BAN TIN
THAN HUU
SO 122- 2019
CHU TRUONG: PHAM DINH LAN
TIN TUC
* Cam on: 1. chi Lien Nhu da goi video Vo
Chong Ngau cua Tham Oanh voi tieng hat cua chi Ha Thanh. Nhieu anh chup canh nui Andes va dan chim
Macaw bay luon nhu phi co phan luc bieu dien tren khong theo mot doi hinh phan
luc ro ret. 2. Phan Kim Ngoc voi bo phim Tho Nhi Ky Yeu Trong Lua Han.
3. Nguyen Thi Mai da lien lac 4. Nguyen Thi Xuan Mai voi cac bai viet 5. anh Le
Tan Loc va Nguyen Thi Thanh Duong voi tho va bai viet.
* Chau An tu Paris goi sang de tham cau
va hoi ve cac cay to trong xa Tan Thoi, Lai Thieu (bay gio la huyen Thuan
An). Chau con nho cay dau gan bon nuoc
va cay da sau Chua Ong gan nha chau. Anh
Le Trong Buu cung nho lai cac cay me, cay dau, cay sao doc theo cac duong pho
trong tinh ly Thu Dau Mot truoc kia.
Trong bai noi ve cay to trong xa
Tan Thoi toi quen mot cay rat quan trong nhung khong con thay. Do la cay lieu tren huong lo vao Binh Hoa va
An Phu. Vi vay nga ba truoc nha ong ba Cuoc, than sinh cua
Nguyen Van Minh, va nha cua ong bay Ngoi duoc goi la nga ba Cay Lieu hay nga ba
Tuy An (Tuy An la ten cu cua An Phu) vi co cay lieu to tren duong dan vao Tuy
An. Nga ba nay la giao diem cua Quoc Lo
13 truoc kia la Route Federale no 13 va huong lo vao Binh Hoa va An Phu.
* Chuc mung chau Nguyen Hoan Nguyen da
trai qua mot cuoc giai phau mat thanh cong.
Moi vua binh phuc chau phai dap xe lua di Amsterdam tu nghiep khoa cham
cuu. Nganh cham cuu hien dai tien qua xa
so voi nhung khai niem cham cuu cu.
Phuong phap cham cuu hien dai
khong dung nhieu kim nhu the cham, nhi cham hay dien cham truoc kia
* Khi nhan Dac San Tay Son Binh Dinh
nam 2019 tu nhien toi co y nghi can phai dua
dia danh Binh Dinh ve ten cu: QUI
NHON. Binh Dinh co y nghia khong may tot
dep. BINH o day khong co nghia hoa binh
(peace) hay binh nguyen (plain) ma co nghia ‘binh dia’
(pacification). Danh xung Binh Dinh co
vao nam 1799, 02 nam truoc khi nha Tay Son hoan toan sup do vao nam 1801. Chung ta khong mat thi gio tim kiem, phan
tich su DUNG, SAI trong cuoc noi chien giua ho Nguyen va nha Tay Son ma chi
nhin vao hai chuyen truoc mat: a. dia danh Qui Nhon co toi gi de bi phat
nhan lay dia danh bi ‘binh dia’? b. Nguyen Hue cua Tay Son, mot nguoi
dan sinh quan Qui Nhon, khong co dong
gop gi trong viec ve quoc, gin giu chu quyen va doc lap cho dat nuoc sao? Phuc hoi dia danh QUI NHON la phuc hoi cai gi
da co truoc cuoc noi chien. Dia danh ay
vo tu, vo toi va khong dung ve phe nao trong cuoc noi chien giong nhu Sai Gon
va Gia Dinh sau nam 1975 vay. Sai Gon
mat ten va tinh Gia Dinh bien mat tren ban do hanh chanh. Hai dia danh ay co toi voi ai va toi gi de
mat ten va bi xoa tren ban do?
* Cuoi thang 02-2019 tong thong Donald
Trump gap chu tich Bac Han Kim Jong Un o Ha Noi. Cuoc hop khong co ket qua cu the. Tong thong Trump roi Ha Noi ve nuoc nhung van
hy vong con gap lai Kim Jong Un ma tong thong Trump ca ngoi. Bac Han chua huy bo chuong trinh nguyen tu
nhu Hoa Ky mong moi ma yeu cau Hoa Ky bai bo linh cam van. Thuc te Hoa Ky da ngung tap tran voi quan doi
Nam Han vao thang 08 nam 2018. Viec ngung
tap tran tiep tuc trong nam nay. Nam Han
to ra that vong ve su that bai cua cuoc hop thuong dinh giua Hoa Ky va Bac
Han. Khi hai ben gap nhau thi ngoai
truong Nga, Lavrov, den Ha Noi.
* Mien Trung Tay Hoa Ky bi lut loi de
doa khi tuyet bat dau tan. Nebraska va
Iowa la hai tieu bang bi thiet hai nhieu nhat.
Co loi 8 trieu cu dan chiu anh huong cua nan lut.
* Muc nuoc bien dang cao vi nhung tang
bang o Nam Bang Chau (Antarctic) tan.
* Nam 2018 can can thuong mai Hoa Ky
khiem hut 891 ty My kim. No quoc gia la
22 trillion (01 trillion: 1,000 ty). Ty
le that nghiep o Hoa Ky 3.8%. Kinh te
Hoa Ky cho den nay co dau hieu on dinh.
* Tong thong Trump chien dau miet mai
chong moi doi thu xuat phat tu moi
phia. Ong tan cong co nghi si Cong Hoa
Mc Cain da chet, Robert Mueller dieu tra xem Nga co can du vao cuoc bau cu tong
thong nam 2016 nhu the nao. Ong noi rang
ong khong ai mo Mc Cain va se khong bao gio ai mo nguoi duoc nguoi My xem la
anh hung trong chien tranh Viet Nam vua qua.
Tong thong Trump che nhao ong Mc Cain tot nghiep cuoi danh sach. Dieu nay khong phai la su nhuc nha ma la diem
son cua: 1. dai gia dinh co truyen thong vo nghiep cua Do Doc Mc Cain khong
goi gam con minh de duoc danh ao huyen cua nguoi an tren ngoi truoc nho co
cha lam Do Doc. Do Doc Mc Cain cua Hoa
Ky va thong tuong De Lattre de Tassigny cua Phap deu dua con ra chien
truong. Nguoi con mot cua tuong De
Lattre de Tassigny la trung uy Bernard
tu tran o Ninh Binh (1951). Phi
co cua thieu ta Mc Cain bi ban rot va ong bi bat lam tu binh o Ha Noi
(1967) 2. truong Hai Quan danh gia hoc vien mot cach
cong bang va khach quan cho khong dua vao ly lich cua nguoi co the luc ngay
trong binh chung Hai Quan 3. tinh than dan chu ‘phap bat
vi than’ cua mot dan toc co truyen thong dan chu va trong phap lau doi tren
the gioi.// Ai nu ong Mc Cain noi rang
tong thong Trump khong the nao la vi nhan duoc!
Chi co ong Mueller luon luon im lang nhung co ve khong nao nung truoc
nhung loi tan cong cua tong thong Hoa Ky.
Viec tong thong Trump luon luon tim cach tan cong co nghi si Mc Cain dat
cho nghi si Lindsey Graham cua South Carolina trong tinh trang kho xu. Nghi si Lindsey Graham vua la ban chi than va
nguoi ai mo ong Mc Cain vua la tru cot bao ve lap truong va duong loi cua tong
thong Trump.
* B-52 Hoa Ky bay luon tren khong phan
luoi bo ma Trung Quoc tu boi dap dao va nhan chu quyen. Di nhien Trung Quoc phan doi va de doa co hoa
tien co the ban chim hang khong mau ham cua Hoa Ky. Tau Hoa Ky di ngang vung bien ma Trung Quoc
tu ban chu quyen cho minh dua vao quyen tu do hang hai. Mot phat bom dan cua Trung Quoc rot vao tau
chien Hoa Ky co the tao thanh mot ‘tan Tran Chau Cang- Pearl Harbor’. Hoa Ky, Nhat Ban, Anh Quoc, Uc Dai Loi nhat
tri ve su tu do hang hai ngang qua cac dao do Trung Quoc dap va bien chung
thanh nhung can cu quan su ho tro cho su banh truong xuong An Do Duong va nam
Thai Binh Duong.
* Mot nguoi Uc da trang, 28 tuoi, no
sung vao mot ngoi den Hoi Giao o Christchurch, Tan Tay Lan, lam cho 50 nguoi
chet va nhieu nguoi bi thuong.
* Mot chiec xe dien bi mot nguoi vo
danh no sung ban lam cho hai nguoi chet va vai nguoi bi thuong o Utrecht, Hoa
Lan.
* Hai cang Beira cua Mozambique bi loc xoay Idai (cyclone) va lut tan pha
90%. Cang Beira co 533,000 dan. Co 250 nguoi chet vi loc xoay Idai vua qua.//
Mozambique la thuoc dia cua Bo Dao Nha.
Nuoc nay doc lap vao nam 1975.
* Trong qua trinh suu tam dai han tu
nam 1975 den nay chung toi can ban hoan thanh The Gioi Thao Moc Tu Dien
Viet ngu khong co dau! Trong cong viec
nay chung toi phai duong dau voi: 1. nhung kho khan voi nhung cay co khong co
ten o Viet Nam hay khong co ten trong Bac thao. 2. ngon ngu (Anh, Phap, Tay Ban
Nha, Bo Dao Nha, La Tinh, Hy Lap, Hindi, A Rap tho ngu vung Amazon, hai dao
Thai Binh Duong, Uc Dai Loi, Tan Tay Lan v.v. Ve ten Quan Thoai thinh thoang
toi phai cau cuu den duoc si Lam Thi Phuong o Uc thuoc gia dinh Ly Thuong
Kiet 3. viec dat ten thao moc la khong
co o nhieu noi tren the gioi ke ca Viet Nam bang Viet ngu. Chung toi tim cach tranh xa cach dat ten goi
bang cach dich am tu ten khoa hoc (La Tinh + Hy Lap). Doi khi trong ten khoa hoc ay co ten nha thuc
vat hoc, nha trong tia tim thay hay nguoi kham pha ra no. Nen su dich am rat lac long vi vo nghia. Khi vo nghia thi kho nho. Thi du:
Thao moc mang ten khoa hoc Hoya macrophylla duoc dich thanh Ho
Gia Dai Diep (50% dich am <Hoya> va 50% dich nghia <Macrophylla: la
to>). Ho Gia dich am tu Hoya. Hoya xuat phat tu ten nha thuc vat hoc Anh
Thomas Hoy (1750- 1822). Vay Ho Gia
khong co nghia gi trong tieng Viet ca.
Do la mot loai day co la to, lang duoc goi la La Luoi Trau (la to, lang;
hoa thom). Nguoi Anh goi la wax
plant; porcelain flower. Phap: fleur de cire, fleur de porcelaine. Tay Ban Nha:
planta de cira. Nhung La
Luoi Trau khong phai la Nguu Thiet (Nguu:
Bo; trau; Thiet: cai luoi) tuc Co
Chut Chit Rumex aquatica. Nguoi
Anh goi la sorrel (co co la chua).//.
Co mot loai cay thuc su hiem co duoc phat hien nam 1945 tren dao Three
Kings Islands o Tan Tay Lan. Cay mang
ten khoa hoc Pennantia baylisiana (do ten Giao Su Geoff Baylis
phat hien mot cay duy nhat) hay Plectomirtha baylisiana. Nguoi Anh goi cay do la Three Kings
kaikomako. Neu dich ra tieng Viet
thi co: Ba Vua Kaikomako hay van ve la
Tam Vuong Kaikomako. Nghia la gi? Phai mat thi gio tim hieu: 1. Three Kings la
ten dao Three Kings Islands o Tan Tay Lan 2. Kaikomako la tieng cua nguoi Maori
co nghia la thuc an cua loai chim co tieng keu nhu chuong nguoi ban dia goi la mako
mako va korimako. Loai chim
nay giong nhu chim se mang ten khoa hoc Anthonis melanura. Nguoi Anh goi la bellbird. Chung toi khong con cach nao hon la dat mot
cai ten dai dong va chat chua cho loai cay nay la: CHUNG DIEU THUC MOC TAM
VUONG DAO (Three Kings Kaikomako). Neu
sau nay co vi nao nghien cuu thao moc va co ten goi gon gang va de hieu hon se
bo tuc de thay cho ten dai dong vua de cap.//
Co mot loai trai cay to co the nang den 04 ki- lo, vo co gai cung va
nhon nhu gai trai sau rieng. Neu nhin
mat dat ten thi do la mot loai sau rieng.
Can cu vao ten khoa hoc Rollinia deliciosa, gia dinh Annonaceae
thi do la mot loai mang cau co gai nhon
va cung nhu gai sau rieng cho khong co lien he gi den sau rieng. Mang cau Xiem cung co gai nhung khong to va
cung nhu vay. Nguoi Brazil goi trai mang
cau co gai nhon va cung nay la Biriba.
Tho dan dia phuong goi la aratiku nen chung toi dat ten Mang
Cau Biriba Nam My (nhan manh ro xuat xu Brazil o Nam My va ten goi
Biriba cua dan Brazil). Nguoi Anh goi la
wild sugar- apple (Mang Cau Hoang). //.
Cung co luc roi vao the bi khi chi co ten khoa hoc ma khong co ten goi
thong thuong bang bat cu ngon ngu nao ca chung toi danh tim hieu nghia cua ten
La Tinh hay Hy Lap trong ten khoa hoc hay tim hieu cong dung, dac tinh vat ly,
mau sac cua thao moc de dat cho no mot cai ten Viet Nam.
* Nguoi doc se ngac nhien khi doc danh
sach cac quoc gia thieu no tren the gioi.
Ngac nhien vi cac quoc gia giau manh ve kinh te lai la nhung quoc gia
mang no nhieu nhat. Trong 20 quoc gia
mang no duoi day khong co Viet Nam.
Nhung dung nghi la kinh te Viet Nam lanh manh va on dinh ma Viet Nam roi
vao canh khong co lua nen khong ai cho muon no!
Quoc Gia So No Ty Le tinh theo GDP
Hoa Ky 22.4
trillion 104% GDP
Nhat 11.8
trillion 257% GDP
Trung Quoc 6.9 trillion 47% GDP
Anh 3.71 trillion 132%
GDP
Duc 3.3 trillion 80.1% GDP
Phap 2.9 trillion 100.4%
GDP
Tay Ban Nha 1.9 trillion 127%
GDP
Canada 1.7 trillion 94% GDP
————————————————————————————-
Mexico 787
ty 65% GDP
Nam Han 779 ty 44% GDP
Brazil 690 ty 36% GDP
Uc Dai Loi 647 ty 44% GDP
Bi 603
ty 113% GDP
Hoa Lan 540 ty 37% GDP
An Do 534 ty 18% GDP
Hy Lap 438 ty 196% GDP
Argentina 406 ty 65% GDP
Indonesia 379 ty 37% GDP
Ba Lan 310 ty 37% GDP
——
Chu thich:
01 trillion: 1,000 ty (Tieng Viet
Nam goi trillion la CAI. Vi it ai dung
nen chung toi de nguyen tu Trillion tuc 1,000 ty (billion).
GIOI THIEU SACH
CHA VO DANH
Tac Gia: PHAM NGOC LAN
Anh PHAM NGOC LAN, cuu Giang Nghiem Vien Dai Hoc Duoc Khoa
Sai Gon, Giao Su Ly- Hoa truong Marie Curie Saigon vua xuat ban cuon CHA VO
DANH bang Viet ngu o Phap.
Noi dung cua quyen CHA VO DANH la
noi dung cua DE PERE INCONNU do anh viet bang Phap ngu va duoc nha xuat ban L’HARMATTAN
noi tieng cua Phap o so 16 Rue des Ecoles 75005 Paris phat hanh vao nam 2015 va
2016. Nhung CHA VO DANH khong phai la
ban dich tu DE PERE INCONNU ra Viet ngu.
Quyen CHA VO DANH day 534 trang, gia
25 Euros= $30 US.
Neu o Phap co the mua o cac tiem
sach sach hoac lien lac voi nha xuat ban L’Harmattan theo:
http://www.editions-harmattan.fr
Dia chi: Edition L’HARMATTAN
16 Rue des Ecoles 75005 Paris
Neu mua qua amazon thi danh:
Tran trong gioi thieu cung cac than
huu, dong huong, dong mon, dong nghiep va
nhung nguoi em tinh than cua toi o cac truong ma toi da day qua o Sai
Gon, Gia Dinh va Binh Duong hien song o Hoa Ky, Canada, Anh, Phap, Duc, Y, Hoa
Lan, Uc Dai Loi, Tan Tay Lan, Na Uy, Dan Mach v.v. de mua doc CHA VO DANH cua
Pham Ngoc Lan.
Pham Dinh Lan tuc David Lan Pham
Fellow of the American Biographical
Institute
Who’s Who in America
Who’s Who in the World
Who’s Who in International
Biographical Center, Cambridge, England
****
Tac gia Pham Ngoc Lan la nguoi
Eurasien. Cha la mot si quan Hai Quan
Phap. Me la nguoi mien Bac. Anh sinh va song o Sai Gon luc au thoi roi
cung me ve song o vung phu can Ha Noi.
Trong thoi ky chien tranh Phap- Viet co mot thoi gian anh roi Ha Noi len
mien trung du Bac Bo roi roi vung Viet Minh o mien trung du ve Ha Noi.
Trong qua trinh song, voi tu cach
mot nguoi mang hai dong mau Phap va Viet song va hoc o ba mien dat nuoc trong
dieu kien thieu thon va vat va ve mat vat chat,
anh Lan da thanh nhan, hap thu hai nen van hoa Phap lan Viet khi hoc o
truong Adran Da Lat, dau tu tai I va II
cua Phap. Vao dai hoc anh tot nghiep
Duoc Khoa va co cu nhan Khoa Hoc. Anh
tro thanh giang nghiem vien cua Dai Hoc Duoc Khoa Sai Gon va giao su Ly- Hoa cua truong nu Trung hoc Phap
Marie Curie o Sai Gon. Mang cap bac dai
uy Duoc Si nen sau nam 1975 anh trai qua
mot thoi gian ngan trong trai hoc tap cai tao do tan che do dung len. Nam 1980 anh sang Phap cung voi gia
dinh. Tai day anh hoc de tro thanh ky su
nganh Informatique va co cao hoc ve lich su (DES: Diplome d’Etude Superieure). Hien anh huu tri va song o vung ngoai o thanh
pho Toulouse. Anh dung thoi gian nhan
roi luc huu tri de trong hoa, dan guitare, hat nhac Viet Nam va ngoai quoc,
sang tac nhac va du lich.
La mot nguoi lon len:
Thay cha qua hinh anh,
Thay me trong co han.
anh khao khat
duoc biet cha va cam thuong nguoi me het muc thuong yeu con va hy sinh tat ca
cho tuong lai cua con minh.
Nhung dang cay trong cuoc doi khong
the thieu trong anh. Chung da bien anh
tro thanh mot nhan chung lich su, mot nguoi co nhieu kinh nghiem song tren khap
neo duong dat nuoc. Anh hoc khoa hoc
nhung tam hon rat yeu am nhac, nghe thuat.
Dieu nay cho thay anh la nguoi tinh cam va tran qui ky niem.
Anh khong thay mat cha nhung yeu qui
cha, que huong cua cha va ngon ngu cua cha khi viet ra quyen De Pere Inconnu.
Anh yeu qui nguoi me hy sinh cho anh
qua nhieu. Trong mot dat nuoc chien
chinh va trong hoan canh song chat vat ma anh van vuon len de tot nghiep dai
hoc Duoc Khoa va Khoa Hoc. Qua me, anh
yeu Viet Nam va tieng noi Viet Nam. Anh
dan nhac Viet Nam, ca nhac Viet Nam va viet tieng Viet Nam rat chuan. Sang Phap anh co hoc lich su de mo rong them
su hieu biet ve lich su Viet Nam va the gioi.
Co le anh muon tim dau moi lich su ve su mat tich hay tu tran cua cha
anh trong de nhi the chien?
Nhat va Phap co giao tranh o Lang
Son nam 1940. Cha anh la si quan Hai
Quan chac chan khong co mat trong tran danh ay.
Va lai anh Lan sinh nam 1944 co nghia la nam 1943 than sinh cua anh van
con song va co the bat dau di chuyen di noi nao do mot cach bi mat. Nam 1941 quan doi Nhat vao mien Trung va 1942
ho vao mien Nam. Ngay 09-03-1945 Nhat
dao chanh Phap. Toan Quyen Decoux bi
quan thuc o Loc Ninh. Co nhieu quan si
Phap o Dong Duong rut qua Lao tim duong sang Yunnan (Van Nam) noi lien lac voi Luc Luong Phap Tu Do hoat
dong o do cung voi quan THQDD cua chanh phu Chongqing (Trung Khanh) voi su tro
giup cua Hoa Ky.
Khong thay mat cha la mot su thieu
thon trong doi. Mang hinh hai lai Phap-
Viet cung co mot chua xot trong mot quoc gia chinh chien giua que cha (Phap) va
que me (Viet Nam)! Du sao chang nua anh
cung yeu me. Vi yeu me, anh yeu Viet
Nam, yeu tieng Viet, yeu tu dau cay ngon co va ca vet bun lanh nhu Anatole
France da viet. Anh van la PHAM NGOC
LAN. CHA VO DANH phan anh tam trang cua
mot nguoi mang hai dong mau A- Au, hoan canh xa hoi va boi canh lich su Viet
Nam qua hai cuoc chien dam mau vua qua.
Chuc ban Pham Ngoc Lan thanh cong
vien man voi CHA VO DANH.
Than ai,
Pham Dinh Lan.
|  16:13, Th 2, 25 thg 3 (2 ngày trước) | | ||
| ||||
Kính thầy cùng các anh chị em :
Trong Bản tin thân hữu số 122-2019 thầy có viết đoạn sau :
Khi nhan Dac San Tay Son Binh Dinh nam 2019 tu nhien toi co y nghi can phai dua dia danh Binh Dinh ve ten cu: QUI NHON. Binh Dinh co y nghia khong may tot dep. BINH o day khong co nghia hoa binh (peace) hay binh nguyen (plain) ma co nghia ‘binh dia’ (pacification).
Theo Hán Việt Từ Điển của Đào Duy Anh thì BÌNH có nghĩa "bằng phẳng", "đều nhau", "yên ổn" ... và BÌNH ĐỊNH có nghĩa "làm cho yên lặng lại".
Theo Hán Việt Tự Điển của Thiều Chửu thì BÌNH có nghĩa "bằng phẳng", "bằng nhau".
Theo New World Dictionary thì PACIFY có nghĩa : 1. to make peaceful or calm 2. to establish or secure peace. Và : Pacify implies a making quiet and peaceful that which has become noisy or disorderly.
Pacification : a pacifying or being pacified.
Như vậy chữ BÌNH trong Bình Định khó có thể hiểu là BÌNH ĐỊA và BÌNH ĐỊNH nên được hiểu là "làm cho yên lặng lại" theo nghĩa của Đào Duy Anh, hay theo nghĩa sau này : Vùng đất được "bình định" là vùng đất "ta đã lấy lại được quyền kiểm soát".
Từ 1773 đến 1797, nhà Tây Sơn chiếm cứ đất này, sau khi lấy lại đất này Nguyễn Ánh đổi tên đất này là dinh Bình Định, sai Võ Tánh và Ngô Tùng Châu trấn thủ và đặt quan cai trị gọi là Lưu Thủ, Cai Bộ, Ký Lục.
Từ 1799 đến 1802, thành Quy Nhơn bị quân Nguyễn Ánh chiếm đóng và đổi làm thành Bình Định và suốt chiều dài lịch sử, đây là trung tâm cai trị của triều Nguyễn tại Bình Định trong những năm đầu thế kỷ XIX.
Xin xem hình đính kèm về định nghĩa chữ BÌNH và chữ PACIFY
LP
BÌNH ĐỊNH
........
Đời nhà Lê, tháng 7 năm 1471, vua Lê cho lập phủ Hoài Nhơn gồm 3 huyện là: Bồng Sơn, Phù Ly và Tuy Viễn. Từ đó người Việt bắt đầu tiến vào sinh sống trên vùng đất Bình Định ngày nay. Năm 1490 (chưa đầy 20 năm sau), theo Thiên nam dư hạ tập cho biết: dưới thời Hồng Đức, Phủ Hoài Nhơn có 19 tổng và 100 xã.
Năm 1602], chúa Nguyễn Hoàng cho đổi phủ Hoài Nhơn thành phủ Quy Nhơn thuộc dinh Quảng Nam.
Năm 1651, chúa Nguyễn Phúc Tần, đã đổi tên phủ Quy Nhơn thành phủ Quy Ninh.
Năm 1742, chúa Nguyễn Phúc Khoát cho lấy lại tên cũ là Quy Nhơn.
Năm 1744, chúa Nguyễn Phúc Khoát đặt các đạo làm dinh, nhưng cấp phủ vẫn giữ nguyên. Phủ Quy Nhơn vẫn thuộc về dinh Quảng Nam, đặt các chức tuần phủ và khám lý để cai trị. Phủ lỵ dời ra phía Bắc thành Đồ Bàn, đóng tại thôn Châu Thành (nay là phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn).
Năm 1725, ở phủ Quy Nhơn đặt các chức quan trông coi: Chánh hộ, Khám lý, Đề đốc, Đề lãnh, Ký lục, Cai phủ, Thư ký, mỗi chức đặt một người; mỗi huyện đặt cai tri, thư ký, mỗi chức một người và 2 viên lục lại; mỗi tổng có cai tổng
Từ 1773 đến 1797, nhà Tây Sơn chiếm cứ đất này, sau khi lấy lại đất này Nguyễn Ánh đổi tên đất này là dinh Bình Định, sai Võ Tánh và Ngô Tùng Châu trấn thủ và đặt quan cai trị gọi là Lưu Thủ, Cai Bộ, Ký Lục.
Từ 1799 đến 1802, thành Quy Nhơn bị quân Nguyễn Ánh chiếm đóng và đổi làm thành Bình Định và suốt chiều dài lịch sử, đây là trung tâm cai trị của triều Nguyễn tại Bình Định trong những năm đầu thế kỷ XIX.
Năm 1808 đổi dinh Bình Định thành trấn Bình Định.
Năm 1814, vua Gia Long cho xây dựng lại thành Bình Định mới, ngày nay ở thị trấn Bình Định, nằm về phía đông nam và cách thành cũ khoảng 5 km ở phía gần sông Côn. Sau khi xây xong cho chuyển toàn bộ nhà cửa về thành mới này.
Năm 1825 đặt tri phủ Quy Nhơn, năm 1831 lại đổi thành phủ Hoài Nhơn.
Năm 1832 tách huyện Tuy viễn thành hai huyện Tuy Viễn và Tuy Phước, tách huyện Phù Ly thành hai huyện Phù Mỹ và Phù Cát đồng thời Bình Định và Phú Yên thành liên tỉnh Bình Phú, sau đó bỏ liên tỉnh này.
Năm 1888 đặt huyện Bình Khê. Vào năm 1885 Bình Định là một tỉnh lớn ở Trung Kỳ, nhiều vùng đất của Gia Lai - Kon Tum còn thuộc về Bình Định.
Năm 1890, thực dân Pháp sát nhập thêm Phú Yên vào tỉnh Bình Định thành tỉnh Bình Phú, tỉnh lỵ là Quy Nhơn. Nhưng đến năm 1899, Phú Yên tách ra khỏi Bình Phú.
Ngày 4 tháng 7 năm 1905, Toàn quyền Đông Dương ra nghị định thành lập tỉnh tự trị Pleikou Derr, tỉnh lỵ đặt tại làng Pleikan Derr của dân tộc Gia Lai. Địa bàn tỉnh Pleikou Derr bao gồm các vùng cư trú của đồng bào thiểu số Xơ đăng, Bana, Gialai tách từ tỉnh
Bình Định ra.
4 Tệp đính kèm
|
01:47, Th 3, 26 thg 3 (1 ngày trước)
| | ||
| ||||
Kính thầy
Suy nghĩ nhiều, đọc nhiều, viết nhiều cũng có thể đưa người ta tới tình trạng "tẩu hỏa nhập ma", nên em chỉ nhắc lại điều em đã viết : "... Như vậy chữ BÌNH trong Bình Định khó có thể hiểu là BÌNH ĐỊA và BÌNH ĐỊNH nên được hiểu là "làm cho yên lặng lại" theo nghĩa của Đào Duy Anh, hay theo nghĩa sau này : Vùng đất được "bình định" là vùng đất "ta đã lấy lại được quyền kiểm soát". Và thầy viết " ... Binh Dinh co y nghia khong may tot dep. BINH o day khong co nghia hoa binh (peace) hay binh nguyen (plain) ma co nghia ‘binh dia’ (pacification). "
Em không rõ thầy chỉ muốn riêng em đọc thư trả lời của thầy hay không, nhưng em xin gởi thư thầy để nhiều người cùng đọc, để nhiều người biết sự giảng giải của thầy khi cho rằng BÌNH trong BÌNH ĐỊNH có nghĩa BÌNH ĐỊA mà thầy dịch sang tiếng Anh PACIFICATION cho rõ nghĩa (REPLY TO ALL sẽ "reply" một thư gởi cho nhiều người và những người nhận thư trên cũng sẽ nhận được "reply" ấy. REPLY dùng để trả lời cho riêng người gởi thư).
LP
Lam than men,
Cam on da doc phan nay. Toi vai y mon de gop y cung em:
- Khi viet bai toi chi dung su hieu biet co gioi han cua minh de viet cho khong tham khao tu dien cua vi nao ca. Suy cho cung tu dien cua Han Lam Vien lam ra van thieu sot sa gi tu dien cua mot nguoi viet ra. Neu dinh nghia BINH DINH theo nghia hien hoa nhu vay thi nguoi Viet Nam co nen chon quoc hieu AN NAM ma nguoi Trung Hoa da goi nuoc ta mot thoi khong? AN: binh an, yen on (an on). AN NAM: Phuong Nam binh an, an on? Tot cho co gi xau phai khong? Nhung muon co BINH AN, AN On doi voi nguoi Trung Hoa luc do thi phai dung suc manh cua guom giao de de bep dam nguoi dam chong lai ho nhu nguoi ta thuong noi 'Khong ai yeu hoa binh bang ke xam lang'. Thi BINH DINH cung co nghia khong may tot tuong tu. Khong dung suc manh cua vo khi thi lam sao binh dinh duoc? Do la danh xung do nguoi chien thang dat ra.
- Ve tu ngu thuong co su hieu y khac nhau. Ngay ca nguoi Viet Nam van co nhung tu hieu lech y voi nhau. Thi du: o mien Bac hay Trung SAM UAT la noi do hoi, vui ve, ron rip. O mien Nam SAM UAT la noi toi tam, cay coi um tum, vang bong nguoi. O mien Bac: xuong mo ac o nguc (sternum). O mien Nam: xuong mo ac tren dau! Gan nhat la tu VIET CONG. Neu chiet tu thi Viet Cong la nguoi Cong San Viet Nam. Nhung tu dien cua My am chi Viet Cong: can binh Mat Tran Gai Phong. Nguoi My va Anh deu noi tieng Anh. Nhung doi khi ho van khong hieu nhau. Thi du: chu CORN cua My la bap. Nhung no la ngu coc cua Anh!
Van su lanh
Thay Lan
phamdinhlan (david)
