Nguyễn Quý Đại – MỪNG XUÂN MẬU TUẤT Xin mời các bạn xem bài sưu tầm về Chó rất công phu

Nguyễn Quý Đại – MỪNG XUÂN MẬU TUẤT

 Xin mời các bạn xem bài sưu tầm về Chó  rất công phu 

HongNhung

----- Forwarded Message -----

From: Ng sq 

Nguyễn Quý Đại – MỪNG XUÂN MẬU TUẤT

Năm Đinh Dậu chấm dứt vào nửa đêm 15.02.2017 (30 Tết), sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới được gọi là Giao thừa, năm Mậu Tuất bắt đầu từ không giờ ngày 16/2/2018 dương lịch – tức ngày mùng 1 tết âm lịch. Khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới là khoảng thời gian thiêng liêng và ý nghĩa nhất. Giờ Hoàng đạo ngày Mùng 1 âm lịch: Tý (23-1), Dần (3-5), Mão (5-7), Ngọ (11-13), Mùi (13-15), Dậu (17-19). Mọi người dành cho nhau những câu chúc tết tốt đẹp nhất và cầu mong cho năm mới an khang thịnh vượng.

Tuất là chó, con gia súc đứng thứ 11 trong 12 con giáp được chỉ cho năm tuổi của con người. Thập-Nhị: Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ Ngọ, Mùi Thân, Dậu, Tuất, Hợi, Tý, Sửu. Can-chi: Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý.  Tổ tiên của loài chó Khoa học gọi là: “Canis Familiaris/Canidae ” đều có nguồn gốc thuộc các loại sói rừng: Wolf, Hyänenhund, Mähnenwolf, Füchse, Schakale, Coyote. Cách đây 7000 năm trước thiên chúa con người bắt chó rừng mang về thuần hóa thành gia súc (Haustier). Trong các từ ghép Hán Việt chó được gọi là “cẩu” (狗) hoặc “khuyển” (犬). Thời đó con người dùng chó để săn bắn, hay kéo xe trên những vùng băng giá. Trong qúa trình thuần dưỡng, có thể nói trong những súc vật nuôi trong nhà, chó là người bạn lâu đời thông minh và trung thành nhất, chính những mối quan hệ thâm giao ấy nên chó hiểu được tiếng người.

Ngày nay chúng ta thấy rất nhiều giống chó thường nuôi: Chow-Chow, Collie, Leonberger, Cokerspaniel, Husy, Bernhardiner, Basset Hound, West Highland White Terrier, Mops, Boxer, Mastiff, Dalmatiner, Afghhane, Deutsch Kurhaar, Airedaleterrier, Labrador, Balthazar, Dino, Bullstiff, Old English sheepdog, Siberian husky…Hơn 300 loại chó được tiến hoá, loại chó cao to như “Great Dane” hay giống chó thật nhỏ bằng con mèo gọi là “Chilhuahua”. Ở Đức giống chó nổi tiếng thông minh, người ta gọi là chó Cảnh sát hay chó biên phòng “German Shepherd/ Deutscher Schäferhund”. Loại chó nầy thông minh, giúp Cảnh sát truy tìm ma tuý, vũ khí và tội phạm, các nông trại dùng chó để chăn cừu. Ngoài ra còn có các loại chó Deutsche Dogge, Deutscher Wolfsspitz được nhiều người ưa thích.

Các quốc gia Tây phương, người ta yêu thích chó, họ đặt tên như: Jackson, Mina, Tina… Họ ôm ấp chó như trẻ con, hôn hít, chăm sóc cẩn thận, đóng bảo hiểm y tế. Mùa đông may áo cho chó mặc, chó có bộ lông dày và dài nên họ phải chải lông, cắt tỉa tắm gội, dắt đi khám bệnh chủng ngừa. Ngoài ra có trại nuôi (Tierheim) săn sóc thú vật vô chủ. Có hội bảo vệ thú vật với khẩu hiệu “quäle nie ein Tier zum Scherz, dem es fühlt wie du dem Schmerz” nghiã là đừng hành hạ một con thú để làm vui, vì nó cũng cảm nhận nỗi đau đớn như mình. Tuần báo “Ein Herz für Tiere/ một trái tim cho thú vật” hướng dẩn cách nuôi chó, mèo…v v. Các siêu thị bán thức ăn riêng cho chó mèo. Người La Mã cổ đại biết dùng chó tham gia chiến đấu, chó cắn vào chân ngựa địch thủ, ngựa bị đau bỏ chạy. Vào thế kỷ 15, người Tây Ban Nha còn trang bị cho chiến binh chó những chiếc áo giáp bông. Quân đội Hoa Kỳ, có đội quân khuyển lớn, mang tên từng đơn vị phục vụ trong chiến tranh, thời chiến tranh Việt Nam, những đàn quân khuyển nầy đã tìm hầm bí mật, hệ thống địa đạo ở Củ Chi, dù ống thông hơi được VC ngụy trang khéo léo dưới gốc cây, ổ mối đất…

Người Việt Nam nuôi mèo để bắt chuột, nuôi chó để giữ nhà, ăn cơm thừa canh cặn, đôi khi dọn vệ sinh cho em bé. Mỗi quốc gia đều nuôi những giống chó đặc thù riêng, giống chó Berger thường to con nặng ký, Ở Á Châu, Phi Châu có chó xoáy nhỏ con. Theo các tài liệu thì giống chó có xoáy trên lưng được liệt vào danh sách những loài chó tinh khôn, lanh lợi trong việc săn bắn và trên thế giới chỉ 3 giống chó có xoáy lưng, đó là là chó Phú Quốc, chó xoáy Thái Lan và chó xoáy Rhodesia Nam Phi. Nguồn gốc chó xoáy, hai nhà vạn vật học Hoa Kỳ là Merle Wood và Merle Hidinger trong các nghiên cứu về giống chó Thái Lan (Thai Ridgebacks) đều cho rằng, những cái xoáy lưng từng được ghi nhận chỉ bắt gặp duy nhất ở giống chó xoáy miền Đông Thái Lan. Chó xoáy Thái Lan được biết đến nhiều như là “Mah Thai Lung Ahn” Năm 1627 triều đại của Vua Songtham Ayutthaya, cho rằng giống chó xoáy bản địa Thái có từ lâu đời nhất ở Đông Nam Á. Loại chó nầy có nhiều màu và mỗi con có một xoáy trên lưng. Giống TRD (Chó Xoáy Thái) có bộ lông ngắn (Kon San), có xoáy (Lung Ahn), có tai thẳng (Hoo Tang) và có đuôi cao như lưỡi kiếm (Hang Dab). Kiểu xoáy lớn nhất gọi là “Bai Pho” giống như lá cây “Bhodi”. Ngoài các loại màu lông đen, trắng, vàng đớm có loại màu xanh da trời và màu đỏ.

Để bảo vệ về giống chó xóay, ở Thái có Hiệp Hội Chó Thái Lan (DAT= Dog Association of Thailand) nay là Câu Lạc Bộ Cũi Chó Thái Lan (Kennel Club of Thailand = KCTH). Câu Lạc Bộ Chó Xoáy Thái Lan (TRCUS= Thai Ridgeback Club of the United States), AKC- FSS (Americam Kennel Clubs Foundation Stock Service), UKC (TRAC) Thai Ridgeback Association of Canada, và ARBA ở Hoa Kỳ. Ở cấp bậc quốc tế, giống được chấp nhận bởi FCI và AKU (Asian Kennel Union).

Thời Việt Nam Cộng Hòa có trung tâm huấn luyện quân khuyển, huấn luyện chó Berger, nơi nầy trở thành một địa danh là Ngã năm chuồng chó ở Gò Vấp. Ngày nay ở Việt Nam cũng có trung tâm huấn luyện chó đua ở Vũng Tàu, những đoàn chó đua greyhound với những cái tên chó hết sức hay như: Chiến Phong, Phi Phụng, Hoàng Gia, Hằng Nga, Phú Long…và trại chăng nuôi chó theo công nghiệp, trường huấn luyện chó tư nhân…

Trường đua chó Vũng Tàu, với hình thức bán vé để phục vụ công chúng, nhưng thật sự đó là những lần cá cược ăn tiền. Nhiều người giàu nuôi chó Berger nhập cảng như: New Foundland từ vùng biển Canada, chó săn của Đức, Great Dane của Đan Mạch… Chó Phú Quốc cũng là loại đang được người nuôi chú ý hiện nay, có thể bắt nguồn từ giống chó Thai Ridgebacks, trước đây những ngư phủ Thái đã mang vào đảo Phú Quốc? Giống chó nầy thì xoáy lưng thường là dãy lông mọc ngược chiều so với phần lông trên mình chó, có hình dáng rất đa dạng có thể là hình kim, hình mũi tên, yên ngựa, cây đàn, chiếc lá… Dùng từ xoáy lưng chưa sát nghĩa lắm, vì xoáy lưng có cảm nhận vòng tròn trôn ốc. Đằng này, xoáy lưng chó Phú Quốc lại chạy thẳng một đường trên sống lưng từ vai đến xương khu với bề ngang độ 1 – 2 phân. Ngoài xoáy lưng như nói trên, còn có các xoáy ở hai bên cổ, sau mông. Lông chúng xoáy lại cứng và dài hơn bình thường. Lúc đuổi mồi hoặc gặp đối thủ mạnh tấn công, ngay lập tức hàng xoáy dựng đứng lên như cái bờm ngựa khiến chó như to hơn, dữ dằn hơn. Bàn chân của chúng khác với các loại chó khác là giữa các ngón có một màng thịt như chân vịt giúp chúng bơi lội giỏi như rái. Hai chân trước hầu hết là 5 ngón, thường có móng đeo ở chân sau, rất thích tắm biển, nhờ bộ lông mượt ngắn như nhung không có lông măng không bị ướt, lông có thể nhiều màu khác nhau, đặc tính thuần chủng bản tính rất hoang dã, chúng đặc biệt thích đào bới. Nếu được nuôi ở những nơi có không gian rộng rãi với sân đất hoặc đồi núi khiến chó Phú Quốc rất khó thích nghi khi được đưa vào nuôi trong đất liền. Mỗi khi sinh con, chó thường tự vào rừng đào hang sinh đẻ, đến khi nào chó con cứng cáp thì cả bầy mới dắt nhau về. Chó Phú Quốc có nhiều đặc tính nổi bật trong việc giữ nhà, săn chuột, bắt chim… cũng như vóc dáng thanh săn, mình thon dài cân nặng từ 12 – 18kg, chân cao, bàn chân rộng, ngực nở, bụng thon, tai đứng đuôi vót như cần câu. Có đầu nhỏ, gọn phù hợp với thân hình thon, mõm dài vừa phải và thường có màu đen, xương đầu thuộc nhóm đầu dài.. Chiều dài tai trung bình. Mắt chó đa số có màu nâu, một số khá lớn có màu vàng, còn lại màu đen rất ít. Đa số chó có độ dài mõm vừa, lưỡi chó có đốm hay bớt. Hầu hết chó có màu đen tuyền, một số khác có thể có ức vàng hay chân và ức đều vàng hoặc nâu. Nhóm màu này chiếm tỉ lệ cao nhất, có thể săn được thú lớn hơn chúng rất nhiều như: nai, heo rừng, rắn độc. Chó sủa rất tốt, nhạy cảm với người hay vật lạ. Ban đêm, chó dễ dàng phát hiện những mục tiêu lạ và không bao giờ buông tha. Chó rất gần gũi và thân thiện với chủ, dễ làm quen. Đảo Phú Quốc nằm trong vịnh Thái lan nguồn tài nguyên biển, rừng nguyên sinh phong phú, bãi biển cát trắng trải dài làm hấp dẫn bước chân du khách đến nghỉ mát, tắm biển. Bên cạnh đó phát triển vùng nuôi ngọc trai và trại nuôi chó giống, giá bán một chó con giống tốt 3 tháng tuổi khoảng 300 Euro. Điều lo ngại đảo Phú Quốc chiều dài 50 km rộng 28 km diện tích 573 km2 từ thị trấn Dương Đông, An Thới tới Gành dầu, rừng xanh bị phá, chia từng lô để bán, các Cty xây dựng đã và đang tàn phá đảo quốc vì rừng mất sẽ làm biến đổi khí hậu, môi trường. Trong thiên nhiên, cây xanh là nguồn trợ lực chính hấp thụ khí carbonic, Phú Quốc sẽ mất dần phong cảnh đẹp thiên nhiên thuở nào! Dọc theo đường có các quán “Cờ tây, Nai đồng quê” là những quán nhậu thịt cầy, khác với Tây phương có tên Chili dog, Hot dog nhưng họ không bao giờ giết chó bán thịt. Nếu người Việt không bảo vệ chó Phú Quốc, rồi một ngày nào đó chó xoáy sẽ mất dần! bởi nhiều người nghiện thịt chó từng nói

Sống trên đời, không ăn miếng dồi chó

Chết xuống âm phủ, đâu có chó mà ăn”

Các quốc gia ở Á Châu ăn thịt chó nhiều nhất là: Tàu, Đại Hàn và Việt Nam. Nhưng trong thời gian qua người dân ngày càng không muốn ăn thịt chó, đặc biệt là giới trẻ. Tổ chức Nhân đạo Thế giới (Humane Society International) kêu gọi mọi người không nên ăn thịt chó.

Chó trong thi ca

Trong văn chương bình dân Việt Nam thường nhắc đến chó và người ta gọi con chó lông đen là chó mực, chó có nhiều đớm lông gọi là chó đớm, chó vàng, chó vện. Chó là gia súc thân thiết gắn bó thủy chung, với con người, những đức tính của chó được tôn vinh, thậm chí có nơi chó được thờ cúng tại các Đền thờ, Miếu, chó rất trung thành với chủ dù chủ nghèo ăn uống thiếu nhưng nó không bao giờ bỏ nhà đi hoang, câu châm ngôn Hán Việt đã đi sâu vào tâm thức của chúng ta “Khuyển Mã tri tình” qua tục ngữ, ca dao

Con không chê cha mẹ khó

Chó không chê chủ nghèo.

Chó ngoan và trung thành, nhưng đề phòng chó mèo ăn vụng “chó treo mèo đậy” đôi lúc cũng bị vạ lây như trường hợp con mèo leo trèo làm bể nồi con chó bị vạ

Con mèo làm bể nồi rang

Con chó chạy lại mà mang lấy đòn

Chỉ những thói quen của chó,

Chơi với chó, chó liếm mặt

Chó nào chó sửa chỗ không

Chẳng thằng ăn trộm, cũng ông ăn mày

Chó giữ nhà, gà gáy trống canh

Chó gặm xương, mèo liếm chảo

Chó liền da, gà liền xương

Cò bay thẳng cánh, chó chạy cong đuôi

Bực mình con chó nhỏ sủa dai

Sủa nguyệt lâu đài, sủa bóng trăng lu

Làm người thì khó, làm chó thì dễ

Chó giữ nhà, gà gáy sáng

Chó dữ cắn càn, Hàm chó vó ngựa

Về nội dung các câu tục ngữ về con chó, dân gian đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm về sinh hoạt vật chất và tinh thần trong đời sống nông nghiệp xem thời tiết như như xem ráng mây trời:

Ráng mỡ gà thì gió, ráng mỡ chó thì mưa,

Chó khom lưng vãi cải, chó le lãi vãi mè

Thời tiết lạnh vãi cải, thời tiết đầu hè, nóng, chó le lưỡi

Bán gà tránh trời gió, bán chó tránh trời mưa.

Về kinh nghiệm trong ứng xử, giao tiếp bởi chó là loài vật dữ, hay cắn nên người phải dè chừng đừng để chó dữ mất láng giềng. Chó dữ được ví với bọn gian ác cho nên bọn ấy mà chết cũng như chó chết và chó chết hết cắn hay chó chết hết chuyện…Nhưng với con người làm điều không tốt thì chết để tiếng xấu muôn đời „cọp chết để da, người ta chết để tiếng”

Mua gian, bán lận như ngày nay ở Việt Nam như hàng nhái, hàng giả

Treo đầu dê, bán thịt chó.

Đôi lúc dùng để chỉ sự may mắn hiếm hoi của những kẻ bất tài, không có học thiếu độ đức nhờ COCC, có lý lịch đỏ được làm lớn ở các nước theo CS thuộc loại

Chó ngáp phải ruồi.

Chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng

Giai thoại Ông Ích Khiêm về chó, sau khi vua Tự Đức (1829-1883) băng hà, triều đình rối loạn vua kế vị còn nhỏ, các quan đại thần vì quyền lợi riêng không lo việc nước. Ông bực mình bèn làm tiệc mời các quan tới dự. Bàn trên cỗ dưới các món ăn đều bằng thịt chó. Lúc vào tiệc, nhiều quan không quen ăn thịt chó, hỏi có món nào khác không? ông trả lời

– Bẩm, hôm nay trên dưới toàn là chó cả

Tiệc xong, các quan gọi nước mãi không thấy người nhà mang nước cho khách, vì ông dặn trước đừng đưa nước, các quan khát nước, khô cổ vì rượu. Một lúc lâu, người nhà đến bàn tiệc, ông quát tháo

– Lũ chúng bay đứa lớn, đứa nhỏ ăn hại cơm trời, chẳng biết việc nước là chi cả?

Các quan tham dự buổi tiệc biết bị chửi khéo, ra về trong lòng mỗi người một suy tư, thương, ghét theo thế thái nhân tình, Ông Ích Khiêm cũng đã lấy thịt chó để răn đời. Xã hội Việt Nam ngày nay còn tệ hơn xưa, dù thế kỷ 21 rồi nhưng dân tộc Việt Nam vẫn còn lạc hậu, nhiều người còn nghèo đói, dân trí thì thấp kém, nhân quyền, và dân quyền không được tôn trọng. Nhà cầm quyền CSVN thì tham nhủng hối lộ, bè phái tranh giành quyền lực, đấu đá nhau để vinh thân phì gia không lo cho dân? Vay tiền nợ các ngân hàng thế giới trả cho đến đời cháu chít không xong! Theo tạp chí The Economist nêu con số nợ công của Việt Nam vào ngày 16/7/2017 là hơn $94 tỉ. Mỗi tháng Việt Nam phải trả nước ngoài hơn 1 tỉ USD

Trong ngôn ngữ Đức cũng có những câu nói về chó: “Hunde, die bellen, beissen nicht“ chó sủa chó không cắn, „der Grosse Hund, der Kleine Hund“ để gọi chòm sao Đại thiên lang, Tiểu thiên lang; „ein feiner Hund“ một người đáng tin cậy, nhưng ngược lại „er ist ein krummer Hund “một kẻ đáng nghi ngờ, „Die Hunde bellen, aber die Karawane zieht weiter“ chó sủa thì sủa, nhưng đoàn Lữ hành cứ đi…

Đôi khi nghe người ta chửi “đồ chó mất dạy, ngu như chó “, nhưng không ai chửi “đồ chó phản bội”. Bởi con chó không bao giờ phản bội. Trung thành là một đức tính cao quý của con người, nhưng kẻ tiểu nhân thường không có đức tính đó. Bản tính của con chó rất trung thành, bất di bất dịch. Đến Tokyo du khách đi Subway đến nhà ga Shibuya, thuộc vùng Tây Nam Tokyo. Shibuya là trung tâm thương mại và giải trí lớn, cũng là địa danh nổi tiếng với chuyện con chó Hachiko giống Akita của Nhật. Giáo sư Hidesaburo Ueno nuôi, người ta thường thấy hai “thầy trò” cùng nhau đến nhà ga vào mỗi sáng, sau đó giáo sư lên tàu đi làm còn Hachiko lặng lẽ tìm một chỗ trước quảng trường của nhà ga nằm đợi cho đến khi ông chủ đi làm về, thường là vào chiều muộn. Tháng 5/1925, ông chủ của Hachiko bị nhồi máu đột ngột qua đời, Hachiko vẫn theo lệ đó trong suốt 9 năm, 9 tháng 15 ngày (1925-1935), Hachiko vẫn kiên nhẫn ngày qua ngày ngồi chờ đón ông chủ! Người Nhật cảm động với tấm lòng trung thành của nó nên sau khi Hachiko chết, năm 1948 nhờ nhà điêu khắc nổi tiếng Ando Teru đúc tượng đồng chó Hachiko dựng ngay ở cửa ga Shibuya. Người Đức gọi Hackiko „treuen Hundes/ con chó trung thành “, du khách đi qua đều dừng chân trước tượng chó để suy ngẫm cuộc đời và tình người. 93 năm (1925-2018) trôi qua, nhưng biểu tượng Hachiko vẫn luôn là nguồn cảm hứng rung động hàng triệu trái tim trên toàn thế giới. Năm 2009, Hollywood cũng làm một bộ phim về Hachiko, có tựa đề A Dog’s Tale và Richard Gere đã vào vai nhân vật Hidesaburo Ueno.

Chó không bao giờ bỏ chủ, nếu chủ gặp gian nguy, chó bao giờ cũng liều mình cứu chủ. Vì chủ, nhiều con chó đã xả thân. Khi chủ chết, nhiều con chó ra mộ nhịn ăn chết theo chủ. Người trồng hoa, cắt cỏ ở nghiã trang Munich, ngạc nhiên thấy con chó, nằm bên ngôi mộ đang xây, nhiều ngày không ăn uống, ông ta báo Cảnh sát đến mang nó vào trại nuôi dưỡng, chó đáng yêu trung thành với chủ, được nhiều người giàu nợp đơn xin nó về nhà. Có thể chó hiểu được tiếng người, trước 1975 tôi về Đà Nẵng sau nhiều năm xa nhà, nhưng con chó tên Salem gặp tôi rất mừng quanh quẩn bên tôi suốt ngày, buổi chiều trước khi ra đi tôi ôm nó và nói „Salem ở nhà ngoan nhé đừng ra đường bị xe cán“. Tôi thấy cặp mắt nó buồn, thời đó không có nạn trộm chó như ngày nay từ thành phố đến nhà quê thường xảy ra nạn mất chó, kẻ bắt trộm chó bị nguời ta đánh chết, mạng người thua một con chó.

Đời sống tập tính   

Đời sống tập tính của chó có những đặc thù, mỗi khi ngủ, nó dán tai xuống đất, bởi mặt đất truyền âm thanh vừa nhanh hơn không khí vừa rõ ràng hơn, chỉ cần nghe thấy tiếng động gì là chó tỉnh ngay lập tức; con người có độ thính tại được tính khoản chừng 2000 – 4000 Hz, ngược lại chó tần số của sóng âm thanh như cường độ hơn gấp đôi 8000 Hz rất thính, chúng có thể nhận biết được 35.000 âm rung chỉ trong một giây. Loài chó thường có một nỗi sợ hãi của tiếng ồn lớn, tiếng súng nổ, pháo, giông bão và tiếng ồn lớn khác. Nó thường chạy trốn dưới ghế, bàn và những nơi có mái che để nằm.

Khứu giác của chúng cũng rất thính như tai. Chó có khứu giác rất nhạy cảm, cấu tạo mũi chó phức tạp hơn nhiều so với mũi những loài động vật khác. Bộ phận để phân biệt các mùi vị của nó cũng đặc biệt lớn. Trong xoang mũi có nhiều nếp nhăn, bên trên có một màng nhầy, niêm mạc trên thường xuyên tiết ra chất dịch nhầy làm ướt các tế bào khứu giác này. Nhờ đó, chúng có thể đưa các loại mùi vị từ thần kinh khứu giác lên đại não khiến khứu giác của chó đặc biệt nhạy cảm, có thể đánh hơi mùi hương pheromone của bạn tình trong vòng 3km….  hệ thống khứu giác thứ hai trong chiếc mũi rất nhạy của chó, có tên gọi là lá mía (jacobson’s organ). Bộ phận này chuyên về giao tiếp hóa học và không dùng để ngửi các mùi khác, nhưng chó rất kỵ tiêu bột.

Thị giác của chó có thể nhìn vào ban đêm tốt hơn người rất nhiều vì tế bào võng mạc mắt của chó hội tụ cả hai loại ánh sáng rực rỡ ban ngày và lờ mờ của đêm tối. Đây là yếu tố giúp chó có thể săn mồi và bảo vệ tốt vào ban đêm. Mắt chó có 3 mí, khi không cần thiết chỉ đóng một mí chắn bụi mà vẫn không ảnh hưởng tới vấn đề nhìn, nó không cần quay đầu có thể đảo mắt về các phía.

Về sinh lý của loài chó khác những con vật khác, theo tài liệu giải thích rõ về sự giao phối của chó. Chó đực tiếng Anh gọi là chó (dog), con cái gọi là (bitch) và chó nhỏ gọi là chó con (puppies hoặc pups) … Sự giao phối được cho phép bởi chó cái chỉ trong thời kỳ phát dục (estrus/động đực). Thời kỳ phát dục trong hai hoặc ba tuần lễ và xuất hiện chừng mực với chu kỳ khoảng thời gian sáu tháng (1) Thời gian mang thai trung bình của chó kéo dài khoảng 60 đến 62 ngày, có thể sớm hơn hoặc kéo dài đến 65 ngày. Lúc mới ra đời, chó con không có răng nhưng chỉ sau 4 tuần tuổi có thể có 28 chiếc răng. Giống như tất cả các động vật có vú lúc trưởng thành là 42 cái răng. Chó có tuổi thọ từ 10 đến 13 năm ngày nó ngủ từ 12 đến 14 tiếng nhưng rất tỉnh thức. Lúc chó ngủ hay đang ăn không được nựng nịu, nó có thể phản ứng tự vệ cắn người chưa quen.

Mỗi lúc tìm chỗ nằm hoặc ngủ, chó thường đi vòng vòng quanh là thói quen này cũng giúp chó kiểm tra lại độ an toàn của chỗ ngủ. Đi xa chó thường đái dọc theo đường với mục đích đánh dấu đoạn đường nó đi qua, lúc trở về có thể ngủi được mùi nước tiểu của nó để trở không bị lạc đường.

Thảo dược có tên chó

Loại cây có dược tính làm thuốc tên là Chó đẻ lá răng cưa đông y gọi là Hy Thiêm, (cùng loại nhưng nhiều tên khác như: Cõ dĩ, Cổ bà a, Chó đẻ hoa vàng, Cúc dính, Nụ ào rià, Cứt lợn) Người Trung Hoa gọi Diệp Hạ Châu, Cambodia gọi Park Phle, Laos gọi Klao Ham Lọai cây nầy mọc ở miền nhiệt đới, cao khoảng 40, 50 cm. Được dùng chữa viêm gan, đau mỏi cơ, xương, đau lưng, đầu gối, tê dại tay chân, đầy bụng, chán ăn hay bệnh thấp nhiệt lở loét. Cây chó đẻ mọc hoang nhiều ở vùng trung du và miền núi, được thu hái vào mùa hè, chặt nhỏ thành từng đoạn từ 3- 5 cm, rửa sạch phơi khô. Một số bài thuốc cụ thể:

Chữa phong thấp lở loét: Hy thiêm 15 g, cẩu tích 8 g, cốt toái bổ 10 g, rễ gấc 6 g. Dùng sắc uống hằng ngày, mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 40- 50 ml. Uống 10- 20 ngày liền.

Chữa tay chân tê dại: Hy thiêm 1.000 g, rượu trắng 1.000 ml, mật mía 30 g. Hy thiêm băm nhỏ, mật quấy đều tan trong rượu. Lấy một phần rượu mật tẩm vào Hy thiêm trộn đều, đem sao trên lửa nhỏ cho khô rồi lại tiếp tục tẩm rượu mật đem sao. Làm như vậy 9 lần, đem tán nhỏ hy thiêm thành bột mịn, dùng phần rượu mật còn lại trộn đều, đem viên thành từng viên nhỏ, uống ngày 3 lần, mỗi lần 15 viên uống với nước sôi nguội. (tôi chỉ tham khảo theo tài liệu, vấn đề trị bệnh phải cần hỏi các thầy Đông Y). Những trẻ con sinh năm Mậu Tuất sẽ có mệnh ngũ hành là Mộc – Bình Địa Mộc (cây mọc đất bằng). Tết Nguyên đán 2018 rơi vào thứ Sáu, 2 ngày cuối tuần, ở Hải ngoại con cháu có thời gian về đoàn tụ vui mừng ngày Tết cổ truyền hướng về quê hương.

Năm con gà gây nên thiên tai bảo lụt, cháy rừng động đất khắp nơi trên thế giới. Hy vọng năm mới cầm tinh con chó, đời sống nhân loại đến với nhau trong tình thương, hòa bình, thịnh vượng và được dồi dào sức khoẻ con cháu thành đạt trên mọi lảnh vực. Vui Xuân nhưng không quên nghiêng mình tưởng niệm các chiến hữu Quân, Dân, Cán Chính, Cảnh Sát Quốc Gia đã vị quốc vong thân và hàng trăm ngàn đồng hương đã bỏ mình trên đường tìm tự do.

Nguyễn Quý Đại Munich

Tài liệu tham khảo

Universal Lexikon

Ein Herz für Tiere

chó xoay Thái (www.thairidbackdog.com)

chó xoáy Châu Phi (www.dogbreedinfo.com)