Bài đăng nổi bật

Nghe 100 Truyện ngắn của Tràm Cà Mau

  Nghe 100 Truyen Ngan Cua Tram Ca Mau ( Tac gia không giữ bản quyền.) bấm mỗi dòng dưới đây để nghe một truyện: Tuoi Gia La Tuoi Sung Suong...

Thứ Tư, 27 tháng 1, 2016

VAI THONG DIEP NGAM DAU NAM 2016 PHAM DINH LAN, F.A.B.I.

VÀI THÔNG ĐIỆP NGẦM ĐẦU NĂM 2016

PHAM DINH LAN, F.A.B.I.

 Cac em than men,
Viet nhieu bai n'en khong nho cai nao da goi cai nao chua goi.  Nho dau goi do co lap lai cung khong sao.  Do la dau hieu cua tuoi tac.  Cach nhau vai thang van con moi.
Van Su Lanh
Thay Lan 
phamdinhlan (david)
               
                VÀI THÔNG ĐIỆP NGẦM ĐẦU NĂM 2016

PHAM DINH LAN, F.A.B.I.

          Tu nam 2010 den nay Tay A tuc vung Trung Dong va Dong A duoc xem nhu hai lo thuoc sung. 
          O Trung Dong ngoai nhung chuyen cu lien quan den Do Thai-Palestine, Do Thai- Iran- Hezbollah,  Tho Nhi Ky va nguoi Kurds con co cuoc noi chien Syria, hoat dong tich cuc cuoc khung bo Al Qaeda va nhat la khung bo IS.  Nhom IS tu xung la Quoc Gia Hoi Giao chiem vai thanh pho lon o phia bac Syria va Iraq gay ra nhung cuoc giet choc dam mau nham vao nhung nguoi Hoi Giao  khong thuoc phai Sunni, nguoi Sunni Kurds, tin do Thien Chua Giao v.v. Nga va Tho Nhi Ky can thang sau viec Tho Nhi Ky ban rot mot phan luc co cua Nga.  Bang giao giua Iran va Saudi Arabia can thang vi nhung nhung bien dong chanh tri o Yemen va viec Saudi Arabia xu tu hinh mot giao pham Hoi Giao Shiite o Saudi Arabia khien cho dan chung Iran bieu tinh dap pha su quan Saudi Arabia o Tehran.
          O Dong A hoa binh trong vung bi de doa boi thai do hung hang cua Trung Quoc trong viec tranh chap bien dao o Dong Bac A va Dong Nam A.  Dai Han , Nhat Ban luon luon de cao canh giac truoc hanh dong hieu chien cua vi lanh dao tre cua Bac Han: Kim Jong Un.  Nhat phai duong dau voi Trung Quoc ve chu quyen tren chom dao da Senkaku khong nguoi o nhung nam trong he thong hanh chanh cua Nhat tu dau thap nien 1970.  Nam 2013 Xi Jinping (Tap Can Binh) nam chuc chu tich Cong Hoa Nhan Dan Trung Quoc va tong bi tho dang Cong San Trung Quoc.  Ong thua huong thanh  qua cua cong cuoc hien dai hoa do Deng Xiaoping (Dang Tieu Binh) khoi xuong va duoc Jiang Zemin (Giang Trach Dan), Hu Jintoa (Ho Cam Dao) thuc thi.  Xi Jinping muon theo guong Mao Zedong (Mao Trach Dong) trong viec cung co quyen hanh va thiet lap che do ton sung ca nhan.  Ong xem thuong hai vi chu tich va tong bi tho dang tien nhiem: Jiang Zemin va Hu Jintao bang cach chat vay canh cua hai vi nay.  Ong tu hao la ‘Cong San goc’ con hai vi kia khong thuan tuy Cong San hay khong xuat than tu gia dinh Cong San.  Neu co cung o cap thap trong khi than sinh Xi Jinping tung tham du cuoc Van Ly Truong Chinh voi Mao chu tich.  Doi voi dan luc dia ong kich thich tu hao Han toc qua:
-  viec chui boi Nhat, thach thuc Hoa Ky
-  bai tru tham nhung tu ruoi den ho.
-  pho truong suc manh quan su cua Trung Quoc voi hoa tien, bom dan, phi co, tau ngam, hang khong mau ham (mot chiec mua cua Ukraine va mot chiec dang dong), hua hen len cung trang, xay dap dao Truong Sa va thiet lap duong bay v.v.
-  cac cuoc tham vieng Hoa Ky va Anh Quoc duoc trai tham do.  Khi vo chong Xi Jinping den Ha Noi, lan dau tien tong bi tho dang Cong San Viet Nam, Nguyen Phu Trong, cho vo xuat hien de don tiep vo chong Xi Jinping nhu mot cuoc van dong chanh tri ca nhan truoc khi Dai Hoi Dang lan thu XII dien ra o Ha Noi vao ngay 20-01-2916.
          Vao dau nam 2016 co vai thong diep goi den Xi Jinping.  Do la nhung thong diep gi?
VIEC DAP PHA TUONG MAO ZEDONG GAN KAIFENG
          Nam 2013 Trung Quoc ky niem 120 nam ngay sinh cua chu tich Mao Zedong ma dang Cong San Trung Quoc xem la vi ‘cuu tinh’ cua Han toc.  Hang ngan buc tuong lon nho, bang thach cao, dat set, dong, da hay vang duoc dung len khap nuoc.  Xi Jinping muon dung su sung bai lanh tu nay cho chinh ong.  Ong ca ngoi Mao o khia canh ma ong mong moi: xay dung che do sung bai lanh tu ma Deng Xiaoping len an.  Thuc su trong long ong cung co su oan ghet Mao vi cha ong la nan nhan cua Mao trong thoi ky Cach Mang Van Hoa.  Nhung ong muon tro thanh nguoi duoc sung bai nhu Mao.  Ong dung Mao de doi lai voi Deng Xiaoping (Dang Tieu Binh) nhu gian tiep chong la Jiang Zemin (Giang Trach Dan) va Hu Jintao (Ho Cam Dao) vi hai ong nay duoc xem la hau due chanh tri cua Deng Xiaoping.  Deng Xiaoping tung song va hoc o Phap va duoc huan luyen o Moscow nen co cai nhin tuong doi phong khoang va thuc tien hon Mao Zedong.
          Cuoi nam 2015 mot buc tuong Mao Zedong khong lo cao 120 feet (36.6 m) duoc hoan thanh gan Kaifeng (Khai Phong), tinh Henan (Ha Nam).  Tuong lam bang be- tong cot thep son mau vang.  Mot tuong cao gan 37 m tuc bang chieu cao cua mot nha lau 10 tung nhung phi ton chi co 459,000 My Kim so voi 30.3 trieu My Kim cua buc tuong bang vang o Tiananmen (Thien An Mon). 
          Ngay 07-01-2016 tu nhien nghe noi tuong cao gan 37 m nay bi dap; dau cua vi ‘cuu tinh’ cua dan toc Han vang xuong dat.  Mot manh vai den phu len phan con lai cua buc tuong de khong thay tuong bi mat dau.  Ly do dap pha tuong chu tich Mao la vi  tuong khong duoc phep chanh thuc cua chanh quyen.  Do la mot ly do kho thuyet phuc nguoi nghe.  Nguoi bang quang dua vai nhan xet khi thay hinh buc tuong mau vang nhu sau:
-  nha dieu khac lam buc tuong cua vi ‘cuu tinh’ Han toc (theo loi cua cac nha tuyen truyen Cong San Trung Quoc) co ve khong co day du cam hung, su thuong yeu va ton  kinh tan day long doi voi vi ‘cuu tinh’ vi tuong khong giong Mao Zedong, thieu uy dung va thien cam doi voi nguoi xem.  Chu tich Mao la Than, la Thanh doi voi dan luc dia.  Ong Than, ong Thanh ma ve mat khong noi len duoc chat Than, chat Thanh.  Neu do la Than Ac buc tuong cung khong dien ta duoc net Ac tren mat tuong.
-  Ai ra linh dap pha buc tuong? Chanh quyen Beijing hay tinh Henan?  Neu co mot hoa si nao do ve hinh Mao Zedong cao 10 m vai va khong co xin phep dang hay chanh quyen, buc ve ay se bi xe khong?  Ong ay ve hinh vi cuu tinh’ Han Toc cho khong phai ve hinh Chiang Kashek (Tuong Gioi Thach) hay Sun Yatsen (Ton Dat Tien).  That vo ly khi chanh quyen Cong San ra linh dap pha tuong cua nguoi ma ho goi la ‘cuu tinh’.
-  Tai sao chanh quyen hay dang khong ngan chan viec lap tuong vi khong xin phep (nhung chac chan co quyen tien va tien quyen rat lon cho khong chi 459,000 My Kim) de doi den khi lam xong moi pha?  Chi tiet ve viec pha buc tuong khong ro lam.  Viec buc tuong roi dau cho thay nguoi pha co ve buc tuc lam.  Co ve nhu tuong bi pha truoc khi chanh quyen ra thong bao giai thich ly do dap pha buc tuong.  Trong mot nuoc Cong San nhu Trung Quoc, Mao da duoc Thanh hoa khi con song cung nhu sau khi chet lai duoc lanh tu duong quyen het loi tan tung ai dam pha tuong cua vi ‘cuu tinh’ ngoai tru ke an danh oan han nguoi trong tuong tan xuong tuy.  Chi tiet nay khong hoan toan phi ly vi dat mot buc tuong cao bang nha lau 10 tung ngay trong tinh da co hang trieu nguoi chet doi vi chanh sach Cai Cach Ruong Dat, Buoc Tien Nhay Vot, Cach Mang Van Hoa cua Mao.  Du nguoi Trung Hoa chiu anh huong cua Khong Giao, Lao Giao va Phat Giao ho cung khong co du quan tu tinh cua duc Khong Tu, su thanh tinh trong tam cua Lao Tu va long tu bi hi xa cua duc Phat de dung tuong ton tho nguoi ra linh giet va gay chet doi  60 trieu nguoi bang chanh sach Cai Cach Ruong Dat, Buoc Tien Nhay Vot, Cach Mang Van Hoa suot 27 nam cam quyen (1949- 1976).
          Chuyen dap pha buc tuong la mot chuyen nho nhung do la thong diep quan trong goi cho Xi Jinping.  Thong diep ay cho thay dan Trung Hoa khong con hung thu tro lai thoi ky ton tho ca nhan.  Xa hon ho qua chan ghet che do Cong San.  Truoc kia ho nga theo Cong San vi su thoi nat cua chanh quyen Quoc Dan Dang.  66 nam duoi che do Cong San, bat cong va tham nhung gia tang gap 1000 lan so voi thoi Quoc Dan Dang.  Lam the nao ho sung suong Thanh hoa va ton vinh Xi Jinping len lam ‘cuu tinh’ nhu da ton vinh Mao Zedong, nguoi nhay mua tren 60 trieu xac nguoi Trung Hoa? 
SU THANG CU CUA DANG DAN CHU TIEN BO O TAIWAN
          Tren luc dia Cong San Trung Quoc sap nhap Man Chau, Noi Mong, Tay Tang va Tan Cuong vao luc dia Trung Hoa mot cach de dang.  Nam 1997 Anh hoan tra Hong Kong cho Beijing (Bac Kinh).  Nam 1999 Ma Cao duoc giao hoan lai cho Trung quoc sau 400 nam dat duoi su kiem soat cua Bo Dao Nha.  Mong cua cac nha lanh dao Cong San Trung Quoc la thong nhat Taiwan hoac bang vo luc hoac bang thuong thuyet hoa binh nhu ho da thanh cong voi Quoc Dan Dang duoi su lanh dao cua tong thong Ma Yijeou (Ma Anh Cuu).  Dung vo luc?  De doa quan su?  Cac nha lanh dao Cong San tu Mao den Hu Jintao deu khong thanh cong.  Taiwan rac roi hon Hong Kong va Macao.  Taiwan rong lon hon, dong dan cu hon va co qua khu lich su phuc tap hon hai thanh pho Hong Kong va Macao.  Qua khu lich su Taiwan gan lien voi Nhat Ban va Hoa Ky nhieu hon Trung Hoa.  Taiwan co chanh phu (Trung Hoa Dan Quoc), co dang cam quyen, co quoc ky, quoc ca va co nen kinh te on dinh va phon thinh.  Trong hai thap nien qua dan chung Taiwan co mot dinh che chanh tri dan chu.  Cac cuoc bau cu tong thong va dan bieu quoc hoi deu trong sach. 
          Su thang cu cua Tsai Yingwen (Thai Anh Van) cua dang Dan Chu Tien Bo la mot thong diep ma dan chung Taiwan goi cho Xi Jinping.  Thong diep  ay noi rang Taiwan muon giu nguyen trang hay xa hon muon tro thanh nuoc Taiwan hon la muon sap nhap voi Trung Quoc de bi tuoc doat tu do va hanh phuc ma ho dang co do cong suc boi dap va gay dung cua ho.  Ket qua bau cu ngay 16-01-2016 vua qua o Taiwan cho thay ngay ca chanh quyen Quoc Dan Dang hien dang nam quyen Hanh Phap lan Lap Phap cung ne tranh su gian lan bau cu mac du Beijing ung ho ho va luon luon dung loi de doa doi voi Tsai Yingwen va dang Dan Chu Tien Bo voi khuynh huong ‘Taiwan doc lap’.  Ve phuong dien chanh tri Quoc Dan Dang lam sao dam noi ho khong phai la Trung Hoa?  Nhung chac chan trong tham tam ho van nghi rang nen giu nguyen trang de Taiwan duoc huong doc lap, tu do va hanh phuc nhu chu nghia Tam Dan da de ra:
Dan toc Doc Lap.
Dan Quyen Tu Do
Dan Sinh Hanh Phuc
          James Soong tung la dang vien co uy tin cua Quoc Dan Dang da tach ra khoi dang de lap dang rieng.  Nam 2000 ong ra tranh cu khien cho ung cu vien dang Dan Chu Tien Bo la Chen Shui Bian (Tran Thuy Bien) dac cu tong thong.  Nam 2016 ong ra tranh cu .  Tsai Yingwen cua dang Dan Chu Tien Bo duoc dac cu.  Neu khong co Jame Soong ba Tsai Yingwen cung dac cu vi nguoi Taiwan bung tinh voi banh ve co doc ve mot nuoc hai he thong ma Hong Kong dang ganh chiu, va su mat tich cua nhung nguoi xuat va ban sach noi ve cac lanh tu Trung Quoc ke ca Xi Jinping va mot nha ty phu Trung Hoa v.v.
          Hoa Ky, Nhat Ban va cac nuoc bang giao voi Trung Quoc deu phai chap nhan ‘Trung Hoa mot nuoc’ nghia la khong the bang giao voi Taiwan khi da bang giao voi Cong Hoa Nhan Dan Trung Quoc.   Du vay Hoa Ky hay Nhat van giao thuong voi Taiwan va khong muon Taiwan cong khai tuyen bo doc lap de Trung Quoc dung vo luc xam chiem Taiwan lam cho ho kho xu tri.  Dieu quan trong doi voi Tsai Yingwen la keo dai tinh trang hien huu cho den khi gap thoi co thuan loi.  Chang nhung Hoa Ky giao thuong voi Taiwan ma con ban vo khi cho dao nay nua!  Ba quoc gia dau tien chuc mung su thang cu cua Tsai Yingwen la Singapore, Nhat va Hoa Ky.  Singapore nhac kheo voi Tsai Yingwen ve ‘mot Trung Hoa’.  De duoc hoa binh? hay de cho ngay thong nhat?  Ca hai dieu vua neu ra  tuy thuoc vao suc manh hay suy yeu kinh te, quan su va su ton tai hay bien dang cua che do Cong San tren luc dia.
          Taiwan la song.  Trung Quoc la bien.  Bien thu hut nuoc song hay trong bien van co luu ha?  Nguoi Taiwan thich dan chu.  Nguoi dan luc dia thich doc tai hay thich dan chu?  Neu ho thich dan chu thi luu ha suoi am bien.  Dan chu Taiwan cai hoa luc dia.
VU THU NGHIEM NO BOM KHINH KHI CUA BAC HAN
          Bac Han va Cong Hoa Xa Hoi Chu Nghia Viet Nam la hai nuoc Cong San co qua khu trieu cong Trung Hoa.  Nam 1950 Trung Quoc tai lap anh huong o Bac Han va Viet Nam bang cach xua quan giup Bac Han danh nhau voi quan Lien Hiep Quoc do Hoa Ky chi huy va vien tro co van quan su, chanh tri , vo khi, thuoc men, luong thuc cho Viet Minh danh nhau voi Phap.  Trung Quoc tai lap anh huong chanh tri da mat o Viet Nam sau nam 1884 va tren ban dao Trieu Tien sau nam 1894.  Kim Il Sung la mot nha doc tai Cong San co tinh than doc lap, mao hiem va sang tao hon bat cu lanh tu Cong San nao tren the gioi.  Dang ky cua cac nuoc Cong San tren the gioi gom nen do va hinh Bua va Liem vang giong nhu dang ky cua Lien So.  Dang ky cua Cong San Bac Han co nen do voi hinh Bua va Liem mau vang khong giong hinh Bua (Cong Nhan) va Liem (Nong Dan) cua Lien So.  Chang nhung vay con co them Cay But tuong trung cho giai cap TRI THUC ma Mao Zedong che khong gia tri bang cuc phan.  Ho Chi Minh, Tran Phu, Truong Chinh ho hao:
Tri, Phu, Dia, Hao
Dao tan goc, troc tan re.
          Lanh tu Bac Han, Kim Il Sung (1912- 1992), vua la dang vien dang Cong San Trung Quoc vua la si quan cua Lien So duoc Stalin hau thuan de nam quyen o Bac Han.  Con ong la Kim Jong Il khong duoc long Deng Xiaoping (Dang Tu Binh).  Ong van phai lui toi Beijing de tranh thu vien tro cua Trung Quoc.  Chanh sach kinh te cua Cong San Bac Han dua nuoc nay vao tinh trang thieu luong thuc tram trong.  Nan doi xay ra o cac dia phuong heo lanh.  Kim Il Sung chu trong den viec che tao hoa tien, tau ngam va bom nguyen tu.
          Kim Jong Il chet nam 2011.  Con ong la Kim Jong Un (1983-) (khong ai ro nam sinh cua ong la 1982 hay 1983.  Theo tai lieu Bac Han nam sinh cua Kim  la 1982 nhu nang them tuoi va duoc sinh vao nam Nham Tuat de co cach nam Nham nu Qui!!) len nam quyen.  Kim Jong Un co hoc o Thuy Si.  Du luan the gioi co ve khong thich ong ta.  Vi tuong mao?  Vi mai toc la mat?  Vi ban chat uong nganh cua nguoi co nguon goc ‘vuong ton cong tu’?  Vi tinh doc ac sau khi giet duong va nguoi huong dan ong ta giu chanh quyen sau nam 2011?  Su ngong nghenh va doc ac khi giet nguoi duong tiem an tinh than doc lap cua ong ta doi voi Trung Quoc.  Kim Jong Un kinh trong ong noi va cha cua ong nhung, khong giong ong noi va cha ong, ong khong buoc chan sang Trung Quoc lang gieng, dong che do va la quoc gia giup do Bac Han ve luong thuc va nang luong.  Khac voi Nguyen Van Linh, Do Muoi, Le Kha Phieu, Nong Duc Manh, Nguyen Phu Trong phai sang Trung Quoc de nghe huan thi cua cac nha lanh dao Cong San Trung Quoc vi ngoi vi cua ho duoc Beijing chuan nhan, ban bo va chap thuan.  Ngoi vi cua Kim Jong Un khong tuy thuoc vao su chuan nhan hay khong chuan nhan cua Trung Quoc.  Bac Han co cac nha khoa hoc Bac Han lam duoc bom nguyen tu va bom H (khinh khi) mac du qua cuoc thi nghiem duoi ham ngay 06-01-2016  cac chuyen vien cho rang trai bom thi nghiem do khong co suc manh cua bom H.  Ca the gioi deu len an cuoc thi nghiem bom H cua Bac Han.  Hoa Ky, Dai Han (Nam Han), Nhat bay to su lo ngai.  Trung Quoc len an manh me.  Vi sao?
1. Cuoc thi nghiem bom nguyen tu va khinh khi cua Bac Han cho thay Trung Quoc mat uy doi voi Bac Han.  Nam 2013 Kim Jong Un giet duong la Jang Song Thaek  vi ong nay co the la con co cua Trung Quoc de thay the ong.  Mot nguoi anh di bao cua Kim Jong Un o Trung Quoc kha di duoc nuoc nay dung de thay the Kim Jong Un.  Ngung vien tro luong thuc?  Su thieu hut luong thuc o Bac Han do chanh sach nong nghiep Cong San ma ra.  Chanh sach nay hoan toan that bai o bat cu quoc gia Cong San nao tren the gioi cho khong rieng gi Bac Han.  Neu Trung Quoc khong vien tro, Bac Han chi can thay doi phan nao chanh sach nong nghiep thi van co du thoc lua de an.  Do la chua noi den vien tro nhan dao tu cac nuoc thu nghich nhu Dai Han, Nhat Ban, Hoa Ky!  Dem quan tan cong buoc Bac Han phai trung thanh voi Bac Kinh?  Kho thuc hien.  Trung Quoc to lon nhu con bo hay con cho.  Bac Han nho nhu con coc.  Con bo hay con cho to lon thua suc cha dap con coc nhung con coc Bac Han co noc doc san sang gay tu vong cho con bo hay con cho truoc khi bi dap chet.
2. Bac Han cang thi nghiem bom dan, hoa tien thi Dai Han cang thay an ninh cua ho bi de doa giua luc Trung Quoc tim cach ve van Dai Han thu ghet Nhat nham lam suy yeu  the lien minh Hoa Ky- Dai Han- Nhat Ban o Dong Bac A.  Trung Quoc ve van Dai Han thi Nhat ve van Bac Han!  Kim Jong Un khong du le ky niem 70 nam chien thang Nhat o Beijing nam 2015 nhung nu tong thong Dai Han la Park Geun- Hye tham du va duoc ngoi ben canh Xi Jinping.  Viec thi nghiem bom H vua qua lam cho su dong minh cua Hoa Ky- Nhat Ban- Dai Han gan bo nhau hon.  Nham muc dich lam ba chu A Chau hay it ra ba chu o Dong A, Trung Quoc khong muon thay su hien dien cua Hoa Ky trong vung.  Bac Han cang thi nghiem bom A hay bom H cang lam cho Hoa Ky cang chu trong den A Chau va tien gan Trung Quoc nhieu hon qua cua ngo Dai Han.  Su hien dien cua quan Hoa Ky tren lanh tho Dai Han cang can thiet va qui gia doi voi an ninh cua Dai Han.  Chinh vi vay ma ung cu vien tong thong dang Cong Hoa, Donald Trump, muon Dai Han phai tra kinh phi cho quan si Hoa Ky o Dai Han. 
3. Neu Bac Han thuc su gay chien voi Dai Han tuc dung do voi Hoa Ky va Nhat Ban bat buoc Trung Quoc phai nhap cuoc.  Do la dieu Trung Quoc khong muon vi chi co loi cho Nga ma thoi.  Do la truong hop da xay ra nam 1950.  Neu che do Cong San sup do o Bac Han thi Trung Quoc cang lo so nhieu  hon:  lo so dan Bac Han tran qua Trung Quoc va lo ngai Hoa Ky va che do dan chu nam sat nach Trung Quoc.  Beijing so Hoa Ky it hon so che do dan chu.
TANG TRUONG KINH TE KEM
          Tang truong kinh te Trung Quoc nam 2015 duoc xem la kem nhat trong vong 25 nam nay.  Ty le tang truong kem do do chanh phu dua ra.  Ty le that co le the tham hon nua.  Thi truong chung khoan khung hoang.  Cac nha dau tu ngoai quoc lo ngai nen chuyen von dau tu sang cac nuoc khac.  No quoc gia chong chat.  Nganh dia oc bi te liet.  63 trieu can nha moc len nhu nam nhung khong ban duoc.  Trung Quoc lai phai chay dua voi Hoa Ky va Nga trong ky nghe quoc phong san xuat bom dan, tau ngam, hang khong mau ham, hoa tien, ve tinh len cung trang, bom nguyen tu, xay dung san bay, dap dao nhan tao  de gianh chu quyen bien dao voi cac nuoc lan bang o Dong Bac A va Dong Nam A.
          Do la la nhung thong diep ngam ma Xi Jinping nhan duoc vao dau nam 2016.  The gioi dang cho doi xem cach thuc hien mong lanh tu va gom thu thien ha bang van hoa Cong San Mao ket hop voi van hoa Khong Giao va bang suc manh kinh te va quan su hien co cua Trung Quoc.  Noi theo van chuong co bac nguoi ta cho ong Xi Jinping danh canh bac tam goi la:
Nhat Chin Nhi Bu 
Duoc An Ca Nga Ve Khong.
         
         
          
Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:

Đợi Trăng ***********

Đợi  Trăng ***********

 Quang Nguyen <qvnguyen@tpg.com.au> Đợi Trăng *********** Trăng là bạn, Bạn là trăng, Chờ trăng nghĩ đến bạn hiền, Mông lung phẳng lặng một miền xa xôi, Bạn hiền tỏa sáng trong tôi. Ông trăng t
Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:

Chủ Nhật, 24 tháng 1, 2016

Ngu Vi Huong

Ngu Vi Huong
Cac em than men,
Men goi cac em bai Ngu Vi Huong xem cac  lam gi vao dip Tet khong.  Ngoc va Phung Thanh co le quan tam hon ca vi uop hit an Tet lon. Lam Phuong quan tam ve mat thuc vat hoc.  Tran Ngoc Thanh se de y ve chu La Vang (Tieng Hindi la cay dinh huong) va Hoi Huong, Dai Hoi.
Van Su Lanh trong Nam Moi
Thay Lan
phamdinhlan (david)

NGU VI HUONG

PHAM DINH LAN, F.A.B.I.

          Cac dau bep cung nhu cac ba noi tro Viet Nam khong ai khong biet ngu vi huong.  Do la mot loai bot tong hop cua nam (05) loai huong lieu do nguoi Trung Hoa lam ra.  Nam loai huong lieu do la:
1.  Hoi huong hay dai hoi
2.  Dinh huong
3.  Que
4.  Ho tieu moc Tu Xuyen (Sichuan)
5.  Hot thi la
          Trong bai nay lan luot chung ta tim hieu ve nam loai huong lieu vua noi.
HOI HUONG
Illicium verum
Gia dinh:  Illiciaceae
          Dai hoi, hoi, vi hay hoi huong, bat giac huong vi co hinh ngoi sao 08 canh nhu 08 cai sung co mui thom nong dac biet. 
          Ten khoa hoc cua hoi huong la Illicium verum thuoc gia dinh Illiciaceae (Illicere: loi cuon, dang vap.  Verum: that- La Tinh).  Ten goi thong thuong:
Anh                        Phap            Trung Hoa             Nhat             Trieu Tien
Chinese anise         anis etoile     ba jiao                    dauuikyo       taehoihyang
Indian anise                                (bat giac)
Badian anise
          Nguoi Anh co ve long cong ve xuat xu cua hoi huong khi goi ten loai thao moc nay.  Khi thi ho nghi no goc gac Trung Hoa vi hoi huong Trung Hoa rat noi tieng.  Khi thi goc gac An Do.  Khi thi xuat xu Badian  (Iran), mot quoc gia Hoi giao.  Nhung ten goi Hoi huong, Dai Hoi cho thay ly lich Hoi Giao cua no.  Hai nuoc san xuat nhieu hoi huong tren the gioi la Tho Nhi Ky va Iran.  Chu hoi huong co nghia la huong lieu  cua nguoi Hoi.  Dai Hoi goi len De quoc Ottoman (Tho Nhi Ky), mot de quoc rong lon o Tay A, dong nam Au Chau, Bac Phi, ven Hac Hai va doc theo day Caucasus.  Nhung ten goi nay cho thay xuat xu Hoi Giao cua cay hoi huong mac du hoi huong noi tieng la hoi huong o Yunnan (Van Nam- vung co nhieu tin do Hoi Giao), Fukian (Phuc Kien), Kwangtung (Quang Dong), Kwangsi (Quang Tay).  Cac tinh Cao Bang, Lang Son o Bac Bo cung co hoi huong.
          Cay hoi huong cao tu 5- 15 m.  Hoa mau trang vang hay hong nhat.  Trai co nhieu hot va co hinh ngoi sao tu 07 den 08 canh.  Nguoi ta thuong lan lon hoi huong Illicium verum  cua Trung Hoa voi hoi huong Nhat Ban Illicium anisitum co anisatin hay shikimitoxin, doc chat dung de sat ca.  Chat anisatin gay roi loan than kinh.
          Hoi huong hay vi duoc dung trong nau nuong, trong ky nghe xa bong, nuoc hoa va duoc pham.  Trong noi nuoc leo pho cua nguoi Viet Nam luc nao cung co que, gung va hoi huong.  Dau lay tu hot hoi huong mau vang nhat va co huong thom dac biet.  Trai hoi huong dung de ngam cho thom mieng va thom hoi tho.  Huong thom cua hoi huong cung duoc dung trong banh ngot.
          Hoi huong duoc dung lam ruou Asinette, Pastis, Pernods.  Bot hoi huong dung de lam nhang thom.
          Hot hoi huong duoc dung nhu thuoc tieu, gay trung tien, kich thich, chan dung chung tieu chay.  Neu dung qua lieu luong co the anh huong den than kinh dan den tinh trang bi co giat, run ray.  Hot hoi huong co tinh dau duoc cau tao boi anathole, phellandrene, cineol, estragol, carbohydrates, tannins, quinic acid, shikimic acid C7 H10 O5.  Cac nha san xuat duoc pham dung shikimic acid cua hoi huong lam thuoc ngua cam cum gia cam va cam cum heo.  Do la TAMIFLU noi tieng vao nam 2009.
          Hoa hoi huong ket hop voi duong phen dung de tri ho, cam cum.  Y hoc co truyen An Do tin rang hoi huong co kha nang tri chung bat luc sinh ly va ap huyet thap.
          Hoi huong Nhat Ban Illicium anisatum co anisatin rat doc nen khong dung trong viec nau nuong hay san xuat duoc pham ma dung de lam nhang.  Hoi huong o Cao Bang, Lang Son, Hoang Lien Son, Son La, Hoa Binh mang ten khoa hoc Illicium griffihii cung co doc chat anisatin nen khong dung trong nau nuong.
DINH HUONG
Eugenia aromatica
Eugenia caryophyllata
Syzygium aromaticum
Gia dinh:  Myrtaceae
          Cay dinh huong la mot loai cay huong lieu qui gia vao the ky XV,XVI, XVII va XVIII o Au Chau.  Nhung cong cuoc tham hiem cua nguoi Au Chau vao the ky XV nham vao An Do chi nham muc dich di tim huong lieu.  Hai lo noi Dai Tay Duong va An Do Duong dan den An Do va cac quoc gia Dong Nam A duoc goi la Duong Huong Lieu (Spices Road) doi lai voi duong bo noi lien Tieu Te A tuc Dong Dia Trung Hai voi Trung Hoa goi la Duong To Lua (Silk Road).
          Cay dinh huong co rat nhieu tren quan dao Malubu tuc Moluccas o Indonesia.  Nhom dao nay duoc menh danh la dao huong lieu.  Vao the ky XVII nguoi Hoa Lan chiem quan dao Indonesia va doc quyen ban dinh huong o Au Chau.  Gia ban dinh huong o Au Chau vao the ky XVII la 07 grams vang mot ki-lo dinh huong.  O Anh nguoi ta  cho rang trong luong vang bang trong luong dinh huong!  Cach noi cuong dieu nay  co ve qua dang nhung no cho thay dinh huong hiem qui va dat tien.  Do cung la dong luc thuc day cac cuong quoc hang hai Au Chau thoi bay gio do xo di danh chiem thuoc dia.  Vao the ky XVIII nguoi Phap trong dinh huong tren dao Mauritus gan dao Madagascar.  Dinh huong duoc trong them o Guiana, West Indies, Brazil tren luc dia My Chau. 
          Cay dinh huong cao tu 20 den 30 m.  La lang.  Khi con non la mau hong.  Cay dinh huong la loai thao moc mien nhiet doi co la xanh quanh nam.  Hoa mau hong nhat rat thom.  Hoa giong cay dinh hinh chu I cuong dai ket thanh chum trong dep mat.  Mui thom cua dinh huong do chat eugenol va methyl salicylate ma ra.  Hot dinh huong co nhieu tinh dau.  Duoc tinh cua cay dinh huong duoc nguoi Trung Hoa ghi vao y thu tu the ky VII sau Tay Lich thoi nha Tuy (581- 618).  Nguoi An Do va La Ma cung biet den cong dung va duoc tinh cua dinh huong tu lau.
          Ten khoa hoc cua dinh huong la Syzygium aromaticum thuoc gia dinh Myrtaceae.  Ten goi thong thuong:
Anh              Phap                      An Do          Trung Hoa
cloves           clou de giraffe         Lavang         Ding xiang
Trong bai viet ve nguon goc dia danh La Vang, Quang Tri, chung toi neu gia thuyet La Vang co nghia la cay dinh huong Syzygium aromaticum, theo cach goi cua nguoi An Do: Lavang.  Vi ngay xua vung dat nay thuoc Chiem Thanh (Champa).  Nuoc nay chiu anh huong van hoa An Do tu ngon ngu den ton giao.  Nguoi Cham theo An Giao truoc khi  da so dan Cham chuyen sang Hoi Giao.  Quoc hieu Champa (Chiem Thanh) co nghia la hoa su, theo tieng Hindi.  Tuc hoa tang nguoi chet la tuc cua An Giao (Hinduism).  Va lai cay dinh huong la mot cay co duoc tinh cao phu hop voi chuyen Duc Me Maria hien ra va chi cho giao dan dung de chua binh trong luc chay nan.
          Nguoi An Do cho dinh huong vao thuc an cho co huong vi, lam nhang thom va thuoc tri binh.  La dinh huong kho dung de tao mui thom trong nha hay lam tra de uong.
          Dinh huong duoc dung trong ky nghe thuc pham, nuoc ngot, nuoc hoa, kem danh rang.  Dinh huong co loi cho Than kinh, Ty kinh va Vi kinh.  No co eugenol khang khuan va lam giam dau.  Ngoai ra no con co  acetyl eugenol, beta-caryophyllene, vanillin, crategolic acid, gallotannic acid, tannins, methyl salicylate, flavonoids, eugenin, kaempferol, triterpenoids va sesquiterpenes.  Dinh huong duoc dung de tri cac chung binh ngoai da, dau rang, tieu duong, xuat tinh som, trung lai, da day roi loan, non mua, nac cuc, kich duc, khang ung thu.
QUE
Cinnamomum zeylanicum
Gia dinh:  Lauraceae
          Que con goi la moc te la mot loai cay qui co vo co huong thom cay nong dung lam gia vi hay lam thuoc.  Cay que goc o Sri Lanka (dao Ceylon).
          Ten khoa hoc cua que la Cinnamomoum zeylanicum thuoc gia dinh Lauraceae.
          Ten khoa hoc cua que Viet Nam ma cac nha thuc vat hoc quoc te goi la que Sai Gon la Cinnamomom louieirii.
          Ten goi thong thuong la:
Anh                        Phap            An Do                    Hy Lap         Sri Lanka
Cinnamon               Cannelle       dalchina chakka      Kinnamono    Kurundu
          Cay que cao tu 10 den 15 m; than cay mau xam hay hong.  La hinh bau duc mau xanh sam.  Gan la chim mau trang.  Hoa tron mau xanh nhat, cuong dai.  Trai tron, nho nhu vien dan khi chin mau tim den rat bong.  Toan than cay que nhat la vo co mui thom cay nong.  Nguoi ta cat dau que tu vo cay que.
          O Viet Nam que duoc tim thay nhieu o Quang Nam, Nghe An, Thanh Hoa.  Do do co que Quang, que Thanh, que Quy (Quy Chau, Nghe An).
          Vao the ky XVI que la huong lieu thuong mai doc quyen cua nguoi Bo Dao Nha sau khi ho chiem dao Ceylon (Sri Lanka bay gio) vao nam 1536.  Tu the ky XVIII va XIX nguoi Hoa Lan lap nhieu don dien trong que o Indonesia.  Hoa Lan thu nhieu loi loc nho ban vo que tren the gioi. 
          Que Tau la Cinnamommum cassia hay Cinnamomum aromaticum duoc nguoi Trung Hoa ua thich.  Dau que co chat cinnamaldehyde dung de cho vao banh, keo cho co huong vi que, cho vao my pham hay dung lam thuoc tri tieu chay, roi loan tieu hoa, chuong hoi (flatulence), suy than, sot, cam, dau khop xuong, tieu duong loai 2, ha huyet ap, hung phan co the.  Phu nu co thai khong duoc dung. 
          Trong noi nuoc leo pho luc nao cung co que. Nguoi Hoa ky co ve thich huong vi cua que nen co nhieu loai banh ngot, banh wafle, keo co huong vi que.
          O Viet Nam tre em lay vo quit vao tiem thuoc Bac doi lay vo que.  Vo cam, quit phoi kho duoc goi la tran bi, mot vi thuoc  can thiet trong thang thuoc tri binh cho nam gioi.  Do do co cau:
Nam bat thieu tran bi,
Nu bat ly huong phu.
          Que co mui cay nong vi co cinnamic aldehyde hay cinnamaldehyde.  Trong dau que co ethyl cinnamate, eugenol, cinnamaldehyde, beta- caryophyllene C15 H24, linalool, methyl chavicol. 
          Que Cinnamomum burmannii goc o Dong Nam A.  Khong biet vi sao ten khoa hoc co chu burmanii (Mien Dien) mac du loai que nay co nhieu o Indonesia.  Que nay co coumarin co hai cho gan va than neu dung nhieu.
          Khi nha Tran quyet dinh ga Huyen Tran Cong Chua cho vua Chiem Thanh la Che Man (Jaya Sinhavarmann III) o kinh do Thang Long va khap ca nuoc xuat hien hai cau hat duoi day:
Tiec thay cay que giua rung
De cho thang M. thang M. no leo.
Trieu dinh giai thich nguon goc chanh tri cua cuoc hon nhan nhu sau:
Hai chau O, Ri xa nghin dam,
Mot gai Huyen Tran phong may muoi.
Luc ay Dai Viet khong con uy the nhu truoc.  Nhung, trong the yeu ma duoc hai chau O, Ri (Quang Tri, Thua Thien) nho vua Tran Anh Ton ga em gai cho vua Chiem Thanh.  Xet tren binh dien chanh tri va ngoai giao thi Dai Viet khong co thua lo gi ca.
          Ca dao Viet Nam noi ve que nhu sau:
O nhu cay que giua rung,
Cay khong ai biet,
Ngot dung ai hay.
*
Xin dung thay que phu huong,
Que gia que rui huong con thom xa.
          Thi hao Nguyen Du co cau:
Mot cay cu moc day san que hoe.
(Cay que va cay hoe:  dong dao con chau co danh thom)
          Truoc nam 111 truoc Tay Lich nguoi Trung Hoa goi nuoc Van Lang la Que Lam.  Trong tinh Quang Nam co quan Que Son.
          O  Trung Hoa co cac dia danh mang ten QUE nhu Que Chau (Guizhou- Kwei-chou), Que Lam (Guilin- Kwei-lin), Que Giang (Guiyang- Kwei-yang) v.v.
HO TIEU MOC TU XUYEN
Zanthoxylum simulans
Gia dinh:  Rutaceae
          Day la cay tan bi gai dong Zanthoxylum go vang, hoa vang xanh; trai tron mau do khi chin; hot den rat dang.  Cay cao loi 7 m, co nhieu o Sichuan (Tu Xuyen), dao Taiwan (Dai Loan), nam Nhat Ban.
          Ten khoa hoc cua ho tieu moc Tu Xuyen la Zanthoxylum simulans thuoc gia dinh Rutaceae.  Ten thong thuong la:
Anh                                                                Nhat             Trung Hoa
Chinese pepper; Sichuan pepper                      sansho         Ye hua jiao
          Nguoi ta lay vo trai ho tieu moc Tu Xuyen (Sichuan) phoi kho xay nhuyen thanh bot de lam huong lieu. 
          Nguoi Nhat dung ho tieu moc Tu Xuyen ma ho goi la sansho de lam that vi huong Shichimi togarashi gom co bay (07) huong lieu khac nhau.
          Ho tieu moc Tu Xuyen (Sichuan) co pyranoquinoline alkaloids, zanthosimuline, huajiaosimuline.
THI LA
          Thi la mot loai cay rau xuat hien tu lau o Tay A, Ai Cap va mien dong Dia Trung Hai.  La thi la nhuyen nhu soi toc.  Nhieu la hop lai thanh hinh cai phieu trong rat dep.  Hoa nho mau vang ket thanh chum nhu nhung cai bong den tron.  Thi la co trai co nhieu hot den nho li ti. 
          Ten khoa hoc cua thi la la Anethum graveolens thuoc gia dinh Apiaceae hay Umbelliferae.  Ten gi thong thuong la:
Anh              Phap                      Bac Au         Do Thai
Dill                Aneth; fenouil          Dilla              Shubit
Trong Thanh Kinh phan Tan Uoc co noi den thue 10% tra bang hot thi la.  Chu Dilla cua nguoi Bac Au co nghia la lam diu vi thi la co kha nang lam diu dau bung, chuong hoi, chung nac cuc.        
          Vao the ky IX thoi hoang de Charlemagne, o Au Chau nguoi ta xem thi la nhu la thuoc tinh yeu va tin rang cay thi la xua duoi yeu quai.  Cach day 5,000 nam cac y si Ai Cap da dung thi la lam thuoc chua binh.  Tren mo cua vua Amemhotep II ngu tri tu nam 1427 den 1400 truoc Tay Lich nguoi ta tim thay dau vet cay thi la.  Nguoi Hy Lap co xem thi la la bieu tuong cua su phu tuc.  Nguoi La Ma biet dung thi la sau khi banh truong de quoc ve phia dong Dia Trung Hai.
          La thi la duoc dung trong thuc an.  Nguoi ta dung no lam do chua.  O Au Chau nguoi ta an ca voi thi la de khu mui tanh cua ca.  O Viet Nam nguoi ta an cha ca voi thi la.  Hot thi la dung de cat dau dung trong thuc an, trong ky nghe hoa hoc, my pham va dung lam thuoc tri dau bung, nac cuc, chuong hoi, oi mua.  Thi la khang trung, chong dong mau, chong co giut.  Dau thi la dung de tri tieu duong, gan yeu, moi met, binh ve duong ho hap. Cay thi la phoi kho dung lam tra uong nhu thuoc tro tieu hoa, gay trung tien, chong day hoi.  Hot, than va la thi la co carvone, limonene, phellandrene, eugenol, pinen.
          Bai viet tong hop trich tu The Gioi Thao Moc Tu Dien do tac gia Pham Dinh Lan bien soan.

========================================================================

Nguyễn Viết Đức, Ph.D bandaoduc.healthresearcher@gmail.com

6:16 AM (16 hours ago)
to david, Anh, anh, Cai, Cai, Catherine, Che, Chi, Chien, Chieu, Cung, Dan, Diem, Duoc, Duong, Dzung, Ga, Hoan, Hong, Hung, Hung, Khanh, Khoa, khuong, Ky
Thưa Chị Phương Lâm:
Chị vui lòng cho em biết các loại ngủ vị hương trên có tác dụng như thế nào trong Đông Y. Trong nấu ăn loại nào dùng để nấu ăn với thịt gì.
Bài viết nầy của Anh Lân + ý kiến của Chị, em sẽ phổ biến rộng rãi trong giới nghiên cứu về Health, worldwide, mà em đang làm.
Cám ơn Anh Lân và LTK Stars. 

Kính Chúc Quý Ông Bà Vui Vẻ & Bình An.
My Warm Best Regards to You with Thankful Respects.
Nguyễn Viết Đức
- Independent Writer & Health Researcher on The Whole
Health Invironmental Cares through Mutual Understanding, Sharing,
Caring, Learning, Communicating, Traveling.
- Continuing Educations (C.E.) daily to Update Experiences.


























Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:
Đăng ký: Bài đăng (Atom)