BAN TIN THAN HUU SO 92- 2016 CHU TRUONG: PHAM DINH LAN

Men goi cac em BT TH 92 soan xong 04 ngay truoc cuoc bau cu TT Hoa Ky.
Van Su Lanh
Thay Lan
phamdinhlan (david)

BAN TIN

THAN HUU

CHU TRUONG:  PHAM DINH LAN

SO 92- 2016

TIN TUC

*    Nguyen Thi Thap, Hoi Truong Hoi Ai Huu Chan Phuoc Liem, hoat dong am tham nhung rat ben bi.  Thang nao HAHCPL cung co tho ngo cua  Hoi Truong voi nhung loi chuc sinh nhat cho cac than huu va giao su cua truong va chuong trinh hoat dong cua Hoi.  Thanksgiving chua den nhung Chan Phuoc Liem da co chuong trinh don Giang Sinh o nha giao su Chu Ngoc Tri o San Jose.  Da so cuu hoc vien CPL tap trung o Nam California mot chuong trinh don Giang Sinh khac duoc to chuc tai nha cua Anh Dao.  Chuc Hoi Ai Huu Chan Phuoc Liem van su lanh va thanh cong.

*   Bai viet khong dau cua toi lam kho nguoi doc vo cung.  Tat ca deu co cam giac kho chiu nhu nhau.  Van biet rang  khong biet danh dau khong phai la cai toi nhung lam phien nguoi doc lai la cai toi khi doc sai chu va sai y!  Nhung thua cac than huu, Samson manh nho mai toc.  Bi nguoi dep Dahlia cat mai toc suc luc cua Samson tieu tan.  Toi danh bai khong dau thi sang tac nhanh chong va tron tru.  Neu danh dau thi cam hung nhu bi ngan chan lai.  Cam on g.s Ha Thuc Nhu Quy da dong gop nhieu y kien xay dung voi toi.  Cam on nhung feedbacks cua nguoi ban dong nghiep vua moi quen biet qua cac em Bui Thi Quy va Nguyen Thi Thap.  Se lien lac voi anh thuong xuyen.

*   Cam on duoc si Lam Thi Phuong cho toi biet vai loai thao moc  hien dien o Uc nhung khong duoc tim thay o Bac Ban Cau.  Phuong giup toi phien am vai tieng Mandarin (Quan thoai) ve thuc vat hoc hay dong vat hoc ra Viet Ngu.

*   Bai viet ve Nuoc va viec bien nuoc bien thanh nuoc ngot (desalination) da duoc danh dau tren art2all.net.  Nguyen Thi Mai doc lai bai nay de nho lai nhung ngay vuot bien thieu nuoc uong tren dat nuoc nguoi Khmer.  Nguoi can nuoc.  Dong vat can nuoc.  Cay co can nuoc.  Nuoc la nguon song.  Song nuoc, ao ho, bien ca la kho luong thuc va la duong giao thong giup loai nguoi di chuyen tu vung nay den vung khac.  Thieu nuoc la thieu su song.  Su du thua nuoc cung la su de doa cua su song.  Nuoc o vao the long nhung co suc manh ghe gom.  Nuoc dap tat lua, lam cho dat sup do, xoi mon da (nuoc chat da mon), lam ri set sat, lam ung thoi cay coi neu bi ngap nuoc.  Trong ngu hanh Nuoc la Thuy.  Ve mau sac hanh Thuy tuong trung bang mau den.  Trong co the con nguoi Thuy tuong ung voi Than (kidneys).

*   Cam on dai phu Nguyen Dang Cung goi mot bai viet ve Ca Phe Chon (bo bot mot chu  thieu phan tao nha).  Toi van phan van ve viec tim kiem phan chon de lay hot ca phe de co mot so luong to lon de ban ngoai thi truong.  Neu nuoi chon de lay ca phe chon thi moi ngay phai hai trai ca phe chin cho chon an?  Chon tieu hoa trong chuong de chu cua chung thu gop phan, rua sach va rang.

VAI CHUYEN QUANH TA

Chuyen Bau Cu Tong Thong Hoa Ky Nam 2016

          Chung toi da viet qua nhieu bai ve cuoc bau cu tong thong Hoa Ky ngay tu 18 thang truoc.  Bai viet hom nay (04 ngay truoc khi xay ra cuoc bau cu) chi ghi vai dac diem cua cuoc bau cu tong thong Hoa Ky nam 2016.

1.      Mot cuoc bau cu gay nhieu tranh cai giua nguoi My goc Viet

          Nguoi My goc Viet la nhung nguoi Viet Nam o mien Nam Viet Nam (Viet Nam Cong Hoa) roi Viet Nam truoc ngay 30-04- 75 vai ngay, nguoi Viet Nam hai mien Nam- Bac vuot bien, nguoi Viet Nam (da so goc Hoa) dang ky ban chanh thuc, cac cuu quan nhan hoc tap cai tao tu 03 nam tro len den Hoa Ky theo dien HO, nguoi Viet nhap cu theo dien bao lanh, du hoc sinh khong ve nuoc va duoc nhap tich. 

          Nhung nguoi co tuoi ung ho ong Trump vi cho rang ong chong Cong.  Y niem dang Cong Hoa chong Cong da duoc nuoi duong tu luc nao khong biet chi biet rang hai tong thong Cong Hoa la Eisenhower (1952- 1960) va Richard Nixon (1968- 1974) ung ho tong thong Ngo Dinh Diem va Nguyen Van Thieu.  Dang Cong Hoa chong Cong?  Con dang Dan Chu theo Cong sao?  Nam 1965 ong Johnson dua quan Hoa Ky sang Nam Viet Nam trong do co re cua ong.  Ong la tong thong thuoc dang Dan Chu.  Su that thu cua Viet Nam Cong Hoa nam 1975 xay ra duoi thoi tong thong Ford cua dang Cong Hoa.  Trong chien tranh Viet Nam vang mat cac ong Clinton, Bush II, Trump.  Vay ong Trump chong Cong luc nao? va vi sao ong ca ngoi Putin loi lac hon tong thong Bush II va Obama nhieu? 

          Mot so nguoi My goc Viet khac to ra quen thuoc khi thay ong Trump nguong mo tong thong Putin cua Nga vi buc tuong lon nhat o Ha Noi la tuong cua Lenin.  Ong noi cua Putin la nguoi nau bep cho Lenin roi cho Stalin.  Ban than Putin la trung ta mat vu KGB cua Lien So.  Mot su trung hop ngo nghinh la ong Ho Chi Minh xem Lenin la cha, thay, co van vi dai.  Ong Trump la mot nguoi My kha di lam tong thong mot quoc gia tu xem va duoc nguoi khac xem la thanh tri dan chu va sieu cuong the gioi lai nguong mo tai lanh dao cua nha doc tai Putin.  Lenin ne phuc to chuc cua Hoa Ky.  Ong Trump ne phuc tai lanh dao cua Putin, chau noi nguoi nau bep cho Lenin!

          Nhung nguoi My goc Viet tre hap thu van hoa My tu nho ung ho ba Hillary Clinton cua dang Dan Chu.  Do la nhung nguoi yeu chu nghia tu do <phong khoang> (Liberalism) va ngao ngan chu nghia bao thu (Conservatism).  Nhung nguoi nay lien tuong den chuyen buy one get one khi ung ho ba Hillary thi co them ong Bill Clinton.  Ho tin tuong vao kha nang va kinh nghiem cua ba Hillary voi y nghi tam thuong rang ngoi tren chiec xe bus co tai xe lai xe kinh nghiem bao dam hon ngoi tren mot chiec xe ma tai xe moi hoc lai lan dau tien trong doi nhung to ra thich thu muon hoc cach lai xe ngang nguoc, vi pham luat giao thong cua tai xe ngoai quoc o mot nuoc xa xoi.

          Mot it nguoi My goc Viet co hoc vi va chuc quyen khi con o que nha nay theo chu nghia hoai nghi (Skepticism).  Nhung vi nay cho rang nguoi Viet nam o Hoa Ky tren 2 trieu nguoi tuc 0.6% tong so dan so Hoa Ky.  So nguoi co quoc tich va co quyen bau cu loi vai tram ngan nguoi chua du suc tro thanh nhom ap luc chanh tri (pressure group) quan trong duoc.  Neu nghi nhu vay thi khong di bau?  hay bau ai cung duoc cung the thoi?  Day la thai do hoai nghi, tieu cuc.  Nguoi ta do xuong mau de duoc quyen bau cu.  Minh duong nhien huong quyen ay ma khong phai ton mo hoi, nuoc mat va xuong mau nhung lai tu choi quyen lua chon nguoi lanh dao cua minh.  Khong the xem thuong vai tram ngan phieu bau neu toan so phieu ay don cho mot ung cu vien nao do.  Nguoi Da Den chi chiem 14% tong dan so Hoa Ky nhung voi ky luat bo phieu chat che ho da co tong thong Da Den dau tien.  Nam 2000 ong Bush II thang ong Al Gore von ven 537 phieu tren 300 trieu dan!  Thai do hoai nghi va tieu cuc khong xung dang duoc khuyen khich.

          Viec tranh cai soi noi giua hai phe ung ho ong Trump va ba Hillary Clinton da bien cuoc bau cu tong thong Hoa Ky tro thanh mot vu an Dreyfus cua the ky XXI.  Vo chong, cha con, ban be vi su ung ho hai ung cu vien tren ma tranh cai voi nhau lam mat hoa khi gia dinh va tinh bang huu mot cach dang tiec.

2.  Mau sac tinh duc, boi ban ca nhan, ky thi nu phai nhieu hon chanh sach

          Net noi bat cua cuoc bau cu tong thong Hoa Ky nam 2016 la chuyen  tuc tiu trong bang Access Hollywood, chuyen tinh duc, sach nhieu tinh duc, ky thi nu gioi (viec chui nu hoa hau Venezuela map nhu heo, may an v.v.).  Da so thuoc ve ong Trump.  So khac thuoc ve cuu tong thong Bill Clinton, nguoi khong ra tranh cu. 

          Ngay 28-10 giam doc FBI dua ra email cua cuu dan bieu  Anthony Weiner, chong cua mot phu ta than tin cua ung cu vien Dan Chu, Hillary Clinton, nhung da ly di tu thang 08 vi nghi ngo co lien he den email trong may rieng cua ba Hillary.  Noi dung email cua Weiner lien quan den chuyen tinh duc voi mot thieu nu 15 tuoi.   Vu email cua ba Hillary khi con lam bo truong Ngoai Giao da lang diu vao thang 07 vua qua.  Con 11 ngay den ngay bau cu ong Comey, giam doc FBI, goi cho Quoc Hoi mot buc tho mo lai ho so email cua ba Hillary.  Viec lam cua ong Comey khong duoc su dong y cua bo Tu Phap va bi hai cuu bo truong Tu Phap, mot Cong Hoa (Gongalez) va mot Dan Chu (Holder) chi trich.  Truong khoi Dan Chu Thuong Vien, Reid, manh me chi trich ong Comey tao hoa mu chanh tri bat loi cho ung cu vien Hillary trong cuoc bau cu.  Ong cho biet vao thang 08 ong goi cho giam doc FBI mot buc tho yeu cau dieu tra ve lien he giua ong Trump va Nga qua truong ban van dong bau cu cua ong Trump la Paul Manaford nhung FBI im lang.  Chuyen email cua ong cuu dan bieu co kha nang tinh duc cao bi nghi ngo co lien quan den email cua ung cu vien Hillary giup cho doi thu cua ba la ung cu vien Trump duoc loi to lon mac du  chi con vai ngay bau cu.  FBI khong the qua quyet co lien he gi giua email cua ong Weiner va email cua ba Hillary Clinton.  Hoa mu höan toan co loi cho ong Trump mac du ong luon luon nghi ngo co gian lan bau cu!

          Khong thay ong Trump co duong loi, chanh sach gi ro rang ngoai nhung loi chi trich ca nhan, noi xau doi thu bang moi tu ngu khong do mot vi nguyen thu dung, nhung loi choi bo trang tron kem theo su de doa kien thua bao chi noi bat loi cho ong, mang nhiec truyen thong ve ket qua nhung cuoc tham do du luan, doa bai bo bau cu va dua ghe tong thong cho ong, doa chien tranh nguyen tu neu ba Hillary Clinton dac cu, doa dua ba Hillary vao tu neu ong  (Trump) dac cu, doa ba Hillary se bi bai mien (impeachment) neu ba dac cu v.v.  Do la dau hieu cho thay ong o the yeu cho khong phai the thuong phong.  Ong chi tao the manh bang cach chup lay co hoi khi ba Hillary bi binh (11-09 o New York) va tho cua ong Comey goi cho Quoc Hoi ve email cua cuu dan bien Weiner goi dam voi mot thieu nu 15 tuoi nao do.  Chuyen goi dam cua Weiner nhap cuoc vao viec quyet dinh ket qua cuoc bau cu?

3.  Su nhung tay bi mat cua Nga vao cuoc bau cu?

          Tong thong Putin khong ngan ngai bay to cam tinh voi ong Trump va oan ghet ba Hillary Clinton.  Ong Trump ca ngoi ong Putin.  Trong cuoc van dong bau cu ong muon Nga tac email cua ban van dong tranh cu cua Hillary Clinton va noi se gap Putin truoc khi nham chuc (neu dac cu).  Bao chi Nga tan cong ung cu vien dang Dan Chu va nhiet liet thoi phong ung cu vien Cong Hoa la ong Trump.  Ong noi Putin khong ua ba Hillary! Ong Trump de doa the chien thu ba se bung no neu ba Hillary Clinton dac cu.  Mot dan bieu than tin cua Putin doa rang neu cu tri Hoa Ky khong bo phieu cho ong Trump thi co chien tranh nguyen tu!  Mot mat Nga choi khong tac email cua dang Dan Chu.  Mat khac tin tac duoc chuyen qua Julian Assange cua Wikileaks de ong Trump dung lam vo khi tan cong doi thu cua minh.  Ong Trump ho hoan len rang co bau cu gian lan nhung chinh ong da huong loi tu nhung tin tuc do Wikileaks (do Nga cung cap.  Snowden hien song o Nga.  Julian Assange  song chui trong toa dai su Ecuador o London tu may nam nay) dua ra va tin email cua cuu dan bieu Weiner, chong ly di cua Huma Abedin, phu ta than tin cua ba Hillary, do FBI dua ra.  Do la loi the trong lan ngoai cua ong Trump.  Ca hai loi the cua ong deu dua vao emails.

4.  Bau cu nam 2016 goi lai vai cuoc bau cu nam xua

          Trong chung muc nao do cuoc bau cu tong thong Hoa Ky nam 2016 co vai net tuong dong voi cuoc bau cu:

-     nam 1960 giua John F. Kennedy (DC) va Richard Nixon:  Kennedy la nghi si tre.  Nixon la pho tong thong hai nhiem ky.  O diem nay khong co gi giong nhau giua Hillary Clinton (DC) va Donald Trump (CH) vi Hillary co 08 nam trong White House voi tu cach de nhat phu nhan; 02 nhiem ky nghi si Lien Bang; 04 nam bo truong Ngoai Giao (nhan vat thu tu trong nuoc).  Ong Trump khong co mot chuc vu nao trong Hanh Phap lan Lap Phap.  Cuoc bau cu tong thong nam 1960 dien ra sau khi Cuba tro thanh quoc gia Cong San dau tien o Tay Ban Cau sat nach Hoa Ky.  Lien So hung han de doa an ninh Hoa Ky bang cach dat hoa tien o Cuba huong ve Hoa Ky.  Trong cuoc bau cu nam 2016 Putin trang tron nhung tay vao cuoc bau cu bang cach tac tin cua Dan Chu de giup cho ong Trump, nguoi duoc Putin va truyen thong Nga hoan nghinh nhiet liet.  Nga da chiem Crimea, gay han o Ukraine va de doa cac nuoc nho trong vung Baltic.  Su xam lang cua ho o Au Chau gap phai  su hien huu cua NATO duoc Hoa Ky yem tro.  Neu khong co Hoa Ky thi su xam lang cua ho duoc tron tru.  Do do ho muon co mot tong thong Hoa Ky khong ung ho NATO va thao go viec trung phat kinh te duoi thoi tong thong Obama (DC) sau vu Crimea va Ukraine.  Ong Trump duoc ho khen vi tuyen bo muon roi bo NATO va to ra co cam tinh voi Nga.  Trong cuoc tranh luan nam 1960 ong Nixon bi ong Kennedy danh bai de dang.  Sau ba lan tranh luan ong Trump deu bi ba Hillary de bep de dang.  Nam 1960 ong Nixon thang o Ohio nhung that cu.  Theo su tham do thi hien gio ong Trump thang ba Hillary o Ohio.  Theo su tham do, kha nang dac cu toan quoc cua ong kem xa ba Hillary (27%- 75%).  Vay la ong giong Nixon nam 1960.  Thang Ohio nhung that cu toan quoc.  Trong cuoc bau cu nam nay Ohio khong quyet dinh ket qua cua bau cu bang Florida (29 phieu cu tri doan) va North Carolina (15 pieu cu tri doan)

-     nam 1964 giua Johnson (DC) va Goldwater (CH): Ong Goldwater that cu nang ne vi tanh tinh cuc doan cua ong.  Ong bi nguoi Da Den chong doi.  Ong doa dung bom nguyen tu giai quyet chien tranh Viet Nam.  Ong Goldwater duoc dang Cong Hoa nhat tri ung ho.  Ong Trump khong duoc nhu vay.  Hai tong thong Bush I, Bush II va nhieu nhan vat Cong Hoa tung co chuc vu cao cap trong Hanh Phap va Lap Phap tuyen bo bo phieu cho ba Hillary Clinton.  Ong Trump duoc mo ta nhu mot nguoi khong ton trong phu nu, che nhao mot ky gia tan tat, goi nguoi nhap cu Latino la ke giet nguoi, hiep dam; phu nhan hanh dong anh hung cua phi song Mc Cain trong nguc tu Cong San, cac tuong lanh can duoc ong day ve Mosul, khong than thien voi nguoi Hoi Giao, xem thuong gia dinh tu si, khong xuat trinh giay khai thue loi tuc nhu tat ca cac ung cu vien tong thong khac, khong dong thue Lien Bang gan 20 nam lien v.v.  Trong cuoc bau cu som o Florida nguoi ta ghi nhan co 28% thanh vien Cong Hoa bo phieu cho ba Hillary Clinton.

-     nam 2000 giua ong Al Gore (DC) va Bush II (CH):  Trong cuoc bau cu nay ong Al Gore phai khieu nai viec dem lai phieu bau o Florida.  Viec dem lai phieu dung lai theo phan quyet cua Toi Cao Phap Vien voi ty so 5- 4.  Ket qua ong Al Gore that cu vi chi thua ong Bush II 537 phieu.  So phieu bau cua ong Al Gore lon hon phieu bau cua ong Bush II nhung ong that cu vi chi co 264 phieu cu tri doan trong khi ong Bush II duoc 274 phieu cu tri doan.  Voi tanh tinh nong noi va kieu ngao ong Trump tra loi trong cuoc tranh luan lan thu ba rang ong khong de dang chap nhan ket qua cuoc bau cu neu ong bi thua.  Nam 2000 nguoi khieu nai la ong Al Gore (DC).  Noi khieu nai la tieu bang Florida do em cua ong Bush II lam thong doc.  Nam nay kho long tranh duoc su khieu nai neu nguoi thang khong bo xa nguoi thua va nhat la nguoi thang la ba Hillary Clinton.  Luc do nguoi khieu nai la ong Trump (CH).   Viec khong cong nhan ket qua bau cu lam mo tinh than dan chu cua nguoi thua cuoc cho khong gay tro ngai kha di tro thanh khung höäng chanh tri khong co giai dap.

****

          Du ong Trump dac cu hay that cu dang Cong Hoa cung gap nhung kho khan sau ngay bau cu.  Viec chan chinh dang bat dau tu cho nao?  Dang Cong Hoa co con la dang cua Abraham Lincoln va Ronald Reagan khong? 

          Vi thu nhat dau tranh de:

-     cuu van Lien Bang Hoa Ky khoi canh phan ly 

-     giai phong no le Da Den.

          Ngay tu giay phut dau tranh cu ong Trump duoc David Duke cua dang KKK ung ho.  Dang KKK khong ai mo tong thong Abraham Lincoln bao gio.  Tong thong Lincoln tiep noi va boi dap su nghiep do tien nhan de lai.  Ong Trump tu cho minh lam cach mang da pha co che chanh tri ma cac nha lap quoc Hoa Ky dat ra va luu lai 240 nam nay voi nhung thanh qua vien man de ca ngoi tong thong doc tai Nga Putin, mot cuu si quan mat vu KGB cua Lien So, bam chat quyen hanh tu nam 1999 den nay bang cach sua doi hien phap, sua doi nhiem ky tong thong, gia vo ton trong dieu khoan tong thong 02 nhiem ky ve nam ghe thu tuong roi 04 nam sau ra tranh tong thong nhu moi ra lan dau.  Lan nay nhiem ky tong thong dai hon nhiem ky cu (04 nam)!  Putin duoc xem la nguoi giau nhat the gioi.  Tai san cua ong duoc uoc luong tu 70- 140 ty My kim giua luc kinh te Nga rat bi tham .

          Mot trong nhung khau hieu tranh cu cua tong thong Reagan la The Bear in the Wood (Gau trong Rung) va mot cau noi lich su cua ong voi Gorbachev, thu lanh Cong San Lien So la “Gorbachev!  Dap tan buc tuong nay!” (Buc tuong phan cach Dong va Tay Berlin).  Ong Trump tran trong Putin, ca ngoi Putin, va bien ho cho Putin ve van de Crimea, Ukraine va tac email cua dang Dan Chu trong mua bau cu nam 2016.

          Voi ong Trump dang Cong Hoa tro thanh dang xa cach  nguoi Da Den, Latino va di nhien nhung sac toc khac.  Ve doi ngoai ong Trump than Nga neu khong noi la duoi co cua Nga.  Hoa Ky co cum giua hai dai duong va kho vi dai tro lai voi nhung thien anh hung ca trong rong cua ong Trump.

          Ket qua cuoc bau cu tong thong nam 2016 danh gia:

-     kinh nghiem chanh tri gia dan cua cu tri Hoa Ky sau 240 nam xay dung va bao ton nen dan chu

-     hay su chan ghet cua ho toi voi nen dan chu truyen thong ma cac nha lap quoc tien phong da day cong dung len. 

          Thang hay bai dang Dan Chu van nhu truoc.  Truong hop dang Cong Hoa thi khac.  Du thang hay bai dang cung co nhung dieu chinh cho phu hop voi da phat trien khong ngung cua Hiep Chung Quoc Hoa Ky.  Diem khoi dau cua cuoc dieu chinh nam o cho nao?  That’s the question.