BAN TIN THAN HUU SO 109- 2018-- CHU TRUONG: PHAM DINH LAN

Cac em than men,

Men goi cac em BT Than Huu so 109 dac biet cho Thanh Duong vi toi da nho Thanh Duong viet ve Hoan Hao Quoc cach day gan 10 nam nhung Thanh Duong con chan cho.

Van Su Lanh

Thay Lan

phamdinhlan (david)

BAN TIN

THAN HUU

CHU TRUONG:  PHAM DINH LAN

SO 109- 2018

TIN TUC

*  Nam nay co le lanh va tuyet nhieu hon truoc.  Chi Lien Nhu tron lanh o Florida.  Hai em Phung Thi Thanh- Duong Van Anh tron tuyet o California va Arizona.  Lan luot cac tieu bang am o mien Nam va mien tay Hoa Ky se tiep nhan nhieu nguoi cao nien tron lanh mua dong.  Mot thoi nguoi ta cho  rang Florida la noi cu tru ly tuong cho nguoi cao nien nhung noi day hang nam thuong bi hurricane nhu typhoon o Viet Nam (dai phong: bao) de doa nen Arizona duoc quan tam den nhieu hon.  Nhung khi hau Arizona nong buc.  Muon khoi nong phai chi mot so tien de may AC.  Du sao di nua, cho den bay gio Hoa Ky van con la mot trong nhung Thien Dang Ha Gioi (Thuy Si, Thuy Dien, Na Uy, Dan Mach).  Thien Dang Thuong Gioi nang ve phan Hon, phan Tinh Than.  Thien  Dang Ha Gioi nang ve phan Xac va Vat Chat.  Du thua cai nay thi thieu cai kia.  Nguoi HIEN du thua cai THIEN thi thieu cai Ac va nguoc lai.

*  Moi thai cuc deu xau.  Lanh qua cung khong tot.  Nong qua cung khong tot.  On ao qua cung khong tot.  Yen tinh qua chua han da tot v.v  Vi vay nguoi ta van thich thuyet TRUNG DUNG la vi the.  Nen ngay moi vao truong thay giao thuong day hoc tro thuyet TRUNG DUNG khi ta mot nguoi, mot vat hay mot canh vat.  Nguoi thi khong cao, khong thap, khong map, khong om, khong hien, khong du.  Vat thi khong xau, khong tot , khong dat tien cung khong re mat.  Phong canh thi khong on ao nao nhiet cung khong tinh lang nhu sa mac, chon khong nguoi.  Xem ra Trung Dung thuyet (Happy medium- juste milieu) co ve gan lien voi Tieu Cuc thuyet (negativism) vi co nhieu KHONG qua!  Tren trai dat Bac Cuc va Nam Cuc qua lanh nen it ai o do.  Sa mac nong buc khong ai song duoc vi qua nong va thieu nuoc.  Do do con nguoi chi o vung it nong am (nhiet doi, ban nhiet doi) va it lanh (on doi).  Nguoi o xu nong it lo nghi hon nguoi o xu lanh.  O xu lanh con nguoi phai nghi cach lam sao de chong lanh, an uong nhu the nao de du bo, mac ao quan nhu the nao de du am. v.v  Con nguoi phai dong nao.  Nho do ma khoa hoc, ky thuat, cac dinh che chanh tri tien bo va phat trien; to chuc kinh te, xa hoi hohn chinh va on dinh.  Nuoc Anh khong trong bong vai nhung ky nghe det vai cua Anh dung dau the gioi vao the ky XIX va dau the ky XX.  Anh khong trong thuoc la nhung thuoc la dieu do Anh san xuat duoc xem la thuoc la qui va dat tien nhat the gioi.  Hoa Lan la nuoc nho, nam duoi mat nuoc bien.  The ma ho van binh yen nho van dung nao de tim cach tri thuy de khoi bi nuoc cuon di va tim cach thao nuoc cac vung nuoc trung (vi vay co ten Holland- dat co nhieu lo trung- holes) de canh tac va cu tru!  Cac bo de duoc trong co de chan nuoi.  Nho vay moi co sua Guigoz.  Nuoc nho be nay da tung la ‘su phu’ cua nuoc Nga va la mot de quoc ngay tu the ky XVII.  Nguoi o xu nong khong thich hoi hop vi nong nuc kho chiu nen khong hoc hoi sang kien cua nhau, khong dung hoa cac y kien khac nhau de dem loi ich cho tap the va, do do, de di den tinh trang bao thu y kien va tu tuong cua minh du khong biet thuc su chung dung hay sai, loi hay hai.  Trai lai dan xu lanh cang hoi hop cang am.  Con nguoi cang gap nhau cang de thong hieu nhau, hoc hoi lan nhau va than thien nhau hon.  Ho ban cai soi noi nhung cuoi cung vui ve chap nhan y kien chung hay quyet dinh chung duoc da so thong qua.  Trong dong cat luon luon co vai hot cat sang chieu.  Binh tam ma chap nhan rang cac quoc gia  co truyen thong dan chu va khoa hoc ky thuat tien bo deu la nhung quoc gia trong vung khi hau on doi.  Trong 04 quoc gia da vang o Dong A Viet Nam nam trong vung khi hau nhiet doi nen thua sut so voi Nhat, Trieu Tien va Trung Hoa nam trong vung khi hau on doi.

*  Hai chau Pham Quoc Kiet va Huynh Van Thanh thong cam 100% ve bai viet trong BT Than Huu 108 ve Xa Tan Thoi vi ca hai chau deu chao doi va song o do suot thoi tho au cua minh.  Thanh (An) viet: “Cau o do 40 nam.  Chau roi noi do 40 nam.”

*  Phung Thi Thanh lo ngai trai dat khong du suc nuoi noi loai nguoi va hoi:  Di dau bay gio? - Thieu gi ngo di!  1. Gia yeu thi di vao long dat 2. co tien thi xuong Texas hay Florida ngoi hoa tien len cung trang hay len sao Mars.  Ong Stephen Hawking, nha vat ly khet tieng cua Anh truoc khi chet cung khuyen loai nguoi nen roi Trai Dat.  Biet dau roi Trai Dat ta se gap Hoan Hao Quoc (Perfect Nations) ma toi van hay noi.  Toi co nho Thanh Duong viet ve Hoan Hao Quoc nhung Thanh Duong lac dau.  Lam gi tren doi nay co su hoan hao phai khong?  Neu co thi xa hoi se ra sao?  Hanh phuc?  Bat hanh?  Khong con tien hoa?  that nghiep day day? Thanh Duong thay ong Muoi Mot (XI: 11 theo cach doc cua mot xuong ngon vien An Do nhan khi Xi Jinping <Tap Can Binh> tham vieng An Do) lam lanh tu doi doi thi than:  Vay ong ‘Muoi Mot’(XI)  lam lanh tu den khi vao nursing home hay bi trung gio thinh linh sao?- Vay cho con gi nua.  Nhung o chon Diem Phu De nay co gi la bat bien dau?  Nguoi muon ma Troi khong muon la chuyen van thuong xay ra.  Xua kia ong Qin Shi Huang (Tan Thi Hoang 259- 210 truoc Tay Lich) co hai tham vong to lon:

a.       vinh cuu nha Qin (Tan) cua ong

b.      song truong tho.

            Tham vong thu nhat cua ong  tan theo may khoi trong mot thoi gian ngan ngui.  Ong len ngoi nam 220 truoc Tay Lich va mat nam 210 truoc Tay Lich tuc o tren ngai vang von ven 10 nam.  De trieu nha Qin (Tan) cua ong khong vinh cuu doi doi ma sup do sau 10 nam.  Nha Qin (Tan) sup do sau khi Qin Shi Huang bang ha.  Doi doi sao chi co 10 nam? - Troi khong cho.  Troi khong the lam vua long nguoi vua ac lai vua tham.

            Tham vong thu hai:  tim thuoc truong sinh de duoc song doi doi.  Nguoi  muon truong sinh bat tu lai chet o tuoi 49.  Ve cai chet cua ong co nhieu gia thuyet khac nhau. 

-     Co thuyet dua vao nhung hanh vi tan doc cua Qin Shu Huang (Tan Thi Hoang) de noi rang ong ta bi am sat (tu ngu xua goi la thich khach).

-     Gia thuyet khac co ve khoa hoc hon khi cho rang ong dung nhieu thuy ngan cua thuoc truong sinh nen bi  ngo doc ma chet.

*  Dai phu Nguyen Dang Cung co cai nhin uyen bac ve chanh tri.  Khong co gi cam can mot dai phu tren cac lanh vuc ngoai nghe nghiep ca.  Dai phu Sun Yatsen (Ton Dat Tien) ha khong phai la nguoi lam sup do nha Thanh o Trung Hoa  va duoc nguoi Trung Hoa goi la Quoc Phu sao?

*      CHUC MUNG:  anh Hau, phu quan cua Nguyen Thi Mai o Uc Dai Loi duoc binh phuc dan.  Sau con binh cua nguoi cao nien anh mat di 15 pounds.  Mai vua cham soc cho chong vua duoc tin buon vi me mat o Viet Nam nen suc khoe giam sut it nhieu.

*  CHIA BUON:  Duoc tin co Nguyen Thi Huong vinh vien ra di o California vao dau thang ba vua qua.  Thanh that chia buon voi cac chau Doan H. Phong, Doan T. Bao Chau va Doan H. Nam va cau nguyen cho huong hon co Huong som sieu thoat.   Pham Dinh Lan.

            Than sinh co Huong la ban chi than cua thong tuong Le Van Ty.  Ca hai la si quan thoi thuoc dia xuat than tu Enfants de Troupes (Thieu Sinh Quan).  Sau ong giai ngu va lam nha thau o Sai Gon.  Cong ty thau xay cat cua ong xay truong Vo Bi Quoc Gia Da Lat.

            Chong co Huong la trung ta Hai Quan. 

            Sau nam 1975 co dan ba nguoi con di vuot bien va bi bat o Rach Gia.  Nha o Sai Gon bi tich thu.  Khi duoc tha ve, co va ba con khong co nha de o.  Ngay nao co cung den phuong de doi lai nha va ly su voi UBND phuong. 

“Ba la nguoi vuot bien nen nha bi tich thu.  Chong ba la si quan nguy tap trung hoc tap cai tao”  UBND phuong noi.

“Chong toi la nguy va bi cai tao.  Toi vuot bien.  Toi co toi.  Toi o tu de den toi roi.  Bay gio toi duoc tha nghia la het toi.  Vay cac ong tra nha lai cho toi.  Neu khong, cho phep me con toi vao o tam trong van phong cua phuong.”  co Huong dap.

            Va cu the ngay nao doi ben cung cai co qua lai voi cung mot ly luan nham chan nhu vay.  Cuoi cung UBND phuong tra nha cho co de khoi cai va loi thoi voi nguoi vo si quan hoc tap cai tao nay.  Roi can nha van bi mat sau khi co vuot bien lan thu hai thanh cong.

            Toi cau chuc huong hon co sieu thoat bang mau chuyen nho nay.

VAI CHUYEN QUANH TA

 Di Tim Hanh Phuc

Loi noi dau:  Day la mot chuyen gia tuong.  Nhan vat trong chuyen cung the.  Du vay cung co chut su kien that cho co mau sac dia phuong va lich su de nhan vat gia tuong co ly do de gia biet que huong va tiep tuc tim kiem hanh phuc ngoai que huong goc.

            Men tang bai viet nay cho nu si Nguyen Thi Thanh Duong, mot thanh vien Ly Thuong Kiet, va tat ca nhung nguoi co hoan canh nhu nhan vat gia tuong trong chuyen.

****

            Thang Bat Mang sinh ra trong mot gia dinh ngheo kho.  Me no la mot nguoi dan ba  dau binh quanh nam suot thang.  Cha no la mot nguoi ghien co bac.  Khi co tien thi ong ta danh bac voi nguoli lon.  Khi it tien thi ong ta lam cai cac song bai de du tre nit.  Ngay sinh ra Bat Mang ong roi vao canh thua bai bac nang ne den phat dien.  Do la ly do tai sao ong dat thang con trai duy nhat cua ong la thang Bat Mang. 

            Nhu nhieu tre em Viet Nam khac thang Bat Mang:

Uong nuoc chao thay com

Thay cha trong song bac

Thay me trong co han.           

Canh co han khien me cua Bat Mang som qua doi.  Lon len Bat Mang khong biet nhieu ve me minh.  Bat Mang song lay lat ben nguoi cha ghien co bac.  Ngay nao cha no cung am no ngoi ngoai song bac.  No an va ngu tai song bac.  Com khong du no.  Ao khong du am.  No tro thanh mot dua be eo uot, xanh xao va that hoc.  Bat Mang rat thuong cha.  Cha no la nguoi ghien co bac, ngheo kho, that hoc nhung rat thuong me no.  Ong song vay de nuoi Bat Mang bang phuong tien ngheo nan ma ong co.  Ong la mau nguoi khong thuong cung khong thu oan doi, khong huu ich cho xa hoi cung khong tich cuc dong gop vao su triet huy no.  Khong biet ong thuc su chung tinh voi vo nen khong tuc huyen ma o vay nuoi con hay khong co nguoi dan ba nao vi ly tuong nao do xong vao chia ngheo va ganh kho voi ong va thang Bat Mang yeu dau cua ong.  Song trong mot xom ngheo trong thanh pho ong khong mat long voi nguoi trong xom.  Quan, hon, tang, te trong xom luc nao cung co mat ong mac du luc nao ong cung ghien co bac.  Nhieu nguoi dan ba khen ong chung tinh voi vo nhung ngan ngai khong dam cung ong di not doan duong doi con lai cua ong.

            Thang Bat Mang chi duoc an ngon khi cha no thang trong song bai va luc ong Bay rau ca chot lam boi cho Tay mang sup, banh mi va pho- mai ve cho ba no nhu de boi duong cho cha con no.

            Cha thang Bat Mang tu tao cho minh mot nep song vo uu, em a khi dat nuoc chuyen minh.

Anh hong len ruc ro

Non song ren mot khuc nhac oai hung.

Ong danh thi gio va tam tri de danh di dach, bai cao, cat te va danh de 40 con.  Ong khong can biet Tay co gi dang ghet va Viet Minh co gi dang yeu.  Va cu the dong doi troi di mai den khi Tay ve nuoc.  Ong Bay rau ca chot khong con lam boi cho Tay.  Ba thang Bat Mang va no khong con an sup Tay nua.  Mot phan nua nuoc Viet Nam o mien Nam duoc doc lap.  Chanh phu moi cam co bac gat gao.  The la ba thang Bat Mang bi mat sinh lo.  Ong thua buon va chet.  Luc ay thang Bat Mang moi 16 tuoi.  Xom ngheo giup Bat Mang chon cat cha no va muon thay tung kinh cho vong hon cha no som ve nuoc Phat du thua hieu rang chua chac ong ay muon ve Coi Niet Ban. 

            La mot thi dan Bat Mang co su lanh loi cua nguoi dan thanh thi. 

            La con cua nguoi co bac, Bat Mang biet duoc manh khoe cua nguoi co bac voi cong thuc nhat gian lan , nhi truong von.  No da tung ngoi ngoai song bac ngoai troi voi cha no ngot muoi may nam troi nen no hoc hoi rat nhieu dieu.  No co ve sang tri va nam qui luat thanh cong hon cha no.  Vi khong nam duoc qui luat thanh cong ma cha no chi biet ghien co bac ma khong biet dung co bac de lam giau.  No thuong cha nhung co phan bat kinh cha no o diem nay.

            La nguoi song trong xom ngheo no hoc rat nhieu qui luat sinh ton trong xom.   Doi voi Bat Mang noi dau cung la truong hoc ca.  Moi mon hoc tot, xau, dao duc, phi dao duc, hien lanh, doc ac… ngoai xa hoi deu duoc dung de phuc vu cho su sinh ton.

            Kha nang sinh ton cua Bat Mang rat cao.  Khi thi dung suc lao dong.  Khi thi dung thuat xa giao mem deo va hanh dong dung luc.  Khi thi cung ran bat tuong nhuong.  Trai voi cha han, Bat Mang kiem tien rat de.  Khi co tien Bat Mang xai tien khong tiec voi nguoi chung quanh.  Bat Mang dung tri va loi noi kheo leo cua minh de tao su song cho khong dung muu va cung khong nhung thu doan tan doc, ich ky hay hen nhat de dat muc tieu cua minh bang moi gia.  Ai biet Bat Mang deu thuong yeu va qui trong no du rang no that hoc.  Nho ong Bay rau ca chot ma cha no va no duoc an sup, banh mi, pho mai; no noi duoc vai ba cau tieng Tay thong dung.

            Ngheo kho, mo coi cha lan me Bat Mang khong duoc di hoc nhung tu ngu ma no dung khi noi chuyen voi nguoi ngoai rat van hoa, bong bay.  No co khieu ve ngon ngu, van chuong va am nhac.  No hoc ngon ngu dam thoai qua cac vo tuong cai luong, hat bo, Ho Quang va nghe nguoi lon doc  tieu thuyet Ho Bieu Chanh, Phu Duc, Nam Dinh, Phi Van, Nhat Linh, Khai Hung v.v.  Co tien, Bat Mang nho mot nguoi ban day doc va viet chu quoc ngu.  Khong bao lau Bat Mang doc va viet Viet ngu de ho tro cho nhung tu ngu  vay muon tu cac tuong cai luong, hat boi va Ho Quang.  Bat Mang mua cay dan ghi-ta va tu mo mam hoc dan.  Anh ta dan nhung bai hat ma anh thuong nghe va hat.  Anh ta quen nhung nguoi theo Thien Chua Giao qua ong Hai mat kieng, Phat Giao qua ba Nam Co Trau, dao Cao Dai qua thay Bay mo-to v.v.  Bat Mang tro thanh nguoi noi bat trong thanh pho nho ma anh sinh song. 

Khong ai giau ba ho.

Khong ai kho ba doi.

            Cau nay rat dung trong mot quoc gia co nhieu thang tram lich su nhu Viet Nam.  Doi voi Bat Mang con them luat thua tru cua cau:

Cha no lu

Chu no khon.

Voi no, cha no ngheo nhung no giau.  Cha no ngheo vi co bac.  No kha gia nho luong thien, su kheo leo trong tiep ky xu van nhat la su sieng nang trong viec tim hieu qui luat sinh ton trong xa hoi de tu uon nan cho phu hop voi qui luat ay. 

            Bat Mang som di hoc tieng Anh va tro nen huu dung trong thoi ky chien tranh Viet Nam vua qua.  Anh cang luc cang giau hon nho so von tieng Anh cua minh.  Anh khong phai tham gia cuoc chien vi chi can nang 30 ki- lo!  Bat Mang suy nghi rat nhieu ve viec tim kiem  hanh phuc.  Anh ta cu tu hoi: 

-     Hanh phuc duoc cau tao bang chat lieu gi? 

-     No sieu hinh hay huu hinh? 

-     Tinh than hay vat chat? 

-     Trong ta hay ngoai ta? 

-     Ai ban phat no? 

            Bat Mang van chua thay minh hanh phuc mac du co day du tien bac, xe hoi, nha lau va moi tien nghi  cua nguoi giau co.  Anh mai me nghi den hanh phuc va miet mai di tim no.  Vi qua suy nghi den chuyen nay ma anh ta khong dam co vo e rang se mat hanh phuc vi canh vo chong ray ra, con cai loi thoi.  Ngay uong nuoc chao thay com, theo cha song lay lat o cac song bac qua thieu thon va qua kho.  Ngay co nhieu tien bac va day du moi thu ma moi nguoi them thuong Bat Mang cung chua thay duoc hanh phuc.  Anh an son hao hai vi, uong sam Cao Ly van khong thay ngon va bo.  Anh van can nang 30 ki- lo, mot trong luong gan tieu chuan voi nguoi mac binh lao.  Cha me khong con de huong hanh phuc vat chat ma anh co.  Nguoi on nhu ong Bay rau ca chot  da roi khoi thanh pho  di ve que o Luc Tinh sau ngay Tay ve nuoc.  Canh nguoi giet nguoi, nguoi bat bo nguoi, nguoi giam cam nguoi, nguoi luong gat nguoi, nguoi thua an va nguoi thieu an, nguoi lam lung quanh nam suot thang lai khong du an, nguoi khong lam gi ca lai co tai san menh mong, nguoi am hai nguoi bang dao, bua, sung ong, loi noi, van chuong, tho phu khong the nao mang lai hanh phuc cho loai nguoi duoc. 

            Lam luc Bat Mang tu hoi co phai con nguoi sinh ra de chap nhan bat cong va bat binh dang tu nhien vi doi la bien kho?  Co le vi qua suy nghi den viec di tim hanh phuc ma tam tri cua Bat Mang luon luon ban ron quay cuong.

            Bat Mang khong lap gia dinh ma tim thay hoc dao.  Thay nao tren nui heo lanh  hay duoi binh nguyen vang lang Bat Mang cung den de roi that vong vi ton tien va trai qua nguy hiem vo van khi len nui hay xuong binh nguyen de duoc gap thay gioi theo loi don trong thoi chinh chien. 

            Du khong tin tuyet doi vao cac thay nui va binh nguyen, Bat Mang cung chiu anh huong it nhieu cua cac bac sieu pham noi tren.  Truoc ngay Sai Gon sup do nhieu nguoi lien lac voi Bat Mang de di tan ra nuoc ngoai truoc khi quan Cong San den.  Bat Mang tu choi.  Ban be thuyet phuc the nao cung khong duoc.  Anh ta noi:

“Cong San cung la nguoi Viet Nam cho co gi ma so.  Cong San de cao nguoi vo san.  Cha toi thuc su la nguoi vo san.  Me toi chet vi ngheo.  Toi that hoc vi ngheo va mo coi.  Xa hoi sap toi dich thuc la xa hoi cua toi.  Hanh phuc dang den truoc nguong cua.” 

Qua nhien Bat Mang tim duoc hanh phuc tinh than to lon sau khi dang hien cho ‘cach mang’ mot chiec xe hoi va mot so tien chieu dai doan quan chien thang.  Vai hom sau can nha rong lon cua anh duoc ‘muon’ lam van phong lam viec.  Anh tam song ngoai ga-ra.  It lau sau anh duoc Cong An moi den de hoi anh vi sao mot nguoi mo coi, khong hoc nhu anh lai noi tieng Anh duoc va lam giau trong thoi ky quan doi Hoa Ky den Nam Viet Nam.  Mot cau hoi nhu the lam cho Bat Mang mat het san nghiep.  Cho o trong ga- ra cung mat.  Bat Mang song lang thang ngoai duong.  Cuoc doi an com quan ngu dinh bat dau con te hon nhung ngay song voi nguoi cha trong xom ngheo thuo han vi au thoi.  Viec tim kiem thuc an hang ngay cua Bat Mang tro nen vat va vo cung trong xa hoi de cao lao dong giua luc than hinh 30 ki- lo cua anh lam duoc cai gi?  Khi Bat Mang roi vao hoan canh tuyet vong khong loi thoat thi co mot qui nhan xuat hien.  Do la mot nguoi truoc kia duoc Bat Mang giup do.  Qua tinh Bat Mang la nguoi co nhan tinh va co long nhan ai.  Chung quanh anh khong co ke thu.  Chi co nguoi muon chiem doat cua cai cua anh tu bien ho thanh ke thu cua anh ma thoi. 

            Qui nhan dua Bat Mang ve nha va tim cach giup do cho Bat Mang roi khoi Viet Nam bang duong bien.  Bat Mang den trai ty nan Ma Lai va duoc dinh cu o Hoa Ky.  Nguoi bao tro Hoa Ky rat thich Bat Mang.  Ong ta tan tinh giup do va huong dan cho Bat Mang.  Thay Bat Mang la nguoi thong minh ong khuyen khich Bat Mang ghi danh di hoc.  Ong noi:

“Nguoi o Hoa Ky khong duoc quyen can nang 60- 70 pounds nhu vay duoc.” 

Nguoi bao tro nay la mot nguoi Hoa Ky cao nien giau co rat bang quang the su.  Co lan ong hoi Bat Mang:

“O Viet Nam cung co Cong San sao?” 

            Bat Mang khong xa la gi voi Hoa Ky.  Trong thoi ky chien tranh  anh dung hang  My trong nha.  Anh co du loai do- la xanh, do- la do.  Den Hoa Ky anh tro thanh nguoi trang tay.  Anh am tham lam lai cuoc doi.  Anh la nguoi rat thuc te nen rat hop voi chu nghia thuc dung cua nguoi Hoa Ky.  Anh yeu nen dan chu Hoa Ky, su trong dung nhan tai cua nguoi Hoa Ky.  Anh thich long nhan ai thiet thuc va chan thanh cua ho khong phan biet ban hay thu.  Anh yeu mot xa hoi binh dang noi nguoi giau an thit bo, thit heo, thit ga, thit de, truu, tom, cua v.v.  nguoi ngheo cung an day du nhung thuc an ngon va bo duong ay.  Nguoi vo gia cu cung mang giay va khong an mac quan ao rach ruoi.  Nguoi ngheo cung map map va bi binh tieu duong, mot loai binh ma nguoi Viet Nam cho la binh cua nguoi giau.  Nhung dieu tren khong ngan chan Bat Mang tiep tuc con duong tim kiem hanh phuc cua anh.  Anh thay kho chiu khi co nguoi My hoi:

“Anh theo dao gi?”

“Tai sao anh bo nuoc ra di khi dat nuoc anh thong nhat?”

“Chung nao anh tro ve Viet Nam?”

“Toi biet co nhieu sinh vien Viet Nam hoc o Hoa Ky ve nuoc phuc vu que huong trong khi do anh lai bo nuoc ma di.”

            Bat Mang von it noi.  Cang lon tuoi anh cang it noi hon nua.  Anh lam viec va danh dum mot so tien that lon voi hy vong co mot ngay nao do anh den Hoan Hao Quoc.  Neu thay duoc anh se o lai do luon.  Luc bay gio co nhieu Cong Ty Khong Gian My, Anh, Nga, Phap, Nhat quang cao du lich Hoan Hao Quoc voi canh gioì Than Tien khong nguoi ngheo, khong nguoi giau.  Khong ke gian manh, khong nguoi trom cap.  Nguoi nguoi song yen vui hanh phuc va vo uu vi khong co an tu hinh.  Khong ai ra tranh cu tranh gianh chuc vu gi ca.  Dan chung chi dinh ai nguoi do dam nhan nhiem vu.  Nguoi duoc de cu lam tong thong, thu tuong, tong truong, tinh truong, quan truong…co cam giac minh la mot tu toi sap cho ngay bi hanh quyet vay.  Vi ho gat bo danh loi ngoai tai.  Tu ngu xu ay tro nen ngheo nan vi khong co nhung tu  nhu giet, ghet, thu han, dam chem, am sat, am muu, khung bo, chui boi, doi gat, ninh bo, phan boi v.v.  Nhung nguoi di Hoan Hao Quoc ve khong ai noi gi ve nuoc nay ma chi thay cac Cong Ty Khong Gian e khach dan.  Nhieu cong ty pha san vi ton kem nhieu nhien lieu de di va ve ma so nguoi du lich cang ngay cang it di.  Dieu nay lam cho uoc vong cua Bat Mang tro thanh may khoi. 

            Cai gi loai nguoi thuc su muon thi Troi se cho.  Mot hom Bat Mang duoc mot cu dien thoai:

“A lo!  Co phai ong la Batman khong?”

“Bat Mang cho khong phai Batman.”  Bat Mang tra loi.

“Toi la Jack lam viec cho Cong Ty Khong Gian Hoa Ky.  Toi thong bao cho ong biet se co mot chuyen bay di Hoan Hao Quoc.  Chuyen nay do mot ty phu nguoi Hoa bao.  Neu ong di thi se co them nguoi khach thu hai.  Neu lo co hoi nay e rang khong con co hoi nua.  Dao nay cac chuyen bay Hoan Hao Quoc e am lam.  Ong khach nguoi Hoa nay can di Hoan Hao Quoc gap vi trong chuyen di lan truoc ong bo quen mot bao hot xoan nang 50 ki- lo.  Bay gio ong bao phi thuyen len do luom bao hot xoan ve.”  Jack noi.

“Jack oi!  Toi muon di nhung khong du tien.  Hon nua ong khach nguoi Hoa da bao chuyen di roi.  Con ong khach nguoi Hoa do cung la.  Bo quen 50 ki- lo hot xoan bay gio len de luom ve so hoai cong.”  Bat Mang noi.

“Toi thay ong thiet tha muon den Hoan Hao Quoc nen moi goi ong.  Co hoi da den.   Ong dung de no bay di.  Con chuyen 50 ki- lo hot xoan cua ong khach nguoi Hoa ong khoi lo.  Tren Hoan Hao Quoc khong ai an cap ca.  Ma an cap hot xoan lam gi.  Tren do co ai qui thu do dau? ”  Jack noi.

“Toi thiet tha muon di.  Nhung gia ve dat qua toi danh thuc thu.  Cam on ong da nghi den toi.”  Bat Mang noi.

“Toi muon ong cung di voi toi de toi co nguoi noi chuyen.  Ong khoi phai lo ve tien bac.  Neu ong khach nguoi Hoa khieu nai toi noi cho ong ay biet ong theo khieng phu bao hot xoan.  Neu ong OK thi sua soan ngay mai len duong tu dia diem X…, Florida luc 10 gio sang.”  Jack noi.

“ Di nhien toi nhan.  Gap ong ngay mai.”  Bat Mang vui mung noi.

****

            Hoan Hao Quoc that vang lang.  Khong nghe tieng dong co cua  xe co.  Khong thay nguoi coi mo- to hay xe gan may.  Phi truong vang tanh.  Khong co mot phi thuyen khong gian nao ngoai chiec phi thuyen cho hai nguoi khach vua moi dap xuong dat.  Jack tro thanh huong dan vien cho nguoi khach nguoi Hoa va Bat Mang.  Jack noi duoc tieng Hoan Hao Quoc.  Khong biet ong ay hoc o dau ma noi ranh va troi chay loai ngon ngu xa la nay. 

            Truoc tien Jack dan nguoi khach nguoi Hoa den cong vien noi ong ta bo quen  bao hot xoan 50 ki- lo.  Cai bao con nam tren vi tri cu co ho nhu khong ai vao cong vien.  Bat Mang cung Jack va nguoi khach nguoi Hoa khong tim duoc chiec xe nao danh phai i ach khieng bao hot xoan len phi thuyen. 

            Bat Mang doi bung va hoi Jack co nha hang nao gan day khong.  Jack cho biet nguoi dan Hoan Hao Quoc so tieng dong va o nhiem khong khi nen khong co xe hoi, mo- to, mo-bi- let chi ca.  Ho it an, it uong va an uong rat than trong vi vay khong co quan tiem nao dam khai truong.  Co mot ong khach nguoi Hoa dinh nuoi heo va mo quan mi, hu tieu thap cam va mo cong ty san xuat lap xuong nhung khong duoc cap giay phep danh phai ngoi phi thuyen ve nuoc.  Mot anh dau bep noi tieng cua Phap xin mo quan ban ga ro-ti va ruou chat do, ruou chat trang bi khuoc tu vi trong tu dien Hoan Hao Quoc khong co chu Giet, Cat Co, Cat Tiet…va chu Ruou nen anh Tay tiu nghiu  tro ve co quan o mien Perigord de ban thuc an dat tien lam tu nam trufle.  Mot nguoi Nhat xin giay phep mo nha hang Sushi va Hibachi, ban chut ruou Sake cung bi tu choi luon.  Ho the khong bao gio nghi den viec du lich hay dau tu kinh doanh tren Hoan Hao Quoc.

“Tai sao?”  Bat Mang hoi

“Phan heo hoi thoi va la moi truong thu hut vi trung.  Noi chung la van de ve sinh, moi truong va bao ve suc khoe.  Luat Hoan Hao Quoc rat don gian.  Cai gi khong co ten trong tu dien cua ho thi ho tu khuoc.  Batman, neu ong doi bung ong nen an do banh mi danh cho nguoi dieu khien phi thuyen.” Jack noi.

            Di ngang mot dong nuoc Bat Mang thay vai con ca dau to minh nho loi dat do.  Bat Mang hoi Jack tai sao vay?  Jack dap:

“Ong thay do nuoc o day trong vat, sach se khong co mot mot con lan quan thi lam sao ca map duoc.  Con ca song nho nuoc.  Nhung nuoc trong thi khong co ca va nuoc qua sach thi ca chet!”

            Thay mot buc tuong to lon trong uy nghi Bat Mang hoi Jack:

“Ong nay la ai ma duoc dung tuong to lon nhu the nay?  Lenin cua Hoan Hao Quoc?”

“Vi nay nay co chat Thanh trong nguoi.  O day co duoi 05 nguoi biet ong Marx va Lenin.  Khi ho noi hoc thuyet Marx- Lenin thi dan chung lac dau bo di.”  Jack dap.

“The nao la chat Thanh?”  Bat Mang ngac nhien hoi.

“Ong ay bi mot con mang xa nuot mot phan than the.  Dan Hoan Hao Quoc ke cam dao, nguoi cam rua, bua, liem, gay goc xong toi dinh giet con mang xa.  Tu mieng mang xa ong thet len, keu goi moi nguoi dung giet mang xa.  Chat Thanh la vay do.”  Jack noi.

“Vay triet ly cua ong ay la cuu ke du de ke du trung tri ke hien, phai khong?”  Bat Mang hoi.

“Toi khong ro nhung khong phai y cua anh la sai.”  Jack dap.

            Dien tich Hoan Hao Quoc khong to.  Nhung dan chung thua thot.  Nam, nu deu co mau da trang met.  Ho hien hoa hay bat than thien?  Bat Mang hoi Jack:

“Dan chung o day co ve it phai khong?  Toi khong thay tre em ngoai duong.”

“Dung nhu anh nhan xet.  Song trong mot xa hoi qua lanh manh xem chung dan ong, dan ba cua ho xem thuong viec yeu duong nam nu va doi song vo chong.  Cung co the ho ua thich nhung khong con nang luc vi an uong qua ky luong, kieng cu du thu nen khong thieu chat nay cung thieu chat kia.”  Jack dap lai. 

“Ong Jack a!  Ong co the cho toi gap vai cong dan Hoan Hao Quoc duoc khong?”  Bat Mang hoi.

“Bay gio chung ta di day.  De ong khach nguoi Hoa ngoi tren phi thuyen giu bao kim cuong.  Toi co chi ong ay noi de do an nhung buong may duoc dong va khoa kin an toan khong so anh ay chup hinh goi nuoc  cua ong ta de nhay kieu.”

            Jack dan Bat Mang gap mot bac si.  Trong ong ta co tuong bac hoc, mat xanh xao, mui cao, tran rong, kieng day, thai do lanh lung va kieu bac cua nguoi tri thuc.  Ong ta chao Jack va Bat Mang mot cach mien cuong.   

            Sau vai cau chao hoi xa giao Jack gioi thieu Bat Mang voi ong ta qua thong dich vien Jack.  Bat Mang hoi ong bac si Hoan Hao Quoc:

“Viec hoc y khoa o Hoan Hao Quoc co kho khong?  Doi song bac si Hoan Hao Quoc nhu the nao?  giong bac si duoi Dia Cau khong?”

“Viec thi tuyen vao Y Khoa o day kho lam.  Duoc dau xong phan van hoa, thi sinh phai qua mot cuoc thanh ra tuong mao moi duoc chanh thuc cong nhan la sinh vien Dai Hoc Y Khoa Hoan Hao Quoc.  Thoi gian hoc 10 nam sau khi co Tu Tai chua ke tu 04 den 08 nam thuc tap sau khi tot nghiep tuy theo nganh.  Duoc hanh nghe cuoc song chung toi thua cac bac si duoi Dia Cau nhieu.  Nhin chung o day doi song ai cung gan nhu giong nhau.  Su ngheo giau khong phan biet ro ret.  Dan o day an o ve sinh va biet tu bao ve suc khoe bang cach an uong dieu do, ngu nghe co gio giac, duc tinh khong thai qua nen it binh.  Neu co binh cung chong qua.  Co khi ca nam troi chi co loi 10 binh nhan thi bao kha sao noi?”  vi bac si dap.

“Tai sao bac si Dia Cau giau?”  Bat Mang hoi.

“Vi dan Dia Cau say me Tuu, Sac, Tai, Phien.  Loai nguoi hung hang trong viec chem giet nhau nen bac si luc nao cung co than chu.  Nguoi chet can bac si khan nghiem moi duoc mai tang.  Nguoi bi thuong phai den nho bac si chua tri.  Nguoi khat khung can bac si tam ly hoc.  Co nguoi binh nghe nghiep.  Co nguoi bi binh theo mua.  Mua nao cung co binh.  Chang nhung vay con thuoc nhau bang hoa chat, xi ke, ma tuy de luc phu ngu tang bi huy diet dan mon.  Do la ly do tai sao bac si Dia Cau chong giau co.”  bac si Hoan Hao Quoc noi.

“Bac si thong thao chuyen Dia Cau nhieu qua.  Cam on nhung cau tra loi cua bac si.”  Bat Mang noi.

            Jack dan Bat Mang den gap mot luat su Hoan Hao Quoc.  Ong nay vui ve bat tay voi Jack va Bat Mang.  Co le ong tin rang Jack dan moi cho ong ay.  Bat Mang vao de ngay qua su thong dich cua Jack.

“Thua luat su, toi la cong dan Dia Cau hay noi ro hon la nguoi My goc Viet Nam.  Co le toi la nguoi My goc Viet Nam dau tien dat chan tren Hoan Hao Quoc.  Nhan day toi xin luat su cho biet ve sinh hoat cua cac luat su tren Hoan Hao Quoc.”  Bat Mang noi.

“Rat han hanh duoc biet ong.  Doi voi ong Jack thi toi da biet kha lau roi.  Toi cung co quen voi vai nguoi dieu khien phi thuyen nguoi Nga, nguoi Anh, nguoi Phap.  Toi co nghe noi ve Viet Nam, noi noi tieng ve chien tranh tren Dia Cau.  Mung ong con song sot.  Tro lai cau hoi cua ong.  Hoan Hao Quoc tro thanh dat chet cua moi nganh hoat dong.  May ong thay giao day hoc tro nhu the nao ma khi lon len khong dua nao pham luat ca.  Toa an xay len do so  ma khong xu duoc mot vu an hinh su hay ho su nao ca.  O My, Viet Nam thay nguoi ta kien tung thay ma me.  O Viet Nam nguoi ta goi luat su la trang su hay thay kien.  Tham chi may ong viet don muon truoc toa cung song sung man hon chung toi tren cuong tho Hoan Hao Quoc nay.  Ngoi day ma nghe chuyen Dia Cau ma phat them.  Vay ong ban con len day tim hieu gi nua?  Ban co phai la luat su khong?  Neu phai dung bao gio nghi den Hoan Hao Quoc du kiep nay hay kiep sau.”  ong luat su Hoan Hao Quoc noi mot cach bi quan.

“Luat su co nghi den viec hanh nghe duoi Dia Cau khong?”  Bat Mang hoi.

“Co cho.  Toi hoc tieng Anh tu muoi may nam nay de chuan bi di Hoa Ky.”  luat su Hoan Hao Quoc dap.

            Cau tra loi nay lam cho Bat Mang co phan suy nghi. 

            Jack va Bat Mang chao ong luat su de tiep tuc di phong van cac doi tuong khac.  Jack ngung lai truoc cua tiem ban sung de Bat Mang phong van ong chu tiem.

“Chao ong.  Toi la Bat Mang, nguoi My goc Viet, han hanh duoc gap ong.  Ong nghi sao ve tiem ban sung cua ong?”  Bat Mang chao ong chu tiem ban sung va dat cau hoi.

“Toi chon lam nghe.  Hoan Hao Quoc khong dung nap nhung nguoi hieu sat, hieu dong va hieu thang nhu toi.  Toi bat chuoc ong luat su hoc tieng Anh de xin di My.  Chi co o My viec ban sung thinh hanh hon ca.  O day ban sung hoi cung e am.”  Ong chu tiem ban sung noi.

“Vay nguoi Hoan Hao Quoc khong biet xu dung sung?”  Bat Mang hoi.

“Biet cho.  Hoc sinh trung hoc deu duoc day xu dung sung.  Quan si duoc day cam sung de gin giu que huong.  Nguoi Hoan Hao Quoc duoc day va thi hanh cau:  Nguoi Hoan Hao Quoc khong giet hai dong bao cua minh.” Ong chu tiem ban sung noi.

“Ong mua sung o dau de ban?”  Bat Mang hoi.

“Da so sung o day deu la sung noi hoa.  Chung toi cung co mua lau mot so sung cua Nga, My, Anh, Phap va Trung Quoc nhung bi lo vi ban khong duoc.  Nguoi Hoan Hao Quoc duoc day dung du nhap vao dau oc minh tu ton mac cam hay tu ty mac cam ma nuoi duong va cung co tu tin mac cam.”  Ong chu tiem ban sung noi.

“Neu khong ban sung ong lam gi de song?”  Bat Mang hoi.

“Ong ban la nguoi Dia Cau.  Nhan sinh quan cua ong dua vao Hi, No, Ai, O, Danh- Loi,-Quyen.  Muon dat dieu minh muon phai co suc manh cua qua dam, cua so dong va cua tien bac.  Nguoi Hoan Hao Quoc chung toi khong co nhung quan niem cua nguoi Dia Cau.  Ngheo, giau nhan pham nhu nhau, duoc huong cong ly nhu nhau.  Khong co ngheo- giau thi su binh dang giua nguoi va nguoi tang cao.”  Ong chu tiem ban sung ly luan.

“Vay sao ong bat chuoc ong luat su hoc tieng Anh de xin di My lam gi?”  Bat Mang hoi.

“…A, a,a…Kho noi qua!”  Ong chu tiem sung u, o va khong tra loi.

            Jack va Bat Mang cam on ong roi tiep tuc di tim nguoi de phong van.  Ho gap mot nguoi xanh met, ve mat buon buon, ao quan beo nheo nhu nguoi mat ngu vi lo lang va thieu an.  Jack lai gan anh va noi:

“Chao anh.  Day la Batman, ban toi o duoi Dia Cau.  Ong ay la nha HANH PHUC HOC (Beatitudinemlogy) muon tim hieu ve hanh phuc cua nguoi Hoan Hao Quoc.  Mong  ong danh cho ong ay vai phut phong van.”

“Muon hoi gi cung duoc nhung truoc het phai cho toi mot dieu thuoc.”  nguoi Hoan Hao Quoc vua noi vua ngap.

            Jack moc tui va tang anh ay mot goi thuoc Salem.  Anh ay mo goi thuoc va lay ra mot dieu.  Jack cho anh luon cai bat lua moi cua Hoa Ky lam tai Trung Quoc.  Anh ay cam on, dot dieu thuoc va bat dau tu gioi thieu minh:

“Toi ten la Augusto, canh sat vien Hoan Hao Quoc.”

“Hoan Hao Quoc cua cac ong la mot xu ly tuong.”  Bat Mang noi.

“Khong phai vay dau ong.  Ca nuoc tro thanh mot tu vien.  Toi lam canh sat va bi mat viec vi ca nam khong phat duoc nguoi nao.  Nha nuoc than thieu tien nen duoi toi.”  Augusto phan tran.

“Vay theo ong Augusto phai lam sao?”  Bat Mang hoi.

“Moi truong song cua chung ta co NGAY va DEM, co DO- SACH, co LANH- DU v.v.  Moi thu, du trai nguoc nhau, van co gia tri ngang nhau theo ty le 50- 50.   Ong cho rang NGAY tot hon DEM hay DEM tot hon NGAY chang?  Dieu do chua chac dung.  Dat sach, cat trang khong giup cho cay coi xanh tuoi va va day trai bang dat co phan hay day rac nghia la do va hoi tanh.  Nuoc trong va sach thi ca thieu thuc an.  Nguoi LANH thi thu dong nen khong co doi thay, khong co tien bo.  Nguoi DU thi hieu dong, tan pha lai mang su thay doi va tien bo.  Neu biet dung hoa cac yeu to khac che, trai nghich nhau dung luc, dung cach va sang tao thi se co mot xa hoi quan binh tot dep.  Toi la mot canh sat.  Cai nhin cua toi co phan chiu anh huong cua nghe nghiep.  Lam luc toi trom nghi, trong chung muc nao do, KE XAU lai giup ich cho nhieu nguoi nhu quan toa, luat su, canh sat, ong xep nha lao, ong bac si, ong duoc si, ong tu si, ong thay giao v.v.  Nhung xa hoi co qua nhieu ke xau thi xa hoi se nat bet!!”  Augusto noi thao thao.

            Dien thoai cam tay reo.  Jack noi:

“Ong khach nguoi Hoa goi.”

“A-lo.  Ong cho phi huyen quay ve Dia Cau gap de toi kip gio ve Shanghai.  Vo toi dang di cho mua vit Bac Kinh (Beijing) ve nau vit tiem cho toi an.”  nguoi khach nguoi Hoa noi.

“Vang, toi ve ngay.”  Jack dap.

Jack va Bat Mang chao Augusto de ve bai dap cua phi thuyen.  Ong khach nguoi Hoa nam ngu va om bao kim cuong vao long.

            Ngay tro ve Trai Dat nhieu khe, nguy hiem vo van.  Phi thuyen bi hoa tien Nga, Trung Quoc tan cong nhung nho Jack binh tinh va kheo leo nen da vuot qua.  Khi phi thuyen dap xuong dat thi duoi bai dap day xe canh sat va xe chua lua.  Loa phong thanh cho biet co mot vu buon lau kim cuong tu Hoan Hao Quoc bi phat hien nho tin tinh bao kinh te Hoan Hao Quoc bao.  Day la vu buon lau da qui lien hanh tinh dau tien bi phat hien.  Ca ba nguoi tren phi thuyen deu bi canh sat bat giu de dieu tra.  Tai phong dieu tra cua Canh Sat, Bat Mang tu trach minh rang:  Di tim Hanh Phuc lai gap chuyen Bat Hanh.  Vay Hanh Phuc tu no den khoi phai tim sao?  Khi bi tham van Bat Mang khong giau diem dieu gi ca.  Anh khai  khong biet ong khach nguoi Hoa nhung co phu khieng bao kim cuong len phi thuyen.  Anh khong ton tien ve phi thuyen vi nguoi dieu khien phi thuyen muon anh cung di de co nguoi tro chuyen.  Ong khach nguoi Hoa khong noi ranh tieng Anh v.v.  Vi met moi Bat Mang nam ngu tren bang ghe trong phong dieu tra.  Khi tinh giac co nguoi Canh Sat thong bao cho anh biet may kham pha noi lao (polygraph) noi anh vo toi.  Anh duoc tu do.  Bat Mang cam thay hanh phuc vo cung.  It ra loai nguoi van con co cong ly.  Anh dung thang nguoi va het to rang: 

            “Toi tim thay Hanh Phuc roi!  No den sau khi dau kho.”

The last days in Vietnam

Mời xem lại tin ảnh những ngày cuối cùng ở Việt Nam, thật buồn thảm! 

The last days in Vietnam

https://vimeo.com/214995088

The last days in Vietnam

The last days in Vietnam vimeo.com Bộ phim tài liệu về những ngày kết thúc cuộc chiến tranh Việt Nam từng được đề cử Giải thưởng Hàn lâm (Oscar) năm 2015.

MAI AN TIEM AND THE WATERMELON DAVID LAN PHAM, F.A.B.I.

Men goi cac em bai viet Anh ngu ve An Tiem voi vai cau hoi ve chuyen ong to dua hau nay.
Truyen thuyet hay khau thuyet deu co phan that nao do nhung can phai xet ky luong qua:
- thoi gian
- khong gian trong cau chuyen moi co the doi chieu va tim ra su that tuong doi nao do.
Bai ngan khong can dau nen de doc.
Nguyen Thi Mai: toi da khoi mot con binh ngo nghinh.  Het binh moi co bai cho cac em doc.  Binh cung giong nhu gia ngo vay.  Giong het luc toi xuong thuyen vuot bien vay.
Thanh Duong: The gian nay khong co gi vinh cuu.  Thay phong thuy van khong tim duoc dat cho con chau minh phat vuong te.  Nhu vay moi viec do Troi sap dat.  Minh goi la an bai (determinism) nen moi co cau:  Man proposes.  God disposes.  Con nguoi quyen uy, giau co den dau cung khong vinh cuu quyen uy va su giau co cua minh theo y muon cua minh duoc.  Napoleon lam cho lam cung chi duoc 11 nam.  Robespierre tu nhan minh la dang Toi Cao chi keo dai su chem giet nguoi 03 nam ma thoi v.v.
Van Su Lanh
Thay Lan
phamdinhlan (david)

Vùng tệp đính kèm

MAI AN TIEM AND THE WATERMELON

DAVID LAN PHAM, F.A.B.I.

          Mai An Tiem was tied to the appearance of the watermelon in the Vietnamese people’s minds.

          According to the oral tale, Mai An Tiem was from a Southern country.  He was sold to King Hung Vuong III as a slave.  At that time Champa wasn’t born yet.  Mai An Tiem could be a Cham, a Khmer, a Malaysian or an Indonesian. 

          Malaysia and Indonesia got in touch with the Hindu traders in the 2nd century AD.  They were Brahmans before converting to Islam in the 13th century AD.  So were the Cham.

          Mai An Tiem was intelligent, active and sociable.  He learned to speak fluent Vietnamese in a short time.  He was trusted by King Hung Vuong III, who gave him and his wife a lot of favor.  Mai An Tiem enjoyed princely life.  Some officials were jealous of him.  They tried to discredit him and  to separate him from the King.

          One day, a courtier told the King that Mai An Tiem was insolent and unthankful to the King when saying all the comforts he has belonged to him in his past life.  The King was very angry.  He asked his courtiers how to punish Mai An Tiem.

          Death penalty? 

          Life in prison? 

          Banishment?

          King Hung Vuong agreed to banish Mai An Tiem and his wife to an unpopulated island in Nga Son district, Thanh Hoa province.  Mai An Tiem and his wife lived a miserable life on the island.

          Suddenly a bird spread some seeds which grew into vines bearing big fruits.   Those were vines of watermelon.  Mai An Tiem enlarged the plantation of watermelons.  He sold them to the Chinese traders in exchange for rice, fresh water, salted fish, Chinese silk etc.  He got richer and richer.  The Chinese liked watermelons very much.  They ate them and said: “Hau!  Hau!”  (edible; good).  From ‘Hau’ in Cantonese the Vietnamese called them Dua Hau (dua: melon) or Tay Qua based on Xigua in Mandarin (melon from the West).

          At present Mai An Tiem Festival is celebrated annually on the 11th day of the Third Month of the Lunar Calendar in Nga Phu village, Nga Son district, Thanh Hoa province.

****

          The Hong Bang Dynasty (2879- 258 BC) consisted of 18 Kings Hung Vuong.  In this period of time Vietnam wasn’t under Chinese rule yet.  According to the oral tale, Mai An Tiem sold watermelons to the Chinese traders. 

          It was written in history the Chinese knew watermelons in the 10th century AD.  They were right to call the watermelon Xigua (Tay Qua) which means the melon from the West.

          The watermelons (scientific name:  Citrulus vulgaris  Family:  Cucurbitaceae)  were originated from the Kalahari Desert, Botswana, Africa.  Watermelon seeds were found in the Tomb of Tutankhamon in Egypt (14th century BC).

          To China and Vietnam Africa is in the West.  For that reason the Chinese call watermelons Xigua.  The Vietnamese call them Tay Qua phoneticized from Xigua.

          Do you believe Mai An Tiem sold watermelons to the Chinese traders tens of centuries before the latter knew watermelons in the 10th century?  The Hindus grew watermelons in the 7th century AD.

          The strange thing was that Mai An Tiem sold watermelons to the Chinese traders without knowing the name of the items he sold.  The seller named them DUA HAU or TAY QUA  phoneticized from Cantonese HAU  or from Mandarin XIGUA  used by the Chinese traders! 

TRUNG QUỐC: SỰ TÔN THỜ LÃNH TỤ --- Pham dinh Lân --Bài có dấu

Men goi cac em bai viet duoc danh dau doc lai cho de.

Mhuyen Thi Mai: ong xa do chua?  Cau xin van su lanh den voi em va gia dinh.

Van Su Lanh

Thay Lan

phamdinhlan (david)

---

From: David Pham <davidlanpham@me.com>
Sent: Sunday, March 18, 2018 8:42 AM
To: David Pham
Subject: Pham Dinh Lan - trung quoc: su ton tho lanh tu

http://www.art2all.net/tho/phamdinhlan/phamdinhlan_trungquoc_sutontholanhtu.html

Pham Dinh Lan - trung quoc: su ton tho lanh tu

PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.

TRUNG QUỐC: SỰ TÔN THỜ LÃNH TỤ

          Năm 2012, trước khi Xi Jinping (Tập Cận Bình) chánh thức lên nắm quyền hành ở Trung Quốc chúng tôi viết bài Người Giống Người so sánh Xi Jinping với Mao Zedong (Mao Trạch Đông) về:

- tướng mạo: mặt rộng; tướng cao lớn nặng nề

- năm sinh: tuổi Tỵ. Mao Zedong lớn hơn Xi Jinping 60 tuổi. Mao sinh năm 1893; Xi Jinping sinh năm 1953.

- Vợ Mao Zedong, bà Jiang Qing (Giang Thanh) là nữ tài tử điện ảnh nghĩa là rất đẹp và quyến rũ.

- Vợ của Xi Jinping là Peng Liyuan (Bành Lệ Viên) là ca sĩ đẹp mang quân hàm thiếu tướng.

- Bà Jiang Qing và Peng Liyuan đều tuổi Dần. Jiang Qing sinh năm 1914. Peng Liyuan sinh năm 1962.

- Bà Jiang Qing và Peng Liyuan đều là người Shandong (Sơn Đông).

- Mao Zedong và Xi Jinping đều cổ xúy chủ nghĩa bành trướng (expansionism) và tôn thờ cá nhân. 
    

Xuân năm 2018 vừa qua Quốc Hội Trung Quốc bỏ phiếu gia tăng quyền hạn của Xi Jinping sau khi cầm quyền 10 năm nghĩa là ông tiếp tục lãnh đạo Đảng và Nhà Nước Trung Quốc sau 10 năm cầm quyền vào năm 2023.

Suốt chiều dài lịch sử Trung Quốc, độc tài, áp bức, chinh chiến, loạn lạc, bất công, nghèo khổ là căn bịnh trầm kha bất trị. Nên việc Trung Quốc có nhà lãnh đạo độc tài hay sùng bái cá nhân lãnh đạo độc tài là chuyện rất bình thường. 

Nhìn thoáng qua giữa Mao Zedong và Xi Jinping có một số điểm tương đồng. Chúng ta thử đi sâu hơn để tìm thấy bản lãnh và sự đóng góp của hai nhà độc tài này đối với lục địa Trung Hoa.

Mao Zedong không phải là người khai sáng ra đảng Cộng Sản Trung Hoa. Ông học trong nước và hoạt động trong nước. Mãi đến tháng 12 năm 1949 ông mới rời khỏi Trung Hoa để đi Moscow. Sau vụ đàn áp đảng viên Cộng Sản của Chiang Kaishek (Tưởng Giới Thạch) năm 1927 Mao Zedong mạnh dạn vượt ra khỏi sự chỉ đạo của Stalin về: đấu tranh thành phố, dựa vào công nhân thợ thuyền trên căn bản đảng Cộng Sản là đảng của giai cấp công nhân v.v. Mao Zedong dựa vào 90% dân số Trung Hoa là nông dân và dùng nông thôn bao vây thành thị. Năm 1931 tức 04 năm sau, người Cộng Sản Trung Hoa bị quân Chiang Kaishek đàn áp tơi bời ở Shanghai (Thượng Hải), Guangzhou (Quảng Châu), Mao thành công lập ra Cộng Hòa Sô- Viết Jiangxi (Giang Tây). Chiang Kaishek dùng Lục Quân và Không Quân tấn công Cộng Hoà Sô Viết Jiangxi bắt buộc Mao phải mở cuộc Vạn Lý Trường Chinh năm 1934- 1935 đi về Shenxi (Thiềm Tây) trên lộ trình trên 10,000 km. Năm 1935 Chiến Khu Yenan (Diên An) được thành lập. Đảng Cộng Sản Trung Hoa được củng cố. Các đảng viên Cộng Sản bầu Mao Zedong làm chủ tịch trái ngược với ý muốn của Stalin là đưa người do Liên Sô huấn luyện về lãnh đạo đảng Cộng Sản Trung Hoa. Trong thời gian 1937- 1945 ông chỉ huy du kích chống Nhật đồng thời với việc kết nạp thêm nhiều đảng viên Cộng Sản. Đệ nhị thế chiến vừa dứt, cuộc nội chiến tái diễn vào năm 1946. Chỉ ba năm sau Mao Zedong làm chủ lục địa. Quân Quốc Dân Đảng của Chiang Kaishek chạy ra đảo Taiwan và được sự bảo vệ và viện trợ của Hoa Kỳ.

Xi Jinping không thể có thành tích và tư tưởng sáng tạo táo bạo như Mao Zedong khi đi ngược lại sự chỉ đạo của nhà độc tài Stalin của Liên Sô. Ông cũng không có sáng kiến táo bạo của Deng Xiaoping (Đặng Tiểu Bình) thời hậu Mao Zedong. Ông lãnh đạo một nước Trung Hoa 1.5 tỷ dân với một nền kinh tế hạng nhì trên thế giới và một tiềm năng quân sự hạng ba trên thế giới. Đó là thành quả của Bốn Hiện Đại Hóa của Deng Xiaoping để lại và được các ông Jiang Zemin (Giang Trạch Dân), Hu Jintao (Hồ Cầm Đào) thực thi. Điểm mạnh của ông là có gốc Cộng Sản chân truyền so với Jiang Zemin và Hu Jintao vì cha ông là phó thủ tướng từng tham dự cuộc Vạn Lý Trường Chinh. Cha ông là nạn nhân của Mao Zedong nhưng ông thích chủ nghĩa tôn sùng cá nhân của Mao khi ông có quyền. Tâm lý này cũng được tìm thấy nơi Mao Zedong. Mao tỏ ra bướng bỉnh đối với Stalin sau vụ đàn áp Cộng Sản của quân Chiang Kaishek năm 1927 và những năm kế tiếp. Năm 1949 ông đến Moscow để cầu viện Stalin. Ông mất cả tháng trường ở Moscow mà vẫn chưa gặp được Stalin! Đó là sự đau đớn của một nhà độc tài trên một quốc gia đông dân nhất thế giới. Nhưng Mao ngưỡng mộ bản lãnh chánh trị và sự cai trị độc đoán và sắt thép của Stalin.

Mao Zedong có công trong việc lãnh đạo đảng Cộng Sản Trung Hoa với những thăng trầm cay đắng đến thắng lợi cuối cùng: đánh bại quân Quốc Dân Đảng để nắm chánh quyền trên lục địa. Ông nhảy múa trước 50 triệu xác chết của người Trung Hoa và của các đồng chí cao cấp trong đảng Cộng Sản một cách êm ả và vẫn được suy tôn sùng bái như một đại lãnh tụ. So với Xi Jinping bây giờ Mao có phần kém hơn ở các điểm sau đây:

1. Xi Jinping vừa lãnh đạo Đảng vừa là Chủ Tịch Nhà Nước. Xi Jinping nắm quyền khi Trung Quốc có một nền kinh tế phát triển, một tiềm năng quân sự to tát với số dân 1.5 tỷ.

2. Từ năm 1959 về sau Mao Zedong chỉ lãnh đạo đảng. Chức Chủ Tịch Nhà Nước rơi vào tay Liu Shaoqi (Lưu Thiếu Kỳ) năm 1959. Trung Quốc lúc ấy nghèo nàn, kỹ nghệ vắng bóng. Mao chỉ lãnh đạo lối 930 triệu dân cho đến khi chết năm 1976.

3. Việc hiểu biết của Mao với thế giới bên ngoài tương đối nghèo nàn. Ông chỉ đi Moscow (1949). Ngoài ra ông tự giam mình trong lục địa Trung Hoa. Do đó đường lối của ông không được uyển chuyển mà chỉ theo khuôn mẫu của các vua chúa Trung Hoa ngày xưa khi cho rằng họ là Thiên Tử và nước họ là trung tâm vũ trụ.

Mao Zedong gây ra Cách Mạng Văn Hóa từ năm 1966 đến 1976 nhằm diệt tất cả những người chống đối ông, phê phán ông như Peng Dehuai (Bành Đức Hoài), giành chức Chủ Tịch Nhà Nước của ông như Liu Shaoqi (Lưu Thiếu Kỳ), khả dĩ thay thế ông như Lin Biao (Lâm Bưu), Tổng Bí Thơ đảng Deng Xiaoping (Đặng Tiểu Bình) v.v. Mục đích của Cách Mạng Văn Hóa là dọn đường cho vợ ông là Jiang Qing (Giang Thanh) thay thế ông sau khi ông chết.

Xi Jinping vừa nắm quyền năm 2013 đã dùng thuật mị dân để củng cố quyền hành qua chiến dịch bài trừ tham nhũng Đả Hổ Diệt Ruồi. Ông thành công làm cho những người khả dĩ cạnh tranh với ông vào tù và làm cho các lãnh tụ tiền nhiệm như Jiang Zemin, Hu Jintao nơm nớp run sợ. Người có quyền nào trong nước Cộng Sản không tham nhũng kể cả người kêu gọi bài trừ nó? Nhờ mượn danh nghĩa này mà ông Xi Jinping thành công trong việc củng cố quyền hành để cùng quân đội chia xẻ quyền lực và tiến tới địa vị lãnh tụ đời đời.

So với Mao Zedong và Deng Xiaoping, Xi Jinping không có bản lãnh, sáng kiến sáng tạo và sự bạo dạn đưa ra sáng kiến của mình (vì không có) như Mao đã làm với Stalin và Deng Xiaoping với Mao Zedong. Về sự đóng góp cho sự hùng cường và hưng thịnh cho Trung Quốc của ông chỉ nằm trong sự phác họa chớ chưa cụ thể hóa. Đường Tơ Lụa lục địa Á- Âu và đường Tơ Lụa Thái Bình Dương- Ấn Độ Dương nhằm mở rộng biên cương bao vây Nga lẫn Ấn Độ chỉ là một phác họa kích thích óc tự hào Hán tộc của người Trung Hoa mà thôi. Ông là người thừa hưởng thành quả của Bốn Hiện Đại Hóa của Deng Xiaoping được thực thi bởi Jiang Zemin và Hu Jintao gần 30 năm qua. Đường Tơ Lụa, nếu có, há không phải là tên do người Âu Châu đặt: Silk Road? và đường biển: Spices Road? 

 

Vừa cầm quyền Mao Zedong vội vã sang Moscow cầu viện Stalin và bị đối xử lạnh lùng. Lúc ấy Trung Quốc là một nước nông nghiệp nghèo nàn, kỹ thuật non nớt, kinh tế rỗng nát vì chiến tranh Hoa- Nhật (1937- 1945) và nội chiến Quốc Cộng (1946- 1949). Khi Xi Jinping cầm quyền, quốc gia mà ông thăm viếng trước tiên là Nga do Putin đứng đầu. Lần nầy Trung Quốc là cường quốc kinh tế và quân sự trên thế giới sao lại phải cầu thân với Nga? Điều này cho thấy Xi Jinping cần liên minh với Nga mặc dù nước này còn kém về kinh tế và bản thân Xi Jinping ngưỡng mộ thuật vĩnh cửu quyền hành của Vladimir Putin dầu biết rằng nước Nga bây giờ không còn là nước Cộng Sản nữa. Ngay cả tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng ngưỡng mộ Putin. 

Putin trẻ hơn Xi Jinping 05 tuổi, trẻ hơn Donald Trump 12 tuổi nhưng Putin có nhiều kinh nghiệm về tình báo, mật vụ hoạt động ở nước ngoài và đã nắm quyền ở Nga từ năm 1999 đến nay. Ông được xem như đương nhiên đắc cử trong cuộc bầu cử vào tháng 3 năm 2018 trong một cuộc tranh cử tẻ nhạt, không có đối thủ sáng giá. Người sáng giá bị ám sát chết hay bị cầm tù. Kinh tế Nga không có gì đáng nói nên Putin chỉ hứa với cử tri bằng lối đe dọa Hoa Kỳ và các nước Liên Âu về loại bom nguyên tử vô địch! Việc Putin tặng áo choàng cho đệ nhất phu nhân Trung Quốc cho thấy thế thượng phong của ông ấy đối với Xi Jinping.

Thử lướt qua sự nghiệp của Mao Zedong đối với Trung Quốc từ năm 1949 đến 1976 để so sánh với sự nghiệp của ' lãnh tụ đời đời ' Xi Jinping ta thấy: 

- Mao Zedong tái lập ảnh hưởng của Trung Hoa đối với Bắc Hàn và Việt Nam bằng cách xua quân sang bán đảo Triều Tiên đánh nhau với quân LHQ do Hoa Kỳ chỉ huy, viện trợ và gởi cố vấn cho Việt Minh đánh nhau với Pháp. Chính Zhou Enlai (Châu Ân Lai) áp lực Hồ Chí Minh chấp nhận sự phân chia nước Việt Nam năm 1954. Beijing (Bắc Kinh) viện trợ cho Hà Nội tiến hành chiến tranh nhân dân ở miền Nam dưới sự chỉ huy của tướng chánh trị thân Beijing là Nguyễn Chí Thanh nhằm cắt tiết Hoa Kỳ. Năm 1974 Trung Quốc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa. Sau khi chiếm miền Nam, Việt Nam được thống nhất dưới chế độ Cộng Sản thân Nga. Cộng Sản Việt Nam đánh nhau với Khmer Đỏ theo chủ nghĩa Maoist rồi đánh nhau với Trung Quốc ngoài biên giới năm 1979 thời Deng Xiaoping. Lê Duẩn mất năm 1986. Cộng Sản Việt Nam bắt đầu cầu hòa với Trung Quốc khi thấy Liên Sô sắp sụp đổ. Trung Quốc tái lập ảnh hưởng của họ ở Việt Nam còn nặng hơn thời phong kiến như một sự trả thù thời gian 1975- 1986 Việt Nam theo Liên Sô chống Trung Quốc. Thành quả này do Jiang Zemin thu được tại hội Nghị Chengdu (Thành Đô) năm 1990. Lúc ấy Xi Jinping chỉ là Hiệu Trưởng Trường Đảng ở Fuzhou (Phúc Châu). Bắc Hàn nằm trong quĩ đạo của Trung Quốc mặc dù Kim Il Sung (Kim Nhật Thành) là sĩ quan của quân đội Liên Sô và được Stalin uỷ nhiệm nắm quyền ở Bắc Hàn. Tình trạng nầy tiếp diễn qua các thời kỳ lãnh đạo của Deng Xiaoping, Jiang Zemin và một nhiệm kỳ 05 năm đầu của Hu Jintao. Năm 2011 Kim Jong Il (Kim Chánh Nhật) mất. Kim Jong Un kế vị. Nhà lãnh đạo Bắc Hàn trẻ nầy tỏ ra ương ngạnh với Xi Jinping. Từ ngày nắm quyền đến nay Kim Jong Un không hề đến Beijing để chứng minh sự phục tùng của họ đối với Thiên triều. Chẳng những vậy Kim Jong Un còn giết cả người dượng rể từng hướng dẫn ông ta lúc mới cầm quyền vì ông này quá phục tùng Trung Quốc. Ở điểm nầy Bắc Hàn trội hơn Việt Nam rất nhiều. Quốc kỳ và đảng kỳ của Cộng Sản Việt Nam giống Cộng Sản Trung Quốc. Trái lại quốc kỳ và đảng kỳ của Bắc Hàn hoàn toàn khác hẳn với Cộng Sản Trung Quốc. 

- Trước năm 1971 Trung Hoa Dân Quốc tức chánh quyền Quốc Dân Đảng của Chiang Kashek ở Taiwan là đại diện của Trung Hoa tại LHQ. Dù vậy, trên thực tế Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc vẫn được xem là một cường quốc trên thế giới hội họp cũng phái đoàn quân sự Hoa Kỳ tại hội nghị Panmunjom (Bàn Môn Điếm) năm 1953, hội nghị quốc tế Geneva (1954), hội nghị các nước Á- Phi ở Bandung (1955). Thủ tướng Zhou Enlai (Châu Ân Lai) là một nhà ngoại giao khéo léo của Trung Quốc vào thời bấy giờ. Ông và Deng Xiaoping đều có học ở Pháp.

- Thời Mao Zedong Trung Quốc xua quân chiếm Tây Tạng (1959), đánh nhau với Ấn Độ và chiếm một vùng lãnh thổ rộng 60,000 km2 (1962), đánh nhau với Liên Sô trên đảo Damansky (1969), chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam Cộng Hoà (1974). Vào hậu bán thập niên 1950 Mao ra lịnh pháo kích Kin Men (Kim Môn) cách lục địa 2 km và chòm đảo Matsu (Mã Tổ) cách lục địa 19 km! Mao Zedong, Deng Xiaoping, Jiang Zemin, Hu Jintao đều không có phương cách nào để thống nhất Taiwan. Quân sự? cô lập ngoại giao? hù doạ để dân Taiwan áp lực với chánh quyền của họ chấp nhận thống nhất với Beijing? Từ thập niên 1970 về sau quốc gia nào bang giao với Cộng Hoà Nhân Dân Trung Quốc đều phải chấp nhận nguyên tắc 'một nước Trung Hoa’ nghĩa là Beijing xem đảo Taiwan là một tỉnh phản nghịch đối với lục địa. Hoa Kỳ đã bỏ rơi Taiwan ngay khi Chiang Kaishek còn sống. Trung Hoa Dân Quốc mất ghế đại diện Trung Hoa tại LHQ. Hoa Kỳ và Nhật Bản là hai quốc gia có nhiều liên hệ với Taiwan đều phải chấp nhận nguyên tắc 'một nước Trung Hoa’. Họ vẫn có liên lạc thương mại với Taiwan. Beijing tìm cách bao vây ngoại giao đối với Taiwan. Trước kia Taiwan tức Trung Hoa Dân Quốc có 22 quốc gia có quan hệ ngoại giao. Nay chỉ còn 19 trong số 193 quốc gia. Các quốc gia công nhận Taiwan phần lớn là những quốc gia nhỏ ở Đại Dương Châu, vùng Caribbean và vài nước Phi Châu. Ở Âu Châu chỉ có Tòa Thánh Vatican có bang giao với Taiwan mà thôi.

Trong 05 năm qua Xi Jinping chỉ đắp đảo để biến thành những căn cứ quân sự ở tây Thái Bình Dương, gia tăng ngân sách quốc phòng, sản xuất nhiều võ khí (hạng 3 trên thế giới), gia tăng kỹ nghệ đóng tàu chiến, phi cơ chiến đấu, xe tăng, tàu ngầm và hỏa tiễn. Ông được Hoa Kỳ và Anh trải thảm đỏ và tiếp rước bằng những phát súng đồng chào mừng. Ngân sách quốc phòng Trung Quốc hiện nay là 175 tỷ Mỹ kim so với 686 tỷ Mỹ kim của Hoa Kỳ và 41 tỷ Mỹ kim của Nhật. Trung Quốc dự trù sẽ có 04 hàng không mẫu hạm. Tình hình thế giới hiện nay giống như hoàn cảnh chánh trị giữa hai thế chiến vì chánh quyền Hoa Kỳ của đảng Cộng Hòa và tổng thống Donald Trump lui về chánh sách bảo vệ mậu dịch và chủ nghĩa tự cô lập. Đó là sự khích lệ đối với các nhà độc tài Putin và Xi Jinping củng cố quyền hành, phô trương sức mạnh quân sự và chánh sách bành trướng lãnh thổ. Putin chú trọng đến Âu Châu và Trung Đông. Xi Jinping có tham vọng nối liền Thái Bình Dương- Ấn Độ Dương- Đại Tây Dương!! 

Chuyện trên bản đồ thì nhỏ. Chuyện thực hiện kế hoạch bành trướng lãnh thổ và biến cả với Lưỡi Bò Chín Đoạn, Đường Tơ Lụa lục địa và đại dương xuất phát từ Trung Quốc rất bao la và nhiêu khê trên thực tế. Mao Zedong đã đánh Hoa Kỳ ở Triều Tiên (1950), đánh Ấn Độ (1962), đánh Liên Sô (1969) nhưng vẫn chưa đánh lấy đảo Taiwan. Deng Xiaoping, Jiang Zemin, Hu Jintao cũng không làm gì hơn Mao. Bài toán Taiwan đang chờ Chủ Tịch Đời Đời Xi Jinping giải quyết để thống nhất Trung Quốc sau khi Anh trả lại Hồng Kông (1997) và Bồ Đào Nha trả lại Macao (1999). Tự ái của các lãnh tụ ở Beijing thương tổn không ít khi cây gai Taiwan vẫn còn trong mắt. Beijing xem đó là phần đất không thể tách rời của Trung Quốc. Bây giờ Taiwan bị cô lập ở 193- 19= 174 quốc gia trong đó có Hoa Kỳ và Nhật Bản, quốc gia từng đô hộ Taiwan từ năm 1895 đến 1945.

Trường hợp của Hoa Kỳ đối với Taiwan hơi khó hiểu. Hoa Kỳ từng bảo vệ Taiwan và từng bỏ rơi đảo quốc này (1971). Hoa Kỳ chỉ giao thương với Taiwan. Đảng Cộng Hòa của Hoa Kỳ có cảm tình với Taiwan. Ngoài việc giao thương hàng hoá, thỉnh thoảng Hoa Kỳ còn bán võ khí cho Taiwan mặc cho Trung Quốc phản đối. Bà Anna Chen Chennault, vợ của tướng Chennault, biệt danh 'Tướng Cọp Bay’, từng giúp cho Chiang Kaishek trong đệ nhị thế chiến, vận động cho ông Nixon và Reagan, đóng vai con thoi giữa Hoa Kỳ với Taiwan. Trong kỳ bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 1968 bà liên lạc với chánh phủ Sài Gòn đừng gởi phái đoàn hòa đàm sang Paris cho đến khi tổng thống Nixon đắc cử sẽ tính sau. Bà Elaine Chao, người Taipei (Đài Bắc), là vợ của trưởng khối đa số Cộng Hòa ở Thượng Viện Hoa Kỳ, ông Mc Connell. Bà đã và đang tham gia nội các của các tổng thống Cộng Hòa như Reagan, Bush I, Bush II, Trump. Hiện nay bà là bộ trưởng bộ Giao Thông trong chánh quyền Trump.

Bất công xã hội và thống nhất Taiwan là hai thử thách đối với đại lãnh tụ đời đời Xi Jinping của Trung Quốc.

Chuyện thứ nhất không bao giờ giải quyết tận gốc nổi. Nó là căn bịnh di truyền dân tộc trong một quốc gia độc tài chuyên chế. Chuyện dân chết đói trong khi thiểu số có quyền chức từ xã thôn đến trung ương sống vinh sang, có tài sản ở ngoại quốc, con cái học ở các đại học lừng danh của Anh, Hoa Kỳ không phải mới lạ. Ảnh chụp của một học sinh đầu trắng vì tuyết phủ khi đi hàng cây số để đến trường không nói lên vẻ đẹp của xã hội hoàng kim của Trung Quốc Xã Hội Chủ Nghĩa. 

Chuyện thứ hai thấy có vẻ dễ nhưng cực kỳ phức tạp.

Dễ vì có thể giải quyết bằng:

- biện pháp mềm dưới chiêu bài người Hán sống chung với người Hán dưới một mái nhà. Trước kia Cộng Sản Trung Quốc xem Quốc Dân Đảng là kẻ thù và ngược lại. Bây giờ họ xem nhau là người Hán. 

- biện pháp cứng rắn là dùng võ lực. Với tiềm năng quân sự đứng hạng thứ ba trên thế giới chắc chắn Trung Quốc đè bẹp Taiwan dễ dàng mặc dù Taiwan có quân đội được võ trang hùng hậu và được huấn luyện tinh thục nhưng số lượng quá nhỏ so với lục địa.

Khó vì:

- Beijing có thực sự xem dân Taiwan bình đẳng với lục địa hay không? hay xem họ là ngụy dân như Cộng Sản Việt Nam đối xử với dân chúng miền Nam sau 1975? Đông Đức và Tây Đức thống nhất dễ dàng vì sự phân chia nước Đức do các nước thắng trận áp đặt chớ không phải do dân chúng Đức chọn. Taiwan và lục địa không giống như thế. Quốc Dân Đảng và Cộng Sản đánh nhau, giết chóc nhau tận tụy. Kẻ thắng chiếm lục địa. Kẻ bại chạy ra Taiwan lập đảo quốc Taiwan (Trung Hoa Dân Quốc: R.O.C: Republic of China). Thống nhất với Cộng Hoà Nhân Dân Trung Quốc người Taiwan sẽ mất đi mọi quyền tự do và hạnh phúc đang có trên một đảo quốc được xem là một trong những con Hổ kinh tế Á Châu vào thập niên 1980 và 1990 và trưởng thành trong định chế chánh trị dân chủ từ thập niên 1990 đến nay. Dưới thời tổng thống Quốc Dân Đảng Ma Yingjiu (Mã Anh Cửu) Taiwan rất thân thiện với lục địa. Cuộc Cách Mạng Dù ở Hong Kong làm cho dân Taiwan phản tỉnh. Họ chống lại đường lối của Quốc Dân Đảng và bầu cho Tsai Yingwen (Thái Anh Văn) của đảng Dân Chủ Tiến Bộ làm tổng thống năm 2016. Đảng Dân Chủ Tiến Bộ chủ trương Taiwan là một đảo quốc độc lập. Để tránh chiến tranh lôi thôi với lục địa họ giữ nguyên trạng như đã thấy từ trước đến giờ. Việc tuyên bố độc lập chỉ còn chờ thời gian thuận lợi để tuyên bố mà thôi.

- Tuy Nhật Bản và Hoa Kỳ đều nhìn nhận ' một nước Trung Hoa’ nhưng nếu Trung Quốc tấn công đảo quốc Taiwan liệu họ có khoanh tay nhìn Taiwan thất thủ để Trung Quốc thống nhất dễ dàng không? Hay cuộc chiến tranh tại eo biển Taiwan sẽ được quốc tế hóa? Nếu không, ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở Đông Bắc Á bị quét sạch khi Taiwan rơi vào lục địa (Cộng Hoà Nhân Dân Trung Quốc) và Nam Hàn và Bắc Hàn thống nhất. Nam- Bắc Hàn, nếu thống nhất, ưu thế sẽ nghiêng về Bắc Hàn. Xi Jinping và Putin không phải phập phòng lo sợ các giàn hỏa tiễn Hoa Kỳ ở Nam Hàn hướng về Bắc Hàn, Nga và Trung Quốc. 28,000 quân Hoa Kỳ rút khỏi Nam Hàn. 50,000 quân ở Okinawa chuẩn bị hồi hương! Nhật Bản chết ngộp dần dần một khi Trung Quốc kiểm soát đảo Taiwan. Đó là lúc Nga dù là Putin hay bất cứ vị lãnh đạo nào của Nga cũng phải giật mình. Vì, nếu Trung Quốc hất Hoa Kỳ ra khỏi Nam Hàn, bóp nghẹt Nhật Bản, bao vây Nga và chinh phục dần dần các cựu Cộng Hòa Sô Viết ở phía nam nước Nga thì Nga được lợi gì? Điều này cho thấy sự liên kết giữa Nga- Trung Quốc rất lỏng lẻo vì Nga còn chiếm nhiều đất đai của Trung Quốc từ thời nhà Thanh. Sự phục hận đã xảy ra ngay dưới thời Mao Zedong mặc dù Liên Sô và Trung Quốc đều là hai quốc gia Cộng Sản! Nga có muốn Trung Quốc là đệ nhất siêu cường không?

Putin ngưỡng mộ Stalin. Ông thành công theo gương Stalin trong việc nắm giữ quyền hành ít ra 25 năm (1999- 2024) trong chế độ dân chủ ấu trĩ. Stalin nới rộng lãnh thổ Nga bằng Liên Bang Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Sô Viết bằng cách sáp nhập các nước lân cận vào nước Nga. Liên Sô rộng 22 triệu km2. Sau năm 1991 nước Nga chỉ còn 17 triệu km2. Putin vất vả chiếm được vài xẻo đất của Georgia, bán đảo Crimea và dòm ngó thèm thuồng Ukraine, các nước nhỏ vùng Baltic chớ không thể vẽ lại bản đồ Liên Sô 22 triệu km2 như trước kia. 

Stalin không trực diện với Nhật trong đệ nhị thế chiến vì, nếu xảy ra bại trận như đã xảy ra năm 1905, thì chế độ Cộng Sản sụp đổ. Nhà độc tài này uyển chuyển khi ký hiệp ước bất tương xâm với Nhật năm 1941. 

Chắc chắn Putin sẽ theo gương của người mà ông ngưỡng mộ. Stalin không ưa Mao. Putin có thật tâm ưa Xi Jinping không?

Ông Xi Jinping vừa theo gương Mao Zedong vừa ngưỡng mộ tài vận dụng chế độ dân chủ ấu trĩ để vĩnh cửu quyền hành của Putin (thi hành việc không ra tranh cử sau hai nhiệm kỳ tổng thống- mỗi nhiệm kỳ 04 năm- để lui về làm thủ tướng. Sau 04 năm ông ra tranh tổng thống như mới ra lần thứ nhất. Lần này nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 06 năm). Việc làm ngoạn mục trong việc vĩnh cửu quyền hành của ông Putin và Xi Jinping làm cho tổng thống Donald Trump của Hoa Kỳ thèm thuồng mơ ước.

Nhật Bản là quốc gia chiến bại vào năm 1945. Gần 70 năm qua Nhật bị cấm không được có kỹ nghệ nặng tức kỹ nghệ quốc phòng. So với Nga hay Trung Quốc Nhật có vẻ giữ thái độ khiêm tốn nhưng tự tin chớ không khớp nớp sợ sệt. Nhật Bản canh tân 26 năm đã đánh bại Trung Hoa trong trận hải chiến ngoài hà khẩu sông Yalu (Áp Lục) để kiểm soát Hoàng Hải (17-09-1894). Hai tháng sau Nhật chiếm Lushunkou (Lữ Thuận Khẩu tức Port Arthur). 36 năm sau ngày canh tân đất nước Nhật đánh bại Nga trên chiến trường Mãn Châu. Năm sau Nhật đánh bại hạm đội của Nga trên eo biển Tsushima trong vòng 35 phút. Ngay từ năm 1920 Nhật Bản là cường quốc Hải Quân hạng ba sau Hoa Kỳ và Anh. Kỹ thuật đóng tàu của Nhật ngày nay chỉ kém Hoa Kỳ về lượng và có phần ngang ngửa về phẩm chất. Vừa qua tàu ngầm nguyên tử Trung Quốc lai vãng gần đảo Senkaku bị Nhật phát giác và bắt buộc phải trồi lên khỏi mặt nước.

Nếu Xi Jinping thống nhất Taiwan bằng giải pháp cứng hay mềm thành công ông sẽ xứng đáng với danh hiệu Chủ Tịch Đời Đời (President for Life). Ông sẽ trội hơn Mao Zedong, Deng Xiaoping, Jiang Zemin và Hu Jintao trong lịch sử Trung Quốc. Ông có thể nhường chức ấy cho vợ ông khi già yếu hay lúc lâm chung. Đó là điều Mao Zedong ước muốn nhưng chưa thực hiện được. Đúng là: Mưu sự tại nhân. Thành sự tại Thiên.

Nếu Xi Jinping dùng giải pháp quân sự thất bại thì chế độ Cộng Sản trên lục địa sẽ lung lay tận gốc rễ. Chỉ cần các quốc gia lâm chiến với Trung Quốc đánh chìm một hàng không mẫu hạm của Trung Quốc đủ làm cho tinh thần dân chúng và quân sĩ giao động. Sự tồn vong của chế độ Cộng Sản như chỉ mành treo chuông.

****

Trong lịch sử Pháp Napoléon Bonaparte làm cuộc đảo chánh năm 1799 để khai sinh ra chế độ Tổng Tài (Consulat) mà ông là Đệ Nhất Tổng Tài. Năm 1802 ông xưng là Tổng Tài Đời Đời (Consul à vie). Năm1804 ông xưng là Hoàng đế Napoléon I. Đế triều của ông chỉ kéo dài 11 năm (1804- 1815). Bại trận Waterloo ông bị đầy sang đảo Sainte Hélène và mất ở đó năm 1821.

Ông George Washington từ chối không ra tổng thống nhiệm kỳ thứ ba. Dân chúng Hoa Kỳ gọi ông là Quốc Phụ. Tên ông trở thành tên của thủ đô của Liên Bang Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Cao quí thay người anh hùng được quốc dân tôn vinh là Quốc Phụ.

Sun Yatsen (Tôn Dật Tiên) là người hoạt động lật đổ nhà Mãn Thanh đô hộ Trung Hoa trên 300 năm để biến Trung Hoa thành một nước Cộng Hoà. Ông không thành công trong việc kiểm soát toàn thể nước Trung Hoa nhưng người Trung Hoa kính trọng và gọi ông là Quốc Phụ. Yuan Shikai (Viên Thế Khải) là một tướng lãnh uy quyền người Hán được bà CiXi (Từ Hi) tín nhiệm đã cướp công của Sun Yatsen sau Cách Mạng Tân Hợi (1911) để nắm chức vụ tổng thống vì Sun Yatsen có quần chúng nhưng không có lực lượng võ trang hùng hậu. Năm 1916 Yuan Shikai xưng hoàng đế. Bị dân chúng phản đối ông tuyên bố bãi bỏ đế triều sau 83 ngày tự xưng là hoàng đế. Ba tháng sau ông chết vì chứng huyết tiện (Uremia).

Napoléon I và Yuan Shikai thỏa mãn tham vọng quyền hành cá nhân vì cả hai đều dựa vào sức mạnh của kiếm cung. Cả hai vị say mê quyền lực hơn là vì quyền lợi của quốc gia và dân tộc.

George Washington là một tướng lãnh chiến thắng trong Chiến Tranh Cách Mạng và có công lớn trong việc lập quốc. Nhưng ông không dựa vào đó để xây dựng quyền lực và lo cho quyền lợi riêng tư của mình mà làm gương cho các tổng thống Hoa Kỳ kế nhiệm noi theo để nuôi dưỡng, củng cố và phát triển nền DÂN CHỦ HOA KỲ.

Mao Zedong dựa vào thành quả đã đạt để vĩnh cửu quyền hành với tham vọng truyền lại quyền hành cho vợ là Jiang Qing mặc dù bề ngoài giả vờ sẽ trao quyền cho thống chế Lin Biao (Lâm Bưu) sau khi ông mất. Có ngờ đâu đó là bản án tử hình dành cho Lin Biao. Nhà độc tài Stalin nắm quyền được 31 năm. Nhà độc tài Mao Zedong nắm quyền 27 năm.

Xi Jinping không có thành tích quân sự như Yuan Shikai và thành tích chánh trị như Mao Zedong mà chỉ dựa vào danh hiệu thái tử Đảng để trở thành Chủ Tịch Đời Đời (Président à vie) quả tình rất ngoạn mục. Cách đây 03 năm đã có bài ca Cha Xi Mẹ Peng (Cha Tập Mẹ Bành) nghĩa là sau cha Xi (Tập), mẹ Peng (Bành) sẽ cầm quyền. Bắc Hàn có vương triều Cộng Sản. Cuba có vương triều Cộng Sản. Tại sao Trung Quốc lại thiếu? Nhưng điều đáng nhớ vẫn là:

Mưu sự tại Nhân.
Thành sự tại Thiên.

          PHẠM ĐÌNH LÂN, F.A.B.I.  

Trang Phạm Đình Lân

art2all.net