BAN TIN
THAN HUU
SO: 97- 2017
CHU TRUONG:
PHAM DINH LAN
TIN TUC
*
Pham Thi Kim Dung, Nguyen Dang Cung, Do Thi Cai,
Nguyen Viet Duc, Bui Thi Quy, Nguyen Thi Mai, Pham Quoc Kiet, Nguyen Van Quang…
chia xe cac bai tho song ngu Homecoming Dreams, You and I: Two Horizons, One Hope va bai viet ve
Ten. Chi Lien Nhu co ve xa la voi vai
ten la trong bai Ten. Buffon , mot nha
triet hoc Phap vao the ky XIX viet: “ Le style c’est l’homme meme.” (Van phong tuc la nguoi). Dieu nay khong biet dung hay khong. Ong La Fontaine viet trong mot bai ngu ngon
cua ong: Que le travail est un trésor (Lao dong la mot kho tang) nhung
ban than ong khong thay lam gi het!
Corneille viet Le Cid voi nhan vat Don Rodrigue vi hieu voi cha ma giet
cha cua nguoi yeu, mot tuong lanh nhieu chien cong trong trieu. Loi tho danh thep va qua quyet cua Rodrigue
truoc nguoi yeu sau khi giet chet cha nang rang: “Je le ferais encore si j’avais a le faire”. (Toi se lam nhu vay nua neu co chuyen phai
hanh su nhu the). Corneille la mot luat
su. Ong chua he co mot phien cai hung
hon truoc phap dinh nen muon tho van de phan anh tai hung bien cua minh. Ba George Sand viet van muot ma. Thuc te ba lam kho nhieu van thi si dong thoi
voi ba trong do co Chopin v.v. Nguoi ca
si co the ca mot bai ca lam cho thinh gia roi nuoc mat nhung ban than nguoi ca
si khong khoc. Dieu do cho thay nguoi be
ngoai co ve lang man, uy mi da kheo che dau su cung coi ben trong. Van phong phan anh 55% con nguoi cho khong
phan anh hoan toan con nguoi. 90% ten
goi noi len dinh menh tien dinh cua nguoi mang ten.
*
Khi
noi den ten toi co mot ky niem nho ve chuyen nay khi bat dau vao nghe day
hoc. Khi toi day lop de nhi co mot em co
ten rat quen thuoc trong xa hoi binh dan Viet Nam nhung khong thanh bai trong
hoc duong. Nhieu lan toi dinh goi ten em
len khao bai nhung lai thoi. Hoa ra toi
vo tinh quen em. Chuyen nay lam cho toi
ray rut khong it. De nhi la lop thi Tu
Tai I. Neu em dau Tu Tai I va Tu Tai II
thi em se vao dai hoc. Kho khan nam tai
day. Nghi den day toi hen gap em sau gio
day. Toi khuyen em nen doi ten de chuan
bi tuong lai khi len dai hoc. Em vui
mung va hoi toi phai lam gi? o dau? ton
kem nhieu tien khong? Toi huong dan em
phai lam gi va cho em biet khong ton kem nhieu tien o toa an. The la em doi ten bang cach them hai dau tren ten cu. Dung nhu du doan cua toi nam ay em dau Tu Tai
I va nam sau dau Tu Tai II roi len hoc dai hoc khoa hoc mot cach suong se. Sau khi co cu nhan khoa hoc em tro thanh giao
su Trung Hoc De Nhi Cap. Khong biet bay
gio em o dau? con song hay da mat? Neu con song em cung ve huu tu lau. Hy vong nguoi trong chuyen doc tin nay va noi
lien lac voi toi de cam on hai cai dau da bien chuyen cuoc doi cua mot
nguoi theo huong vuon len.
*
Nho
luc con o que ngoai toi co nhieu ban trong lang que ngoai. Mot trong nhung nguoi ban dong lua tuoi voi
toi la Ky, con cua di tu Kia (toi khong biet lien he nhu the nao nhung van quen
goi bang di), am dua em trai. Toi hoi
Ky: “Em may ten gi?” - Em, Ky dap. Ky phat am chu EM nhu the nao ma toi nghe la
EN (co dau hoi). Tu ten EN do toi goi
tre em trong lang deu goi theo. Sau cung
cha, me, anh chi (anh hai Coi, Dang, Ky, Xi, Bay) deu goi cau be la EN. EN lon hon Nguyen Viet Duc 04 hay 05 tuoi
nhung hoc cung lop voi Duc o truong tieu hoc Thuan Giao. Nhu vay ngay tu nho toi da co so dat ten cho
nguoi khac! Khi nhap tich Nguyen Huu
Dien hoi toi em co nen lay ten khac khong?
Luc ay Dien 52 tuoi roi. Toi thay
Dien khong can doi ten nhung 04 chau, con cua Dien, deu do toi dat ten moi de
nhap tich. Nam roi Dien Tay du. Tran Ngoc Thanh, Hoang Phung Vuong, Nguyen
Van Luong, Vu Van Vin, Nguyen Van Lam co gap Dien khong?
*
Chan
Phuoc Liem co chuong trinh tham vieng Missouri va da thuc hien ebao cho nam
Dinh Dau 2017. Hoan ho tinh than lam
viec cua cac hoc vien Chan Phuoc Liem.
Uoc gi Cha Dinh Chau Tran doc ebao de biet duoc gia dinh Chan Phuoc Liem
tren xu la que nguoi, bat dong van, bat dong chung nhung cung gap nhau o tinh
nhan ban va tinh nguoi. Cong lao nay do
su co gang va thien chi cua Nguyen Thi Thap, Anh Dao, Bui Thi Quy va nhieu hoc
vien Chan Phuoc Liem khac.
*
Pham
Van Lam tuc nhac si Lu Phuong da goi cho cac than huu Ly Thuong Kiet: 1. day du
hinh anh ve ban giang huan (O. Tran Mai Chau, Nguyen Van Do, Bui Duc Chu Chu,
Nguyen Van Dang, Le Thi Bat Tri, Nguyen Duc Minh (AV), cuu hoc sinh LTK, cac
sinh hoat xua va nay cua cac LTK vao tuoi 15, 16 nay da thanh ky lao! 2. hinh
anh co long nhac cua Ho Diep toc 3. hinh
anh va nhac cua Mat Phong toc 4. Hinh anh cac thanh pho nui trong tieu bang
Wyoming trong do co mot thanh pho co 01 cu dan duoc mot nguoi Viet Nam ten Pham
Dinh Nguyen mua voi gia 900,000 My kim.
*
Gan
10 nam nay toi gay kho cho cac than huu gom ban hoc cu, dong nghiep cua toi,
dong huong va cac em trong dai gia dinh hoc duong cong tu trong vung Sai Gon-
Gia Dinh- Binh Duong bang nhung bai viet khong dau. Gan day toi khong goi bai viet sot deo nua vi
toi cho cac than huu da co tuoi roi, doc kho khan lam. Toi chi doi qui nhan, nu si Le Khanh, bo dau
roi moi fwd lai cho cac than huu. Chan
thanh cam on nu si Le Khanh da cuu toi khoi su trach moc cua ban be va vai
nguoi doc khac. Ban Vo Tan Phuoc (Vo Ky
Dien) va Lam Vinh The tuong toi bat dau viet co dau. Nguyen Thi Thap cung co loi than tuong tu vi
doan chu nhuc dau qua. Cac ban thay
khong, su dot nat va vung ve cua toi gay kho tam cho biet tao nhieu ban be
trong tu the an ‘xuong ga’. Khong doc
thi uong vi khong biet ban minh noi cai gi.
Ma doc the nhuc mat. Gap phai y
khong giong minh thi tuc nguc. Giong nhu
an xuong ga vay. An cung khong ngon
khong bo. Ma lieng thi uong. Nhai khong ky ma nuot thi bi mac xuong. Vay moi cac than huu tiep tuc an ‘xuong
ga’. It ra xuong ga cung co chut calcium
(chat voi).
*
Cam
on To Hong Linh cho biet tin tuc cua gs
Nguyen Thanh Tung. Neu co gap lai anh
Tung den nha thuoc dee refill thuoc nho em cho toi goi loi tham anh Tung.
*
Cam
on Truong Minh Tue fwd bai viet ve nha nghien cuu co vat Vuong Hong Sen cua
Doan Du. Hinh nhu Doan Du goi cho nhom
LTK vi co lien he den truong LTK ngay moi thanh lap? Nhin anh cu toi nhan ra ong Vuong Hong Sen de
dang. Nhung toi khong sao nhan ra ong
qua anh chup truoc khi mat. Ong Sen sinh
trong gia dinh giau co o Soc Trang. Ong
hoc Chasseloup Laubat, mot truong trung hoc Phap noi tieng danh cho con cac
cong chuc Phap thuoc dia va nhung nguoi giau co Viet Nam va nguoi Viet goc Hoa
kha gia nhu ong Vuong Hong Sen. Nhung
hoi uc cua ong ve Sai Gon rat song dong.
O Au Chau nguoi Do Thai la nhung nguoi co nhieu kinh nghiem ve co vat va
y thuc ve gia tri cao cua chung. O Viet
Nam nguoi Hoa tich luy nhieu kinh nghiem ve viec tang tru nhung san vat co mau
sac van hoa va lich su nhu do co va sach co.
Duoi cai nhin cua dai da so quan chung do co la do ‘lac son’ (a la
solde) nghia la gia tri rat thap. Co
biet dau nhung vat day bui bam ay lam giau cho nguoi da mua chung voi gia re vi
nguoi ban xem do la nhung vat can phai vat di.
*
Cam
on anh Pham Ngoc Lan, tac gia De Pere Inconnu, ve cac ban nhac va anh
chup canh le hoa trang rat dep. Tieng
hat va tieng dan cho thay anh con phong do lam.
VAI CHUYEN QUANH TA
Ngoai Ngu
Khong phai mat thi gio dinh nghia ngoai ngu la
gi? Vi khong ai co hoc het bac tieu hoc
ma khong hieu hai chu ay. Viet Nam tung
la cuu thuoc dia cua Trung Hoa va Phap.
Nam 1954 Viet Nam bi qua phan.
Vung lanh tho phia bac vi tuyen 17 chiu anh huong cua Trung Quoc va Lien
So. Vung lanh tho phia nam vi tuyen 17
chiu anh huong cua Phap va Hoa Ky.
Lan luot chung toi trinh bay ve cac
ngoai ngu co anh huong den Viet Nam de xem Viet Nam nen chon ngoai ngu nao de
hoc kha di giup cho Viet Nam tien bo dong deu tren moi lanh vuc de gop mat cung
nam chau the gioi.
HOA NGU
Trong qua khu Viet Nam co tieng noi
nhung khong co chu viet. Sau hang ngan
nam duoi su do ho cua Trung Hoa mot thieu so rat nho nguoi Viet Nam hoc chu
Han. Nguoi Viet Nam hoc chu Han nhung
doc theo tieng noi cua minh. Dieu nay
khong co chi la ca. Trung Hoa co tren
500 tho am mac du chi co mot chu viet.
Cung mot chu nguoi Guangdong (Quang Dong) phat am khac voi nguoi Hoa
Bac. Tu khi doc lap den the ky XIX chu
Han duoc dung de viet van thu trong trieu dinh.
Chu Han duoc dung trong cac cuoc thi cu qui mo de lay cu nhan, tien si
duoc to chuc tu thoi nha Ly. To chuc
trieu chinh, hanh chanh, thi cu duoi che do quan chu Viet Nam deu phong theo to
chuc chanh tri, hanh chanh va hoc che cua Trung Hoa. Chu Han, Bac su, tu tuong Khong Manh dong vai
chu yeu. Dieu dang ghi nho la den the ky
XIX trong Luc Bo khong co bo Giao Duc.
Truong hoc cong lap vang bong o cac dia phuong truoc khi nguoi Phap den.
Phap chiem ba tinh mien Dong Nam Ky
nam 1862 va ba tinh mien Tay Nam Ky nam 1867.
Cac ky thi Huong bai bo o Nam Ky, vung dat thuoc dia cua Phap. Tieng Phap va chu Quoc Ngu duoc giang
day.
Chu Quoc Ngu do giao si Alexandre de
Rhodes phat minh de tien cho viec giang dao Thien Chua o Dang Trong lan Dang
Ngoai vao the ky XVII. Chu Quoc Ngu dung
cac mau tu La Tinh nhung khong co chu F, J, W, Z bu lai co chu D va D co gach
ngang va doi dao dau sac, huyen, hoi, nga, nang, dau mu, dau khan, dau moc tren
cac chu A,E,O,U v.v. Vao hau ban the ky
XIX nhieu nguoi mien Nam giau co tu choi khong cho con di hoc chu Quoc Ngu va
tieng Phap. De tranh su nghi ngo cua
chanh quyen thuoc dia ho thue tre em ngheo di hoc thay the con em cua ho. Ho thue thay ve nha day chu Han cho con. Chu Han la chu Thanh Hien nen duoc tran qui
va goi la chu Nam nghia la chu cua nuoc Nam ta.
Bac Ky va Trung Ky la dat bao ho cua
Phap. Vua Viet Nam van con tren hai vung
dat ma nguoi Phap goi la Tonkin va Annam.
Cac ky thi tam truong duoi trieu Nguyen van con mac du tieng Phap va chu
Quoc Ngu da duoc nguoi Phap pho bien. Ky
thi Han hoc bi bai bo o Bac Ky nam 1915 va
o Trung Ky nam 1918.
Nam Ky la thuoc dia Phap. Tieng Phap va Quoc Ngu duoc pho bien. Du vay
chanh quyen thuoc dia van duy tri gio chu Han (caracters chinois) trong
truong hoc. Chu Han khong phat trien
duoc vi:
- chanh quyen thuoc dia Phap khong muon
chu Han phat trien nhu la su goi lai anh huong cua Trung Hoa.
- thieu thay day chu Han
- ve phia hoc sinh Viet ho thay hoc
tieng Phap, Quoc Ngu vua de vua thuc dung hon hoc chu Han.
O Hue vua Dong Khanh bat dau hoc tieng
Phap. Cac ong Pham Quynh, Tran Trong
Kim, Nguyen Van Vinh co vai tro quan trong trong van gioi vi biet chu Han,
Phap ngu va Quoc Ngu. Chu Han con roi rot tren trang tua cua cac to
bao Quoc Ngu vao cuoi the ky XIX va dau the ky XX nhu Gia Dinh Bao, Nong Co Min
Dam, Phan An Bao (Phan An: Phien An: Gia Dinh), Luc Tinh Tan Van, Dong Duong
Tap Chi v.v. Cac su tang Phat Giao Viet
Nam hoc chu Han de doc kinh Phat. Cac
nha nho hoc chu Han nhu nha cach mang Phan Boi Chau khi gap nha mach mang Trung
Hoa la Sun Yatsen (Ton Dat Tien) chi but dam ma thoi.
Nam 1945 Han- Viet no ro mot thoi voi
nhung tu mang mau sac chanh tri nhu cach mang, thanh nien, phu nu, nhi dong,
cuu quoc, ai quoc, dong chi, phan de, thuc dan, de quoc, binh san v.v. Nhung sau 1954 su nom na hoa tieng Viet no ro
o mien Bac. Dau hieu binh dan va than
dan cua che do chuyen chinh vo san? Phan
ung ngam ngam khang Trung Quoc cua nhom Cong San than Lien So? Tao su cach biet ngon ngu giua hai mien Nam,
Bac? Tu su nom na hoa Viet ngu ta co su
khac biet giua cach dung tu ngu giua VNDCCH (Bac) va VNCH (Nam):
Ten Goi
Han- Viet VNDCCH
(Bac) VNCH (Nam)
Phi co may bay phi co; may bay
Truc thang may bay len
thang Truc thang
Hong Thap Tu Chu Thap Do Hong Thap Tu
Thuy quan luc
chien Linh thuy danh bo Thuy quan luc chien v.v. Hien
nay Trung Quoc co anh huong tuyet doi o Cong Hoa Xa Hoi Chu Nghia Viet
Nam. Hoa ngu du tru duoc day tu bac tieu
hoc nhu truoc kia hoc sinh tieu hoc Viet
Nam hoc Phap ngu tu lop Du Bi tuc Lop II. Khac
voi nhieu the ky truoc cac nha nho Viet Nam hoc chu Han nhung doc theo tieng
Viet nhu Gia: Nha; Quoc: Nuoc; Tien: Truoc; Hau: Sau chang han. Trong hien tinh chanh tri o Viet Nam, Hoa ngu
se duoc day bang Quan thoai boi cac thay nguoi Viet goc Hoa hay cac thay tu luc
dia Trung Hoa den. Viec gi se xay ra khi
co 300 trieu nguoi tu luc dia den cuoi vo Viet Nam va the he tre Viet Nam hoc
viet va noi Quan thoai?
Co nguoi manh dan doi bo Han- Viet
trong Viet ngu. Day la mot y kien cuc
doan can phai tranh. Ngon ngu nao cung
co su vay muon lan nhau. Su vay muon do
khong phai tra tien, khong vi pham phap luat, khong chiu mot phan loi nao
ca. Cac ngon ngu Au Chau deu co goc La
Tinh do anh huong cua de quoc La Ma trong qua khu. Cac tu ngu y khoa, duoc khoa, thuc vat hoc,
dong vat hoc deu co goc La Tinh va Hy Lap.
Neu bo Han- Viet khi noi den nhung danh tu kep nhu doc lap, chanh tri,
Quoc hoi, Hien phap, bac si, kinh te, thu vien … phai dung tu gi de thay
the? Trong tieng Anh cua Hoa Ky co nhieu
tu vay muon tu cac nuoc khac. Dieu do
khong the cho la ho vong ngoai hay ngheo nan tu ngu duoc.
PHAP NGU & QUOC NGU
Phap ngu va Quoc Ngu duoc giang day song
song o Nam Ky. Nhung nguoi thong thao
Phap ngu va Quoc Ngu dau tien la nhung tin do Thien Chua Giao tieu bieu la cac
ong Petrus Truong Vinh Ky va Paulus Huynh Tinh Cua. Petrus Truong Vinh Ky la giang vien nguoi
Viet dau tien trong Truong Thong Ngon (Ecole des Interpretes). Le Phat Dat tuc Huyen Si, ong ngoai cua ba
Nam Phuong Hoang Hau, tot nghiep Truong Thong Ngon, biet Phap ngu va Quoc Ngu
nen duoc goi la Hoc Si. Si trong Huyen
Si khong phai la ten cua ong ma la chu rut ngan cua danh hieu Hoc Si. Con Huyen chi la chuc Huyen ham ma thoi
(Huyen honoraire). Ong Diep Van Ky la
nguoi gioi Phap ngu sau Petrus Ky. Ong
day truong Chasseloup Laubat. Vo ong la
mot cong chua. Mot thoi ong noi tieng
tai trieu dinh Hue. Ong la nguoi ung ho
Buu Lan, chau vo cua ong, len ngoi nam 1889 sau khi vua Dong Khanh bang
ha. Do la vua Thanh Thai.
Viet Nam tim phuc trong hoa ma khong
hay.
Hoa la su xam lang va do ho cua nguoi
Phap.
Phuc la chu Quoc Ngu dua tren mau tu
La Tinh nen tien loi va de hoc. Chung
toi khong biet phai hoc bao lau de viet va doc duoc chu Han. Chung toi biet mot nguoi co chi so thong minh
trung binh chi mat 06 thang thi co the doc va viet chu Quoc Ngu. Cai ‘phuc’ khac la chu Quoc Ngu La Tinh hoa
giup Viet Nam thoat khoi anh huong cua chu Han ve hinh thuc.
Tho Nhi Ky va Indonesia hon han Viet
Nam ve nhieu mat trong qua khu ve dien tich, dan so, trinh do van hoa, khoa
hoc, ky thuat nhung ho da manh dan La Tinh hoa chu viet cua ho. Lam nhu vay vi tien loi cho co phai vi
Indonesia yeu Hoa Lan da do ho nuoc ho
hay Tho Nhi Ky yeu va than phuc cac nuoc Au Chau? Indonesia la quoc gia rong lon nhat o Dong
Nam A va co dan so theo Hoi Giao cao nhat the gioi. Tho Nhi Ky la de quoc Ottoman Hoi Giao tung
thong tri Trung Dong, Bac Phi va dong nam Au Chau. Ho La Tinh hoa mau tu cua chu viet cua ho vi
tien ich cho khong tu rang buoc bang nhung khai niem co dien, hep hoi va phuc
tap.
Phan Chau Trinh la nha nho co tinh
than phong khoang va say me duy tan va ua chuong dan chu Tay Phuong. Ong manh dan cat toc ngan, mac Au phuc, mang
giay da va xin di Tay de tim hieu xem khau hieu Tu Do, Binh Dang va Tinh Huynh
De cua cach mang 1789 cua Phap duoc thuc thi nhu the nao. Ong chong chanh sach thuoc dia cua Phap cho
khong chong van minh va van hoa Phap.
Ong khong chong nhung tien bo ve khoa hoc ky thuat cua Phap.
Nguoi Trieu Tien oan ghet su do ho cua
Nhat tren xu ho nhung ho hoc hoi rat nhieu nhung net uu viet cua Nhat (phuong
phap to chuc, tinh than trach nhiem, tinh than ky luat) de co nhung tien bo
kinh te, khoa hoc ky thuat nhu da thay hien nay.
Nguoi Viet Nam hieu hoc. Do la con duong tien than duy nhat trong xa
hoi phong kien, nong nghiep Khong Giao.
Cach hoc cua cac nho gia la dung tri nho va hoc thuoc long loi noi cua
Khong Tu, Manh Tu. Nen khi hoc Phap ngu
nguoi hoc khong gap mot tro ngai hay kho khan nho nao.
Vi Nam Ky som tro thanh thuoc dia cua
Phap, nhung nguoi gioi tieng Phap dau
tien trong nuoc deu goc o Nam Ky nhu Petrus Truong Vinh Ky, Diep Van Cuong,
Paulus Huynh Tinh Cua, Truong Minh Ky.
Sau nay o Bac Ky co Pham Quynh, Nguyen Van Vinh. Nguoi Viet Nam dau tien tot nghiep dai hoc
nong nghiep Phap nam 1897 la ong Bui Quang Chieu. Ai nu cua ong la Henriette Bui Quang Chieu la
nu bac si dau tien cua Viet Nam (1929).
Ong Nguyen Van Xuan tot nghiep Polytechnique vao nam 1911. Sau nay ong la trung tuong trong quan doi
Phap va thu tuong chanh phu Quoc Gia Lam thoi.
Cac ong Phan Van Truong, Nguyen The Truyen, Nguyen An Ninh, Tran Van
Chuong (than sinh cua ba Tran Thi Le Xuan tuc ba Ngo Dinh Nhu), Luu Van Lang,
Vuong Quang Nhuong, Trinh Dinh Thao, Nguyen Ngoc Bich, Nguyen Van Thinh, Pham
Ngoc Thach, Le Van Them, Nguyen Manh Tuong, Tran Duc Thao, Tran Van Trai, Pham
Duy Khiem, Ngo Dinh Nhu, Ho Huu Tuong, Henriett Bui Quang Chieu, Le Van Thoi…dat
hoc vi cao tu cac dai hoc noi tieng cua Phap nhu Sorbonne, Ecole Nationale des
Chartes, Polytechnique, Ecole Normale Superieure. Ong Nguyen Manh Tuong va Tran Van Trai co
tien si luat va van chuong. Cac ong Phan
Van Hum, Ta Thu Thau, Duong Bach Mai, Tran Van Giau, Nguyen Van Tao, Nguyen
Tuong Tam (Nhat Linh) deu co hoc o Phap.
Tu Phap ve nguoi thi tro thanh
Marxist; nguoi tro thanh Leninist, nguoi theo Stalinist; nguoi theo
Trotskyites. Nguoi chu truong Phap- Viet de hue; nguoi theo
khuynh huong SFIO (Section Francaise Internationale Ouvriere- Phan Bo Quoc Te
Cong Nhan Phap); nguoi theo CGT (Confederation Generale du Travail- Tong Lien
Doan Lao Dong). Ket qua: tat ca deu duoc hanh chanh hoa hay chanh tri
hoa nen khong co thi gio va co hoi de phuc vu kien hieu cho dat nuoc bang so
hoc chuyen mon cua minh.
Truong Cao Dang Ha Noi duoc thanh lap
nam 1918 dao tao nhieu nhan vat noi tieng ve phuong dien chanh tri hon la kinh
te va khoa hoc ky thuat. Do la cac ong
Nguyen Thai Hoc, Truong Tu Anh, Phan Huy Quat, Cu Huy Can, Nguyen Ton Hoan, Vo
Nguyen Giap, Mai Van Bo, Luu Huu Phuoc, Huynh Van Tieng, Huynh Tan Phat, Tran
Van Huong v.v.
Tieng Phap duoc giang day tu lop du bi
(lop II) len bac trung hoc va dai hoc.
Cac mon hoc trong cac ky thi deu bang tieng Phap. Trong thoi ky dat nuoc qua phan tieng Phap
bien mat o mien Bac nhung van con giang day o bac trung hoc o mien Nam. Cac truong Phap day de thi BEPC va Tu Tai I
&II Phap van duy tri o Sai Gon va Da Lat.
Tu thap nien 1960 ve sau so hoc sinh chon Anh Van lam sinh ngu chanh cao
hon so hoc sinh chon Phap Van lam sinh
ngu I. O Sai Gon co Mission Culturelle
Francaise sau nay doi thanh Centre Culturel Francais day Phap Van. Sau nam 1975 tieng Phap cang ngay cang giam
dan tam quan trong cua no trong nha truong Xa Hoi Chu Nghia.
Tiep xuc voi nguoi Phap ngon ngu Viet
Nam duoc doi dao them nho vay muon nhieu tu ngu Phap duoc Viet hoa. Ta co: cai xa lach (salade), Xa lach son
(cresson), ca to mat (tomate), phu- lit (police), thit coc- let (cotelette),
day lap long (fil a plomb), cai mo- let (molette), bu- lon (boulon), con vit
(vis), xe o- to (automobile), ong Co (commissaire), so cam (commissariat),
sen dam (gendarme), san da (soldat), tem (timbre), cay den (bielle), cay lap
(l’arbre) v.v. Tu ngu Viet hoa bien
thien tuy theo su kham pha cua nguoi noi ban dau. Do la nhung tu khoa hoc, ky thuat, thao moc,
rau cai thuc an, thuc uong mien on doi va tu ngu lien quan den the thao.
Chu Police bien thien tu ma ta
(noi theo nguoi Ma Lai- matas) sang phu lit den canh sat. Chu Vin duoc am thanh ruou Vang, ruou
chat (vi vi chat), ruou nho (vi lam tu nho). Chu Timbre am thanh tem roi con co
vi tren tem co hinh con co trang. Chu
Banque duoc am thanh nha bang roi ngan hang. Neu bo Han- Viet thi phai noi cua hang
chua tien? Chu Soldat bien thien tu san
da sang linh, chien si, quan
si. Chu Commissaire duoc am thanh Co
roi dich thanh canh sat truong, uy vien (noi theo tu cach
mang). Tu nam 1954 den 1975 Viet Nam co
hai nuoc voi hai che do chanh tri doi nghich nhau. Mien Bac theo che do Cong San co khuynh huong
nom na hoa tu ngu mac du ho chiu anh huong va bi chi phoi boi Trung Quoc lan
Lien So. Trong mien Nam thiet lap ban
Viet- Han trong Dai Hoc Su Pham va tu ngu mien Nam bong bay, thanh bai day tinh
van hoc. Ong Ngo Dinh Diem xuat than la
mot nha hanh chanh tot nghiep Ecole de Droit et d’Administration. Con ong Ngo Dinh Nhu tot nghiep hang nhi
Ecole Nationale des Chartes. Mot nguoi
co hanh van hanh chanh va luat phap.
Nguoi kia uyen tham co tu. Du tren lap truong chanh tri nao, trinh do
hoc van nao, vong ngoai hay yeu nuoc nhung tu Bao Sanh Vien hay Nha
Bao Sanh van de nghe hon Xuong De
Trong hien tinh Cong Hoa Xa Hoi Chu
Nghia Viet Nam chiu su chi phoi sau dam cua Trung Quoc ve phuong dien chanh tri
va kinh te. Vien Khong Tu da co o Viet
Nam. Neu Quan Thoai (Mandarin) duoc
giang day trong hoc duong trong vong nua the ky toi Quoc Ngu khong con cho dung
va nguoi Viet thuan tuy se tro thanh nguoi thieu so!!
ANH NGU & NGA NGU
Duoi thoi Phap thuoc chi co nguoi Viet goc Hoa biet
tieng Anh ma thoi vi ho co lien lac thuong mai voi Hong Kong va Singapore. Cac truong cua nguoi Hoa o Viet Nam duoi thoi
Phap thuoc co day tieng Anh va dung cach cham diem nhu Hoa Ky. Cac truong hoc cua nguoi Hoa o Viet Nam deu
co phong bong ban va san de danh bong ro.
Do la mon the thao thinh hanh o Anh va Hoa Ky.
Nguoi Viet Nam biet vai tieng Anh nhu one,
two, three (oanh, tu ti), ping pong (banh bong <bong ban>), football
(da banh cho khong goi la soccer nhu Hoa Ky), goal keeper (giu
gon), volley ball (bong chuyen), basket ball (bong ro), out (ao),
knock out (noc ao), knock down (noc dao), corner (cot-
ne), penalty (be- nanh- ty), boxing (danh boc- quyen Anh) v.v.
xuyen qua cac tro choi, da banh, bong ban, danh quyen Anh.
Nguoi Viet Nam dau tien hoc tieng Anh
o mot truong dai hoc Hong Kong duoi thoi Phap thuoc la ong Nguyen Hao Vinh
(1893- 1941). Ong la nguoi Long Xuyen
(An Giang) trong phong trao Minh Tan.
Huong ung Phong Trao Dong Du do Phan Boi Chau lanh dao ong sang Nhat du
hoc nam 1905. Sau khi Nhat ky thuong uoc
voi Phap nam 1907 ong roi Nhat sang Hong Kong va hoc dai hoc St Joseph’s
College o day. Nam 1916 ong bi bat o
Hong Kong vi hoat dong cho Viet Nam Quang Phuc Hoi cua Phan Boi Chau va Cuong
De. Giai ve Sai Gon ong bi an tu hinh
nhung duoc tong thong Phap Raymond Poincare an xa. Khoang nam 1923 ong song o Go Vap va lap ra
to Hoan Cau Tuan Bao va Nam Ky Kinh Te Bao. Ong dich Hamlet, Romeo and Juliet…cua
Shakespear. Ong mat nam 1941.
Nguoi tot nghiep dai hoc Anh dau tien
la ong Ta Quang Buu, nguoi ky hiep dinh Geneva nam 1954 voi dai ta
Delteil. Tiep theo co cac ong Hoang Gia
Linh va Pham Van Thuat.
Cac ong Phan Quang Dan, Huynh Van
Lang, Nguyen Van Tho, Nguyen Xuan Oanh, Nguyen Dinh Hoa, ba Phan Thi Nguyet
Minh, Nguyen Ngoc Linh…la nhung nguoi Viet Nam som tot nghiep dai hoc Hoa
Ky. Tat ca deu co dia vi quan trong
trong chanh quyen hay co quan lap phap cua Viet Nam Cong Hoa. Rieng ong Nguyen Xuan Oanh khong roi Viet Nam
sau ngay 30-04-1975. Ong bi Cong San
giam giu mot thoi gian ngan cung cac cuu thu tuong va vai tong truong khac nhu
cac ong Phan Huy Quat, Nguyen Van Loc, Ngo Khac Tinh, Ho Van Cham, Nguyen Ngoc
An v.v. Sau do ong la co van kinh te cho
thu tuong Vo Van Kiet va Nguyen Van Linh, tong bi tho dang Cong San Viet
Nam. Ong Nguyen Xuan Oanh la tien si
kinh te Dai Hoc Harvard.
Trong chuong trinh hoc duoi thoi Phap
thuoc khong co Anh Van. Khi chanh phu
Quoc Gia chao doi duoi su lanh dao cua quoc truong Bao Dai chuong trinh hoc
duoc Viet hoa. Cac mon hoc deu duoc
giang day bang tieng Viet. Anh Van duoc
day tu lop de that song song voi Phap van.
Chuong trinh Phap va hon hop Phap- Viet van ton tai. Cac mon hoc deu day bang tieng Phap. Mai len den lop Seconde (de tam; lop 10) moi
hoc Anh Van.
Duoi thoi de nhat Cong Hoa hoc sinh
Trung Hoc chon hoac Phap Van, hoac Anh Van lam sinh ngu I. Neu chon Phap Van lam sinh ngu I thi den nam
de tam (Lop 10) hoc sinh bat dau hoc tieng Anh nhu sinh ngu II va nguoc
lai. O cac tinh Nam Phan si so chon Phap
Van lam sinh ngu chanh nhieu hon o Sai Gon.
Tu dau thap nien 1960 so hoc sinh chon Anh Van lam sinh ngu I vuot qua
so hoc sinh chon Phap van lam sinh ngu I.
Anh Van duoc day trong truong hoc, Hoi Viet My, cac truong sinh ngu tu
thuc o Sai Gon va cac thanh pho lon khac.
Nguoi ta do xo hoc tieng Anh de lam so My, mua ban do la xanh va do la
do, lanh thau rac My, giat ui quan ao cho cac quan nhan My v.v.
Hai ton giao co nhieu tin do o Viet
Nam la Phat Giao va Thien Chua Giao.
Truoc kia cac su tang Phat Giao Dai Thua chi biet chu Han ma thoi. Cac tan tang sau nay co van hoa cao hon. Co nguoi hoc o Nhat. Co nguoi hoc An Do. Nhung tan tang nay gioi tieng Anh. Thuong toa Thich Thien An co tien si dai hoc
Keio, Nhat Ban. Co vai tu si khac co BA
hay M.A cua Hoa Ky. Tu si Phat Giao Dai
Thua Viet Nam gioi Han tu va Anh Van. Tu
si Thien Chua gioi La Tinh va Phap Van.
Nga ngu duoc Nguyen Ai Quoc tuc Ly
Thuy, tuc Ho Chi Minh sau nay, dua vao Viet ngu vao nam 1925 khi ong thanh lap
Viet Nam Thanh Nien Cach Mang Dong Chi Hoi o Guangzhou (Quang Chau). Nhung tu Nga ngu deu la nhung tu chanh tri am
tu tieng Nga nhu bon-se- vit (bolshevik), men se- vit (menshevik), xa- hoang
(Czar), Xta-ka- nop (ten nguoi anh hung lao dong- Stakhanov), Kom-so- mon
(Komsomol- Thanh Nien Cong San), Xo- Viet (Soviet), Ku- lac (Kulak- phu nong)
v.v.
Nguoi Viet Nam dau tien co mat o Nga
va noi tieng Nga sau cach mang 1917 la Nguyen Khanh Toan. Cac ong Nguyen Ai Quac (Ho Chi Minh), Tran
Phu, Le Hong Phong, Ha Huy Tap, Duong Bach Mai, Tran Van Giau, Nguyen Van Tao…deu
co ten Nga va duoc dao luyen de tro thanh can bo De Tam Quoc Te Cong San do
Lenin thanh lap de phuc vu cho nuoc Nga. Tieng Nga duoc xem la ngon ngu chinh o
cac Cong Hoa So Viet. Cong dan cac Cong
Hoa So Viet deu co ten Nga va xem Nga ngu la quoc ngu.
Trong thoi ky dat nuoc qua phan , tren
ly thuyet, chuong trinh hoc o mien Bac co Trung Van va Nga Van. Tren thuc te khong co thay de giang day. Co nhieu pho tien si hoc o Lien So ve nhung
khong noi duoc tieng Nga!
Sau khi dat nuoc thong that duoi hong
ky Cong San chanh quyen Cong San co ve lung tung ve van de giao duc o mien
Nam. Lung tung vi nen giao duc o mien
Nam tuy chua dat tieu chuan quoc te nhung da bo xa nen giao duc o mien Bac ve
truong oc, hoc cu, thanh phan giang huan, cac bo mon hoc khoa hoc, van chuong, sinh ngu v.v. Bac trung hoc o mien Bac chi co 10 cap lop
trong khi bac trung hoc o mien Nam co 12 cap lop. Ho giam thieu tam quan trong cua sinh ngu Anh
va Phap trong hoc duong de thay the bang
gio chanh tri ve dang Cong San Viet Nam, chu nghia Mac- Le- Nin, su nghiep
chong My cuu nuoc. Cai gi cung co dang
Cong San, chu tich Ho Chi Minh vo van kinh yeu, viec chong My, giet My, dai
thang mua Xuan trong cac mon hoc nhu Van, Su, Toan, Anh Van hay Phap Van. Lung tung vi ho muon dung tieng Nga de thay
the tieng Anh hay tieng Phap nhung ho roi vao su mau thuan ky la.
Thu nhat: ho khong co du giao vien de
day Nga ngu.
Thu hai: hau het hoc sinh ghi danh di hoc deu chon Anh
Van.
Thu ba: ho (CS) chong My, thu ghet My nhung ho cho
con em hoc Anh Van va bat con em ‘Nguy’ hoc tap cai tao tap trung phai hoc
tieng Nga!
****
Chung toi khong viet bai nay de bai
ngoai hay vong ngoai cung khong de pho bay long yeu nuoc cuc doan hay mot giao
dieu nao ma de trinh bay ve mot quan niem ca nhan tich luy trong nhieu thap
nien suy nghi va nghien ngam ngo hau gop vai y mon hau mang loi ich cho dat
nuoc va dan toc trai qua hang chuc the ky thu thach cam go, cay dang va cay
nghiet. Hien nay chung toi khong con
mang quoc tich Viet Nam mac du chi con hinh hai Viet Nam voi vai ky uc vui buon
lan lon ve que huong sinh quan.
Chung ta dung mat thi gio vi nhung chuyen
lan man mo ho. Dung tao qua nhieu huyen
thoai ve tinh uu viet, xuat chung cua nuoc minh, dan toc minh, su anh minh cua
vi lanh tu nao do, dang phai nao do ma nhin qua khu u toi va hien tai suy thoai
gan nhu vo phuong cuu chua cua dat nuoc trong viec tim kiem con duong sang cho
que huong va dan toc.
Xin bot hang say chia re dan toc, ky
thi nhau, nguyen rua nhau, thu han nhau va ho hao chem giet nhau trien
mien.
Cach day tren mot the ky cac nha tri
thuc Dong hoc cua chung ta hoc chu Han doc giong Viet Nam. Cac vi nay xem chu Quoc Ngu la san pham cua
nguoi Phap, cua cac co dao. Phap xam
chiem nuoc ta. The la chu Quoc Ngu la ‘ke
thu’. Do la cai nhin va quan diem cua
nguoi A Chau: hay qui nap ke thu
khong can biet loi, hai, hop ly hay phi ly.
A la ke thu cua B. Toan the dong
ho cua A la ke thu cua B. Nen xem phim
Trung Hoa thuong thay canh nguoi cha hay mot su phu truoc khi chet thuong khong
de lai nhung loi tran troi huu ich nhu de vang, de sach qui o dau ma chi dan
con hay de tu phai tra thu cho cha hay
cho su phu bang cach chem giet X, Y va dong ho cua ho!
La nguoi Viet Nam cua the ky XXI chung
ta co can tro lai thoi ky doc cac danh tu rieng chu ten quoc gia, thanh pho,
ten cac nhan vat lich su bang nhung am Han hoa nhu: America: A My Le Gia;
France: Phap Lan Xa; Belgium: Bi Loi Thi; Russia: Nga La Tu;
Balkans: Ba Nhi Can; Iceland: Ich Lan; ; New Zealand: Tan Tay
Lan (chi co chu New duoc dich thanh Tan.
Con chu Zealand duoc am theo cach noi cua nguoi Trung Hoa); Washington: Hoa
Thinh Don; Moscow: Mac Tu Khoa;
Rome: La Ma; Paris: Ba Le; Garibaldi: ong Gia Ly Ba
Dich; Rousseau: Lu Thoa; Montesquieu: Manh Duc Tu Cuu; Karl Marx: Ma Khac Tu v.v. khong?
Vao dau the ky XX cac nha nho yeu nuoc
trong Dong Kinh Nghia Thuc, nha cach mang Phan Chau Trinh tim hieu Contrat
Social (Xa Uoc) cua Jean Jacques Rousseau hay Esprit des Lois (Van Phap Tinh
Ly) cua Montesquieu qua cac ban dich cua
cac hoc gia Trung Hoa. De cham dut tinh
trang bat tien nay nha mach mang Phan Chau Trinh di thang qua Phap de dau tranh
(thanh lap nhom Ngu Long) dong thoi hoc hoi su thuc thi tu do, dan chu noi que
huong xuat phat cach mang 1789.
Vi ly do an ninh chanh tri ngoai ngu
chi danh cho nganh ngoai giao, cong an, tinh bao, mat vu o mien Bac Viet Nam
trong thoi ky dat nuoc qua phan. Co su
phan biet doi xu trong viec hoc ngon ngu.
Dai da so dan chung phai doc ten phien am cac nha lanh dao tren the gioi
hay ten cac nuoc va cac thanh pho. Nhung
chu phien am nay kho nho va kho viet.
Thi du: At- hang- ti- na (Argentina); Me- hi- co (Mexico);
Oa Sinh Ton (Washington); Pa-Ri (Paris); Gio- Neo- Vo
(Geneva), Niu- Oot (New York) ; Xta-lin (Stalin) v.v.
Mot su rac roi khac thuong xay ra la
Viet hoa ten cac lanh dao va thanh pho Trung Hoa, Trieu Tien va Nhat Ban. Dieu nay gay ra hai bat tien:
a.
nguoi nghe hay nguoi doc tuong do la nguoi
Viet Nam hay thanh pho Viet Nam. Thi
du: Mao Trach Dong (Mao Zedong), Tap Can
Binh (Xi Jinping), Ly Thua Van (Syngman Rhee), Phat Chanh Hy (Park Chung Hee),
Khuyen Duong Nghi (Inukai), Dai Oi Trong Tin (Okuma), Dong Dieu (Tojo), Bac
Kinh (Beijing), Han Thanh (Seoul), Dong Kinh (Tokyo), Kyoto (Tay Kinh)
v.v.
b.
Khi
noi chuyen voi nguoi ngoai quoc ho ngan ngo khi ta noi den Mao Trach Dong. Nhung khi noi Mao Tse-tung hay Mao Zedong thi
ho biet! De tranh ngo nhan do la mot
nguoi Viet, trong boi canh song hien nay, da so thanh nien Viet Nam deu biet
cac ngon ngu Au Chau thi nen goi Beijing thay vi Bac Kinh hay Xi Jinping thay
vi Tap Can Binh; Tokyo thay vi Dong Kinh.
O Viet Nam co Son Tay. Tinh
Shanxi cua Trung Hoa, neu khong dung dung chu Shanxi ma dung chu Son Tay phi am
thi nguoi nghe hay doc tuong no nam tren dat Viet Nam! Thoi Hau Tran Ha Noi La Dong Kinh. Chu Tonkin ma nguoi Phap dung de chi Bac Ky
am tu chu Dong Kinh voi su lan lon giga T va D.
Vao thoi nay Thanh Hoa la Tay Kinh.
Neu chung ta dung Dong Kinh va Tay Kinh thay cho Tokyo va Kyoto thi
nguoi doc se hoang mang.
Vao he ky XIX Trung Hoa va Viet Nam
tra gia rat dat vi chanh mach be quan toa cang truoc su de doa cua suc manh co
gioi Tay Phuong. Mot quoc gia to lon va
dong dan nhat hoan cau nhu Trung Hoa lai bi liet cuong Tay Phuong xau xe. Viet Nam tro thanh thuoc dia cua Phap trong
khi Xiem La va Nhat Ban dong canh ngo nhung da kheo leo co duong loi ngoai giao
thich hop voi tinh the moi nen ho gin giu doc lap. Nhat biet canh tan, Au hoa de vuon len thanh
mot cuong quoc A Chau. Muon hoc hoi de
vuon len, ngoai ngu khong the bi xem thuong duoc. Dung dung chu nghia ai quoc (nationalism-
patriotism), dan tuy (populism), yeu nuoc cuc doan (chauvinism) de noi rang do
la san pham ngoai lai neu chung ta khiem ton muon hoc hoi noi nguoi khac de dua
que huong va dan toc thoat khoi canh tam toi, lam than, tui nhuc.
Nhung bien co lich su va chanh tri o
Viet Nam tao mot su xao tron to lon trong he thong tu tuong cu cua Viet
Nam. Giai cap vo san duoc de cao. Tri thuc tieu tu san bi len an duoi khau hieu
‘tri phu dia hao dao tan goc troc tan re’ cua dang Cong San Dong
Duong. Nguoi biet tieng Phap la tay sai,
la diem chi cho Phap , la mat goc, vong ngoai v.v. Duoi che do quan chu phong kien cung co mau
thuan giua quan van, quan vo. Quan van
che quan vo la nhung nguoi vai u thit bap.
Quan vo khi quan van dai quan, troi ga khong chat. Su ran nut va chia re giua tre- gia, ngheo- giau, co hoc- khong hoc, ton
giao moi (Thien Chua Giao) va ton giao cu (Tam Giao: Khong- Lao-
Phat Giao), giua cac dia phuong (Bac- Trung- Nam; giua cac tinh, cac
quan va lang xa), chu nghia (Tam Dan Chu Nghia <San Min Chu I>, chu nghia
Marx- Lenin <Cong San>, chu nghia Dan Toc Sinh Ton , chu nghia Vo Chanh
Phu (Anarchism)… trong cong dong dan toc rat tram trong.
Trong bai noi ve Ngoai Ngu va viec tim
kiem con duong cho dan toc sinh ton va dat nuoc vuon len chung ta thu tim hieu
ngoai ngu nao co the giup dat nuoc Viet Nam vuon len.
Hoa ngu co 1. 5 ty nguoi noi
nhung chi la nguoi Hoa va cac dan toc thieu so tren luc dia, nguoi Singapore va
mot so nguoi Dong Nam A goc Hoa. Hien
nay Trung Hoa la cuong quoc kinh te thu nhi va cuong quoc quan su thu ba tren
the gioi. Su cong hien cua Trung Quoc
trong cong dong nhan loai khong dang ke.
Hoa ngu de noi nhung hoc van tu thi kho.
Doi voi Viet Nam hoc Hoa ngu tro thanh van de te nhi co anh huong khong
tot dep cho vien anh tuong lai cua dan toc:
nguy co dan toc bi dong hoa de tro thanh nguoi thieu so ngay tren dat
sinh quan cua minh.
Nga ngu duoc 260 trieu nguoi
noi trong do co 150 trieu nguoi Nga. Nga
ngu ngon ngu chanh thuc o Nga, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyztan. Dan chung o dong Ukraine va mot phan o Latvia
cung noi tieng Nga. Tieng Nga theo mau
tu Cyrillic cho khong theo mau tu La Tinh nen tuong doi kho doi nguoi Viet da
quen voi mau tu La Tinh tu hai the ky nay.
Nga la cuong quoc quan su hang nhi tren the gioi. Ky nghe quoc phong cua Nga quan trong hon ky
nghe san xuat san pham tieu dung nham dap ung nhu cau va cai thien doi song cua dan chung. Do do kinh te cua Nga khong chiem dia vi quan
trong tren the gioi.
Tay Ban Nha ngu duoc pho bien o
Tay Ban Nha va cac cuu lanh tho truc thuoc vuong quoc Tay Ban Nha o Trung My va
Nam My (ngoai tru Brazil noi tieng Bo Dao Nha).
Hien tren the gioi co 570 trieu nguoi noi tieng Tay Ban Nha. Cac quoc gia Chau My La Tinh la nhung quoc
gia co nen kinh te yeu kem, chanh tri khong on dinh. Tay Ban Nha la quoc co dia vi khiem ton o Au
Chau so voi Anh, Phap, Duc va Y.
Phap ngu duoc 85 trieu nguoi
noi (Phap, Bi, Luxemburg, dong bo Canada, cac nuoc Phi Chau thuoc Phap,
Madagascar, New Caledonia v.v.). Trong
cac quoc gia Thien Chua Giao Au Chau, Phap la quoc gia tien bo va phon vinh hon
ca.
Anh ngu duoc 1.2 ty nguoi tren
the gioi noi. Ngoai Anh, Hoa Ky, Canada,
Uc Dai Loi, Tan Tay Lan, tieng Anh rat thong dung o An Do, Singapore, Phi Luat
Tan. Tieng Anh duoc pho bien khap the
gioi tu luc dia Au Chau, A Chau, Phi Chau sang Trung- Nam My, cac hai dao Thai
Binh Duong, bien Caribbean. An Do co 125
trieu dan noi tieng Anh. Dao quoc Singapore la mot la mot mot quoc gia
tan lap gom nguoi Hoa (75%), An Do va Ma Lai (25%). Ho dung Hoa ngu va Anh ngu. An Do va Phi Luat Tan co nhieu tho ngu. Do do, doi khi ho hieu nhau qua tieng Anh de
dang hon qua tho ngu cua ho. Tai sao
tieng Anh pho bien rong rai?
-
vi
Anh la mot de quoc rong lon den noi nguoi ta phai noi rang mat troi khong
bao gio lan tren de quoc Anh.
-
Anh
va Hoa Ky deu noi tieng Anh. Do la hai
cuong quoc giau manh tren the gioi. Anh
va Hoa Ky deu la hai cuong quoc hang hai phon thinh nhat the gioi ve kinh thuong.
-
So
voi Nga ngu, Phap ngu, Tay Ban Nha ngu, Duc ngu, Hoa ngu, Nhat ngu thi Anh ngu co ve don gian hon nhieu tu
chu khong dau den qui luat van pham (khong co giong duc, giong cai, khong chia
dong tu voi nhieu thi rac roi v.v.)
-
Cac
dai hoc khet tieng tren the gioì deu tap trung o Anh va Hoa Ky.
-
Hoa
Ky va Anh la hai quoc gia sap hang nhat va nhi tren the gioi ve so giai Nobel
doat duoc
Quoc Gia So Giai Nobel (Tu1901-
2016)
Hoa Ky 363
Anh 124
Duc 106
Phap 68
Thuy Dien 31
Nga 27
Thuy Si 26
Nhat 25
Canada 25
Ba Lan 23
Y 20
Thuy Si la
quoc gia noi Duc ngu, Phap ngu va Y ngu.
Quoc gia nui non nay rong
41,285 km2 (12.5% Viet Nam) voi 8.5 trieu dan (9.24% dan so Viet Nam)
nhung dung hang thu 7 ve giai Nobel doat
duoc.
Truoc hien tinh Viet Nam bay gio da so
nguoi lieu biet deu bi quan ve so phan cua dan toc Viet Nam va nuoc Viet Nam
truoc Trung Quoc xuyen qua nhung tin don ve hoi nghi Chengdu (Thanh Do) nam
1990. Theo tin don doan thi den nam 2020
Viet Nam tro thanh Khu Tu Tri nhu khu Tu Tri Nguoi Choang (tuc nguoi Tay) o
Guangxi (Quang Tay) hay Tan Cuong, Tay Tang.
Hoa ngu la ngon ngu chanh thi con gi de chon nua?
Nguoi Do Thai luon luon tin rang: Ai khong tin vao phep la la thieu thuc
te. Voi niem tin sat da do ho da tro
ve lap quoc sau 2000 nam vong quoc.
Viet Nam khong bi canh vong quoc. Tren dai dat chu S van co tren 90 trieu dan
sinh song. Vay ma quoc gia ay co the co
nguy co bi mat va dan toc ay bi dong hoa de dang chi vi Trung Quoc tao ra va
dieu khien nhung nguoi lanh dao mot nuoc doc lap be ngoai, chu hau tren thuc te
voi mot nen kinh te rach nat?
Dat nuoc, con nguoi, song, nui va cay
co co hon thieng. Toi co bam chut lac
quan ve Thien ly, hon thieng dat nuoc de tin vao su truong ton cua que huong
sinh quan bang chut kien thuc tho thien va vung dai trong bai viet nay. Huong len Troi de hoi. Troi tra loi: Y dan la y Troi. Dan muon la Troi muon. Cau tra loi cua Troi nhu day du y nghia. Troi cho dan Viet Nam mot su lua chon: Hien huu hay khong hien huu?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét