BAN TIN
THAN HUU
CHU TRUONG: PHAM DINH LAN
SO 69- 2015
THAN CHUC
Toan the nam, nu than huu:
VAN PHUC LAM MON
Trong nam AT MUI (2015)
T.M Ban Tin Than Huu
PHAM DINH LAN
TIN TUC
* Vua nhac den nhac si Le Hoang Long (Hoang Duc
Luan), tac gia Goi Giac Mo Xua, thi
thay thuoc Nguyen Duc Phan goi ngay anh chup cua anh Long voi Phan, Le Minh va
Tran Van Chao. Trong bai viet ve cay
thong toi co nhac den nhieu linh muc trong do co cha Nguyen Ngoc Duong. Phan co ngay anh chup cua cha Duong voi hai
nguoi em cua Phan o nha tho Sao Mai, Go Vap.
Anh nay co le duoc chup tu 45- 50 truoc vi hien nay hai nguoi em cua
Phan phai tren 60 tuoi. Cam on Phan con
giu nhieu hinh anh qui bau tren.
* Trong
Ban Tin Than Huu 68 Phan co goi anh chup o Oregon trong do co mot nguoi ten
Vuong. Toi tuong la Hoang Phung
Vuong. Phan cho biet do la bac si Tran
Vuong cho khong phai Hoang Phung Vuong hoc cung lop voi Dien, Thac, Thanh
(Tran). Nhu vay trong buc anh chup do co
thay thuoc Phan va ba dai phu Lich (Khuong), Tri (Vu) va Vuong (Tran). Toi hay nham lan giua Tri, em Vu Thi Lien va
Chi, em cua dai phu Tran Thi Hoa, ba con voi Khong Thi Che.
* Den
phien chi Lien Nhu cung dinh chanh ten chi khong co chu KIEM. Chu Kiem chi danh cho nam trong gia dinh chi
mac du o My chi cung dung chu lot Kiem de tuong nho den than phu cua chi. Nho chu lot KIEM nay toi moi biet nguoi viet
loi cho ban Dem Dong cua Nguyen Van
Thuong la Tran KIEM Minh cho khong phai KIM Minh. Hom nao biet dau chi Le Khanh se noi : “Ten
toi khong co chu NGOC.” Hy vong khong co
chuyen nay.
* Lam
Thi Phuong va Nguyen Van Quang cho biet hai nha sinh thai hoc Uc Victoria
Gordon va Paul Reddell phat hien tinh nang khang u buou cua cay Blushwood Hylandia dockrillii do quan sat chuot
tui di tim trai blushwood de an giong
nhu cho moi sinh con di tim la cho de Phillanthus
niruri de an vay. Do la nhung ‘su
phu am tham’ nhu toi da viet mot tua de nhu the. Cam on ba thay thuoc Phuong da giup cho toi
rat nhieu khi am vai ten thao moc ra Han- Viet.
Khong co cach gi khong dung Han- Viet duoc. Neu dung ten goi Viet thuan tuy gon gang,
xuoi tai va de nho hon Han- Viet thi phai chon cach goi cua nguoi Viet. Trai lai bat buoc phai dung Han Viet. Thi du co mot loai duong xi duoc goi dai dong
Rang Tai Chuot Voi. Trong danh muc Trung Hoa la Shi Wei va am thanh Thach Vi. Dung chu Thach Vi
gon hon la Rang Tai Chuot Voi. Mot
truong hop dien hinh khac nguoc lai. Co
mot loai duong xi mang ten khoa hoc Thelypteris
triphylla (ba la) toi goi la Duong Xi
Ba La gon hon la goi theo Trung Hoa San
Yu Xin Yue Xue am thanh Tam Vu Tan
Nguyet Quyet (d. s Lam Thi Phuong da
am va giai thich tu nguyen gium toi).
Cay xang mau Horsfieldia amygdalina duoc nguoi Trung
Hoa goi la Feng chui nan am thanh Phong Xuy Nam hoi kho hieu nen phai dung
xang mau voi dau ngoac cho Phong Xuy Nam (Gio thoi ve phia
Nam). Mot loai thao moc co the co nhieu ten goi. Vay phai chon mot ten gon gang, xuoi tai va
de nho nhat lam tua. Cac ten khac nam
trong dau ngoac. Co phai vi dung tu Han-
Viet ma ai cung hieu la bi Han hoa? Cac
tu khoa hoc, thuc vat hoc, y duoc hoc cua cac nuoc Au My deu co goc Greco-
Latin (Hy Lap va La Ma). Co phai vi vay
ma ho no le Hy Lap va La Ma mac du ho co chu viet rieng? hay do la su thua nhan su dong gop cua Hy Lap
va La Ma vao van minh nhan loai mot thoi mac du hien nay Hy Lap hay Y khong
giau manh bang Anh, Phap, Duc, Nga, Hoa Ky...?
* Nam
nay Nguyen Viet Hieu co ve Bac Ninh an Tet khong? Neu co ve Hoc Mon tham ban be cu nho em hoi
tham xem Doan Van Hien con song khong? va cuoc song ra sao? Hien ngoi ban cuoi canh Chu Ba Thu va Bui
Manh Thuong (lop A). Khi nhap ngu Hien
lam Quan Canh o Binh Duong. Thinh thoang
co gap toi tren tinh ly. Sau giai ngu vi
ly do gi do Hien ve lam giam thi cho truong LTK. Khi nha co dam gio va gap luc toi co mat o
truong Hien moi toi ve nha an gio voi gia dinh em. Mot hom Hien noi voi toi: “Em noi thiet voi thay, em bang tuoi thay.” Toi hoi lai Hien: “Em lam cach nao de tuoi nho lai?”
Hien chi cuoi nhu da tra loi roi.
* Cac
em con nho ong Nguyen Van Vinh va ong Hoang Van Nghi day toan? Ong Vinh la kien truc su. Quang o Uc cho biet ong hien o Uc. Con ong Hoang Van Nghi toi khong co tin tuc
gi. Ong Nghi tu Long Xuyen ve LTK mot nam thi chuyen ve Ho Ngoc Can. Mot hom anh hoi toi: “Anh thay Trinh Van Than
nhu the nao?” Toi dap: “Hien hoa va hoc
gioi thoi.” “Sao anh hoi ve Than?” toi
hoi lai anh. Anh noi: “Nghe anh noi vay
toi yen tam.” Thi ra , vi Than hay to mo
va hoi nhieu qua khien anh Nghi tuong em ‘thu’ thay. Trinh Van Than thuc su gioi toan. Sau khi dau
tu tai Than duoc hoc bong sang Phap.
Hinh nhu Than co tien si hoa hoc (?) (dai phu Lich co le biet ro mon hoc
cua Than). Than la anh cua Trinh Thi
Ngoc Huong hoc cung khoa voi Hoang Ngoc Mon, Huynh Van Hoa, Ho Huu Duc, Pham
Thai Hoa.... Nam 1969 Nguyen Thuong Lai
duoc goi sang Tay Duc khi dang hoc truong Cong Chanh. Luc den Dussendorff Lai co goi tho cho
toi. Tu nam 1970 den gio khong co tin
tuc gi cua Lai. Van o Duc? hay ve Viet
Nam? Nhu vay Lai hoc Cong Chanh sau Pham
Duc Khoa mot nam. Lai chua tot nghiep ky
su Cong Chanh o Sai Gon vi moi hoc nam thu hai thi duoc goi di Tay Duc. Cung khoa voi Lai co Do Thanh My cung duoc
hoc bong hoc o Uc va bay gio My cung chon Uc lam que huong. Cac em bo tuc them nhung ban cung lop, cung
khoa hay cung truong duoc hoc bong du hoc va cho biet hien thoi cac em ay con
song hay khong? o dau? Toi con nho
truong co hai anh em Nguyen Hien Dat hinh nhu cung duoc hoc bong cua chuong
trinh Colombo (?). Toi nho ten Dat ma
quen ten nguoi em. Chi biet rang hai anh
em hoc rat gioi, tanh tham lang. Dieu
dang nho la nguoi anh cao nhu anh em
Phan Quang Hien, Phan Quang Vinh, em cua Ngoc.
Con nguoi em cao duoi 1.50m! Hai
anh em di gan nhau nhu nguoi khong lo di ben canh nguoi Pygmy. Nha nong hoc Phan Kim Ngoc kiem giam doc ‘Dai Phat Thanh Quan Tre’ co le biet ve hai
anh em Nguyen Hien Dat. Nguyen Thi Kim
Nga co noi voi toi nguoi em o Canada nhung khong noi ro o thanh pho nao tren
dat tuyet menh mong nay.
* Cam
on anh Pham Ngoc Lan ve nhung ban nhac do anh doc tau va trinh bay. Qua tinh anh co cuoc doi rat nghe si, rat
thoat va rat dat tu mot duoc si sang informatique
nhung da tim den am nhac nhu mot giai tri, thu vui cho phan con lai cua
cuoc doi. Nguoi ta co the khong thanh
cong nghe nghiep cua minh nhung chac chan nguoi ta thanh cong trong lanh vuc ma
minh yeu thich va gan bo voi no. Ong Ton
Dat Tien (Sun Yatsen) khong noi tieng
trong nganh y khoa lai noi tieng trong lanh vuc chanh tri. Ong Lo Tan (Lo Xun) khong phai la bac si noi
tieng nhung lai noi tieng trong cac tac pham van chuong. Anh Lan dang thanh cong voi chiec dan ‘co
kinh’ cua minh ben cac ban nhac Viet, ngoai quoc va nhung ban nhac do chinh anh
sang tac voi loi nhac trang nha, qui phai va tru tinh.
* Da Nguyet Huong Hoa danh thuc Phan
(Nguyen), Ngoc (Phan), Mai (Nguyen), Phuong (Lam), Thanh (Phung) va Thanh
Duong. Phan thich hoang mai. Mai thich glaieul. Ngoc thich du thu. Nha trong du loai day co hoa thom nhung khong
biet la hoa gi. Thanh Duong va Phung Thi
Thanh thich nguyet que hon ca. Phuong
(Lam) la ba thay thuoc nen chi quan tam
den Sen tuyet Hi Ma Lap Son.
VAI CHUYEN QUANH TA
Mot
Niem Vui La Lung
Rac la vat phe thai cua moi vat thuong
dung moi ngay. Trong co tuc ngay Tet
nguoi ta cu quet nha vao ngay dau nam cung nhu khong quet rac dua ra khoi nha
ma gom lai va hot sach. Vat bo di tro
thanh bieu tuong cua su giau co.
Nha giau moi mua sam va tieu xai nhieu
nen co nhieu rac. Quoc gia giau thi rac
la mot chu de quan trong. Viec giai
quyet rac tu dia phuong den quoc gia danh gia trinh do tien bo cua mot quoc
gia. Nao la bao dung rac. Nao la thung cac. Nao la nhan vien va xe co dac trach viec thu
nhat, gin giu ve sinh va my quan cua lang mac va thanh pho. Nao la thiet lap noi do rac lam the nao khong
anh huong tai hai den suc khoe cu dan va khong o nhiem moi truong song. Nao la bien rac thanh phan bon va tai dung
cac vat dung thuy tinh, kim loai hay plastic v.v.
Hay tuong tuong canh nguoi di cho tay
khong, mot tay cam vai con kho ho; tay kia cam trai ca chua thi chac chan nha
nguoi ay khong co nhieu rac.
Nhu vua noi Hoa Ky la quoc gia co khoi
luong rac lon nhat the gioi. Chinh cac
dong rac My o Viet Nam da nuoi song tre em
som lan loc ngoai doi rat nhieu thoi hau 1975. Nha nao o Hoa Ky cung co mot so bao rac moi
tuan de cac xe do rac nhat va dua ra bai rac thanh pho. Nhung ngay le lon nhu Thanksgiving hay Giang
Sinh so bao rac cua moi gia dinh co the tang len gap doi. Do la chua ke den cac cay thong Giang Sinh duoc
vat ra sau ngay 25-12. Do la thoi gian
cac nhan vien thu nhat rac lam viec vat va nhat vi so luong rac qua lon lai gap
mua dong lanh leo, bang tuyet lay lua va tron truot. Giang Sinh nam nay doi voi gia dinh toi cung
nhu moi Giang Sinh truoc. Chi khac voi
nhung Giang Sinh trong nhung nam vua qua la thoi tiet nam nay co vai dau hieu
khong binh thuong: Giang Sinh khong co
tuyet lai co mua. Nhiet do xuong thap
lam cho nuoc mua dong da de gay te nga cho nguoi gia va lam cho xe thang voi de
bi quay tron vi truot, dap thang nhung xe khong dung nhu y muon ma quay tron
rat khung khiep.
Sau Giang Sinh toi dem thung rac day
bao rac ra ngoai de do nhu thuong le.
Vao ngay thu nhat rac, xe rac
khong den. Do la ngay thu nam. Toi bat dau lo nghi den tuong lai cua cac bao
rac moi cho nhung ngay sap toi. Den 12
gio trua ngay thu sau cung khong thay bong dang cua xe rac. Dau oc toi bat dau lam viec khan cap vi moi
nha chi duoc thanh pho cung cap cho hai thung rac: mot thung dung rac va mot
thung dung nhung vat tai dung (giay,
thuy tinh, plastic, carton v.v.). Toi
khong tim ra giai phap cho cac bao rac moi trong tuan. De chung o dau? Toi chua co cau tra loi ma chi an ui la de
chung ngoai san co sau nha. Troi lanh
nen khong su ruoi nhan, hoi thoi. Su tu
an ui nay van khong lam cho toi an tam va hai long. Mai den chieu ngay thu sau toi vui mung khi
thay xe do rac xuat hien.
Nguoi ta vui mung vi trung so, gap ong
hoang ba chua, nghe tin thang tran v.v.
O tuoi ve chieu su vui mung cua toi xuong cap ro ret: thay xe do rac lai
mung. Ban nghi do la su vui mung thap
hen hay thanh cao ? Thap hen cho
nao? Thanh cao cho nao? Rieng toi, toi cam on nguoi do rac vi da am
tham lam sach xa hoi ma khong co mot tieng tho than hay mot loi cham biem mia
mai.
Nhung
Giac Chiem Bao ‘Khung Khiep’
Trong
bai ca dao Do Ai co cau: Do ai nam ngu khong mo? Nhu vay ai cung nam mo khi ngu.
Giac mo la su thuc hien nhung gi ma
minh yeu thuong, vui thich, lo lang, ghet bo hay kinh so. Tat ca nhung dieu ay nam trong tiem thuc va
duoc minh hoa bang giac mo trong luc ngu. Neu ta yeu thich nguoi nao hay vat gi thi trong giac
ngu se thay nguoi va vat ma minh yeu
thich. Nguoi hay vat minh khong ua
thich, lam cho minh so khung khiep hay ghet bo ban ngay duoc tim thay lai trong
giac ngu ban dem. Nhung nguoi co truc
giac cao (intuition) giac mo nhu thong bao truoc nhung gi se xay ra. Giac mo cung phan anh binh tat can cu theo am
duong ngu hanh dai de nhu sau:
Hanh Mau Sac Bo Phan Trong Co The
Kim Trang Phe (Phoi)
Moc Xanh Can (Gan)
Thuy Den Than
Hoa Do Tam
(Tim)
Tho Vang Ty (La Lach)
Qua giac mo nguoi ta
cung chan doan duoc phan nao chung binh cua nguoi nam mong.
Tren the gioi nguoi ta ke rat nhieu
giac mo cua cac bac sieu pham, cac vi nhan trong lich su nhan loai. Trong Cuu Uoc hay Tan Uoc Kinh deu co de cap
den nhung giac mo cua cac tien tri hay cac truong toc Do Thai nhu la su giao
uoc tam linh giua Dang Thieng Lieng va nguoi lanh dao tran tuc.
Co nhung giac mo lam cho nguoi ta phan
khoi va co nhung giac mo lam cho nguoi ta lo nghi, buon rau, bi quan va sinh
binh. Toi dan cu mot truong hop dien
hinh cua chinh cha toi. Mot hom cha toi
nam chiem bao thay mot nguoi em cua toi (da mat khi moi 03 thang do anh huong cua tieng sung dai
bac ma nguoi Phap dat gan nha va ban vao
vung Binh Hoa va An Phu (Tuy An) moi dem) om nguoi va cuoi vui ve lam. Cha toi nhu biet truoc dieu gi bat lanh se
xay ra cho nguoi. Nguoi ngoi tren ghe
sa- long hut thuoc va suy nghi van vo.
Nam ay cha toi bi binh va mat sau khi duoc chua tri o binh vien Grall
(Don Dat) hai thang lien.
Nguoi Phap rat tu hao voi bang Tu Tai
cua ho vi bang nay ra doi do sang kien cua hoang de Napoleon I. Baccalaureat la ten tieng Phap cua van
bang. De noi ngan gon nguoi ta goi la
BAC co nghia nhu chiec pha cho khach sang song.
Co van bang nay nhu nguoi co ve ngoi pha sang ben kia song de thang tien
di den chan troi moi cua su hoc. Vi le
do ma tu tai duoc chia ra lam hai phan: Tu Tai I va Tu Tai II. Den Tu Tai II moi chia ban: Toan
(Mathematique Elementaire), khoa hoc thuc nghiem (Sciences Experimentales),
triet ly (Philosophie). Chuong trinh Tu
Tai II rat nang lai co them mon thien
van hoc (Astronomie) lam cho hoc sinh ngan ngam den mat tu tin rang minh lam
sao dau noi Tu Tai. Vi vay ma nhung
nguoi da trai qua thoi ky do luon luon nam thay ac mong thi rot Tu Tai mac du
tren thuc te da dau va dau tu lau roi.
Co nguoi thay rot thi viet (ecrit).
Co nguoi thay rot thi hach mieng (Oral) va bi may ong thay Tay la het
giam chan duoi san vi tra loi sai cau hoi.
Co nguoi nghi den mon Astronomie (thien van hoc) va toan vat ly ve
Acoustique (am thanh hoc) ma rung minh hoang so. Su am anh nay kha rung ron vi no quyet dinh
tuong lai cua nhung nguoi ‘To Quoc mong cho mai sau’. Noi den day toi nho lai mot ky niem ‘kinh
hoang’ khi di thi BEPC, manh bang trung hoc dau tien cua Phap. Toi khong gap kho khan gi voi cac bai
thi. Bai toan hinh hoc lien quan den qui
tich (lieu geometrique) duoc giai de
dang va nhanh chong. Thi xong, ngay nao
toi cung di ngao du vung Cau Kinh (vung cu xa Thanh Da bay gio) va doan song
gan So Thu Sai Gon de tam. Khong ngo ban
giam khao cham bai nhanh qua. Ho dan ket
qua nhung nguoi dau thi viet va cho biet
lich trinh thi van dap. Mot nguoi anh
cua toi tinh co di ngang qua truong
Colette va thay toi duoc dau viet va phai vao van dap ngay trua hom
ay. Anh toi voi va chay kiem toi de
chuan bi thi van dap trong vai gio nua.
Toi vao van dap vao mot chieu mua he mua tam ta. Moi viec deu suong se tot dep. Toi khong bao cho anh toi biet viec thi van
dap ma ra ben xe ve tham me toi o Binh Duong.
Chua nhat hom ay toi tro lai Sai Gon va ghe qua truong Colette xem ket
qua ky thi. Toi khong thay danh sach
danh may ten va so ky danh cua nguoi duoc cham dau ma chi co mot tam bang den
viet nhieu so ky danh bang phan trang.
Ban dau toi doc hoi hot vi chu quan the nao cung co ten minh vi thi viet
hay van dap gi cung tot. Toi bat dau co
chut suy tu khi khong tim thay so ky danh cua minh. Doc lai ky hon, tung so va tung hang mot. Van khong thay so ky danh cua toi. Toi bat dau hoai nghi kha nang cua minh va tu
nhu: “Lam bai nhu vay, tra loi cau hoi
ranh mach nhu vay ma khong dau. Vay phai
hoc nhu the nao moi dau day? BEPC la cai
gi ma kho the!”. Cang doc ky, cang
khong thay so ky danh toi cang that vong vi biet chac minh doc khong sot so nao
va hang nao ca. Troi hom ay rat tot. Xe co van chay dap diu tren duong Le Van
Duyet (Verdun cu). Sai Gon van vui tuoi
nhon nhip. Chi co toi dang au sau ma
thoi vi da lo noi voi me toi moi viec deu tot lanh. Toi tro lai tam bang den. Lan nay toi doc tu hang chu viet xuong cac so
ky danh. Theo nhung hang chu Phap viet
tren bang thi nhung nguoi co so ky danh ghi tren bang phai thi van dap ky
hai. Toi khong tin la toi hieu dung vi
nhu vay co nghia la thi sinh nao khong co so ky danh tren bang deu duoc cham
dau BEPC? Su tu tin cua toi hoan toan
mat nhiet. Toi di tim mot to giay va
viet lai nhung cau tieng Phap tren bang roi ve nha. Ve den nha anh ca toi hoi: “Co ket qua chanh thuc chua?” Toi khong tra loi ma dua to giay cho anh toi
xem va nho anh giai thich y nghia cua nhung hang chu Phap nay. Anh toi doc xong va hoi toi: “Em khong hieu nhung hang chu nay?” Toi hoi lai anh toi co phai nhung nguoi mang
so ky danh ghi tren bang phai qua ky thi hach mieng ky hai khong? Anh toi tra loi: “Dung”. “Nhu vay em dau roi!” toi noi.
Toi an bua tiec tan khoa do cac anh toi dai trong niem vui khong tron
ven vi thi dau ma khong thay bang vang de ten nen cung co chut hoai nghi lo
so. Tro lai nhung giac chiem bao ‘khung
khiep’ khong co tren thuc te nhung chiem bao phan anh su lo so cua nguoi vuot bien. Tren duong vuot bien bang duong thuy hay
duong bo nguoi vuot bien chung kien nhieu tham canh bi thuong vi doi khat, gat
gam, giet choc, cuop giut, hai tac Thai cuop boc, ham hiep v.v. Nhieu nguoi nhu
nguoi mat hon khi dat chan len trai ty
nan Thai Lan, Ma Lai, Indonesia, Phi Luat Tan.
Trong trai ty nan dem nao cung co tieng la oi oi cua nguoi ty nan trong
luc ngu. Ho nam chiem bao va thay bi
Cong An bat. Nguoi thi van xin. Nguoi thi khoc loc vi so tu toi va mat tien
bac. Trong so nhung nguoi nam chiem bao
thay canh khung khiep da thuc su xay ra voi ho ke ca nhung canh giet choc lan
nhau vi doi khat! Co nguoi vuot bien
tren 20 lan moi thanh cong. Nhieu nguoi
trong so nay tung bi Cong An bat giu o cac trai hoc tap va bi am anh boi canh
‘tam heo’ trong cac trai danh cho nguoi vuot bien. Hau het nguoi vuot bien deu kha gia, khong
quen lao dong cuc kho, khong quen thuc an am moc va cuoc song thieu tien
nghi. Muon duoc an hue ho phai ‘biet
dieu’ voi nguoi bat va giam giu ho tu viec tham nuoi, viet tho cho gia dinh,
mua thuc an rieng cho den viec ‘biet dieu’ de khoi bi ‘tam heo’. ‘Tam heo’ la tam tap the. Mot voi nuoc phun nuoc len nguoi nguoi tu
vuot bien. Co khi dau con xa bong ma da
co linh het gio tam. Chi co nguoi ‘biet
dieu’ moi co nuoc tam va goi dau sach xa
bong ma thoi. Nhung giac chiem bao bi
Cong An bat xuat phat tu nhung am anh nay.
Noi mot cach de hieu chiem bao la su
minh hoa, su thuc hien nhung gi minh yeu, ghet, oan han, so set. Du su viec co xay ra dung nhu chiem bao da
thay hay khong no co anh huong rat lon tac dong vao tinh than nguoi thay chiem
bao. Chung ta co nghe cau chuyen chiem
bao cua mot nguoi chu giau co va mot anh cong nhan cuc kho va ngheo nan. Ong chu moi khi nham mat thi thay minh tro
thanh mot nguoi ngheo phai lam lao luc cuc kho ma khong du an va bi nguoi ta
mang nhiec khinh khi. Dem nao cung thay
nhu the khien ong so ngu vi se thay nhung canh bi thuong khon kho den voi
ong. Vi so ngu nen ong tro nen xanh xao
gay mon, than sac khong con. Ong ta thay
nguoi cong nhan ngheo sao lai vui ve, mat may hong hao, tanh tinh lac
quan. Hoi ra moi biet nguoi cong nhan
ngheo nay moi khi ngu thi thay duoc an cao luong my vi, vo dep, xe hoi nha lau,
an sung mac dep lai duoc nguoi chung quanh kinh trong. Vi vay anh ta them ngu de thay cai hanh phuc
trong giac mo. Nho vay ma tinh than anh
sang khoai, suc khoe doi dao, mat may hong hao, loi noi lac quan. Noi den day chung ta bat dau hieu phan nao cau:
Dau rang ai co ngan vang,
Do ai mua duoc mot trang mong xuan.
NGUON GOC CUA NHUNG XUNG DOT TRONG XA HOI
LOAI NGUOI
Co hai nguoi la co cai va. Trong mot quoc gia hay tren trai dat to lon
co nhieu dan toc khac nhau nen kho co su dong y, nhat tri voi nhau de dang
duoc. Su xung dot giua nguoi va nguoi
xuat phat tu nhung chuyen to lon nhu khac chanh kien, khac ton giao, khac sinh
hoat kinh te den nhung chuyen nho nhu chuyen tien bac, quan he nam- nu nhu Son
Tinh, Thuy Tinh va My Nuong hay Helen thanh Troy. Trong quan he giua quoc gia va quoc gia
chuyen tien bac la van de kinh te va tai chanh.
Ong Shakespear viet mot cau nom na de hieu nhung co gia tri muon doi nhu
sau:
Neu
ban cho ban cua ban muon tien, ban se mat tien va mat ban.
Tien bac xe nat tinh
ban va la mot trong nhung nguyen nhan cua nhung cuoc xung dot giua nguoi va nguoi.
Toi con nho mot chuyen la xay ra lam
cho toi ngac nhien khi toi con tre. Mot
hom toi cung hai nguoi ban dung xe dap
di ngao du vung Phu Nhuan. Di long
vong ca ba chung toi deu doi bung. Mot nguoi ban de nghi di kiem cai gi de
an. Luc ay chung toi den duong Louis
Berland (sau doi thanh duong Vo Di Nguy).
Anh ban dan chung toi vao mot tiem hu tieu. Tu nhien nguoi ban thu ba trong nhom noi gian
va chui anh ban co nha y moi an hu tieu.
Khong ngo nguoi ban thu ba nay theo dao Hoi nen cho rang nguoi ban co
long tot ‘pha’ minh vi hu tieu nau bang xuong heo va thit heo. Do la bai hoc kinh nghiem ve van hoa va ton
giao dau tien trong doi toi.
Ton giao cuc ky quan trong o Au Chau
vao thoi Trung Co. Ngay nay o An Do va
cac nuoc Hoi Giao tinh than ‘vi ton giao’ van con rat cao. Cac tin huu tro nen cuc doan de bao ve uy
danh va thanh the cua ton giao minh.
Trong qua khu nguoi Hoi tung chiem Tay Ban Nha va tien len tan cong nuoc
Phap va bi Charles Martel ngan chan duoc.
Giua Au Chau theo dao Thien Chua va dao Hoi da xay ra nhung cuoc Thanh
Chien o Trung Dong vao thoi Trung Co. Au
Chau la mot luc dia gia nua som ky nghe hoa nen da chinh phuc nhieu quoc gia
Hoi Giao lam thuoc dia. Luc dia Au Chau
gan cac quoc gia Hoi Giao Trung Dong va Bac Phi. Nhieu nguoi Hoi Giao, vi nhieu ly do khac
nhau, tim cach di dan sang Au Chau de song.
Hien nay Au Chau co tren 56 trieu nguoi Hoi Giao tu luc dia A- Au va Bac
Phi den. O Au Chau Albania va Herzegovinia la hai nuoc Hoi Giao. Albania co 80% dan chung theo dao Hoi;
Herzegovinia: 60%. Marcedonia co 35% dan
so theo Hoi Giao khoang 730,000 nguoi.
Duoi day la bang tom luoc ty le
nguoi Hoi o Au Chau:
Quoc Gia Ty Le So Nguoi
Phap 10% 6.5 trieu
Anh 4.6% 3 trieu
Duc 5% 4 trieu
Hoa Lan 5.5% 1 trieu
Thuy Si 5.7% 0.5 trieu
Thuy Dien 4.9% 0.5 trieu
La nguoi di dan hau
het nhung nguoi Hoi Giao deu song o thanh pho.
Ho giu dao cua ho bang cach xay nhieu giao duong, phu nu phai doi khan
va che mat, dan ong de rau, khong an thit heo.
Ho ghet Phap da ban hanh luat cam mac quan ao che mat va xem luat ay nhu
‘xuc pham’ den duc tin cua ho. Ngay
07-01-2015 hai nguoi Hoi dot nhap vao toa soan bao Charlie Hebdo o Paris va ban
chet 12 nhan vien trong toa soan voi ly do tra thu cho Giao Chu vi buc hi hoa
day tinh hai huoc cua to bao nay co hinh Giao Chu. Cung luc do co 04 nguoi Do Thai bi giet chet
o Paris. Day la dau hieu cho thay cac to
chuc khung bo Hoi bat dau gieo khung bo
o Au Chau. Vai nam truoc day mot hoa si
Dan Mach cung bi de doa vi buc hi hoa co hinh Giao Chu Hoi Giao. Sau vu no sung o Paris o Bi nguoi ta phat
hien nhung nguoi khung bo Hoi chuan bi tan cong canh sat ngoai duong pho va
ngay tai cac tram canh sat. Cai chet cua
12 nhan vien toa soan Charlie Hebdo va 04 nguoi Do Thai tro thanh tieng chuong
canh tinh doi voi cac quoc gia Au Chau va nguoi Au Chau goc Do Thai. Hang trieu nguoi Phap xuong duong chong lai
hanh vi khung bo nham bop nghet tu do ngon luan va bao chi cua Phap. Tren 40 nguyen thu quoc gia Au Chau va the
gioi den Paris du cuoc tuan hanh chong khung bo. Dieu la lung la thieu su tham du cua vien
chuc cao cap Hoa Ky trong cuoc tuan hanh doan ket chong khung bo nay. Sau do thu tuong Anh sang Washington de thao
luan ve ke hoach chong khung bo nhu the chien tranh dang bung no tren the
gioi. Chien tranh mang sac thai ton giao
va van hoa? giua Hoi Giao va cac nuoc
theo dao Christ? giua van hoa Hoi Giao
(doi khan, bit mat, khong an thit heo, chong doi dan chu Tay Phuong, van hoa da
the v.v) va van hoa Tay Phuong. Qadafi
tung ngu trong leu o New York khi tham du Dai Hoi Dong Lien Hiep Quoc. Cac nha lanh dao Saudi Arabia khong mac Au
phuc. Cac lanh dao Iran khong mang ca-
vat nhung cai quan, cai ao so- mi va doi giay da, cai dong ho van con mang an dau Tay Phuong!
Nguoi bieu tinh vi yeu tu do ngon
luan, tu do tu tuong mang bang co chu TOI LA CHARLIE (Je suis Charlie). Nguoi Hoi o Phap doi lai: TOI KHONG PHAI LA
CHARLIE (Je ne suis pas Charlie). Co
nguoi len an vu tham sat nhan vien nha bao nhung trach buc hi hoa xuc pham ton
giao. Nhom Toi Khong Phai La Charlie nhu co ve tan dong hanh dong dam mau cua
hai tay sung khung bo vi buc hi hoa dung cham den Giao Chu. Nguoc dong thoi gian 3,000 nguoi Hoa Ky chet
trong vu khong tac tan cong vao Word Trade Center ngay 11-09- 2001 dau co dung
cham gi den Giao Chu hay dao Hoi. Nguoi
linh Anh bi chat dau bang ma tau dau co noi xau gi den the gioi Hoi Giao tham
chi khong co xich mich gi den nguoi thinh linh chat dau anh ta. Bon nguoi Do Thai bi ban chet o Paris khong
theo dao Hoi cho khong dung cham gi den giao chu hay ton giao nay. Cho den the ky XXI loai nguoi van lan quan
trong xung dot mang tinh ISM tuc mang tinh chu nghia (ChristianISM, BuddhISM,
IlamISM, FascISM, CommunISM, CapitalISM).
Chieu sau thuc su cua moi xung dot dam mau co phai nham bao ve tinh cao
sieu vi dieu cua ton giao va tinh uu viet cua cac chu nghia hay khong? Cau tra loi trung thuc khong cho thay nhu
vay.
