Ban tin TH So 70-2015

BAN TIN

THAN HUU

CHU TRUONG:  PHAM DINH LAN

SO 70- 2015

THAN CHUC TOAN THE CAC THAN HUU:

VAN PHUC LAM MON

VAO NAM AT MUI (2015)

T.M BAN TIN THAN HUU

PHAM DINH LAN

TIN TUC

*    Tu thang 9 nam 2014 den dau thang 02 nam 2015 khap the gioi deu bang hoang kinh tom ve su hanh quyet 02 nguoi Hoa Ky, 01 nguoi Anh, 12 nguoi Phap tai toa soan mot to bao hi hoa o Paris, 02 nguoi Nhat, mot phi cong Jordan boi nhom tu xung la Quoc Gia Hoi Giao kiem soat mot phan lanh tho Iraq va Syria.  Ba nguoi da trang va hai nguoi Nhat bi cat co; 12 nguoi Phap o Paris bi tham sat bang sung; nguoi phi cong Jordan bi tam xang va dot chay.  Neu nhin con so thi so nguoi chet khong bao nhieu so vo 7 ty nhan loai nhung cach giet nguoi that tan bao va phi nhan tinh khi nhan loai buoc vao the ky XXI.  Cai gi lam cho con nguoi tro nen hung du va tan bao? ngheo kho? dot nat? khong co gia dinh? khong co ton giao? trai dat bi ‘ham’ nong?  an nhieu thit? uong nhieu ruou? hut nhieu chat ma tuy? mat thang bang sinh ly va tam ly?  cai gi lam mat thang bang noi tren? bi kich dong ve chuyen xa hon lien quan den han thu trong nhung giao tiep bat lanh ve ton giao, va chanh tri trong qua khu xa xua?  Chuyen phuc tap den noi khong co cau giai dap nao thich hop ca.  Binh khong tim duoc nguon goc e rang khong the chua lanh nhanh chong duoc.

*    Khi noi den ac mong rot tu tai, thay thuoc Phan nho den con ac mong rot mon thuc vat hoc do mot nu giao su ‘it hien’ dam trach mac du thuc te da dau.  Con ac mong do lai dien ra trong luc ngu trong trai hoc tap cai tao khien ong thay thuoc toat mo hoi vi khong duoc lam thay thuoc neu bi rot!  The la lao dong hoc tap van con tot hon rot mon thuc vat hoc de khong duoc hanh nghe thay thuoc.  Hanh phuc cua con nguoi bien thien khong ngung.  Du la ong vua di nua nhung khi lam vao canh doi kho ma duoc an khoai thi cung thay sung suong vo cung.  Hay tuong tuong cai hanh phuc cua nguoi buon ngu gap chiec chieu rach hay nguoi lanh gap cai men rach.    Toi gap mot nguoi vuot bien bi bat va lao dong cai tao vai thang moi duoc tha nhung anh cho la anh co phuc duc vi ban anh khong bi bat nen thuyen ra khoi va bi bao danh chim va chet mat tich!  Do la hanh phuc tieu cuc vay.

*    Xem hai videos cua Pham Van Lam (Lu Phuong) ve Thu Duc & Di An, Bien Hoa, Da Lat - Tuyen Duc thu that toi khong cam duoc nuoc mat khi nhin lai nhung hinh anh,  va dia danh quen thuoc da mat va mai mai khong bao gio tim thay lai.  Thanh Duong  noi thuong di Bien Hoa nhung chua biet Di An.  Vi Di An khong nam tren Quoc Lo 1.  Muon di qua Di An thi phai dung duong xe lua.  Dung duong bo thi phai queo o Nga Ba Cay Lon ma toi co viet ve gia thuyet cua chu Cay Lon tu chu Chay Lon ma ra.  Do la mot loai cay an trai  than thuoc voi cay xoai.  Neu tu Bien Hoa ve Sai Gon thi queo ben phai.  Chay tu Quoc Lo 1 cu vao loi 3 km thi toi Di An.  Con duong nay sau nay la Xa Lo do linh Dai Han lam.  No noi Quoc Lo 1 voi Quoc Lo 13 di ngang qua An Phu, Binh Chuan, Phu Loi.  Sau nay xe do khong dung Quoc Lo 1 chay qua cau Binh Loi ma chay tren Xa Lo Bien Hoa.  Duoi thoi Phap thuoc Di An, nui Chau Thoi va Thu Duc deu thuoc tinh Gia Dinh.  Khong biet vi sao vao thoi ay ong Hoi Dong Bui Van Lo duoc xem nhu so huu chu nui Chau Thoi.  Da xanh (granite) dung lam duong trai nhua deu lay tu nui Chau Thoi cao 83 m nay do ong cung cap.  Sau 1954 Di An thuoc Bien Hoa; nui Chau Thoi la tai san quoc gia.   Sau nam 1975 quan Tan Uyen, quan Di An ke ca nui Chau Thoi sap nhap vao tinh Binh Duong.  Hong Cho Thu Duc la noi co nhieu quan ban bi bun, nem, banh beo bi noi tieng truoc khi tiem Banh Beo My Lien o Bung, Lai Thieu, ra doi va con danh tieng cho den bay gio.  Thoi sinh vien anh Huynh Huu Dung, Huynh Tan Nhan va toi tham vieng vung nay hang tuan.  Anh Nhan dung chiec Lambretta 150 cc cho toi va anh Dung.  Den moi nga tu co canh sat giao thong dung mang bao tay trang chi duong (chua co den xanh den do), Huynh Huu Dung xuong xe di bo  vi xe Lambretta scooter khong duoc  cho ba nguoi!  Cu nhu vay ma chung toi thang tien tu Sai Gon len Thu Duc va Bien Hoa suot thoi ky hoc dai hoc.  Nhung thua cac than huu, khong phai toi nho cac quan an ma roi nuoc mat ma vi vung Bien Hoa- Di An- Binh Duong la que noi va que ngoai cua toi noi gan lien voi nhung ten cua vai nhan vat quen thuoc nhu tham phan Toc Cao Phap Vien Tran Van Linh, dai bieu chanh phu va giam sat vien Le Van Khoai, tuong Le Van Ty, tuong Do Cao Tri, tuong Dao Son Tay, Huynh Van Nghe (chi la thuong ta!), luat su Nguyen Lam Sanh, Nha kinh doanh Nguyen Thi Giau (Lien Phuong), nha van Binh Nguyen Loc, thi si Dang Phuong tuc giao su Nguyen Ngoc Huy, tham phan giam sat vien Pham Dinh Hung, bac si To Duong Hiep, truong nam cua nha van Binh Nguyen Loc (To Van Tuan) va giam doc Duong Tri Vien Bien Hoa, phi cong Luu Van Duc, mot trong ba phi cong phan luc co dau tien cua VNCH tot nghiep Salon Aix de Provence v.v.  Do la noi:

To tien toi da mat,

Dong bao toi hy sinh.

Tat ca deu quyet tu

Cho to quoc quyet sinh.

          Nhung bay gio toi tro thanh nguoi vinh vien xa que huong sinh quan.

          Cam on ky su Cong Binh Pham Van Lam cho toi gap lai que noi va que ngoai cua toi.

*  Phan Kim Ngoc, Nguyen Thi Mai, Nguyen Duc Phan, Nguyen Thi Thanh Duong, Lam Thi Phuong, Phung Thi Thanh de cap nhieu den cac loai hoa trong Da Nguyet Huong Hoa.  Thanh Duong va Phung Thi Thanh thich nguyet que.  NDPhan chi Thanh Duong mua nguyet que o Arlington, TX.  Nguyen Thi Mai thich glaieul.  NDPhan thich coi mai vang o nha o Viet Nam.  Phan co tang toi hai anh chup roi lon hinh cay mai vang nay.  Nha nong hoc Kim Ngoc trong du thu khong can biet ten mien la co hoa dep hay huong thom.  Pham Thi Phuong trong su o nha cu o New Jersey bay gio con trong su o nha moi o San Jose khong?

*  Cam on:

-  Phan Kim Ngoc da goi mon an que huong do chinh em lam rat ‘luc tinh’.  Nam Ky co 06 tinh vao the ky XIX ma chi co cac tinh  tu song Tien Giang xuong phia Nam duoc goi la luc tinh.  The moi biet mien ‘luc tinh’ co nhieu dieu dac biet lam.

-  Nu thi si Dang Ngoc Le Khanh danh dau va cho hinh anh kem vao cac bai viet tren web art2all.net lam cho nguoi doc khong phai nhuc dau de doan chu va con thay duoc nhieu hinh anh dep.  Viec lam thay vay ma co cong duc lon do chi Le Khanh.

-  Chi Tran Kiem Lien Nhu (du co dinh chanh ve chu lot Kiem) ve cac ban nhac do chi Ha Thanh trinh bay cung voi cac anh chup dac biet cua chi, nhiep anh gia doc dao voi nhung phong canh mua Thu va vuon hong.  Tieng hat Hoang yen co do Hue tat liem ngay 01-01-2014 truoc su ngam ngui thuong tiec cua nguoi men mo.

-  Lam Thi Phuong da giup toi phien am cac tu mandarin ra Viet ngu.  Nu duoc si tre nay da ve huu qua gioi mandarin (Quan thoai) da giai thich gium toi y nghia cua cac ten goi bang Hoa ngu.  Cay Potameia lotungensis duoc goi trong danh muc Hoa ngu la Le dong you guo zhang am thanh Lac Dong Dau Qua Chuong.  Nho Phuong giai nghia toi moi hieu Lac Dong: mot dia danh tren dao Hainan (Hai Nam) Dau Qua: trai co dau; Zhang:  Chuong : cay long nao.  Cay long nao duoc goi la chuong nao (gia dinh thao moc Lauraceae).  Toi rat qui nhung loai chum goi ma em goi.  Khi con be toi thay dan trong lang  dung chum goi chat nho, phoi kho de lam tra.  Bay gio chi nho lang mang cho biet gi ma phan biet cac loai chum goi khac nhau nen gap em goi du loai chum goi thi mung lam.

-  Ban Nguyen Huu Phuoc hay ‘Nghe Phuoc’ da goi hinh anh va bai viet Phuoc, Loc, Tho.  Con thieu Tho do ban. 

-  Ban Nguyen Huu Loc tuc ong giao Loc va thi si Mai Loc voi bai tho phong dich doc dao. 

-  Chi Dang Thi Thao voi nhung loi chuc Tet chan tinh tu ben kia dai duong sau tren nua the ky khong gap lai.

VAI CHUYEN QUANH TA

Lam Bieng Vo Toi?

          Doc Tay Du Ky ta thay Duong Tam Tang la nguoi uy nghi mau muc, kha ai va kha kinh. 

          Ve gia dinh ta thay cha me chung ta la nhung nguoi kha kinh va kha ai.  Chung ta thuong yeu va ton kinh cha me chung ta nhu Ton Hanh Gia, Tru Bat Gioi kinh trong , thuong yeu va tuan phuc Duong Tam Tang vay.

          Dieu lam cho chung ta giat minh va ngac nhien la nguoi uy nghi cong chinh nhu Duong Tam Tang hay thuong yeu con cai va duoc con cai thuong yeu va kinh trong nhu cha me chung ta doi khi cung co nhung cach hanh su khong hop ly.

          Ton Hanh Gia va Tru Bat Gioi di theo Duong Tam Tang sang Tay Truc thinh kinh.  Ton Hanh Gia cot khi, mat nguoi, tanh loi va hoat dong xong xao khi pha danh yeu quai, tru ta ma de bao ve an ninh cho Duong Tam Tang tren duong di den xu Phat de thinh kinh.  Ton Hanh Gia hoat dong va co nhiet thanh bao ve Duong Tam Tang nhung ong bi Thay quo phat khong ngung.  Trai lai Tru Bat Gioi an mac le phe, ao ho bung phe , say me ruou thit va nu sac.  The ma khong he bi ray la chi ca.  Vi luoi bieng va ham huong thu nen khong lam gi het.  Vi vay khong co ai phien trach mang von dieu gi ca.  Trai lai Ton Hanh Gia het bi nguoi nay phien den nguoi khac mang von nen bi ray va bi phat lien mien.

          Trong gia dinh cha me khong han la nhung nguoi cong bang tuyet doi.  Co nguoi thuong con trai.  Co nguoi thuong con gai.  Co nguoi thuong dua con kem phat trien vi nghi den tuong lai cua no khi cha me khong con nua.  Co nguoi chi thuong dua con thong minh, lanh loi mang loi loc hay danh thom ve cho gia dinh.  Co nguoi thuong con dep va ghet  con xau xi hay bi khuyet tat v.v.  Nhung dieu vua ke chi moi phan anh tinh tuong doi cua su cong bang cua dang sinh thanh.  Su doi xu cua cac bac sinh thanh doi khi cung khong duoc hop ly.  Dua con nang no lam viec trong nha de lam do be do dat hay lam hong cong viec gay thiet hai trong nha vi chua du kinh nghiem hay suc manh de chu toan cong viec mot cach hoan hao nen bi cha me quo mang.  Trong khi dua con luoi bieng khong lam gi ca nen khong co ‘toi’ gi de bi quo phat.

          Ngoai xa hoi cung co nhung canh tuong tu.  Su say me quo trach va trung phat dan den mot hau qua vo cung te hai:  khuyen khich moi nguoi lam bieng vi lam bieng khong co toi!  Ca mot he thong giao duc gia dinh va xa hoi chi tom luoc bang chu DUNG hay chu KHONG  nhu khong nghe, khong thay, khong biet, khong noi, khong bao, khong chi mac du cac giac quan van con tot v.v..  Dung lam cai nay.  Dung lam cai kia.  Dung noi nhu vay nguy hiem vi khong giong dieu ONG THANH noi v.v.  Cai triet ly KHONG LAM GI DE DUOC VO TOI nay an vao xuong tuy va tam nao cua ca dan toc thi trach sao dat nuoc may ngan nam van nhu xua hay kem hon xua ve mot so mat!

Mot Vai Dieu Chua Thau Triet

 Tieng Viet Doi Dao

          Vi khong co nang khieu ve ngon ngu, thi van nen tinh thoang toi co nhung suy nghi van vo khi nghe va thay mot dieu gi ma minh chua thau triet.   Toi ghi lai nhung dieu nghe, thay nhung chua hieu de hoc hoi tu cac than huu gan xa.  Dieu toi thuong nghe la tieng Viet ta doi dao.  Cung thi DEN ma con meo den tro thanh meo MUN; con ga den la con ga QUA; con cho den la con cho MUC; con ngua den la con ngua O v.v.  Qua Han- Viet thi DEN thanh HAC; TRANG thanh BACH; VANG thanh HOANG hay HUYNH; CHO thanh THI; BAY thanh PHI v.v. Vua binh thi noi la vua SE MINH.  Hoang hau sinh con thi noi hoang hau LAM BON va con biet bao nhieu danh tu, tinh tu, dong tu hay trang tu xa la ma chung ta khong biet.

          Tu ngu phong phu gan lien voi nhung sinh hoat phong phu.  Co vat huu hinh moi co ten goi.  Nuoc ta la nuoc nong nghiep.  Trau va bo duoc dung trong viec dong ang.  Ta chi co tu TRAU hay THUY NGUU va BO hay HUYNH NGUU de chi hai con thu keo cay va keo xe.  O cac cac nuoc Au- My nguoi ta nuoi bo tren mot qui mo rong lon.  Nguoi ta uong sua bo, an thit bo, gay giong bo de co nhieu thit, sua.  Tu sua nguoi ta lam sua hop, sua bot, pho- mai (fromage- cheese), bo (beurre- butter).  Ta dung chu BO de chi huynh nguu (noi theo tu Han- Viet) va TRAU de chi thuy nguu.  Ve giong ta them chu Duc  va Cai.  Con cua con bo duc va bo cai la bo con hay bo nghe.  Nguoi Anh co: Bull:  Bo duc;   Cow:  Bo cai; Calf:  Bo con; Ox:  Bo thien; Beef:  Thit bo; Veal:  Thit be.  Tu con bo co cac mon an nhu beefsteak, cheese, butter v.v.  Cac loai dong vat co vu khac nhu heo, ngua, meo, cho, tho...cung co nhieu ten goi phan biet va phong phu nhu vay. 

          Nuoc Anh tung la mot de quoc co thuoc dia khap noi tren hoan cau.  Ho tiep xuc voi nhieu chung toc, van hoa, ton giao, khi hau, thao moc, sinh hoat kinh te khac nhau tren the gioi.  Nuoc Anh som co cach mang ky nghe nen san xuat nhieu mat hang khac nhau tren the gioi.  Nhu vay tu ngu cua ho rat doi dao.  No thoat thai tu La Tinh + Hy Lap + ngon ngu cua ho + ngon ngu khac nhau tu cac thuoc dia (so nay khong quan trong lam).  Nhung tieng Anh cua nguoi Anh lai khong doi dao bang tieng Anh cua nguoi Hoa Ky vi Hoa Ky la mot nuoc hop chung va dung dau tren the gioi ve kinh te va khoa hoc ky thuat.  Do la noi tap hop du sac nguoi cua nhan loai.  Moi dan toc co mot so tu ngu trong tu dien Hoa Ky.  Hang nam Hoa Ky san xuat trung binh tu 3,000 den 5,000 san pham moi tuc la can dat tu 3,000 den 5,000 ten goi moi.  Hoa Ky la tam guong:

-  dan chu (doi dao tu chanh tri, hanh chanh, quan tri, luat phap v.v.)

-  tien bo:  thay doi doi than phan bi tri sang quyen uy thong tri; ngheo kho sang phu qui

-  nhan ai:  khong han thu nuoc Anh cai tri ho, giup do nhung nguoi dong canh ngo va

                    nguoi can khong phan biet ban, thu, chung toc hay ton giao v.v.  Doi dao

                    tu kinh te, tai chanh, thuong mai, noi thuong, ngoai thuong.

-  oc thuc te va thuc dung (doi dao tu ve tam ly hoc, giao te xa hoi, ngoai giao, van dong,

                    quang cao, truyen thong v.v.)

-  phat trien ve khoa hoc ky thuat (doi dao tu khoa hoc, ky thuat, cac mat hang san xuat

                    moi chua co ten goi v.v.)

          Theo su hieu biet thong thuong cua toi su doi dao cua mot ngon ngu duoc goi ghem trong cuon Tu Dien hay Bach Khoa Tu Dien.  Cuon tu dien hay bach khoa tu dien cang day va duoc soan boi mot nhom nguoi co kha nang chuyen mon cao trong tung bo mon chang nhung noi len su doi dao phong phu ma con lam cho nguoi doc dat tron ven niem tin.  Hy vong nuoc nha co cuon Tu Dien hay bo Bach Khoa Tu Tu Dien day com va duoc bien soan boi nhung chuyen gia loi lac hon cac chuyen gia Anh- My- Phap- Duc de manh dan tu hao ngon ngu chung ta doi dao sau khi loai bo het nhung tu ngoai lai duoc du nhap vao nuoc ta duoi thoi Phap thuoc nhu ‘top’ (ngung- stop), ‘banh’ (ball), thit ‘coc- let’ (cotelette), thit ‘phi le’ (filet), day lap long (fil a plomb) v. v.  Neu khong lam duoc nhu vay chung ta phai chap nhan cai hien huu va day manh nhung phat minh, sang kien, phong phu hoa moi hoat dong tren moi lanh vuc thi khong can phai tu khen, tu khoa truong ngon ngu tu doi dao.  Van de la phai phan dau de vuon len cho khong phai  tu hao de bat dong.  Moi cac than huu dong gop them y kien de sua nhung dieu sai va bo tuc nhung dieu sot cho day du hon.

Chuyen Van Hoa Dong- Tay

          Tren doi co le khong co su va cham nao gay nhieu sut me ghe gom nhu su va cham van hoa.  Khong co gi dang ghe tom bang su tu hao van hoa cua minh va nhao bang van hoa cua nguoi khac.  Trong thoi hoang kim cua nguoi Bach Chung Rudyard Kipling khang dinh:

Dong la Dong,

Tay La Tay,

Dong va Tay khong bao gio gap nhau.

          Ve co the, nguoi ta tim moi uu diem cua nguoi Bach Chung de giai thich nguoi Bach Chung thong minh hon nguoi Hoang Chung va Hac Chung.  Nao la da trang, mat xanh, toc hoe vang  trong dep de.  Nao la goc mat rong noi len chi so thong minh.  Nao la tran cao, dau soi bieu lo mot tri thong minh tiem an.  Nao la mui cao va thang khac voi mui tet hay mui ho tren khong nhu ong khoi tau vua kem tham my vua kem anh sang tri tue v.v. 

          Nhung dieu nay cac thay tuong Tau cung xac nhan.  Cac ong lon deu duoc goi la nguoi tai to mat bu.  Nhung nguoi tri thuc la nhung nguoi tran cao kieng day.  Va, de tra dua lai nguoi Bach Chung thay tuong Tau phe tuong nguoi Bach Chung la tuong:

Rau ria long nguc la toi phan Than.

          Nhung ho quen rang nguoi Tay Phuong co theo Khong Giao dau ma goi la ‘toi phan Than’ theo quan niem trung quan cua Khong Tu.  Trai lai ho xem viec lat do vua la lam cach mang:  lat do che do quan chu de lap nen Cong Hoa.  Cuoc dau tranh tao bao nay xuat phat tu khai niem dan chu ma ra.

          Cac ton giao lon tren the gioi deu xuat phat o A Chau:  Dao Ba La Mon (An Giao) o An Do; Phat Giao: Nepal (tieu luc dia An Do); Do Thai Giao  o Do Thai, Lao Giao, Khong Giao  o Trung Hoa; Ki To Giao  o Do Thai,  Than Giao (Shintoism) o Nhat Ban); Hoi Giao  tu ban dao A Rap. 

          Dao Thien Chua chia ra lam: Thien Chua Giao La Ma, Tin Lanh + Anh Giao (Anglicanism) va Chinh Thong Giao. 

          Phat Giao chia ra lam: Phat Giao Dai Thua, Phat Giao Tieu Thua, Hoang Giao Tay Tang (Tantric Buddhism)

Ton Giao                          Quoc Gia                                             

Ba La Mon                        An Do                                                  

Phat Giao Dai Thua           Trung Hoa, Nhat, Viet Nam, Trieu          Tien

Phat Giao Tieu Thua         Sri Lanka, Mien Dien, Thai Lan, Cambodia, Lao

Than Giao                         Nhat Ban

Do Thai Giao                     Do Thai

Thien Chua Giao               Y, Phap, Tay Ban Nha, Bo Dao Nha, Duc (Nam), cac quoc                                 gia Trung, Nam My, vung Caribbean, Phi Luat Tan v.v.

Tin Lanh & Anh Giao         Anh, Duc, Hoa Lan, Na Uy, Thuy Dien, Dan Mach, Phan

                                        Lan, Hoa Ky v.v.  Dai Han co 47% dan so theo Tin

                                        Lanh  

Chinh Thong Giao             Nga, Ukraine, Hy Lap v.v.

Hoi Giao                           Cac quoc gia Trung Dong, Trung A, Pakistan, Indonesia, Ma

                                        Lai, cac quoc gia Bac Phi va Phi Chau khac.

Khong & Lao Giao             Trung Hoa, Viet Nam, Trieu Tien

          Dao Tin Lanh va Anh Giao la dao Thien Chua canh tan khong dat duoi su chi dao cua Giao Hoi Thien Chua Giao La Ma.  Chinh Thong Giao co giao hoi rieng khong co lien he gi voi Giao Hoi Thien Chua La Ma tuc Toa Thanh Vatican.

          Phat Giao o Nhat la dang Phat Giao  canh tan cua Phat Giao Dai Thua. 

          Nhung ton giao ghi tren la nhung ton giao lon.  Tren thuc te con co nhieu ton giao nho khac.  Va hien nay o bat cu quoc gia nao cung nhieu ton giao khac nhau.  Thi du Phi Luat Tan co 90% dan so theo Thien Chua Giao va 10% con lai la tin do Hoi Giao, Phat Giao, Tin Lanh v.v.  O Viet Nam ngoai Phat, Khong, Lao con co Thien Chua Giao, Hoi Giao (nguoi Cham), Cao Dai, Phat Giao Hoa Hao, Tin Lanh v.v.

          Nhin tong quat ta thay:

-  dao Christ quan trong o Au Chau va My Chau

-  cac quoc gia theo dao Christ Tin Lanh la nhung quoc gia co nen chanh tri dan chu, kinh te mo mang, khoa hoc ky thuat phat trien (Anh, Hoa Ky, Duc, Hoa Lan, cac quoc gia Bac Au, Canada, Uc, Tan Tay Lan)  

-  cac quoc gia Thien Chua Giao Au Chau co nen chanh tri dan chu, kinh te va khoa hoc ky thuat phat trien hon cac quoc gia Thien Chua Giao Trung, Nam My, hai dao Caribbean, Phi Luat Tan, New Guinea.

-  cac quoc gia Phat Giao Dai Thua phat trien manh hon cac quoc gia Phat Giao Tieu Thua.  Trong cac tin huu Phat Giao Dai Thua, Nhat la dan toc co tinh than phong khoang, khoa hoc, ky cuong, trat tu va thich ung voi hoan canh moi de dang hon nhung dan toc cung duc tin Phat Giao Dai Thua khac.  Ho co tinh than Tay Phuong  hon cac dan toc dong chau va dong phai Phat Giao.  Ho khong ky mau trang, khong  so xui xeo khi an thit ca voi to lon.  Ho than phuc van hoa Changan (Truong An) doi nha Duong khong khong hang phuc hoang de Trung Hoa ma chi xem do la vi lanh dao xu mat troi lan.  Thien hoang cua ho la con chau Thai Duong Than Nu (Amaterasu) ngu tri tren xu mat troi moc.   

          Mao Zedong (Mao Trach Dong) tu xem minh nhu dai bieu van hoa Dong Phuong.  Ong tu hao voi : Gio Dong de bep gio Tay.  Quoc ca cua Cong Hoa Nhan Dan Trung Quoc la Dong Phuong Hong.  Tin hieu phat tu Ve Tinh nhan tao dau tien cua Trung Quoc phong len khong gian la:

Dong Phuong Hong. 

Day Trung Quoc,

Mao Trach Dong (Mao Zedong). 

Ong Mao rat bao thu van hoa Dong Phuong cua ong bang cach khong mac Au phuc voi ca vat, khong danh rang bang ban chai va kem danh rang ma chi ngam tra xanh, khong thich thu voi chanh tri dan chu va chanh sach doc the v.v.  Nhung ong quen rang chu nghia Marx- Lenin ma ong nguong mo xuat phat o phuong Tay.  Do anh huong cua phuong Tay ma ong hot toc ngan cho khong that duoi sam nhu thuo au thoi.  Muon hot toc phai co cai tong- do (tondeuse).  Tong- do va dao cao tot deu do Duc san xuat.  Doi giay da ma ong mang la san pham cua nguoi phuong Tay.  Cai nut ao ma ong mac cung vay.  No khong giong cai nut that bang vai cua quan ao co truyen cua que huong ong.  Bo do ong mac duoc may bang may may do nguoi phuong Tay phat minh va san xuat.  Ong khong thang Nhat nam 1945 ma chi huong lay chien thang cua Hoa Ky.  Ong khong duoc moi du le ky ket van kien dau hang tren tau USS Missouri ngay 02-09-1945 vi ong khong phai la dai dien Trung Hoa ma chanh phu Chongqing cua Chaing Kaishek (Tuong Gioi Thach).  Tac gia trai bom nguyen tu ma ong co nam 1964 la mot nguoi Hoa duoc Hoa Ky dao tao va duoc lanh giai thuong Nobel ve khoa hoc duoi quoc tich Hoa Ky.  Tuong Zhu De (Chu Duc) loi lac cua ong hoc o Duc.  Thu tuong va ngoai giao loi lac cua ong la Zhou Enlai (Chau An lai) hoc o Nhat, Phap v.v. 

          Nguoi Trung Hoa hanh dien voi truong Vo Bi Whampoa (Hoang Pho).  Cac tuong lanh loi lac cua Quoc Dan Dang va Cong San Trung Hoa deu xuat than tu truong Vo Bi nay.  Do khong phai truong Vo Bi ma Lien So (phuong Tay) giup cho Trung Hoa thoi Quoc- Cong Lien Minh lan thu nhat sao?  Nam 1923 Chiang Kaishek (Tuong Gioi Thach ha khong nghien cuu to chuc chanh tri, quan su o Lien So?  Con trai cua ong, Chiang ChIngkuo ha khong hoc o Lien So va co vo Nga? 

          Vi sao chu tich Mao Zedong thuc giuc vien y si cua minh tim moi cach lam cho ong chong binh phuc suc khoe de don tiep tong thong Nixon nam 1972?  Do dau Trung Quoc co vi tri nhu ngay nay neu khong phai nho hoc hoi ky thuat phuong Tay va theo kinh te thi truong  cua xa hoi tu ban phuong Tay hay noi ro hon la Hoa Ky?

          Ai Cap co ha khong co nen van minh sang lan?  Nhung nen van minh ay khong do chinh nguoi Ai Cap nghien cuu va pho bien ma do cac nha khao co, cac nha Ai Cap hoc Phap va Anh nghien cuu va pho bien.  Cai trong dong cua nguoi Viet co cung do nguoi Phap khai quat va nghien cuu.  Vay chung nao gio Dong de bep gio Tay?

          Nguoi Nhat diem dam, tham lang, khiem ton nhung tu tin va ky cuong hon nguoi Han va noi rieng ong Mao Zedong.  Ho co  y thuc va nhan thuc tham sau.  Ho kinh trong Thien Hoang cua ho.  Ho biet nguoi va biet ta nen da am tham hoc cai hay cua nguoi, vat bo cai do hay loi thoi va bao tri cai hay dac thu cua minh.  Tieng sung dai bac thi uy cua Perry nam 1853 da giup nuoc Nhat chon con duong canh tan xu so.  Tuong quan Yoshinobu Tokugawa tu bo quyen hanh ma to tien ong luu lai tren 02 the ky (1600- 1867) de Thien Hoang Meiji canh tan xu so hau dua dat nuoc thoat canh lac hau, ngheo kho va suy nhuoc.  Ong y thuc duoc trach nhiem cua che do tuong quan do dong Tokugawa lanh dao tren 02 the ky chi lam cho ca dan toc nhan lay su nhuc nha truoc mot khau sung bang thep dai khong qua 2 m ban thi uy ngoai khoi vinh Edo!  Nam 1945 ho khong thua luc that tran de lam chuyen phe lap nhu thuong thay o cac nuoc lang gieng.  Ho that tran.  Ho nhan chiu moi nhuc nha cua nguoi that tran de chuan bi tuong lai cho que huong va dan toc ho.  Chinh nguoi bai tran da lam cho nguoi thang tran phai gio non kham phuc khi da dua kinh te Nhat len hang thu nhi tren the gioi vao thap nien 1970, 1980, 1990.  Chi co nguoi thang tran nhu Hoa Ky moi biet kham phuc nguoi bai tran kieu hung va tu trong nhu Nhat.  Va chi co nguoi bai tran nhu Nhat moi cam on Hoa Ky va xem tuong Mc Arthur nhu an nhan.  Trong thoi ky canh tan Nhat quan tam den Anh.  Do doc Togo Heihachiro (1848- 1934), nguoi danh bai ham doi Nga nam 1905 tai eo bien Tsushima tung hoc ve hang hai o Anh tu nam 1871 den 1878.  Den the ky XX Nhat quan tam den Hoa Ky.  Do doc Isoroku Yamamoto (1884- 1943) tung song, lam viec va hoc dai hoc Harvard tu nam 1919 den 1923 roi 1926.  Nam 21 tuoi Yamamoto la mot si quan hai quan co tham du tran hai chien Tsushima nam 1905.  Nam 1941 ong la nguoi chi huy tan cong Pearl Harbor theo linh cua Tojo.

          Thuo nho toi khong sieng hoc nen bay gio toi sieng hoi.  Doi khi cau hoi cua toi ngay ngo va vung dai nhung no xuat phat tu su chan that tan day long.  Toi nho cac than huu va nhung nguoi co doc bai viet nay vui long gop y va tra loi mot vai thac mac ma toi neu ra neu co.  Cac than huu dung ngan ngai sua chua su ngay ngo va vung dai cua toi neu co vi chung ta can hoc hoc hoi lan nhau khong ngung.

          Khi con o que nha cung nhu luc song tren que huong thu hai thinh thoang toi van nghe hay doc nhung bai viet noi triet ly Dong Phuong cao sieu trong khi triet ly Tay Phuong nong can.  Thu that toi muon hoc cai cao sieu va tim hieu cai nong can.  Toi van thac mac tai sao nguoi co triet ly cao sieu van cu theo hoc nguoi co triet ly nong can.  Cang thac mac hon khi khong thay nguoi co triet ly nong can sang hoc nguoi co triet ly cao sieu.  Neu co nam hay muoi hoc gia to mo de viet sach thi khong the xem ngoai le  la luat duoc. 

          Voi cai triet ly cao sieu, nguoi Dong Phuong da hoan thanh duoc nhung gi de cong hien cho que huong va nhan loai? 

          Do dau nguoi nong can tro thanh de quoc? thuc dan?  Neu vay minh nen chon cai cao sieu hay cai nong can?  Co phai triet ly cao sieu la triet ly vong vo noi khong ai hieu?  va triet ly nong can la triet ly noi ra ai cung hieu?  Hay triet cao sieu la noi nhu the nay ma phai hieu nguoc lai moi dung?  Triet ly nong can  ai cung hieu nen ai cung thuc hanh duoc? 

          Nguoi Nhat co sai lam khi Tay Phuong hoa dat nuoc ho vao nam 1868 khong?  Ho co mat goc  sau cuoc canh tan theo Tay Phuong khong?  Ho dau co nhuc nha hay choi bo da tung chiu anh huong cua van hoa Trung Hoa.  Thuc te ho tiep nhan Phat Giao qua trung gian cua cac su tang Trieu Tien vao the ky VI.  Nhung tren mat dat nay khong co gi la bat bien ca.  Ho manh dan vat bo Tet Nguyen Dan de cu hanh Tet Duong Lich.  Ho vat bo Dong Y de don no luc nghien cuu Tay Y.  Ho hoc hoi, bat chuoc nhung khong an cap ky thuat cua nuoc nao ca.  Ho bao tri chu viet rac roi cua ho cho khong theo mau tu La Tinh vi do la lich su nhu nguoi Do Thai bao tri chu Hebrew day rac roi va kho khan cua ho.  Do la lich su.  Do la niem tu hao ve su nghiep cua tien nhan de lai.  Nguoi Nhat thich ung voi tu tuong dan chu nhung luon luon ton kinh Thien Hoang.

          Toi cui dau nguong mo Dai Han.  Du oan ghet su cai tri cung ran cua nguoi Nhat tren ban dao Trieu Tien tu nam 1910 den 1945, ho da hoc hoi rat nhieu noi nguoi do ho ho thay vi chi ngoi chui suong va gay oan han tu the he nay sang the he khac mot cach vo ich.  Ho hoc oc to chuc, tinh than ky luat, oc trat tu, su hang say trong cong viec, oc tim toi, hoc hoi, su don gian, tinh than trach nhiem...Ket qua: ho thoat canh ngheo nan va lac hau trong khi moi te trang xa hoi van con deo duoi cac quoc gia dong chau va dong canh ngo voi ho truoc kia.  Nguoi ta len an tuong Park Chung Hee (Phac Chanh Hy) du thu.  Nao la tuong doc tai.  Nao la si quan do de quoc Nhat dao luyen.  Nao la nguoi cua CIA My dua len cam quyen.  Co dieu nguoi ta quen hoi :

-  Ong ay da co bao nhieu tien o ngan hang Hoa Ky, Anh hay Thuy Si? Cau tra loi chac chan la KHONG CO. 

-  Vong bung va guong mat cua ong co du diem so de tro thanh mot nha lanh dao tham o voi mat nong tham tien, hieu sac cua TRU MA VUONG hay khong?  Cau tra loi la KHONG.

-  Ong co lam quyen de gianh nhung quyen loi kinh te, tai chanh cho gia dinh va than nhan cua ong khong?  Cau tra loi: KHONG

-  Ong lam phuong hai gi cho Dai Han?  Cau tra loi: KHONG CO.

          Ong thuc su nam quyen nam 1963 den khi bi am sat nam 1979.  Trong thoi gian nay Dai Han phat trien ky nghe hoa hoc va ky nghe nang.  The gioi xem ong la mot nha lanh dao loi lac o A Chau.  Dung quen rang Trieu Tien bi chien tranh tan pha trong de nhi the chien, trong chien tranh Trieu Tien (1950- 1953) va bi qua phan sau de nhi the chien.  Chi trong vong 12 nam sau khi chien tranh Trieu Tien cham dut va 02 nam sau khi Park Chung Hee cam quyen kinh te Dai Han tuc phan nua ban dao Trieu Tien o phia Nam da khoi sac.  Cong cuoc ky nghe hoa  tien hanh.  Den nam 1980 Dai Han la mot trong Tu Ho Kinh Te A Chau.  Xem nhu the moi thay su quan trong cua nha lanh dao trong viec lam cho dat nuoc phu cuong, toan dan am no va hanh phuc: lanh dao can dam, liem khiet, co kha nang,  co vien kien, co nhiet huyet va tinh than trach nhiem.

          Neu lay loi tuc dau nguoi cua Hoa Ky lam chuan la 100 ta co bang thong ke sau day:

Quoc Gia                1960             1970             1977             1985

Dai Han                  12                17                23                31

Brazil                      18                18                24                23

Do Thai                   41                52                53                48

Nhat Ban                33                64                67                77

          Dai Han chi hoc hoi Nhat Ban va Hoa Ky de tro thanh mot quoc gia co nen kinh te xep hang 12 tren the gioi.  Nguoi Dai Han thay doi cai nhin cua ho doi voi tuong Park Chung Hee (Phat Chanh Hy) khi bo phieu cho ai nu cua ong lam tong thong hien nay.  Dai Han chang nhung thoat khoi su lac hau, ngheo kho cua mot quoc gia co qua khu thuoc dia bi chien tranh tan pha, bi qua phan va bi cac quoc gia lang gieng khong ngung de doa, bat nat ma con thoat khoi su lac hau tu tuong trong xa hoi phong kien gia nua.  Dai Han co ty le tin do Tin Lanh cao nhat o A Chau (47%).  Ty le  nay nhu noi len mot dieu gi quan trong tren dat nuoc cua Truong Luong.  Mot cuu tong thong tung la doi lap cua tuong Park Chung Hee da tu tu khi duoc biet phu nhan cua ong tham nhung.  Con gai ong chu cong ty hang khong va la pho chu tich cua cong ty bat loi mot chieu dai vien hang khong khi phuc vu ba ta nhu nhung nguoi hanh khac khac tren phi co.  Ba bat co chieu dai vien phai qui xuong xin loi va bat chiec phi co phai quay tro lai.  Du luan trong nuoc chong lai cach cu xu hach dich cua ba pho chu tich lam quyen lam nhuc nhan vien cap duoi va gay phien toai cho hanh khach khien gia dinh ba phai xin loi co chieu dai vien.  Toa an xu ba pho chu tich hong hach 03 nam tu (2015).  Ban an nay co ve nang ne nhung no phan anh uoc mo cua nuoc Dai Han muon goi sach nhung ty vet doc hai cua nhung tu tuong lac hau, phong kien va phi dan chu trong mot quoc gia phon vinh, lanh manh va van minh tien bo thuc su.

          Dung voi khang dinh gio Dong tot hay gio Tay tot.  Chuyen gio Dong de bep gio  Tay hay nguoc lai  khong can thiet doi voi su phat trien cua que huong va cuoc song cua  dan toc ta.  Dieu chung ta can la ngon gio mat khong doc.  Ngon gio do giup cho que huong chung ta vuon len va mang cho toan dan ta tu do, am no va hanh phuc de cho cuoc song co y nghia voi kiep nguoi va quyen lam nguoi tron ven.