BAN TIN
THAN HUU
SO 111- 2018
CHU TRUONG: PHAM DINH LAN
TIN TUC
* Doc Ban Tin Than Huu so 110 ve Ho cua Nguoi
Viet Nam, Nguyen Thi Thanh Duong mung tham rang ho Nguyen la ho thuan tuy Viet
Nam. Thuc te ho Nguyen cung co o Trung
Hoa nhung khong nhieu nhu ho Luu, Ly, Ho, Tong, Trieu, Chu, Truong.//. Phung Thi Thanh cung de y den bai viet ve Ho
trong BTTH 110. Thanh cho biet than sinh
cua em co Phap tich va ho chinh cua em la ho Nguyen.
* Bai viet cua Nguyen Thi Thanh Duong
ve ba me An Dong co nhung phan tich tam
ly doc dao. Thanh Duong la mot cay viet
co tam voc voi nhung tu tuong dot pha thay vi
chay theo hay nhay di nhay lai theo tu tuong cua da so. Thanh Duong co nhung phan de rat doc dao, de
thuong. Ba me An Dong can gap thang Bat
Mang de no noi cho ba ve hanh phuc cua nguoi Hoan Hao Quoc. Neu co the, cho ba ay len do mot chuyen de,
khi tro ve, ba dieu chinh cuoc song voi cac con o Hoa Ky noi hang xuong lam
viec ba ‘ca’ trong ngay; xe co chay tren xa lo hay duong thanh pho 24/ 24; cac
ong lam cong viec cua cac ba me va phu nu can dang luon cac cong viec cua dan ong
v.v.
* Cam on cac thuc an Luc Tinh cua nha
nong hoc Phan Kim Ngoc. Phan Kim Ngoc
cho biet LTK khoa 59 co mot buoi hop ban ba ngay vao ha tuan thang 05 tai ‘lau
dai’ cua dai gia Hoang Viet Duong. Dung
vay, do la mot lau dai tren mot vung doi
rong lon co ho thien nhien rat dep. Hoan ho tinh than hieu dong mon, hoai than
huu cua Hoang Viet Duong va nguoi vo ngoai quoc luon luon huong ung viec tiep
don bang huu Viet Nam 02 nam mot lan nhu Chu Ba Thu an dinh khi con song. Toi muong tuong ky nay cac em tham du cuoc
hop mat giong nhu cac bo lao tham du hoi nghi Dien Hong vi nguoi thi toc bac
pho; nguoi phai dung gay. Nhung tat ca
deu vui mung gap lai ban be cu. Xe do
Hoang se co them hanh khach Huynh Van Dan, Pham Duc Khoa, Pham Thi Phuong, Phan
Kim Ngoc. Nho ru Pham Thi Yen cung
di. Le Thi Nga o Uc co dinh qua tham du
cung cac ban dong khoa 59?
* Dai phu Nguyen Dang Cung, nha hoa hoc
Hang Dieu Quang va nu si Nguyen Thi Thanh Duong co cai nhin khac nhau ve Chuyen
cua Troi. Cung va Quang deu co tinh than
khoa hoc nhung co hai cai nhin khac nhau
it nhieu. Quang theo triet ly co nhan ve
‘thuan Thien thi ton tai. Nghich Thien
thi bai vong’. Cung co phan tin tuong
vao su sieng nang, oc sang tao va niem tin thanh cong se cai bien tat ca. Nguyen Thi Thanh Duong chap nhan quyen nang
cua Troi. Muon su tai Troi. Troi kia da bat lam nguoi co than. Bat phong tran phai phong tran. Cho thanh cao moi duoc phan thanh cao.
//. Chi Lien Nhu hoi mot cach hon nhien: Ai tao ra Thuong De? Cau hoi nay giong cau hoi cua ong Hoang
Xuan Nhi: Thuong De la Ong <dan
ong> hay la Ba <dan ba>?
Trong toan hoc ngoai nhung dinh ly (theorems) duoc chung minh con co mot
so dinh de (postulates) ma ong Euclid yeu cau chung ta chap nhan ma khong neu
bang chung chi ca. No hien nhien den
khong chung minh duoc!! Thi du: mot duong ve co toi thieu 02 diem (hai diem
noi lai thanh mot duong ve); hai mat phang
giao tiep nhau. Noi giao tiep la
mot duong (line); tu mot diem ta chi ve mot duong song song voi mot duong san
co ma thoi v.v. Toan hoc rat chinh xac,
cu the va minh bach ro rang nhu 1+ 1= 2 ma van co nhieu dinh de
(postulates). Neu khong chap nhan cac
dinh de ay thi khong tien xa hon nua duoc.
Chan ly toan hoc voi 1+1=2 con co nhieu dinh de yeu cau chung ta chap
nhan ma khong chung minh cu the ngoai su hien nhien cua su viec. Chac chan tren lanh vuc triet ly va sieu hinh
hoc cung co nhung dinh de tuong tu. Cu
the hoa khai niem truu tuong la dinh cao cua tri tue con nguoi. Khai niem doc than va da than phan biet nhau
ro ret vao thoi nguyen thuy loai nguoi.
Doc than: truu tuong, vo
hinh. Da than: huu hinh va cu the.
* Cam on anh Le Trong Buu ve suc manh
cua mot quoc gia khong chi dua vao suc manh quan su va kinh te. Hai yeu to tren can nhung chua du.
* Tran Ngoc Thanh: Nho em cho toi biet tin tuc ve Vu Van Vin va
Bui Viet Thac. Ca hai van binh
thuong? Cac em co lien lac voi ong Le
Gia Dat khong? Thinh thoang cac em den
tham nguoi ban gia cua toi. Den xu la o
tuoi gap xi 90 chac chan ban toi lac long va bo ngo khong it. Neu co gap ong Dat cho toi goi loi tham suc
khoe.//. Trong cuoc hop ban nam 1998
Nguyen Van Su tu Los Angeles xuong tre.
Vao nha hang Su ngo ngac, mot nguoi ban dan Su vao gap Vu Van Vin. Nguoi ban hoi Su: “May biet ai khong?”
- Sao khong biet. Thay Dang cho ai! Su tra loi.
Cac ban cuoi am len. Luc ay toc
cua Vin da bac nen Su lam do la thay Dang!
* Truong Ly Thuong Kiet nhu hap thu hon
thieng song nui voi ten nhung anh hung dan toc:
Ly Thuong Kiet, Quang Trung. Nhin
mot cach sieu hinh truong cung hoi nhap vao
dong lich su phan ly cua dat nuoc.
Tu buoi thanh lap so khai den khi phat trien rong lon co lau 02 tang vao
dau thap nien 1970 truong co hai co so tua nhu hai mien Nam- Bac Viet Nam (phia
Nam la LTK Quang Trung va phia Bac la LTK Hoc Mon. Sau 1975 tinh trang hai truong cham dut. Truong Ly Thuong Kiet trong Trung Tam Huan
Luyen Quang Trung khong con nua. Do la
phan phia Nam. Chi con phan truong lau
phia Bac (Hoc Mon). Bay gio truong co 04
tang lau bao gom chu vi san banh Hoc Mon + day truong chu L cu truoc dinh lang
Thoi Tam Thon. Voi co so to lon va 04
tang lau thi truong Ly Thuong Kiet bay
gio rong lon hon cac truong o Sai Gon nhu Petrus Ky, Gia Long, Trung Vuong, Vo
Truong Toan chang? Gio day mot so dong
nghiep cua toi o truong da vinh vien ra di:
Nguyen Van Do, Chu Khac Duy, Pham Quang Trung, Nguyen Van Chuong, Bui
Van Bay, Do Duc Hiet, Vo Thi Huong, Pham Hoai Duc, Vo Van Nhan, Nguyen Van
Trong, Doan Ngoc Quy, Nguyen Mann Cam, Pham Dinh Huy, Pham Thi Nguyet, Pham Thi
Mong Diep, Vo Dinh Ai, Dinh Van Lo, Bui Duc Chu, Pham Dinh Phung. Chi Le Thi Tuy Dai binh nang. Chi Ton Nu Thuy Tien gia yeu tu hang chuc nam
nay o San Jose. Chung toi hoan toan
khong co tin tuc gi ve Giang Ngoc Huy (Toan), Vo Triem (Ly Hoa), Hoang Van Nghi
(Toan).// Nho lai cach dat ten trong
Trung Tam Huan Luyen Quang Trung lam cho nguoi co chut hieu biet lich su ngo
ngang. Trung Tam Huan Luyen Quan Su Can
Ban mang ten vua Quang Trung. Nhung cac
trai khong thay ten mot vi tuong nao cua vua Quang Trung nhu Tran Quang Dieu,
Ngo Van So, Phan Van Lan, Vo Van Dung…trai lai cac trai deu mang ten cac tuong
lanh cua vua Gia Long hay cong than cua nha Nguyen nhu trai Chau Van Tiep, Ngo
Tung Chau, Vo Tanh, Nguyen Tri Phuong.
Cac vi nay lam sao dung gan vua Quang Trung duoc!? Nam1968 cac nha giao thu huan quan su 09 tuan
da dong gop moi nguoi $500 (tien VNCH) de dung mot buc tuong Quang Trung. Khong biet bay gio buc tuong ay ra sao? Con o cho cu hay da doi di noi nao?
* Ban Nguyen Huu Loc: co biet ong Le Huong khong? Ong ay co phai nguoi Cao Lanh khong? vi thay ong noi rat nhieu ve Cao Lanh, Sa Dec
va Cambodia.
VAI CHUYEN QUANH TA
Thuy, Hoa, Dao Tac
Duoi che do quan chu chuyen che
vuong quyen gan nhu tuyet doi. Vua nam
quyen Hanh Phap, Lap Phap, Tu Phap. Vua
tu xem minh la Thien tu (Con Troi) the Thien hanh dao.
Khong ai cat nha giong cung dien cua
vua. Khong ai duoc dat ten con trung voi
ten vua va hoang toc ke ca chu lot. Tu
do co nhung chu dong nghia nhung khong dong am.
PHUC la chu lot cua cac vua chua nha Nguyen duoc chuyen thanh
PHUOC. Ten vua Tu Duc la Nguyen Phuc
Hong Nham. Khi noi den hoa Hong phai noi
trai thanh Huong. Khi noi den bo Nham
phai ni la bo NHIEM v.v. Thi sinh trong
cac ky thi tam truong du lam bai hay den dau cung bi danh rot neu pham luat
truong qui. Khong ai duoc nhin mat
vua. Vi vay nhung hinh ma chung ta thay
ve vua Gia Long, Tu Duc…deu la hinh ve tuong tuong cua cac hoa si thoi can
dai. Nhung hinh ve ay khong phan anh
hinh dang that cua cac vua Viet Nam khac voi nhung hinh ve chan dung cua vua
Louis XIV, Napoleon, Josephine… rat song dong tua nhu anh chup mac du vao thoi
ay chua co may chup hinh.
Than dan am sat vua, dung cham den
mo ma cua hoang toc hay noi day chong lai trieu dinh bi xu tru di tam toc. O Trung Hoa co an tru di cuu toc! Lang noi loan se bi triet huy, rac voi va
khong co xay cat nha cua tren do.
Dai cong than Nguyen Trai va nha tho
Cao Ba Quat bi an tru di tam toc. Tien
si Nguyen Trai bi xu tru di tam toc mot cach oan uc vi vu an Le Chi Vien.
Cao Ba Quat bi an tru di tam toc vi
tham gia cua noi day cua Le Duy Cu, hau due cua nha Le Trung Hung. Lich su goi la ‘giac chau chau’ vi cuoc noi
day xay ra khi chau chau pha hai mua mang tren chau tho song Hong khien dan
chung doi kho.
Tien si Phan Thanh Gian la mot trieu
than phuc vu cac trieu vua Minh Mang,
Thieu Tri va Tu Duc . Trong suot thoi
gian phuc vu ong la nguoi bi vua Minh Mang va Tu Duc khong ngung ha nhuc va day
nghien. Co lan ong bi giang cap xuong
lam linh hau! Ong uong thuoc doc
(giam+ a phien) tu tu chet nam 1867. Vua
Tu Duc ra linh dut ten ong ra khoi bia tien si.
Nhung cong than nha Nguyen nhu Le
Van Duyet, Le Chat bi xieng ma sau khi
chet.
Trieu Nguyen co 13 vi vua. Tren thuc te chi co 04 vi vua tri vi lau dai
tu nam 1802 den 1883:
Gia Long (1802-
1820)
Minh Mang
(1820- 1840)
Thieu Tri
(1840- 1848)
Tu Duc (1848-
1883).
Tu thoi Ham Nghi den Bao Dai cac vua
Viet Nam len ngoi deu phai qua su chuan nhan cua nguoi Phap. Nam 1867 vua Tu Duc khong con quyen hanh gi o
Nam Ky. Hiep uoc 1874 cong nhan Nam Ky
la thuoc dia Phap (colonie). Sau khi vua
Tu Duc vua mat cac hiep uoc 1883 va 1884 bien Trung va Bac Ky thanh vung bao ho
(protectorat) cua Phap.
Tu doi vua Gia Long den vua Tu Duc
khong co luc nao khong co loan lac o nuoc ta.
Duoi trieu vua Gia Long loan lac bi danh dep nhanh chong do khi the vua
danh bai nha Tay Son con am i. Loan lac
len cao diem thoi vua Minh Mang va Tu Duc:
loan lac do vi ngheo doi, bat cong, thien tai, do nhung phan tu hoai Le
o Bac Thanh, nhung tin do Thien Chua giao chong lai trieu dinh vi chanh sach
bai dao. Viec xieng va san phang mo cua
nhung cong than nhu Le Van Duyet va Le Chat, viec tham sat 1830 nguoi ke ca
nguoi con 07 tuoi cua Le Van Khoi, duong tu cua Le Van Duyet, o Gia Dinh, viec
giet hai cac tin do Thien Chua Giao khien cho nguoi ta khiep so hon la kinh yeu
cac vua Minh Mang Mang, Thieu Tri va Tu Duc.
Hai trieu Minh Mang va Tu Duc keo dai nhieu nam hon trieu Thieu Tri
. Quoc gia trai qua nhieu tai bien duoi
hai trieu Minh Mang va Tu Duc (hai trieu cong lai duoc 55 nam): lut loi, han han, hoang trung (sau bo, cao
cao, chau chau), nhung cuoc noi day cua nong dan, loan do Le Van Khoi, duong tu
cua tong tran Gia Dinh Thanh Le Van Duyet, cam dau; du dang cua nha Le v.v Nha nguyen co nhieu ke thu: du dang Tay Son, du dang nha Le, tin do Thien
Chua Giao. Ben ngoai Phap lam le dom ngo
Viet Nam.
Vua co quyen hanh bao la, tu xem
minh la Thien tu nen khong co luc nao ngan can duoc vua ngoai tru nhung diem va
hien tuong khi tuong. Khi trong nuoc co
lut loi, bao to, han han, hoang trung, nui lua phun, trom cuop day day vua biet
rang do la su canh cao cua Troi. Neu vua
khong trau doi dao duc, cham dut chanh sach ha khac, bat cong va tan bao thi
Troi se lay lai vuong quyen trao cho dong ho khac. Mot vi vua gioi thi van, ton sung Khong Giao,
cung ran trong duong loi doi noi va doi ngoai, cung ran voi cac cong than (Le
Chat, Le Van Duyet, Phan Thanh Gian v.v), cung ran voi ca cac con cua nguoi anh di bao la hoang tu Nguyen
Phuc Canh nhu vua Minh Mang phai tam xa hoang hau va cac cung phi my nu de tu
giam minh trong phong vang nhin tuong dong xanh nhu de tu thanh loc tu tuong,
duc do va tu kiem lai moi viec lam trong qua khu truoc su canh cao cua
Troi.
Sau khi vua Tu Duc bang ha vua Duc
Duc len ngoi duoc 03 ngay thi bi hai quan nhiep chanh Ton That Thuyet va Nguyen
Van Tuong ha nguc va bo doi den chet.
Vua Hiep Hoa len ngoi. Ngay le dang quang nha vua thay mot dan de
qua cau. Vua co linh cam nguoi Tay duong
(Duong: De) se gay suc ep doi voi trieu dinh.
Viec ky hiep uoc 1883 dan den cai chet the tham cua vua Hiep Hoa va quan
nhiep chanh Tran Tien Thanh.
Thien tai va mot so bien co chanh
tri trong nuoc cho thay trieu Nguyen bat
dau suy yeu tram trong. Phap xam lang
Viet Nam. Vua Tu Duc khong co con trai
de noi dong.
Vua Tu Duc mat nam 1883. Trong thoi gian 1883- 1884 co ba vua o Hue: Duc Duc (1883), Hiep Hoa (1883), Kien Phuc
(1884). Ca ba deu vo quyen ngay ca doi
voi cac trieu than tai Hue. Tat ca deu
cui dau khiep so hai quan phu chanh Ton That Thuyet va Nguyen Van Tuong. Vi nhiep chanh thu ba, Tran Tien Thanh, cung
bi giet chet theo linh cua hai ong nay.
Ngu su Phan Dinh Phung bi cach chuc vi phan doi hai quan phu chanh Ton
That Thuyet va Nguyen Van Tuong ha nguc vua Duc Duc. Quan phu chanh Tran Tien Thanh khong chap
nhan su lam quyen cua hai ong Tuong va
Thuyet phai chiu chet cung luc voi vua Hiep Hoa.
Neu vua Minh Mang co 140 nguoi con
thi vua Khai Dinh chi co mot nguoi con trai duy nhat: Nguyen Phuc Vinh Thuy tuc vua Bao Dai sau
nay. Vua Bao Dai la vi vua thu 13 cua
nha Nguyen. Theo hoi ky cua vua Bao Dai
truoc khi thoai vi nam 1945 mot cay keo trong cung dien gay va rot truoc mat
nha vua. Du la nguoi hoc o Phap, hap thu
van hoa Tay Phuong nha vua cung co linh cam rang mot dieu gi xau se xay ra sau
diem cay keo gay rot truoc mat nha vua.
Do hoan canh chanh tri thoi thuc va
do hap thu van hoa Phap vua Bao Dai di nguoc lai truyen thong cua nha Nguyen
khi:
1.
cuoi
ba Marie Therese Nguyen Huu Hao tuc Nguyen Huu Thi Lan va phong cho ba lam
hoang hau: Nam Phuong Hoang hau Vua Gia Long khai sang ra trieu Nguyen va dat
ra nguyen tac Tam Bat Lap: khong lap
HOANG HAU; khong lap TRANG NGUYEN; khong lap TE TUONG. Mot trong Tam Bat Lap bi vi pham.
2.
Hoang
hau Nam Phuong la tin huu Thien Chua Giao trong khi cac vua nha Nguyen deu
trong Khong Giao va co chanh sach bai dao va giet tin do Thien Chua giao duoi
trieu Minh Mang, Thieu Tri va Tu Duc. Su
hoa giai ton giao tro thanh su vi pham
truyen thong chong dao Thien Chua cua trieu Nguyen ke tu doi vua Minh Mang ve
sau. Viec lam tot va co y nghia nhung
bat phung thoi cung khong co ket qua tot.
3.
chon
ong Tran Trong Kim lam thu tuong (te tuong) (vi pham mot dieu khac trong Tam
Bat Lap) sau cuoc dao chanh ngay 09-03-1945 cua Nhat lat do chanh quyen thuoc
dia Phap. Vai thang sau vua Bao Dai
tuyen bo thoai vi (thang 08-1945). Nam
1949 Bao Dai ve nuoc cam dau chanh phu Quoc Gia. Ban dau ong la quoc truong kiem thu
tuong. Sau ong chon cac ong Nguyen Phan
Long, Tran Van Huu, Nguyen Van Tam, hoang than Buu Loc va Ngo Dinh Diem lam thu
tuong. Nam 1955 ong bi thu tuong Ngo
Dinh Diem lat do trong mot cuoc trung cau dan y.
Bao Dai la vi vua thu 13 va vi vua
cuoi cung cua nha Nguyen. Ong mat quyen
nam 1945 truoc Ho Chi Minh. Tro lai
chanh quyen duoi danh xung Quoc Truong duoc 06 nam thi bi thu tuong Ngo Dinh
Diem lat do. Quoc truong Bao Dai bi lat
do ngay vao ngay sinh nhat thu 42 cua ong.
Neu tinh theo tuoi ta (Am Lich) thi luc ay ong 43 tuoi. (42+ 1 tinh theo tuoi ta). Mot vai con so cho thay su kem may man cua
vua Bao Dai:
- ong mang so 13 theo thu tu cua cac
vua nha Nguyen. So 13 la hai so sau cung
cua nam sinh 1913 cua ong. Do la
con so khong may tot doi voi nguoi Tay Phuong theo dao Christ.
- Vua Bao Dai sinh ngay 23-10- 1913
(DL). Nam 1913 la nam Suu. Ong thoai vi nam 1945 (nam Dau). Ty-Dau- Suu tam hop. Ong khong bi lat do bang bao luc ma tu nguyen tu chuc nen tanh mang an toan va
duoc moi lam co van cho ong Ho Chi Minh du la co van vo quyen va khong duoc ong
Ho hoi den. Khi gap kho khan voi Phap
truoc khi ky hiep uoc so bo 06-03-1946 ong Ho Chi Minh de nghi co van Vinh Thuy
lam chu tich thay ong. Ong lam co
van. Co van Vinh Thuy de dat khong nhan
loi de nghi co tinh tham do cua ong Ho Chi Minh. Den chieu su thuong thuyet voi Phap duoc khai
thong ong Ho Chi Minh noi voi co van Vinh Thuy hay quen di nhung gi ong de
nghi sang ngay hom ay.
- Nam 1955 la nam Mui. Thin, Tuat, Suu, Mui khac ky
nhau. Tuoi 43 (Am Lich) gap sao Ke Do
rat xau vao thang 03 va 09 A.L. Ong bi
lat do vao 23-10 (DL) thoi bay gio ngay nay duoc goi la ngay le Van Tho. Thang 10 D.L tuong ung voi thang 09 A.L.
Vua Bao Dai la nguoi hien lanh vo
thuong vo phat doi voi dat nuoc. Di
nhien ong co day du tu cach cua mot quan vuong du co gap thang tram day hiem
nguy trong doi song chanh tri nhung ban than ong van duoc an toan.
Chu Phien Am
Cho den dau the ky XX cac danh tu
rieng ve ten nguoi, dia danh ngoai quoc deu dua theo cach phien am cua Trung
Hoa. Dai cuong nhu sau:
Dia danh hay Ten nguoi Phien
am
America A
My Le Gia
Siberia Tay
Ba Loi A
England Anh
Cat Loi
Italy Y
Dai Loi
Australia Uc
Dai Loi
Germany Nhat
Nhi Man
Balkans Ba
Nhi Can
Holland Hoa
Lan
France Phap
Lang Sa
Ireland Ai
Nhi Lan
Iceland Ich
Lan
Ceylon Tich
Lan
Thailand Thai
Lan
New Zealand Tan
Tay Lan
Siam Xiem
La
Laos Lao
Cambodia Cao
Mien
India An
Do
Arabia A
Rap
Russia Nga
La Tu; La Sat
Belgium Bi
Loi Thi
Greece Hy
Lap
Hungary Hung
Gia Loi
Paris Ba
Le
Rome La Ma
Berlin Ba
Linh
New York Nuu
Uoc
Washington Hoa
Thinh Don
Switzerland Thuy
Si
Turkey Tho
Nhi Ky
Burma Mien
Dien
Egypt Ai
Cap
Mexico Me
Tay Co
Spain Y
Pha Nho; Tay Ban Nha
Portugal Bo
Dao Nha
Denemark Dan
Mach
Norway Na
Uy
Sweden Thuy
Dien
Yugoslavia Nam
Tu Lap Phu
Austria Ao
London Luan
Don
Berlin Ba
Linh
Moscow Mac
Tu Khoa
Kremlin Cam
Linh (Dien)
Garibaldi Gia
Ly Ba Dich
Napoleon Na
Pha Luan
Karl Marx Ma
Khac Tu
Rousseau Lu
Thoa
Montesquieu Manh
Duc Tu Cuu
Genghis Khan Thanh
Cat Tu Han
Washington Hoa
Thinh Don
William Uy
Liem
La Fontaine La
Phung Tien v.v.
Co nhung dia
danh hay quoc hieu co nghia truc tiep.
Khi phien am theo Hoa am nghia cua chung mat di. Thi du:
Thailand: dat cua nguoi
Thai. Trong chu phien am chu Thai co
nghia la nguoi Thai. Chu LAN khong co
nghia la dat, lanh tho ma la am cua chu LAND.
Iceland co nghia la dat bang gia am
thanh Ich Lan (khong co nghia nhu ten goc Iceland sau dich thanh Bang Dao vi do
la mot dao quoc co nhieu bang gia o Bac Au.
Nguoi Phap doc chu Iceland ra Islande.
Chu Islande cua Phap khong co nghia.
Dao Greeland thuoc Dan Mach co nghia la Dat Xanh (Thanh Tho) (dien tich:
2.166 trieu km2 tuc 6.6 lan lon hon Viet
Nam). Nguoi Phap am thanh Groenlande
khien cho nghia cua Thanh Tho bien mat.
Holland (Dat co nhieu lo trung),
nguoi Phap goi la Pays Bas (Dat Thap) hay Hollande. Phien am Holland thanh Hoa Lan lam cho chu
Holland han toan mat nghia thong thuong cua no.
Cac dia danh phien am nhu Iceland (Ich Lan), Ireland (Ai Nhi Lan), New
Zealand (Tan Tay Lan) cung gap truong hop tuong tu. Am LAN tu chu LAND nghe dep nhung khong phan
anh dung nghia cua chu LAND (Dat; tho; dia).
New York am thanh Nuu Uoc cung khong
co nghia voi ten goi nom na cua no (Tan York) nghia la York nay khac voi York o
Anh.
Australia do chu Austral: phia nam
phien am thanh Uc Dai Loi khong hop voi nghia binh thuong cua no: vung dat phia Nam.
Su phien am ten nguoi, dia danh
ngoai quoc ra tieng dong am cua nguoi Hoa de gay su hieu lam nhan vat hay dia danh duoc phien am thuoc ve
Trung Hoa! Thi du: Ong Garibaldi tro thanh Gia Ly Ba Dich co the
gay hieu lam ong nay ba con voi Gia Cat Luong chang? hay Washington thanh Hoa Thinh Don khien
nguoi nghe tuong ong la nguoi Tau vi ho Hoa (Hua) co nhieu o Trung Hoa nhu Hoa
Quoc Phong (Hua Guofeng) chang han. La
Phung Tien, ten phien am cua La Fontaine co the lam cho mot it nguoi nghi rang
do la nguoi Phap goc Hoa vi mang ho La.
Nguoi Trung Hoa phat am lan lon giua
chu R va chu L, chu T va chu D. Do do:
-
Paris
am thanh BA LE
-
Rome am thanh LA
MA
-
Rousseau am
thanh LU THOA
-
Dong Kinh
(Thang Long, Ha Noi) am thanh Tongking
Chu quoc ngu La Tinh hoa thuc su da
luu hanh o Viet Nam trong cac cong dong Thien Chua Giao trong nuoc tu the ky
XVIII. Cac mien duyen hai Ha Tien, Quang
Nam, Thai Binh la nhung noi som tiep xuc voi cac nha truyen dao Thien Chua o
nuoc ta. Giam muc Pigneau de Behaine ma
ta goi la Cha Ca hay Ba Da Loc som giang dao o Ha Tien, Hon Dat. Tu the ky XVIII mot so cu dan vung nay theo
dao Thien Chua va bat dau tiep xuc voi chu quoc ngu truoc khi nguoi Phap danh
chiem Nam Ky va cho day chu quoc ngu trong truong hoc vao thap nien 1860. Tu khi chu quoc ngu duoc thinh hanh su phien
am ten nguoi, dia danh ngoai quoc dua vao cach phat am cua tieng Phap. Ten nguoi va dia danh trong Thanh Kinh (La
Bible) nhu Israel (Do Thai) am thanh
Y-so-ra-en; Jehovah (Duc Chua Troi) am thanh Gie-ho-va v.v.
Tu thap nien 1940 den 1970 cac ten
nguoi hay dia danh ngoai quoc deu duoc giu nguyen theo cach goi cua nguoi
Phap. Paris, London, Washington,
Churchill, Eisenhower, Roosevelt, Staline (viet theo Phap), Lenine (viet theo
Phap) van giu nguyen cho khong phien am nhu truoc.
Tu nam 1954 den 1975 Viet Nam bi qua
phan. Mot so tri thuc Tay hoc roi mien
Bac vao mien Nam. So sanh hai he thong
giao duc hai mien Nam- Bac ta thay:
1.
Mien Bac theo he giao duc Trung Hoc 10 nam. Mien Nam theo he giao duc Trung Hoc 12 nam.
2.
So truong Trung Hoc va Dai Hoc o mien Nam nhieu hon mien Bac rat
nhieu. O mien Nam ngoai tuong Trung Hoc
va Dai Hoc cong con co nhieu truong tu thuc do tu nhan hay cac ton giao nhu
Thien Chua Giao, Phat Giao, Cao Dai va Hoa Hao dam trach.
3.
So giao su Trung Hoc va Dai Hoc o mien Nam rat dong dao. Do la nhung giao su tot nghiep Dai Hoc Su
Pham, Dai Hoc Van Khoa, Dai Hoc Khoa Hoc Sai Gon, Hue, Da Lat va cac Dai Hoc
Phap, Anh, Hoa Ky, Bi va Thuy Si. Kien
thuc cua ho rong rai va phong khoang vi khong bi rang buoc boi Dang hay chu
nghia Marx- Lenin nhu o mien Bac. Trinh
do sinh ngu Anh, Phap o mien Nam kha cao.
Ngoai viec hoc Anh hay Phap trong truong hoc, hoc sinh con co the theo
hoc cac lop Anh Van tu, hay hoc Anh van o Hoi Viet- My va lop Phap Van o Trung
Tam Van Hoa Phap (Centre Culturel Francais).
O mien Bac ngoai van la Trung van va Nga van. Tren thuc te hai ngon ngu nay chi ghi tren
giay to cho vua long nuoc dan anh cho chung khong quan trong vi thieu giao su
ngoai ngu. Cac pho tien si hoc o Lien So
hay Trung Quoc ve chua han da noi va viet dung Nga van hay Trung van!
4.
O mien Nam tu nam 1954 den 1975 khong con viec phien am tu Anh va Phap
ngu. Tinh trang phien am nay no ro o
mien Bac.
Ten nguoi hay Dia Danh Phien
am cu Phien am sau 1954 o
mien Bac
Washington Hoa
Thinh Don Oa-sinh- ton
New York Nuu
Uoc Niu- Oot
Paris Ba
Le Pa-Ri
Moscow Mac
Tu Khoa Matx- co- va
Geneve Gio-neo-
vo
Karl Marx Ma
Khac Tu Cac- Mac
Lenin Le-
Nin
Trotsky To-rot-ki
Vi cach
phien am nhu tren, nguoi viet co dip nghe mot cau chuyen nho giua hai vo chong
dang vien o mien Bac vao nam nam 1975 nhu sau:
Chong: Ba vua duoc ket nap vao
dang. Ba biet ong Le- Nin la ai khong?
Vo: Ong tuong toi ngoc a? Ong Le- Nin la nguoi Tau, ho Le ten Nin.
Toi xin ket thuc
phan viet ve chu phien am bang cau chuyen nho ghi tren.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét