.  Nam 1620 Nhat cam viec truyen giang dao Thien Chua.  Nhung nguoi Hoa Lan van con duoc buon ban vi ho chi chu trong den thuong mai cho khong nang viec truyen ba dao Christ.  Nhu vay Nhat da som thi hanh chanh sach be quan toa cang o Dong A va tin rang do la phuong cach bao quoc tot hon ca.  

          Nam 1853 mot tau chien Hoa Ky duoi su chi huy cua de doc Perry ban thi uy ngoai khoi Edo, yeu cau Nhat mo cua giao thuong.  Sau nhung phat sung dai bac cua Perry chanh quyen dong Tokugawa phai ky hang loat hiep uoc bat binh dang voi Hoa Ky va cac nuoc Au Chau khac.  Uy tin cua dong Tokugawa suy giam tram trong.  Nam 1867 tuong quan Yoshinobu Tokugawa phai tu chuc, trao quyen cho hoang  tu Mutsu Hito len ngoi tuc Thien hoang Meiji (Minh Tri).  Thien hoang Meiji thien do ve Edo va cai danh thanh Tokyo (Dong Kinh).  Thien hoang Meiji canh tan xu so, hoc hoi tinh hoa cua tung nuoc Tay Phuong trong do Hoa Ky, Anh, Phap, Duc, Hoa Lan va Thuy Dien la chu yeu.  27 nam sau cuoc canh tan Nhat danh bai Trung Hoa quoc gia rong lon va dong dan nhat the gioi.  37 nam sau cuoc canh tan ho danh bai Nga, quoc gia co dien tich lon nhat the gioi va co dan so dong nhat o Au Chau tren chien truong Man Chau.  Nam sau ho danh bai ham doi Nga tren eo bien Tsushima trong 35 phut giao tranh!  Chien thang Tsushima lam cho Hoa Ky sung sot.  Su lo ngai ‘Hoang Hoa’ bat dau tu do.  Mong de quoc cua Nhat cung phat sinh tu do.

          Hoa Ky va Anh la hai cuong quoc hang hai tim moi cach han che su phat trien hang hai cua Nhat.  Hoi nghi cac cuong quoc hang hai o Washington nam 1922 dua den viec an dinh ty le dong tau cua Nhat.  Ty le ay phai nho hon ty le dong tau cua Anh va Hoa Ky. 

          De thuc hien mong de quoc o Dong A Nhat co ba con duong:

1.       Dau cau Trieu Tien:  Sau khi danh bai Trung Hoa tren ban dao Trieu Tien, anh huong cua Nhat banh truong tren ban dao nay.  Do la dau cau de Nhat tien vao luc dia A Chau.  Do cung la cua ngo ngan chan su Bac tien cua Trung Hoa va Dong tien cua Nga.  Nam 1910 Nhat bien Trieu Tien thanh thuoc dia cua ho. 

2.      Thuyet Dong A Thinh Vuong Chung dua vao khau hieu Chau A cua nguoi A Chau nhu Monroe cua Hoa Ky voi Chau My cua nguoi My Chau.  Do la mong uoc cua Nhat muon lam ba chu o Dong A chay dai tu ban dao Trieu Tien den Indonesia.  Hau het cac nuoc trong vung nay la thuoc dia cua cac nuoc Au Chau:  Viet Nam Cambodia, Lao thuoc Phap; Phi Luat Tan thuoc Hoa Ky; Ma Lai thuoc Anh; Mien Dien thuoc Anh; Hong Kong thuoc Anh; Macau thuoc Bo Dao Nha; Port Arthur (Lu Thuan) thuoc Nga; Indonesia thuoc Hoa Lan.  Thai Lan doc lap nhung chua du manh nen san sang nga theo quoc gia nao co the luc manh trong vung.

3.      Thanh lap Man Chau Quoc (Manchukuo- 1932):  tuc tach roi vung dat tru phu va co nhieu quan mo ra khoi Trung Hoa truoc khi  mo cuoc xam lang vao nuoc nay vao nam 1937.

Trong de nhi the chien Nhat thanh cong trong viec danh bai:  Phap tren ban dao Dong Duong; Anh o Ma Lai va Mien Dien,; Hoa Ky o Phi Luat Tan; Hoa Lan o Indonesia.  Nhung cuoi cung ho bi bai truoc Hoa Ky vi hai trai bom nguyen tu. 

          Hoa Ky tro thanh an nhan cua Nhat sau de nhi the chien.  Nuoc nay duoc dan chu hoa, tu bo tham vong quan su de xay dung mot nen kinh te ky nghe, thuong mai thoi binh.  Ngay nay Nhat Ban la mot dong minh than thiet cua Hoa Ky.  Ke thang (Hoa Ky) va nguoi bai (Nhat Ban) co su tuong kinh va thong hieu nhau.  Chuyen Pearl Harbor (Tran Chau Cang) nam 1941, chuyen Phi Luat Tan nam 1942 va chuyen hai trai bom nguyen tu tha xuong Hiroshima va Nagasaki nam 1945 da lui vao qua khu lich su.  Nguoi Nhat khong xem tuong Mc Arthur la ke thu ma la mot an nhan trong viec tai thiet va phuc hung xu so ho thoi hau chien.

          35 nam sau ngay bai tran Nhat Ban tro thanh cuong quoc kinh te hang nhi tren the gioi sau Hoa Ky va vuot troi hon kinh te cua Cong Dong Kinh Te Au Chau (CEE).

TRUNG HOA

          Vao the ky XIX Trung Hoa nhu mot cai banh ngot bi cac cuong quoc Au Chau ke ca Nhat, mot quoc gia A Chau, chia xe tung manh.  Bo  Dao Nha da chiem Macau tu the ky XVI.  Chien tranh nha phien do Anh khoi dong mo dau cho cac nuoc phuong Tay bat Trung Hoa phai ky nhieu hiep uoc bat binh dang.  Tiep thep do cac liet cuong dung vo luc buoc Trung Hoa nhuong cac thanh pho, ben cang cho Anh, Nga, Phap.  Trung Hoa mat dao Taiwan (Dai Loan- Formosa) vao tay Nhat sau khi bi Nhat danh bai nam 1894.  Hoa Ky keu goi cac liet cuong ton trong su toan ven lanh tho Trung Hoa du vay Hoa Ky van co tham du Bat Quoc Lien Quan nam 1901.

          Voi cach mang Tan Hoi (1911) Trung Hoa thoat khoi su thong tri cua nguoi Man Chau.  Linh hon cua mach mang Tan Hoi la Sun Yatsen (Ton Dat Tien), mot nguoi Guangdong (Quang Dong) theo dao Tin Lanh, tung song va hoc o Honolulu va hoc y khoa o Hong Kong.  Sun Yatsen chiu anh huong cua van hoa Tay Phuong hay noi ro hon van hoa Anh va Hoa Ky khi thanh lap Quoc Dan Dang (Kuomintang- Guomindang) va dua ra chu nghia Tam Dan (San Min Chu I).  Nguoi vo thu hai cua Sun Yatsen la Song Qingling (Tong Khanh Linh), ai nu cua Charlie Song tuc Song Jiashu (Tong Gia Thu), mot muc su dao Tin Lanh giau co noi tieng trong nuoc nho in an Thanh Kinh.  Charlie Song co ten Hoa Ky, hoc dai hoc Vanderbilt va Duke.  Cac ai nu cua ong deu hoc truong Hoa Ky o Trung Hoa  tu luc con nho.  Ba Song Qingling hoc dai hoc o Georgia.  Em cua ba, Song Meiling (Tong My Linh), vo cua Chiang Kaishek, lanh tu Quoc Dan Dang sau khi Sun Yatsen mat, cung hoc dai hoc Georgia.  Ca hai deu la vo hai lanh tu thoi can dai cua Trung Hoa:  Sun Yatsen (Ton Dat Tien) va Chiang Kaishek (Tuong Gioi Thach).  

          Tuy Sun Yatsen chiu anh huong van hoa Tay Phuong, Tam Dan Chu Nghia cua ong duom mau chu nghia dan toc (Nationalism) va chu nghia xa hoi (Socialism).  Ong khong duoc su hoan nghinh cua Hoa Ky.  Trai lai ong duoc Lien So giup do giua luc quan Quoc Dan Dang cua ong chi manh o Hoa nam.  Mien Bac bi cac doc quan chiem giu.  Do la cac tuong lanh dan em cua Yuan Shikai (Vien The Khai).  Nhat chi phoi chanh phu Bac Duong quan phiet.  Dang Cong San Trung Hoa ra doi nam 1921 o Shanghai chua thu hut nhieu dang vien trong mot quoc gia dong dan nhat the gioi voi tren 90% dan so la nong dan.  Moscow chieu co den Sun Yatsen bang cach lien minh Quoc Dan Dang voi dang Cong San Trung Hoa, giup Sun Yatsen thanh lap truong Vo Bi Whampao  (Hoang Pho) de dao tao cac si quan chi huy quan doi.  Chiang Kaishek duoc gol sang Lien So thu huan.  Ve nuoc ong lam giam doc truong Vo Bi Whampao; Zhou Enlai (Chu An Lai) la glam doc chanh tri.   Luc ay o Moscow co truong dai hoc Sun Yatsen.

          Nam 1927 Chiang Kaishek ly di me cua ong Chiang Chingkuo (Tuong Kinh Quoc) de cuoi ba Song Meiling.  Chiang Kaishek la mot quan nhan.  Ong pha vo lien minh Quoc- Cong cua Sun Yatsen va bat dau dan ap cac dang vien Cong San.  Ba Song Qingling bo chay sang Moscow va len an Chiang Kaishek khong theo duong loi do Sun Yatsen vach ra.  Chiang Kaishek duoc the luc tai chanh cua gia dinh ho Song (Tong) voi nhieu ngan hang o Shanghai (Thuong Hai) ung ho.  Ba Song Meiling khong theo chu nghia xa hoi nhu chi ba, Song Qingling.  Nam 1928 quan Quoc Dan Dang cua Chiang Kaishek thong nhat Trung Hoa bang cach danh bai cac doc quan mien Bac.  Chanh phu Quoc Dan Dang khong mang cho nguoi Trung Hoa mot su doi moi nao trong cuoc song.  Trong nuoc ho bi du kich Cong San tuyen truyen va vo trang chong pha.  Nam 1931 Mao Zedong thanh lap Cong Hoa So Viet Jiangxi (Giang Tay).  Nam 1932 Nhat thanh lap Man Chau Quoc va khong ngung de doa xam lang Trung Hoa.  Trong chien tranh Hoa- Nhat lan thu hai (1937- 45) uy tin cua chanh phu Quoc Dan Dang sut giam dang ke.  Trai lai so dang vien Cong San gia tang nhanh chong.  Chien khu Yenan (Dien An) tro thanh vung bat kha xam pham cua Cong San Trung Hoa duoi su lanh dao cua Mao Zedong (Mao Trach Dong) sau cuoc Van Ly Truong Chinh lich su (1934- 35).  Chanh phu Quoc Dan Dang roi bo Nanjing (Nam Kinh) thien do ve Zhongqing (Trung Khanh) de chong Nhat trong de nhi the chien.  Ba Song Meiling co vai tro tich cuc trong viec tranh thu su tro giup cua Hoa Ky de khang chien chong Nhat.  Nhat dau hang nam 1945.  Trung Hoa cua Chiang Kaishek tro thanh quoc gia Dong Minh chien thang.  Cuoc noi chien Quoc- Cong tiep dien.  Nam 1949 quan Quoc Dang  bai tran phai rut ra dao Taiwan.  Su chien thang cua Cong San dung lai tren eo bien Taiwan vi e ngai su can thiep cua De That Ham Doi Hoa Ky.

          Luc dia Trung Hoa theo chu nghia Marx- Lenin- Mao.  Do la loai chu nghia Cong San ma Stalin ghet bo.  Trung Hoa rach nat ve phuong dien kinh te va xa hoi.  Mao dung von nguoi dong dao de bien nuoc Trung Hoa thanh mot de quoc nhu tien nhan cua ong da lam trong qua khu.  Ong muon co bom nguyen tu va tat ca cac loai ky thuat tan tien nhu Anh, Hoa Ky.  Khrushchev san sang doan giao voi ong cho khong the nao giup ong co vo khi doc hai de chong lai nuoc lang gieng dong chu nghia va dong dang Bua- Liem.  Nguoi doc co the doan biet quoc gia nao ngam ngam giup cho Trung Quoc ky thuat san xuat vo khi hat nhan.  Cuoc chien tranh bien gioi So- Trung nam 1969  la dinh cao cua su can thang giua hai nuoc Cong San anh em.  Tinh vo san keo son lung lay tan goc re.  Danh du cua Mao duoc tong thong Hoa Ky Nixon mang lai khi  chap nhan cho Cong Hoa Nhan Dan Trung Quoc thay the Trung Hoa Dan Quoc (Taiwan) tai to chuc Lien Hiep Quoc nam 1971 va su tham vieng Beijing (Bac Kinh) cua tong thong Nixon nam 1972.  Deng Xiaoping (Dang Tieu Binh) co hoc o Phap va thu huan o Lien So.  Ong co vai duong loi khac biet voi Mao Zedong.  Nhung ca hai deu de dat va ngo vuc Lien So.  Mao Zedong hoc tieng Anh, tieng Phap nhung khong hoc tieng Nga.  Deng Xiaoping thuc thi Bon Hien Dai bang cach goi nhieu sinh vien sang hoc o Hoa Ky ma khong goi sang Nga, quoc gia dong chi lang gieng.  Dieu nay cho thay su thanh cong ve kinh te va ky thuat quoc phong cua Trung Quoc hien nay la do long quang dai cua Hoa Ky ma co.  Mot phan khac cung do viec tac ky thuat cao nua.  Sinh vien hoc o Lien So chua chac duoc day tan tinh.  Viec tac ky thuat cao o day cang kho khan va nguy hiem hon o Hoa Ky! 

NGA

          Anh, Phap, Duc va Tho Nhi Ky co nhieu quan he lich su thu dich voi Nga hon Hoa Ky. 

          Nam 1867 Hoa Ky mua Alaska cua Nga voi gia 7. 2 trieù My kim.  Alaska rong 1.7 trieu km2 (5.15 lan lon hon nuoc Viet Nam) duoc ban voi gia 4.23 My kim/ km2.  Nga phai ban vi o trong the yeu giua luc Hoa Ky dang banh truong lanh tho bang hai chu truong ro ret: cay gay va ca rot.

          Nam 1905 tong thong Hoa Ky, Theodor Roosevelt, lam trung gian cho Nhat va Nga thuong thuyet sau khi Nga bi Nhat danh bai.  Su trung gian cua Hoa Ky giup cho Nga rat nhieu vi no han che bot su doi hoi cua quoc gia chien thang (Nhat).

          Nam 1917 Lenin duoc Duc dua ve Nga de lam cach mang lat do chanh phu Kerensky va tuyen bo khong danh nhau voi Duc trong de nhat the chien.  Luc ay Trotsky cung tu Hoa Ky ve Nga phu voi Lenin lam cuoc cach mang vo san. 

          Khi hoat dong cach mang nham lat do chanh quyen do cac Nga hoang dong Romanov dai dien, Lenin co ba doi tuong de huong ve:

1.      chu nghia Marxism va Leninism (bao luc cach mang) de thu hut cong nhan vo san, dan ngheo thanh pho, ban nong, nong no trong nuoc lam luc luong dau tranh cuop chanh quyen.  Karl Marx va Lenin chi quan tam den giai cap cong nhan trong thoi ky  ky nghe va chu nghia tu ban phat trien o Au Chau.  Giai cap cong nhan khong dong vi Nga con la mot nuoc nong nghiep.  Ky nghe con phoi thai.  Da so nguoi ngheo o Nga la nhung nong no.

2.      to chuc cua Giao Hoi Thien Chua Giao Vatican.  Nam 1919 ong thanh lap Comintern (De Tam Quoc Te Cong San) dao luyen can bo Cong San Quoc Te tung ve nuoc ho hoat dong.  Nhung can bo Cong San thoat ly nay phai trung thanh voi lanh tu (Lenin, Stalin…), voi dang (Comintern) va nunc Nga.  Ho phai tu bo ton giao, to quoc goc cua ho va xem nuoc Nga la to quoc cua chinh ho.  Nuoc Nga la thanh tri cua xa hoi chu nghia tren the gioi.  Voi Comintern (De Tam Quoc Te Cong San) Lenin co tham vong bien Karl Marx thanh Thanh To; ban than ong la Giao chu va Moscow la Vatican cua mot ton giao moi bai tru ton giao va de cao vo than chu nghia:  Cong San Quoc Te tren Thanh Dia Nga.  Dang vien Cong San thoat ly phai quen gia dinh, to quoc goc  va ton giao de trung thanh voi to quoc moi, Nga, va Thanh To moi, Marx va Lenin.

3.      to chuc cua Hoa Ky va nhung thanh qua kinh te va khoa hoc ky thuat cua nuoc nay.  Khi con song Lenin luon luon nhac den ‘dien hoa’ nhu mot uoc mo ma vao thoi ong song chi co Hoa Ky thuc hien tron ven ma thoi.  Ong van manh dan noi rang neu ong co to chuc cua Hoa Ky thi ong se gom thu thien ha!  Hoa Ky tro thanh mau muc ma Lenin uoc mo.  Che do Cong San va Tu Ban la phim chup va anh rua.  Doi tuong chup la mot.  Trong phim mau den thi rua ra anh thanh mau trang va nguoc lai.  Anh rua luc nao cung dep hon phim chup  toi mo.  Chu nghia Cong San la chu nghia duy vat.  Xa hoi nao doi dao vat chat hon xa hoi Hoa Ky?  Che do Cong San tu nhan la che do xa hoi chu nghia.  Hoa Ky la mot nuoc Tu Ban.  Doi song cua nhan dan duoc dam bao ve mat vat chat, tam linh, giao duc voi day du cac quyen con nguoi duoc minh dinh trong hien phap .  Nhung tu phuc loi xa hoi, tem phieu luong thuc, quan ly, xa cong…ma cac nuoc Cong San dung o dau ma ra neu khong dich tu welfare, social security, foodstamp, management, social worker… cua Hoa Ky?  Ngay 01-05 duoc xem la ngay Le Lao Dong ha khong xuat phat tu cuoc dau tranh cua cong nhan Hoa Ky?  Ngay 08-03 la ngay Phu Nu ha khong phai la thanh qua dau tranh nu quyen cua  phu nu Hoa Ky?   Nam 1922 Stalin thanh lap Lien Bang Cong Hoa Xa Hoi Chu Nghia (Lien So) ha khong phong theo Lien Bang cua Hoa Ky ve hinh thuc?   Tuyen Ngon Cong San cua Karl Marx co tieng vang lon o Au Chau nhung no hau nhu khong duoc quan tam o hai nuoc som phat trien ky nghe la Anh va Hoa Ky.   Karl Marx song nhu nguoi ty nan o Anh va chet o do.  Ong khong thanh cong o quoc gia dung duong ong vi nuoc Duc cua Bismarck khong hoan nghinh ong.  Chu nghia cua ong lai thanh cong o mot nuoc nong nghiep Nga nho cong cua Lenin.  Lenin lai phai nho Duc dua ve nuoc lam cach mang de giup Duc khoi phai lo phong ngu mat tran phia dong khi Hoa Ky tham chien o mat tran phia tay ben hang ngu phe Dong Minh.  Lien So nhanh chong phat trien ky nghe nho hai ke hoach ngu nien do Stalin phat dong nam 1928.  Nam 1940 Lien So bi Duc tan cong.  Thanh qua do hai ke hoach ngu nien mang lai bi Duc xoa sach.   Sau nam 1945 Lien So phai thao go cac nha may ky nghe cua Duc dem ve Nga nhu la su boi thuong chien phi.  Thanh the cua Lien So rat to thoi hau de nhi the chien.  Lien So dua cac quoc gia Dong Au ngoai tru Nam Tu (Yugoslavia) vao qui dao Lien So.  Lien So canh tranh voi Hoa Ky tu thoi hau de nhi the chien den khi Lien So tan ra vao nam 1991.

****

          San khau chanh tri quoc te          nhu mot song bac.  Trong song bac nguoi danh bac nao cung co ich ky rieng:  gianh phan thang cho minh.  Do do tren san chau chanh tri quoc te ban, thu bien dich tung luc cho khong co dinh.

          Tieng dai bac cua Perry khong co nghia la Hoa Ky giup ich gi cho Nhat ma no canh tinh gioi lanh dao Nhat ve suc manh ky thuât Tay Phuong truoc guom dao cua cac hiep si Nhat.  Su tu chuc cua tuong quan Yoshinobu va su canh tan nuoc Nhat noi len tinh than trach nhiem va y thuc dua to quoc tien len cua tuong quan va Thien hoang.  Sau khi bai tran qua tinh Hoa Ky tich cuc giup do cho cac quoc gia bai tran phuc hung kinh te.  Nhat, Tay Duc va Y  bat dau on dinh kinh te.  Den thap nien 1980 Nhat Ban tro thanh cuong quoc kinh te thu nhi tren the gioi.  Hien nay Nhat la cuong quoc kinh te hang ba sau Hoa Ky va Trung Quoc nhung nuoc nay la chu no hang dau cua Hoa Ky.

          Nhu chung ta da biet, trong canh bac ai cung muon minh la nguoi thang cuoc cho khong phai nguoi danh bac nao khac du do la nguoi ban chi than, chi thiet.  Nguoi Hoa Ky ua chuong the thao va thuong truong.  Ho thich su canh tranh cong bang trong the thao va tren thuong truong.  Co doi tuong canh tranh moi co dong nao, sang tao va tien bo.  Loi the cua Hoa Ky la: xu hop chung, dan chu, tu do, con nguoi duoc phap luat bao ve nen Hoa Ky de thu hut nhieu nhan tai tu cac xu khac den. 

          Hoa Ky khong co ke thu nhung luon luon co doi thu.  Ho tung danh nhau dam mau voi Nhat, Duc, Y nhung sau khi chien tranh cham dut ho khong xem cac nuoc chien bai la thu ma con giup do de ho tai thiet xu su va on dinh kinh te va doi song cua dan chung.  Khi kinh te Nhat Ban vuon len nguoi ta co cam giac Nhat se qua mat Hoa Ky.  Su tien doan bi quan nay  khong dung sau mot thoi gian dai kiem nghiem.  Hoa Ky tung bi Nhat tan cont o Pearl Harbor va danh bai o Phi Luat Tan.  Nhung cuoi cung nguoi chi huy tan cong Pearl Harbor, do doc Yamamoto, cung bi giet chet tren phi co va nuoc Nhat phai dau hang truoc guong may chien tranh cuc manh cua Hoa Ky.  Nhung tien doan ve kinh te vao thap nien 1980  deu sai tren thuc te.  Nhung khoi oc sieu viet vo hinh trong bong toi da thang nhung loi tien doan bi quan.  Nhat hung vuong ve kinh te, tinh vi ve ky thuat.  Du vay Nhat cung phai nhuong boc truoc da phat trien khoa hoc ky thuat cua Hoa Ky.  Nhat la mot quoc gia nho hep, tai nguyen ngheo nan.  Nhat la quoc gia A Chau duy nhat doat nhieu giai thuong Nobel nhung so voi so giai thuong Nobel ma Hoa Ky doat duoc thi so giai thuong cua Nhat con khiem ton lam.

          Khi Lien Au vuon len nguoi ta thay dong EURO se danh bat dong do- la cua Hoa Ky.  Thuc te khong thay nhu vay.

          Trong chien tranh lanh voi Lien So nguoi ta thay Lien So co ve la quoc gia thang the.  Tu mot nuoc Nga Cong San, che do Cong San gia tang  voi cac nuoc Dong Au, Trung Hoa luc dia, Bac Han, Bac Viet Nam, Cuba va dong dao cac quoc gia A-Phi- Chau My la Tinh cam tinh voi Cong San Lien So hay Cong San Maoist.  Hoa Ky rut khoi Nam Viet Nam sau 08 nam tham gia truc tiep vao chien cuoc.  The ma che do Cong San sup do o Dong Au nam 1989 roi Lien So nam 1991.

          Thuc te Hoa Ky  ap dung nhuan nhuyen cau:

Thang khong kieu,

Bai khong nan.       

          Trong tinh the hien nay Hoa Ky co hai doi thu nang ky dang lien ket nhau:  Lien Bang Nga va Trung Quoc.  Dien tich hai nuoc ay rong 28 trieu km2 tuc 20.8% dien tich dat noi tren dia cau va tong dan so hai nuoc la 1.6 ty nguoi tuc 21.33% tong dan so hoan cau.    Ve pham va luong  su lien ket cua Nga va Trung Quoc nham doi dau voi Hoa Ky cao hon Truc  Duc+ Y+ Nhat trong de nhi the chien.  No rat nang doi voi Hoa Ky vi trong chien tranh lanh vua qua Lien So va Trung Quoc la hai nuoc Cong San nhung thu nghich nhau  vi tranh quyen lanh dao, su khac biet giua chu nghia Cong San Leninist- Stalinist (Cong Nhan- Ky Nghe) voi Cong San Maoist (Nong Dan- Nong Nghiep) va tranh chap bien gioi.  Hoa Ky vao dau the ky XXI la mot nuoc lan hup trong chien tranh o Afghanistan, Iraq, Syria, Libya, chien tranh chong khung bo Al Qaeda, ISIS o Trung Dong, Nam A, Bac Phi, van nan Bac Han, Iran.  No quoc gia len den 20,4 trillion (cai) (01 trillion: 1,000 ty).  Nhat va Trung Quoc la hai chu no lon cua Hoa Ky.

          Hoa Ky khong ngai kinh te cua Nga nhung de dat voi tiem bang quan su cua nuoc nay.

          Doi voi Trung Quoc, Hoa Ky bat dau lo ngai nuoc nay se vuot qua Hoa Ky ve phuong dien kinh te.  Ve tiem nang quan su hien nay Trung Quoc dung hang ba tren the gioi.  Ngay tu dau the ky XXI Hu Jintao (Ho Cam Dao) da doi lanh dao the gioi va dung Nhan Dan Te thay the cho My Kim.  Voi Xi Jinping (Tap Can Binh) vai tro cua Trung Quoc tren the gioi cang ro net hon.  Tau be Trung Quoc xuat hien tren Thai Binh Duong, An Do Duong, Dia Trung Hai, Dai Tay Duong tren duong den bien Baltic tap tran voi hai quan Nga.  Duong To Lua thoi Marco Polo chi bang 25% Duong To Lua do Xi Jinping vach ra.  Do la Xa Lo kinh te, thuong mai va chien luoc to lon cua Trung Quoc noi lien luc dia A- Au.

          O Hoa Ky ung cu vien Donald Trump manh mieng da kich cac tong thong tien nhiem, tuong lanh, tham phan, bao chi, co quan tinh bao va ca ngoi tong thong Nga va duoc dac cu.  Ong la tong thong Hoa Ky dau tien ca ngoi mot tong thong doc tai cua Nga va duoc vi nay ca ngoi  cho rang ‘tong thong Trump phai duoc dan chung Hoa Ky ton kinh’.  Su thong hieu giua nguoi Bach Chung va nguoi Da Mau o Hoa Ky khong duoc binh thuong nhu truoc.  Nen dan chu truyen thong cua Hoa Ky it nhieu bi ton thuong.  Kinh te Hoa Ky van con dan dau tren the gioi.  Tiem nang chien tranh cua Hoa Ky van con doi dao nhung xem chung tinh than cua nhan dan Hoa Ky bi xao dong khong it.

          Mot dieu dang luu y la Hoa Ky la mot quoc gia tre manh dan dua nguoi tre vao cac chuc vu lanh dao toi cao.  Cac tong thong Theodor Roosevelt, Kennedy, Clinton, Bush II, Obama duoc bau tong thong vao tuoi 40.  Khong the tien lieu trong tuong lai nhu the nao nhung voi nhung du kien san co truoc mat chung ta thay nuoc My bat dau gia nua voi tong thong Donald Trump nham chuc nam 71 tuoi.  Neu den nam 2020 ong tai dac cu luc ay ong cham dut nhiem ky hai vao tuoi 79  chi tre hon ong Ton Duc Thang cua CHXHCNVN va Robert Mugabe cua Zimbabwe ma thoi.  Ve phia dang Dan Chu nhung nguoi kha di duoc dua ra tranh tong thong nam 2020 nhu ong Biden, Sanders, Kerry, ba Hillary Clinton deu tren 70.  Nuoc My lao hoa trong khi cac nuoc Canada, Phap, Ao, Tan Tay Lan dang tre trung hoa.  Cac vi lanh dao cac nuoc ay o vao tuoi 30!

          Trong chien tranh lanh Lien So sup do vi chien tranh xam lang Afghanistan va viec chay dua vo trang voi Hoa Ky.  Hien nay Hoa Ky co ve nhuong quyen lanh dao the gioi cho Trung Quoc de lui ve My Chau. 

          Trung Quoc la cuong quoc kinh te so 2, lam le chiem ghe so 1 nhung Trung Quoc van con 500 trieu dan ngheo.  Doi song dan chung  chua co the so sanh voi Phap, Duc, Nhat, Na Uy, Thuy Dien…Cang banh truong xa cang hao ton.  Chuyen gi se xay ra voi Duong To Lua?  An ninh con duong nay ra sao khi di ngang qua cac vung nui toi, sa mac va cac quoc gia Hoi Giao, An Giao?  Trung Quoc co nhieu nha ty phu hon Hoa Ky.  Nhung xa hoi Trung Quoc co phai la mot xa hoi hoan my ton trong luat phap nghiem chinh va khong bat cong?  Cuoc chay dua gianh gjut ghe lanh dao the gioi chac chan gay go va ton kem doi voi mot quoc gia con 500 trieù nguoi con trong tinh trang ngheo doi. Nuoc My phu cuong da som lao hoa sau khong day mot the ky lanh dao the gioi.

          Van Su Lanh Hiep Chung Quoc Hoa Ky.

  

Minh T.	20:36 (21 giờ trước)
tới An, Anh, anh, Cai, Chi, Che, Chien, Chieu, Cung, Dan, Dao, Diana, Diem, Duc, Duc, Duoc, Duong, Dzung, Ga, Hiep, Hieu, Hoa, Hung, Hung, Kenny

             Thay Lan sinh kinh men.

             Em la Truong Minh Minh Tue  xin chan thanh cam on thay da danh nhieu thi gio tham hoi, huong dan em chua tri hau qua cua benh stroke ,cung nho co thay ma em duoc nguoi em ket nghia cua thay la Giao Su Nguyen Viet Duc Ph D. goi phone tham hoi va chi dan em cach an uong , tap vat ly tri lieu va gui nhieu tai lieu chua tri benh stroke ...de giup em mau hoi phuc. nho vay ma em da khoe hon, phuc hoi duoc 85% suc khoe .

           Chan thanh ta on thay. Kinh chuc thay co va gia dinh duoc VAN SU LANH ,

           Ltk Truong Minh Tue